MPA.4.1 Damcaniaethau Biolegol sy'n sail i'r broses o datblygu polisi Flashcards
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Astudiaeth achos: Gesch et al(2002)
-231 wirfoddolwr(gwrwaidd yn y carchar)
-Cael ychwanegyn fitamin, mwyn ac asid brasterog dyddiol. Neu plasebo
-Profion seicolegol cyn y prawf, adroddiadau a weithredoedd treisgar
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Astudiaeth achos: Gesch et al(2002)
Canlyniad?
-Nifer cyfartalog y ‘digwyddiadau disgyblu i bob 1000 o ddyddiau pobl’ wedi gostwng o 16 i 10.4yn y grwp cymerodd y ychwanegyn
-Gostyngiad o 35%
-37% gostyngiad grwp gweithredol
-10.1% plasebo
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Beth dangosodd
Astudiaeth achos: Gesch et al(2002)
-Dangos ei bod posibl i ddeiet effeithio’n gadarnhaol ar ymddygiad ymosodol
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Virkkunen et al(1987)
-Lefer trosiant seretonin troseddwr treisgar yn is na’r cyfartaledd
-Posib drin trwy ddilyn ddeiet o fwydydd sy’n cynnwys seretonin feleuog a thiwna ffres
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Scnoenthaler(1982)
-Deiet isel mewn siwgr yn lleihau ymmddygiad gwrthgymdeithasol 48%
-Ymchwiliaeth yma di cael effaith ar carchardai. Mar’r holl carchardai yn ceisio mabwysiadu’r model dycbwysedd iechyd da
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Cynllyn peilot (2012)
-cynnig ysbyddu cemegol i droseddwr rhyw yn CEM Watton,Lloegr
-Cafodd y gwirfoddolwr vlisen, neu ymyrraeth grth-libidinol seicoffarmacoldegol(Anti-libido psychophamacol intervention) I helpu leihau ysfa rhyw
Niwrogemegion-Dylanwad ar gemeg yr ymennydd drwy ddeiet
Astudiaeth: Adrian Riane
the guardian (2003)
-100 Plant o Mauritius sy’ di cael ddeiet cyfoethogi, Ymarfer, a rhaglen ysgogi
-Gwelwn 64% cynnydd mewn gweithgaredd ymennydd a tebygolrwydd llai o fod troseddwr erbyn 23
-Dengys fod Nam ymennydd cynnar a ffactorau cymdeithasol yn gallu cyfrannu at gwaith gwrthgymdeithasol
Ewgeneg
Astudiaeth o ewgeneg yn honni:
Anffrwythlonni
-Etifeddu genynnau yn gallu esbonio presenoldeb ymddygiadol dynol a chymledd(Born to be a criminal)
-Atgyfnerthu syniadau penderfyniaeth Fiolegol gan honni bod bioleg wedi cyfrannu at lawer o’r broblemau cymdeithasol ar diwedd y bedwerydd ganrif ar bymtheg
Penderfyniaeth fiolegol
Mae personoliaeth neu ymddygiad unigolyn yn cael ei achosi gan y genynnau a etifeddodd, yn hytrach na ffactorau cymdeithasol neu diwylliannol
Troseddwr dan glo
Pobl sydd yn euog o drosedd ac sydd wedi derbyn cyfnod yn y garchar yn gosb
Anffrwythlon yn atal troseddwr dan glo
Osborn a west(1970)
Ewgeneg
-Ategu’r damcaniaeth hon i raddau;datgeloddd eu gwaith ymchwil fod gan 40% o’r bechgyn yr oedd gan eu tadau gyfnod troseddol hefyd gofnodion troseddol,o’u cymharu ag ychydig dros 12% o fechgyn nad oedd gan eu tadau gyfnod troseddol
Engraifft o anffrwythlonni DU
2015
-Hynnod o annhebygol o polisi ewgeneg yn y DU cael mabwysiadu
-2015 am resymau moesol a moesolegol, roddodd barnwr yn y DU orchymun a oedd yn caniatau i fam ag anableddau dysgu a oedd gyda chwech plant cael ei annfrwythlonni
Y gosb eithaf
-Maen posib mai’r polisi mwyaf eithafol sy’n cael ei sbarduno gan fioleg yw’r gosb eithaf neu ddienydddio gan wladwriaeth
Gosb eithaf
Yn ol Amnest Rhyngwladol(2021)
-Dienyddiwyd 657 o bobl yn 2019.
-yn y DU cafodd ei diddymu dros dro yn 1965
-dangoswyd nad oedd cyfradd llofruddiaethau wedi cynyddu o ganlyniad i hyn.
-Felly Diddymwyd Yn parhaol yn achosion lofruddiaeth yn 1969
A yw’r gosb eithaf yn gweithio fel dull o rheoli trosedd?
Ystadegau o UDA
-Cyfradd llofruddiaethau yn is yn y taliaethau sydd dim yn defnyddio’r gosb eithaf nag yn thaliaethau sy’n ei defnyddio
-2015 roedd y gyfradd llofruddiaethau yn 25% yn uwch yn y taliaethau roedd yn defnyddio’r gosb eithaf na thaliaethau oedd dim
A yw’r gosb eithaf yn gweithio fel dull o rheoli trosedd?
Canolfan wybodaeth y gosb eithaf(Death penalty information center, 2017)
-Awgrymu nad yw’r gosb eithaf yn atal troseddau o gwbl
