Module 1 les 2 personen, familierecht, huwelijksvermogens recht en erfrecht Flashcards

1
Q

Wat is personen en familierecht en in welke wetten staat dit geregeld

A

Regels voor alle persoonlijke en famiierechtelijke betrekkingen zoals, naamregister, afstamming, minderjarigheid, ouderschap, samenleven en echtscheiding

Het is privaatrecht en is geregeld in
- BW 1
- nationale wetten (leerplicht, BOPZ: Wet bijzondere Opneming in Psychiatrische Ziekenhuizen)
- Internationale verdragen
EVRM Europese Verdrag tot bescherming van de rechten van de
mens en de fundamentele vrijheden
IVRM Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind
IVBPR Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en Politieke
rechten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat houdt naamrecht in

A

Ouders zijn vrij om een voor en achternaam te kiezen.
Voornaam: De aangever bij de BS bepaalt de naam.
Mag niet ongepast zijn
Mag niet hetzelfde als de achternaam zijn
Bij geen of ongepaste naam kiest de ambtenaar een naam
Een vastgelegde naam in register BS kan niet zomaar gewijzigd worden, alleen
met belangrijke redenen via de rechtbank
Achternaam:
- dmv kiezen: Mag naam zijn van 1 van de ouders. Ouders kunnen deze kiezen door een persoonlijke verklaring bij de BS af te leggen (geldt dan ook voor alle andere kinderen)
- Automatisch de achternaam van vader of moeder afhankelijke van de familierechtelijke betrekkingen. Gehuwd: achternaam vader
Ongehuwd: achternaam moeder tenzij erkend
Geregistreerd partnerschap: moeder tenzij erkend
Alleenstaand: achternaam ongehuwde moeder, tenzij erkend
2 vrouwen: achternaam biologische moeder, na adoptie of gezamenlijk
gezag
2 mannen: kiezen 1 naam na adoptie of gezamenlijk gezag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wanneer ontstaan er officiële familiebanden

A

Geboorte
Erkenning
Adoptie
Gerechtelijke vaststelling van vaderschap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wanneer mag een kind zelf zijn naam kiezen

A

Kinderen vanaf 16 jaar nav adoptie, erkenning, gerechtelijke vaststelling van vaderschap
Bij meerderjarigheid mag je 1 keer de naamskeuze van ouders wijzigen dmv verzoek bij Justis

(Bij erkenning mag een kind van 16 r of ouder zelf de naam kiezen. Na huwelijk of geregistreerd partnerschap kan men de naamskeuze herzien)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is afstamming

A

De relatie tussen ouders en kinderen die door geboorte is ontstaan
Biologische ouderschap (verwekker)
Juridische ouderschap ( hoeft niet een biologische ouder te zijn. Bijv adoptie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat regelt afstammingsrecht

A

Bepaald wie de juridische ouders zijn en de gevolgen ervan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ouderlijk gezag

A

Minderjarigen staan onder gezag. Kan van ouders zijn of dmv voogdij.
Neemt beslissingen over de verzorging, opvoeding, en heeft bewind over zijn/har vermogen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Juridische moeder

A

De vrouw uit wie het kind is geboren
De vrouw die het een kind adopteert

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Juridische vader

A

De man die getrouwd is met de moeder van het kind op het moment. Dat het kind wordt geboren
De biologische vader die niet getrouwd is met de moeder na erkenning, adoptie of gerechtelijke vaststelling vaderschap

(Kind verwerkt tijdens huwelijk dan wordt de partner automatisch de juridische vader (ook al is hij de biologische vader niet) Dit kan alleen veranderen door ontkenning van juridisch vaderschap)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ouderlijk gezag/voogdij

A

Ouders of anderen die het gezag uitoefenen over een kind, zijn verplicht het kind te verzorgen en op te voeden. (Onderdak, voeding en verzorging) en de verantwoordelijkheid voor het geestelijk en lichamelijk welzijn en de veiligheid van het kind, alsmede het bevorderen van zijn persoonlijke ontwikkeling.
Tevens de plicht om als goede bewindvoerder het bewind te voeren over het vermogen van het kind. (Tot 21 jr onderhoudsplicht)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Voogdij

A

Gezag over een minderjarig kind dat niet door de ouders wordt uitgeoefend maar door iemand anders. de voogd neemt het recht en de plicht om voor een kind te zorgen over van de ouders (bijv na overlijden van ouders)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wanneer ontstaat ouderlijk gezag

A

Automatisch bij huwelijk en geregistreerd partnerschap
Niet bij erkenning
Na adoptie
Bij 2 vrouwen automatisch wanneer 1 van de ouders de biologisch moeder is mits geen andere ouder (bijv donor) is
Bij 2 mannen niet omdat er geen familieband is met de ander en er is altijd een andere ouder nl de moeder

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is het verschil tussen afstamming en ouderlijk gezag

A

Afstamming regelt wie de juridische ouder is
Ouderlijk gezag is belangrijk mbt de verzorging en opvoeding van het kind

Juridische vader heeft niet automatisch het gezag
Persoon die gezag heeft hoeft niet de juridische ouder te zijn (voogdij)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Levensonderhoud

A

Ouder of stief ouders hebben onderhoudsplicht van minderjarige of jong meerderjarige (18-21)
Stiefouder: mits gehuwd of geregistreerd partnerschap
Verwekker is ook onderhoudsplichtig. een donor is niet de verwekker. Wel de partner van de vrouw die dmv kunstmatige inseminatie zwanger is geworden is de verwekker omdat deze instemt met de inseminatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

De onderhoudsbijdrage is afhankelijk van…….

A

De behoefte van de onderhoudsgerechtigde
De draagkracht van de onderhoudsplichtige

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

jeugdbescherming: Wat is een maatregel van kinderbescherming en welke zijn er

A

Een maatregel wordt opgelegd door de rechter.

Onder toezichtstelling met eventueel uithuisplaatsing
Gezagsbeeindigende maatregel
Schorsen uitoefening van gezag

Gemeente verantwoordelijk voor de uitoefening van de jeugdbescherming

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Leg uit wat er gebeurd bij onder toezichtstelling

A

Een gezinsvoogd wordt aangewezen,
Ouders blijven verantwoordelijk maar gezag is ingeperkt
Ouders en kind zijn verplicht om de aanwijzingen van de voogd op te volgen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Leg uit water gebeurd bij een gezagsbeeindigende maatregel

A

Kind gaat naar pleeggezin of tehuis
Ouder hebben niet meer te zeggen maar voogd betrekt en informeert de ouders
Maatregel is maximaal voor 1 jaar maar kan daarna weer voor 1 jaar verlengd worden
Gezag duurt tot meerderjarigheid maar ouders kunnen het gezag wel terugvragen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat betekent afstamming

A

De relatie tussen ouders en kinderen door geboorte is ontstaan (biologische ouderschap/juridische ouderschap)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat is het verschil tussen afstamming en ouderlijk gezag

A

In het afstammingsrecht wordt geregeld wie de juridische ouder van het kind is. Het Ouderlijk gezag regelt de verzorging en de opvoeding van het kind, bewind over zijn vermogen en burgerlijk handelen (alles wat het kind doet)

21
Q

Wat is voogdij

A

Het gezag over een minderjarig kind da niet door de ouders wordt uitgeoefend maar iemand anders

22
Q

Welke kinderbeschermende maatregelen kan een rechter op opleggen

A
  • ondertoezichtstelling (eventueel met uithuisplaatsing)
  • Beëindiging van het ouderlijk gezag
  • schorsing in de uitoefening van het. Ouderlijk gezag
23
Q

Wat betekent behoeftig

A

Niet in eigen onderhoud kunnen voorzien, niet oer de nodige eigen middelen beschikken en die ook niet in redelijkheid kunnen verwerven (jongmeerderjarige zijn meerderjarige tussen 18 en 21 jr)

24
Q

Wat betekent onderhoudsplicht

A

De plicht bij te dragen in de kosten van verzorging en opvoeding van minderjarige kinderen tot 18 jr en tevens een verlengende onderhoudsplicht om bij te dragen n de kosten van. Levensonderhoud en studie jegens meerderjarige kinderen van 18 tot 21 jr.

25
Q

Wat zijn de voorwaarden voor het sluiten van een huwelijk of geregistreerd partnerschap

A
  • partner moete 18 jaar en ouder zijn en niet gehuwd of getrouwd zijn
    -minderjarige heeft toestemming van ouder of voogd
    -bij curatele is er toestemming van curator of kantonrechter nodig
    Ouders en kinderen, grootouders en kleinkinderen, broer en zussen mogen niet trouwen of ga afsluiten.
26
Q

Wat zijn de rechten en plichten. Van echtgenoten of geregistreerde partners

A
  • recht om achternaam te gebruiken
  • verrichten vanRechtshandelingen
  • verschoningsrecht (hoeven niet te. Getuigen tegen partner in rechtszaak (geldt ook voor familie en aangetrouwden)
  • onderhoudsplicht
    Vermogen en bezittingen worden gemeenschappelijk tijdens huwelijk
  • ze zijn elkaars wettelijke erfgenamen
    -pensioen dmv nabestaanden opgebouwd nabestaande pensioen.
27
Q

Wat zijn de verschillen tussen go en huwelijk

A

Kind geboren uit huwelijk daarvan zijn beiden ouder. Bij gp de man na erkenning
Bij huwelijk ligt het ja woord wettelijk vast. Bij gp niet verplicht en is de vorm van verklaring die men aflegt vrij
Bij huwelijk moet eerst burgerlijk huwelijk worden gesloten daarna kerkelijk. Bij gp mag dit ook andersom
Huwelijk eindigt door echtscheiding, tussenkomst rechter is vereist. Bij gp kan dit buiten rechter om mits geen minderjarige kinderen zijn
Bij huwelijk is scheiding van tafel en bed mogelijk bij gp niet

28
Q

Wat is een samenlevingscontract en wat zijn de kenmerkenn

A

Schriftelijke overeenkomst waarbij party’s afspraken maken over zaken die te maken hebben met samenwonen (kosten levensonderhoud, verdeling van kosten van huishouding, gebruik bankrekening, verdelen bezittingen bij beeindiging

Kenmerken: meerderjarig zijn en iet onder curatele
Mag zelf of via notiaris
Je mag zelf bepalen wat erin kommen
Er kan een verblijvingsbeding in zijn opgenomen
Er moet een testament opgemaakt worden voor het erven want dit kan niet in
een samenlevingscontract opgenomen worden

29
Q

Wat is een verblijvingsbeding

A

Betreft een samenlevingscontract. hierin kan een verblijvingsbeding in opgenomen worden en dat betekent een afspraak over gezamenlijke bezittingen (gezamenlijk inboedel, woning) het bepaalt dat de gezamenlijke bezittingen na het overlijden van één van de partner automatisch en eventueel. Zonder vergoeding. Volledig aan de. Andere partner toekomen. (Kan fiscaal ordelint zijn want de successierecht is onbelast.

30
Q

Verschil tussen samenlevingscontract en huwelijk/gp

A

Bij huw/gp ontstaan er automatisch een aantal rechten en plichten tegen over elkaar (onderhoudsplicht, erfrecht, etc) bij samenlevingscontract is dit alleen als dit in het contract is opgenomen
Bij een samenlevingscontract is geen sprake van gemeenschap an goederen tenzij opgenomen in contract.
Automatisch ouderlijk. Gezag over de kinderen. Bij samenlevingscontract alleen de moeder en vader na erkenning. En registratie ouderlijk gezag (ouderlijk gezag vader kan alleen met moeder, bij geen medewerker via advocaat en rechtbank)

31
Q

Ouderschapsplan

A

Regeling. Waarin ouderschap uit elkaar gaan afspraken maken over hun minderjarige kinderen. Verplicht boor gehuwde en gp, samenwonende ouders met gezamenlijk gezag
Erin moet staan: - zorgregelingen (verdeling zorg en opvoedingstaken)
- omgangsregeling
- wijze van geven van informatie over belangrijke onderwerpen. Mbt de kinderen (ziekte, schoolkeuze, en andere zaken
- kinderalimentatie

32
Q

Wat zijn voorlopige voorzieningen (echtscheiding)

A

Tijdelijke beslissing die gevraagd kan worden bij een rechter wanneer ex-partner het niet eens worden bij een echtscheiding. Door een tijdelijke beslissing kunnen zaken zoals wie. In het huis blijft wonen, waar de kinderen verblijven, voorlopige omgangsregeling of voorlopige alimentatie voor de partner of kinderen alvast geregeld worden

33
Q

Wat betekent scheiding van tafel en bed

A

Mensen gescheiden van elkaar willen. Leven maar dat het huwelijk in stand blijkt. Kan een oplossing zijn als echtgenoten vanwege geloofsovertuiging. Of financieel geen echtscheiding willen. Is geen officiële scheiding maar moet wel via advocaat en via rechter, wordt ingeschreven in het huwelijksgoederenregister bij de. Griffie van de rechtbank binnen 6 maanden anders verliest het haar kracht

34
Q

Wat is er veranderd aan het tijdstip van ontbinden gemeenschap sinds 1 1 2012

A

De ontbinding van de gemeenschap van goederen is niet langer gekoppeld aan het tijdstip dat het huwelijk of gp eindigt door inschrijving in de registers van de burgerlijke stand, maar wordt de gemeenschap van goederen ontvangen op het moment waar op het verzoekschrift wordt ingediend bij de griffie van de rechtbank. (Ex-partner kan dan huis kopen zonder dat dit onder gemeenschap van goederen valt, echtgenote zijn dan niet meer aansprakelijke or de schulden van de ander)

35
Q

Wat zijn wettelijk de voorwaarden voor minderjarigheid

A

-die de ouderdom van 18 aar niet hebben bereikt
- niet gehuw of gp hebben of dit zijn geweest
- die volgens. Art 1:253ha BW meerderjarig zijn verklaard (betreft minderjarige van 16 jr die verzoekt aan kinderrechter om meerderjarig te worden verklaard om het gezag van kind te krijgen voor verzorgen en opvoeden ervan

36
Q

Wat is de hoofdregel voor minderjarigen om bekwaam te zijn om rechtshandelingen te verrichten

A
  • ze moeten toestemming hebben van hun wettelijk vertegenwoordiger (ouderlijk gezag of voogd)
  • zonder toestemming dan kan dit door de wettelijke vertegenwoordiger naar het. Gerecht om de rechtshandeling te vernietigen op grond van handelingsonbekwaamheid van de minderjarige
    Wederpartij kan zich niet hierop beroepen
    Maakt wettelijke ouder geen bezwaar dan blijft de rechtshandeling geldig
37
Q

Welke bepalingen zijn opgenomen in de et die een minderjarige bekwaam maken tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling zonder dat toestemming nodig is van een wettelijke vertegenwoordiger

A
  • handlichting
  • geneeskundige behandelingen door minderjarige vanaf 16 en ouder
  • aangaan van arbeidsovereenkomst door minderjarige vanaf 16 jaar en ouder
  • ter beschikking stellen an organen na overlijden (wet op orgaandonatie)
  • het optreden als gevolmachtigde voor een meerderjarige
  • maken van een testament door een 16 of 17 jarige
38
Q

Wat is formele handelingsonbekwaamheid en materiële handelingsonbekwaamheid

A

Materiële handeling onbekwaamheid heeft betrekking op rechtshandelingen
Formele handelingsonbekwaamheid heeft betrekking op het niet zelfstandig starten van een gerechtelijke procedure (een minderjarige is handelingsonbekwaam)
De uitzonderingen zijn: bestuursrecht 16 jr kan administratief beroep instellen in zijnbelang
Strafrecht 16 jr alle bevoegdheid mbt het strafprocesrecht
Familierecht verzoek tot vervangende huwelijkstoestemming
indien,
meerderjarigverklaringen indienen door minderjarige
moeder

39
Q

Wat is het verschil in bloedverwant in rechte lijn, bloedverwant in zijlijn en aanverwant

A

Bloedverwant in rechte lijn zijn familieleden die in rechte lijn van elkaar afstammen. (Ouders, kinderen, kleinkinderen, achterklein kinderen)
Bloedverwant in zijlijn stammen niet van elkaar af maar hebben gemeenschappelijke voorouder (broers, zussen, neven en nichten)
Aanverwanten zijn geen bloedverwanten maar de aangetrouwde familieleden.

NB de wet zie de echtgenoot of geregistreerde partner ook als bloedverwant.

40
Q

Wat is de wettelijke verdeling van de erfenis wanneer er een testament ontbreekt

A

Sinds 1 jan 2003: de langstlevende echtgenoot/gp krijgt na overlijden van de erflater de hele nalatenschap. De kinderen hebben recht op een deel maar kan pas opleiden bij
- na het overlijden van de langstlevende echtgenoot
-bij faillissement of schuldsanering bij langstlevende

De langstlevende heeft schuld bij de kinderen. Kinderen moeten wel aangifte van erfbelasting doen.

41
Q

Wie/Wat is een erflater
Wat betekent versterfrecht
Wat is testamentair erfrecht

A

Diegene die gestorven is noemt men een erflater
Versterfrecht is hetzelfde als de wettelijke term erfrecht. Er is sprake van versterfrecht wanneer er geen testament is opgemaakt
Het aanwezig zijn van een testament dat de wettelijke verdeling opzij zet

42
Q

Wat is een testament

A

Een testament is een notariële akte, vastgelegd door de notaris en ingeschreven staan in het Centraal Testamenten register.
Iederee van 16 jr en ouder kan een testament laten opmaken
In een testament kunnen erfstelling (bepaald wie de erfgenamen zijn en voor welk deel) en legaten worden opgenomen (legataris: persoon of instelling die Bep zaken of geldbedrag krijgt)
Ook kun je echtgenoot of kinderen onterven (legitimaris) kind kan wel binnen vijf jaar na overlijden dmv schriftelijke verklaring aan erfgenamen, boedelgevolmachtige of executeur-testamentair of boedelnotaris zijn legitieme portie opeisen. De legitieme portie is wettelijk vastgelegd en bedraagt de helft van wat het kind zou hebben gekregen wanneer er geen testament was: de helft van het versterfrecht.

Bij echtgenoot : geen recht op legitieme portie maar wel recht op passende verzorging. deze mag gedurende 6 mond aanspraak maken op het vruchtgebruik van de echtelijke woning e de inboedl. Mag ook vruchtgebruik vorderen van andere zaken zoals aandelenportefeuille en ander vermogen als het nodig is voor passende verzorging (mag ook opgemaakt worden hiervoor)

Uitsluitingsclausule in testament kan. Dit zorgt dat zaken niet onder gemeenschap van goederen bij de aanverwanten terecht komt (was voor wetswijziging huwelijk gebruikelijk nu niet meer)

43
Q

oefenopgave
Twee gehuwde ouders krijgen hun eerste kind.
Beschrijf welke regels gelden voor de achternaam van het kind.

A

Bij gehuwde ouders: krijgt het kind automatisch de achternaam van de vader,
tenzij de ouders kiezen voor de achternaam van de moeder door samen (en
persoonlijk) een verklaring af te leggen bij de burgerlijke stand, voor of tijdens de
aangifte van de geboorte. Een schriftelijke verklaring wordt niet geaccepteerd.
De naamkeuze voor het eerste kind geldt ook voor alle volgende kinderen van
dezelfde ouders in het gezin. Doel hiervan is om binnen het gezin de eenheid van
naam te bewaren. De eenmaal gekozen achternaam kan niet meer worden
gewijzigd.

44
Q

oefenopgave
Noem de verschillen tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap.

A

Er is ook een aantal verschillen tussen het huwelijk en het geregistreerd
partnerschap.
Een paar belangrijke verschillen zijn dat:
– een kind dat wordt geboren in een huwelijk van een man en een vrouw
automatisch beide echtgenoten als ouder krijgt. Dit is niet het geval bij een
geregistreerd partnerschap. Met de moeder krijgt het kind wel automatisch
een familierechtelijke betrekking, maar niet met de man. Hij moet het kind
erkennen.
– bij een huwelijk ligt het ‘ja-woord’ wettelijk vast. Bij een geregistreerd
partnerschap is dit niet verplicht en is de vorm van de verklaring die de
partners afleggen vrij.
– bij een huwelijk moet eerst het burgerlijke huwelijk worden gesloten, daarna
het kerkelijk huwelijk. Bij een geregistreerd partnerschap mag dit ook
andersom.
– een huwelijk eindigt door echtscheiding, waarbij de tussenkomst van de
rechter vereist is. Een geregistreerd partnerschap kan buiten de rechter om
eindigen. Voorwaarde is wel dat de partners het met elkaar eens zijn en dat
zij geen minderjarige kinderen hebben.
– bij een huwelijk is scheiding van tafel en bed mogelijk, bij een geregistreerd
partnerschap niet.

45
Q

oefenopgave
In welke gevallen is een minderjarige bekwaam tot het verrichten van een
bepaalde rechtshandeling zonder dat de toestemming van de wettelijke
vertegenwoordiger nodig is?

A

Het is in de praktijk niet nodig dat de wettelijke vertegenwoordiger voor alle
rechtshandelingen specifiek toestemming verleent.
De wet bepaalt (art. 234 lid 3 BW) dat de toestemming wordt verondersteld aan
de minderjarige te zijn verleend, als het om een rechtshandeling gaat waarvan
het in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk is dat een minderjarige van een
Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht Module 1 - Les 2
41
bepaalde leeftijd deze zelfstandig kan verrichten.
Deze bepaling legt op de wettelijke vertegenwoordiger de bewijslast om aan te
tonen dat deze veronderstelling in een bepaald geval onjuist is.
In de wet is een aantal bepalingen opgenomen die minderjarigen bekwaam
maken tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling zonder dat
toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger nodig is.
Dit is onder meer het geval bij:
– handlichting;
– het aangaan van een geneeskundige behandelingsovereenkomst door
minderjarigen van 16 jaar en ouder (art. 7:447 BW);
– het aangaan van een arbeidsovereenkomst door minderjarigen van 16 jaar en
ouder (art. 7:612 BW);
– het ter beschikking stellen van organen na overlijden (Wet op de
orgaandonatie);
– het optreden als gevolmachtigde voor een meerderjarige;
– het maken van een testament door een zestien- of zeventienjarige.

46
Q

oefenopgave
Wie is geen erfgenaam volgens de wet?
a. een zoon van de overledene
b. de echtgenoot van de overledene
c. een zuster van de overledene
d. een schoonzuster van de overledene

A

Antwoord d. is juist.
Toelichting:
In het versterferfrecht (dus als er geen testament is opgemaakt) erven alleen de
bloedverwanten. Bloedverwanten zijn bijvoorbeeld kinderen, ouders, grootouders,
broers en zussen. Volgens de wet zijn de echtgenoot of de geregistreerde partner
ook bloedverwanten.
Een geregistreerde partner heeft dezelfde rechten als een echtgenoot.
Bloedverwanten kunnen via de rechte lijn of via een zijlijn aan elkaar verwant zijn.
Bloedverwanten stammen via de rechte lijn van elkaar af. Dit zijn ouders,
kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, enzovoort.
Bloedverwanten via een zijlijn stammen niet van elkaar af, maar hebben wel een
gemeenschappelijke voorouder. Dit geldt bijvoorbeeld voor broers, zussen, neven
en nichten.
Aangetrouwde familieleden zijn geen bloedverwanten, maar aanverwanten. Zij
kunnen alleen erven als de overledene hen in zijn testament tot erfgenamen heeft
geregeld. Een schoonzuster is dus geen erfgenaam op grond van de wet.

47
Q

oefenopgave
Wat kunnen erfgenamen niet kiezen bij de afwikkeling van een nalatenschap?
a. de gehele nalatenschap te aanvaarden
b. de gehele nalatenschap te verwerpen
c. de nalatenschap gedeeltelijk te aanvaarden
d. de nalatenschap te aanvaarden onder voorbehoud van boedelbeschrijving

A

Antwoord c. is juist.
Toelichting:
Bij de afwikkeling van de nalatenschap hebben de erfgenamen de keuze deze te
aanvaarden of te verwerpen.
De mogelijkheden zijn:
– zuiver aanvaarden: de erfgenaam aanvaardt de gehele nalatenschap, dat wil
zeggen bezittingen en schulden, ook al bedragen de schulden meer dan de
bezittingen. Gedeeltelijke aanvaarding is niet mogelijk.
– beneficiair aanvaarden: de erfgenaam aanvaardt de nalatenschap onder
voorbehoud van boedelbeschrijving (dit is een overzicht van alle bezittingen
en schulden). De erfgenaam loopt dan niet het risico dat hij door de
schuldeisers van de erflater wordt aangesproken.
– verwerpen; de erfgenaam doet afstand van alle rechten op de nalatenschap
en ontvangt niets, maar is ook niet aansprakelijk voor schulden.
Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht Module 1 - Les 2
42
Voor beneficiair aanvaarden of verwerpen moet een verklaring afgelegd worden
bij de rechtbank door de erfgenaam zelf of via een aan een notaris afgegeven
volmacht.

48
Q

oefenopgave
Wat is handlichting?

A

Handlichting houdt in dat aan een minderjarige van minstens zestien jaar oud in
meer algemene zin bevoegdheden toe worden gekend zoals ‘de gedeeltelijke of
de gehele ontvangst van zijn inkomsten en de beschikking daarover, het sluiten
van verhuringen en verpachtingen, het in een vennootschap deelnemen en het
uitoefenen van een beroep of bedrijf’. Deze bevoegdheden worden bij
beschikking toegekend door de kantonrechter en geven aan de jongere de
gelegenheid om al op jeugdige leeftijd zelfstandig een beroep of bedrijf uit te
oefenen. Zie art. 1:235 BW.

49
Q

oefenopgave
Wat is geen recht of plicht van een echtgenoot of geregistreerd partner?
a. het recht om elkaars achternaam te gebruiken
b. de onderhoudsplicht ten opzichte van elkaar
c. het recht om van elkaar te erven
d. de plicht om tegen de andere echtgenoot of partner te getuigen in een
rechtszaak

A

Antwoord d. is juist.
Toelichting:
Het huwelijk en het geregistreerd partnerschap leiden tot een aantal rechten en
plichten voor de echtgenoten en partners ten opzichte van elkaar, zoals:
– het recht om elkaars achternaam te gebruiken, in combinatie met of zonder
de eigen achternaam; in officiële stukken (bijvoorbeeld paspoort of rijbewijs)
moet echter altijd de eigen naam vermeld worden.
– verrichten van rechtshandelingen; echtgenoten en geregistreerde partners
hebben voor het aangaan van verplichtingen of het nemen van beslissingen
in een aantal gevallen toestemming van elkaar nodig. Bijvoorbeeld bij de
verkoop van een gemeenschappelijke woning en het sluiten van een koop
op afbetaling.
– getuigen in een rechtszaak; een echtgenoot of geregistreerde partner kan
niet worden verplicht om in een rechtszaak te getuigen tegen de andere
echtgenoot of partner. Dit heet het verschoningsrecht. Het
verschoningsrecht geldt ook voor familieleden van de ene partner die
‘aangetrouwde’ familie worden van de andere partner.
– onderhoudsplicht; echtgenoten en geregistreerde partners hebben een
onderhoudsplicht ten opzichte van elkaar. Zij zijn verplicht om (binnen hun
mogelijkheden) in elkaars levensonderhoud te voorzien.
– vermogen en bezittingen; door een huwelijk of een geregistreerd
partnerschap worden alle bezittingen en schulden tijdens het huwelijk of
geregistreerd partnerschap verkregen gemeenschappelijk. Als men dat niet
wil, moeten de echtgenoten of geregistreerde partners bij de notaris
huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden laten opstellen.
– erfenis; gehuwde en geregistreerde partners zijn elkaars wettelijke
erfgenaam.
– pensioen; iedereen met een pensioenregeling bouwt rechten op voor een
ouderdomspensioen. In veel pensioenregelingen worden ook rechten voor
een nabestaandenpensioen opgebouwd. Het nabestaandenpensioen is een
uitkering die de ene echtgenoot of geregistreerde partner kan krijgen als de
andere echtgenoot of geregistreerde partner (die het ouderdomspensioen
heeft opgebouwd) overlijdt.