Metody badawcze w psychologii Flashcards
TRZY SPOSOBY UPRAWIANIA PSYCHOLOGII:
• Psycholodzy eksperymentalni – prowadzą badania podstawowych procesów psychicznych
• Nauczyciele psychologii – nauczają o psychologii
• Psycholodzy praktycy – psycholodzy, którzy wiedzę wypracowaną przez
psychologów eksperymentalnych stosują do rozwiązywania problemów ludzkich
PSYCHOLOGIA
Jest dziedziną obejmującą cały zakres ludzkich zachowań i procesów psychicznych, od funkcji mózgu po interakcje społeczne, i od dobrostanu psychicznego po zaburzenia psychiczne
UMIEJĘTNOŚCI MYŚLENIA KRYTYCZNEGO
- Jakie jest źródło informacji?
- Czy twierdzenie ma charakter umiarkowany, czy kategoryczny?
- Jakie są dowody?
- Czy wnioski mogą być zniekształcone przez tendencyjność w myśleniu?
- Czy rozumowanie jest wolne od typowych błędów logicznych?
- Czy zagadnienie wymaga ujęcia z wielu perspektyw jednocześnie?
TENDENCYJNOŚĆ EMOCJONALNA
Skłonność do dokonywania sądów na podstawie postaw i uczuć, a nie na podstawie racjonalnej analizy dowodów
EFEKT POTWIERDZANIA
Tendencja do zwracania uwagi na te dowody, które dopełniają i potwierdzają nasze przekonania lub oczekiwania, przy jednoczesnym ignorowaniu pozostałych dowodów
METODA NAUKOWA
Składający się z 5 kroków proces empirycznego badania hipotez w warunkach zapewniających kontrolę wpływu tendencyjności i subiektywności sądów
BADANIE EMPIRYCZNE
Podejście badawcze, które opiera się na wykorzystaniu doświadczeń zmysłowych i obserwacji jako danych źródłowych
TEORIA
Testowalne wyjaśnianie zbioru faktów lub obserwacji. W nauce teoria nie jest zwykłą spekulacją ani przypuszczeniem
HIPOTEZA
Twierdzenie zawierające przewidywania wyników badania naukowego; twierdzenie opisujące związki między zmiennymi uwzględnionymi w badaniu
REPLIKACJA
W pracy badawczej termin ten oznacza ponowne przeprowadzenie badania w celu sprawdzenia, czy uzyskane rezultaty będą takie same. W celu kontroli tendencyjności, replikacja jest często przeprowadza przez inną osobę niż oryginalne badanie
BADANIE KORELACYJNE:
Forma badania, w której sprawdzane są związki między zmiennymi, pozbawiona jednak manipulacji zmienną niezależną. Na podstawie badań korelacyjnych nie jest możliwe określenie związku przyczyna-skutek
PRÓBA PODWÓJNIE ŚLEPA
Procedura eksperymentalna, w której i badacze i badani pozostają nie poinformowani co do natury stosowanej zmiennej niezależnej
MYŚL PRZEWODNIA:
6 podstawowych perspektyw – biologiczna, poznawcza, behawiorystyczna, holistyczna, rozwojowa i socjokulturowa – dominuje w szybko rozwijającym się obszarze współczesnej psychologii. Każda z nich była początkowo propozycją radykalnie nowego rozumienia najważniejszych pojęć dotyczących umysłu i zachowania
PERSPEKTYWA BIOLOGICZNA – Rene Descartes
- Perspektywa biologiczna: Perspektywa psychologiczna, która poszukuje przyczyn zachowania w funkcjonowaniu genów, mózgu i układu nerwowego oraz układu wydzielniczego (hormonalnego)
- Wiodąca idea: Ciało można badać niezależnie od umysłu
PERSPEKTYWA POZNAWCZA – Wilhelm Wundt
• Perspektywa poznawcza: Głównym przedmiotem są procesy umysłowe, takie jak uczenie się, pamięć, spostrzeganie i myślenie, interpretując je jako formy przetwarzania informacji
• Wiodąca idea: Metody nauki można zastosować do badania umysłu
• Introspekcja: Proces zdawania relacji z własnych świadomych doświadczeń
psychicznych
Strukturalizm:
Historyczna szkoła w psychologii poświęcona odkrywaniu podstawowych struktur, które składają się na psychikę i myślenie. Strukturaliści poszukiwali „elementów” świadomego doświadczenia
Funkcjonalizm:
Historyczna szkoła w psychologii propagująca pogląd, że procesy psychiczne można najlepiej zrozumieć w kategoriach ich adaptacyjnego celu i funkcji
PERSPEKTYWA BEHAWIORYSTYCZNA – John Watson
- Perspektywa behawiorystyczna: Przyczyn naszych działań upatruje w bodźcach środowiskowych, a nie w wewnętrznych procesach umysłowych
- Wiodąca idea: Psychologia powinna być nauką o obserwowalnych zachowaniach, a nie o procesach umysłowych
• Behawioryzm: Historyczna szkoła, która próbuje uczynić z psychologii obiektywną naukę skoncentrowaną wyłącznie na zachowaniu z wykluczeniem procesów umysłowych
Perspektywa holistyczna:
Grupa koncepcji psychologicznych, która przyjmuje całościowe spojrzenie na człowieka
-Sigmund Freud (psychologia psychodynamiczna)
• Psychologia psychodynamiczna: Osobowość i zaburzenia psychiczne wynikają z procesów przebiegających w nieświadomym umyśle.
Kładzie nacisk na zrozumienie zaburzeń psychicznych w kategoriach nieświadomych potrzeb, pragnień, wspomnień i konfliktów
• Psychoanaliza: Odnosi się do teorii Freuda, jak i do jego metody terapeutycznej; oparte na przekonaniu o pierwszoplanowej roli nieświadomości
Abraham Maslow, Carl Rogers (psychologia humanistyczna)
• Psychologia humanistyczna: Psychologia powinna kłaść nacisk na ludzki rozwój i potencjał, a nie na zaburzenia psychiczne.
Kładzie nacisk na ludzkie zdolności, potencjał rozwojowy i wolną wolę
PERSPEKTYWA ROZWOJOWA (wielu psychologów)
• Perspektywa rozwojowa: Wyróżnia się znaczeniem przypisywanym naturze i
wychowaniu oraz przewidywalności zmian ujawniających się w całym życiu
• Wiodąca idea: Ludzie zmieniają się wraz z ujawnianiem się w czasie czynników wrodzonych i wpływów środowiskowych
PERSPEKTYWA SOCJOKULTUROWA (wielu psychologów)
• Perspektywa socjokulturowa: Podkreśla znaczenie interakcji społecznych, uczenia się społecznego i kultury
• Wiodąca idea: Potęga sytuacji: społeczne i kulturowe wpływy determinujące
zachowania mogą zdominować wpływ innych czynników
• Kultura: Złożony zbiór ludzkich języków, przekonań, zwyczajów, wartości i
tradycji, wytworzony przez grupę ludzi i dzielonymi z innymi osobami z tego
samego środowiska
• Psycholodzy międzykulturowi: Badacze tej specjalności interesują się tym, w jaki sposób procesy psychiczne mogą się różnić u ludzi pochodzących z odmiennych kultur
