Medische geschiedenis B1 Flashcards
Wat is de rol van Hippocrates van kos in de medische geschiedenis?
460-370 voor Chr
- Eed van hippocrates
- Grondlegger westerse geneeskunst
- Gezondheid = balans humoren + sterke levenskrachten
Wat is de rol van Galenus in de medische geschiedenis?
129-199 na Chr
- Medische autoriteit tot renaissance
- Voortzetting/verfijning van humorenleer
- Verdere uitwerking van de levenskrachten/vitalisme
Wat is de rol van Versalius in de medische geschiedenis?
16e eeuw
- Vertrouwde alleen op eigen waarnemingen
- Observatie van menselijke kadavers (voor het eerst)
- Vebeterede galenus op veel punten
- ANATOMIE als nieuw fundament van de geneeskunde
Wat is de rol van Harvey in de medische geschiedenis?
17e eeuw
- Ontdekking bloedomloop
- Anatomie als basis voor fysiologie
- Galenus heeft het mis
- Maar vitalisme en andere klassieke ideeën nog steeds grote rol
- Een been in oudheid, een been in wetenschappelijke revolutie
Wat is de rol van Bernard in de medische geschiedenis?
19e eeuw
- ‘Vader’ experimentele geneeskunde
- Fysiologie: studie van levensprocessen
- Door hem kwam de term ‘interne omgeving’ tot stand
Welke factoren hebben invloed op de lichaamstoestand, volgens de humoraal-pathologie?
- Res naturales: (natuurlijke zaken) temperamenten
- Res contra-naturales: (tegen natuurlijke zaken) pathologische afwijkende verschijnselen
- Res non-naturales: (niet natuurlijke zaken) lucht, beweging/rust
Welke interactie werd gezien tussen gezondheid en omgeving?
- traditie van gezondheidsbeschrijvingen van plaatsen door medici
- Sterke nadruk op platteland (platteland beter dan de stad)
Wat was de vitalistische benadering?
3-voudige verrijking van het bloed door 3 verschillende levenskrachten:
- lever – spiritus naturalis (pneuma physicon)
- hart – spiritus vitalis (pneuma zoticon)
- hersenen – spiritus animalis (pneuma psychicon)
Wat zijn de belangrijkste westerse biomedische tradities?
- Specificiteitsdenken (ziekte staat centraal)
- Dominantie van mechanistisch denken
- Meten is weten
- Dominantie voor behandelen
- Scheiding milieu interieur en exterieur
Wat was de mechanistische benadering?
Een benadering die het gedrag reduceert tot het niveau van het orgaan of de lichamelijke functie.
Welke drie soorten geneeskunde zag Jewson?
Bedgeneeskunde
Ziekenhuisgeneeskunde
Laboratoriumgeneeskunde
Wat houdt bedgeneeskunde in?
- Speelde vooral bij patiënt thuis af
- Autonomie en macht lag bij de patiënt
- Holisme staat centraal
- Dit beeld verschuift en anatomie wordt belangrijker
Wat houdt ziekenhuisgeneeskunde in?
- Lokalisatie principe (waar bevindt de ziekte zich) → er ontstonden verschillende categorieën in het ziekenhuis
- Vooral lichamelijk onderzoek belangrijk
- Er werden hulpmiddelen ontwikkeld (bv. stethoscoop)
Wat houdt laboratoriumgeneeskunde in?
- Er werd gekeken naar bouwstenen en chemische stoffen van het lichaam
- Histologie en fysiologie werden belangrijk
- Ontstaan van laboratoriumtesten
- Ziek mens werd een cellencomplex
Het zichtbaar maken van inwendige processen werd belangrijk. Op welke manieren gebeurde dit?
- Visueel: microscopie, Röntgenstraling
- Auditief: stethoscoop
- Numeriek en grafisch: thermometer
- Chemisch: laboratorium
Wat wordt veroorzaakt door de ontwikkeling van de microscoop?
Hierdoor komt de cellulaire pathologie op gang. Dit bevestigd wederom ‘ The disappearance of the sick-man’.
Welke negatieve punten zijn er rondom de technologische ontwikkeling?
- Oude, belangrijke vaardigheden nemen af
- Sterke afhankelijkheid van techniek
- Vervreemding tussen arts en patiënt
- Opdrijving van kosten
- Het ontstaan van ‘overdiagnostiek’
Wat is de mening van Reiser?
De veranderingen door technologie zijn onvermijdelijk, maar te rechtvaardigen. Toch mag de technologie het arts-patiënt contact niet belemmeren.
Hoe ontstonden er binnen de geneeskunde verschillende specialisaties?
Mede mogelijk gemaakt door:
-Theoretisch fundament: anatomische lokaliseren, specialiteitsbeginsel
- Praktische mogelijkheid: technologische ontwikkelingen
- Institutionele context: het moderne ziekenhuis.
Wat is de invloed van informational medicine?
De geneeskunde is veranderd in de zin van hoe we toegang hebben tot kennis. Voorheen moest je de kennis uit het hoofd leren. Nu moet je leren hoe je de info goed op kunt zoeken.
