Microbiologie Flashcards
Kenmerken bacteriën
- Eencellig
- prokaryoot
- tweedeling
- celwand met peptidoglycaan
Kenmerken archea
- prokaryoot
- eencellig
- tweedeling
- celwand weinig peptidoglycaan
Kenmerken Fungi
- eukaryoot
- heterotroof
- eencellig of meercellig
- celwand met chitine
Kenmerken protozoa
- eukaryoot
- eencellig
- heterotroof
- bewegelijk
Kenmerken algen
- eukaryoot
- celwand met cellulose
- fotosynthese
Kenmerken virussen
- levend/niet levend
- DNA of RNA
- afhankelijk van cellen voor reproductie
Wat zijn prionen
ziekmakende deeltjes die kunnen vormen uit normale eiwitten in onder andere de hersenen
Wat is een protist
eukaryoot organismen want niet behoort tot het rijk van dieren, planten of schimmels.
Spontane generatie / abiogenese
leven ontstaat uit zichzelf
Biogenese
levende dingen alleen voortkomen uit andere levende dingen
Wat deed van leeuwenhoek
microscopie
Wat deed Edward Jenner
vaccinatie
Wat deed Louis Pasteur
biogenese/abiogenese
Wat deed Robert Koch
germ theorie
Wat deed Paul Ehrlich
magic bullet
medicijn gericht op een specifieke ziekteverwekker
Wat deed Alexander Fleming
ontdekking pencilline
Bacteriologie
bestudeert bacteriën
Mycologie
bestudeert schimmels
Parasitologie
bestudeert parasieten
immunologie
bestudeert afweersysteem
Virologie
bestudeert virussen
Weerstand
vermogen om negatieve invloeden van buitenaf af te weren
normale microbiotica, microbioom
alle micro-organismen natuurlijk aanwezig in de gastheer
Totale vergroting
objectief lens x oculair lens
Resolutie
oplossend vermogen, het vermogen van de lens om twee punten te onderscheiden
TEM
transmissie electronen microscopie
elektronen gaan door het sample, dan door een elektromagnetische lens naar een scherm of film
SEM
scanning electronen microscopie
een elektronen gun produceert een straal elektronen die het oppervlak scant
cytoplasma
substantie binnen het plasmamembraan en buiten de nucleus
Deze celvloeistof vormt een beschermde omgeving voor het inwendige van de cel.
De 2 ribosomen en waar
70S in chloroplasten en mitochondria (pro)
80S aan het ER en vrij in het cytoplasma (euk)
Endosymbiose theorie
de theorie dat er ooit een prokaryoot is opgenomen in een eukaryoot en deze functioneert in de eukaryoot
nucleus
de celkern, bevat chromosomen
Ruwe ER functie
herbergt de ribosomen en heeft daardoor een belangrijke rol in de eiwitvorming (eiwitsynthese) in de cel. Ook heeft het een rol in het transport van stoffen in de cel, met name is het belangrijk voor het verzamelen van eiwitten die naar het golgiapparaat vervoerd moeten worden.
Gladde ER functie
voornamelijk dient om stoffen vanuit het ruw endoplasmatisch reticulum te vervoeren naar het golgiapparaat. Het bevindt zich dan ook vaak tussen zones met ruw endoplasmatisch reticulum en het golgiapparaat. Andere functies van het glad endoplasmatisch reticulum zijn het opslaan van calciumionen, de synthese van lipiden, fosfolipiden en de detoxificatie van drugs, alcohol en andere gifstoffen (met name in levercellen).
Golgi complex functie
in het golgicomplex worden de producten afkomstig van het endoplasmatisch reticulum (ER) omgebouwd en opgeslagen, om dan later naar andere bestemmingen getransporteerd te worden.
lysozoom functie
enzym voor afbraak van (vreemde) stoffen, vb. macrofaag
vacuole functie
brengt voedsel de cel in, opslag en geeft stevigheid
grotendeels in prokaryoten
mitochondriën functie
cellulaire respiratie, ATP-productie
peroxisoom functie
oxidatie van vetzuren, afbraak H2O2
centrosoom
bestaat uit eiwitdraden en centriolen
Als de centrosomen bij de dierlijke cel elk aan één kant van de kern aangekomen zijn, is er een netwerk van draden ontstaan dat de gehele kern omspant. Deze draden zorgen ervoor dat de chromosomen in de cel (die bij de celdeling los in het cytoplasma zitten) in het midden gehouden worden.
Functie chloroplasten
fotosynthese (alleen planten)
plasmolysis
het loslaten van het celmembraan van de celwand.
veroorzaakt door een hypertonisch milieu, of toename van zout of suiker (osmotische druk)
Extreme of obligate halofielen
(organismen die overleven in een hoge zoutconcentratie) hebben juist hoge osmotische druk nodig.
Facultatieve halofielen
tolereren hoge osmotische druk, maar hebben het liever niet. Ze tolereren vaak 2% zoutgehaltes, sommige 15%
Classificatie eukaryoten (4) wanneer soort
Soorten: een groep sterk gerelateerde organismen die onderling kunnen voortplanten (met vruchtbare nakomelingen)
- Animalia: multicellulair; geen celwand; chemoheterotroof.
- Plantae: multicellulair; cellulose celwanden; meestal fotoautotroof.
- Fungi: chemoheterotroof; unicellulair of multicellulair; celwand van chitine; ontwikkelen uit sporen of hyfen
- Protista: een verzamel rijk voor eukaryote organismen die niet in de andere rijken ‘passen’
Klassificatie van prokaryoten (3)
wanneer soort
Soorten: een populatie cellen met overeenkomende eigenschappen
- Cultuur: groei in laboratorium media
- Kloon: populatie cellen afkomstig van een enkele cel
- Stam: genetische variant binnen een soort (subtype)
Klassificatie van virussen (1)
Virale soort: populatie virussen met overeenkomende eigenschappen in een bepaalde ecologische niche (omgeving)
Refractie index
maat voor de buiging van licht in een bepaald medium
licht microscopie
Elk soort microscoop die zichtbaar licht gebruikt om monsters te observeren
Compound microscoop
In een compound microscoop wordt het beeld van de objectief lens versterkt door de oculair lens (10x)
Brightfield illuminatie
Donkere objecten zijn zichtbaar tegen een lichte achtergrond. Licht dat wordt gereflecteerd van het sample komt niet in de objectief lens.
Donkerveld illuminatie
Lichte objecten zijn zichtbaar tegen een donkere achtergrond. Al het licht in het midden van de stralenbundel wordt tegengehouden.
Fase-contrast microscopie
Accentueert diffractie van het licht dat door een sample gaat. Bij fasecontrastmicroscopie gaat het licht door een ringvormig diafragma.
Differentieel interfentie contrast microscopie
Werkt op dezelfde manier als fase-contrast, maar de microscoop maakt gebruik van twee lichtstralen (gepolariseerd)
Fluorescentie microscopie
Deze microscoop gebruikt UV licht. Fluorescente labels die in het ‘organisme’ zitten absorberen UV licht en stralen zichtbaar licht uit.
Confocale Microscopie
Cellen die gekleurd zijn met fluorochromen zijn op deze microscoop te zien. Er worden korte golflengte (blauw) licht gebruikt voor excitatie.
Twee-foton microscopie (TPM)
Cellen die gekleurd zijn met fluorochromen zijn op deze microscoop te zien. Er worden lange golflengte (rood) licht gebruikt, daarom twee fotonen nodig i.p.v één voor excitatie.
Elektronenmicroscopie
Bij een elektronenmicroscoop wordt een straal
elektronen op het preparaat ‘afgeschoten’. Dit wordt
gedaan met een hele korte golflengte, dus de resolutie is heel hoog. Het preparaat wordt ‘gekleurd met zware metalen’.
Volgorde gramkleuring
ultraviolet > lugol > alcohol > fuchsine
Ribotypering
Methode om de revolutionaire relaties tussen organismen te vinden
kijken en vergelijken van sequentie ribomsomen
FISH
Fluoriscentie in situhybridisatie
methode om ziektes op te sporen door afwijkingen van de chromosomen te zien
DNA microarray
chip kan snel een pathogeen herkennen door de identificatie van een gen.
Southern blotting
methode voor detectie van een specifieke dna-sequentie in dna-mosnters
Nucleïnezuur hybridisatie
het verhitte van DNA zorgt ervoor dat de helix uit elkaar valt. een van de twee delen wordt afgekoeld en koppelt zich aan de helix van een ander individu. deze kunnen dan worden vergeleken.
PCR
Polymerasekettingreactie
DNA amplificeren
Denatureren (90), hybridisatie (50) en elongatie (72)
Kochs postulaten
een aantal regels (postulaten) destijds opgesteld door de Duitse arts Robert Koch om uit te kunnen maken of een bepaalde ziektekiem de oorzaak van een bepaalde ziekte is.
Glycocalyx
een laag die aan de buitenkant van het celmembraan bij eukaryotische cellen zitten en aan de buitenkant van de celwand bij prokaryotische cellen.
Functie Glycocalyx
bescherming tegen uitdroging (dehydratatie)
bescherming tegen fagocytose
aanhechting aan oppervlakken (tandplak)
pathogeniteitsfactor.
Flagellen
Flagellen zijn opgebouwd uit ketens flageline. Deze ketens zijn gebonden aan een eiwit ‘haak’. Deze haak is geankerd aan de celwand en het celmembraan door het basale lichaam. Aan de flagellen zie je hoe snel de bacterie zich voortbeweegt
pilus/pili
Faciliteert de overdracht van DNA tussen cellen (conjugatoin). Je hebt twee bewegingen: Twitching motility en gliding motility.
Fimbriae
Speelt een rol bij de aanhechting (dragen adhesins)
Koolstof
Structurele organische moleculen zijn energiebronnen (bijv. glucose), daar halen organismen hun koolstof vaak uit.
Stikstof
Stikstof is veel te vinden in aminozuren en eiwitten. De meeste bacteriën ontleden deze eiwitten, sommige gebruiken NH4+ (ammonium) of NO3- (nitraat). Een paar bacteriën gebruiken N2 tijdens stikstof fixatie (bijv. fotosynthetiserende bacteriën).
Zwavel
Zwavel is te vinden in aminozuren, thiamine en biotine. De meeste bacteriën ontleden deze eiwitten, sommige gebruiken SO42- (sulfaat) of H2S (waterstofsulfide).
Fosfor
Fosfor is te vinden in DNA, RNA, ATP en membranen. PO43- is een fosfor bron
zuurstofvergiftiging
Men vermoedt dat de giftigheid wordt veroorzaakt doordat zuurstof in het lichaam kan reageren tot reactievere verbindingen. Deze radicalen binden zich op een voor het lichaam ongewenste wijze aan vetten, eiwitten en enzymen in het lichaam waardoor de cellen beschadigd raken.
Biofilm
Een biofilm is een laag micro-organismen omgeven door zelfgeproduceerd slijm vastgehecht aan een oppervlak
Directe/indirecte telling
Direct: je ziet de organismen en telt ze
Indirect: Je meet de absorptie en hieruit kan je berekenen hoeveel organismen er zijn
Taxonomie
De wetenschap van classificeren van organismen, het is het geven van een universele naam aan organismen.
Fylogenie
De studie naar evolutionaire verwantschap van organismen
