medische benadering van stemaandoeningen Flashcards
onderzoek en diagnostiek
poliklinisch - perceptie - indirecte laryngoscopie - keelspiegel - stroboscopie/ HSVK - instrumentele meting endoscopisch - directe laryngoscopie - visueel en palpatie - exploratieve cordotomie
onderzoek en diagnostiek - poliklinische onderzoeksmethoden
ELS-protocol :
- perceptie : GRBAS
- visueel :
- keelspiegel : grove anatomische afwijkingen, grove motoriek, overzicht glottissluiting
- stroboscopie : meer detail, valselijk vertraagd beeld
- flexibel : farynx en faryngeale wanden
- rigiede : stemplooien en hun trilling
- high speed video kymografie : 4000 beelden/seconde, stemplooien 3 lagen
- akoestiek
- aerodynamiek en fonetografie
- zelf-evaluatie : VH en VAS
onderzoek en diagnostiek - endoscopische onderzoeksmethoden
directe laryngoscopie
- onder algemene narcose –> intubatie (zo klein mogelijk, jet ventilatie)
- patiënt in hyperextensie of neutraal
- inspectie larynx en stemplooien
- palpatie van larynx en stemplooien
- exploratieve cordotomie
- weefselonderzoek
stempathologie - algemeen
functioneel - hyperfunctie - hypofunctie - psychogeen organisch
stempathologie - functioneel - hyperfunctie
ACCUUT
oedeem = vochtophoping in de oppervlakkige laag van de lam prop van de stemplooien
- unilateraal vs bilateraal (Reinke oedeem)
hematoma = lokale bloeding buiten de aderen
- unilateraal, subepitheliaal (spontaan)
- bilateraal, intramusculair (trauma)
poliep = goedaardig gezwel
- unilateraal
- breed gesteeld vs smal gesteeld
CHRONISCH
noduli vocalis
- bilateraal
- helft membraneuze glottis
- soepel of georganiseerd
- vrouwen (NOOIT mannen)
- spreekberoep
- verhouding stembelasting/stembelastbaarheid
- perceptie : B
- strob : onvolledige glottissluiting, afhankelijk van soepel of georganiseerd is trilling bewaard
- akoes : NHR & F0 stijgt, moeizame registerovergangen
- behandeling : logo + endoscopische chirurgie
epidermale afwijkingen
- bilateraal
- epitheelhyperplasie –> hyperkeratose (–> epitheel zwaarder en rigider –> minder gemakkelijk trilling –> foutief stemgebruik)
- perceptie : R
- strob : trilling is beperkt, sluiting bijna volledig, soms onregelmatig
- akoes: jitter, NHR, te hoge F0, moeizame registerovergangen
- behandeling : logo + endoscopische chirurgie
contact granuloom
- unilateraal, processus vocalis
- geen dysfonie : G0
- globusgevoel of prikkeling
- behandeling : chirurgie
stempathologie - functioneel - hypofunctie
NEUROGEEN : PARALYSE n. laryngeus recurrens (=bezenuwing van alle larynxspieren, behalve m. cricothyroideus en sensorische gewaarwording) - unilateraal vs bilateraal - abductiestand vs paramediaanstand - etiologie : neurologisch - behandeling : logo en/of chirurgie n. laryngeus superior MYOGEEN : PRESBYFONIE - vanaf 7e levensdecade - mannen later dan vrouwen - atrofie m. vocalis - problemen met geluid en slikken - behandeling : medialisatie (chirurgie) PSYCHOGEEN - hypo-, maar ook hyperfuncties - psychogene afonie - volledige afonie - G0 bij hoest - normale anatomie - vaak bij vrouwen
stempathologie - organisch - laryngitis
= ontsteking van de stemplooien en/of het strottenhoofd
accuut : bacterieel of viraal
chronisch : langdurige irritatie
diagnostiek : anamnese, inspectie, kweek, APD
stempathologie - organisch - poliep
= goedaardig gezwel - wisselende dysfonie, prikkel - sessiel vs gepediculeerd - hyperkinetisch stemgebruik diagnostiek : anamnese, laryngoscopie, excisie
stempathologie - organisch - reinke oedeem
= vochtophoping in de oppervlakkige laag van de lam prop van de stemplooien
- bilateraal oedeem als reactie op “iets”
- verschillende gradaties
- symptomatologie : R, F0 daalt, PQ daalt
diagnostiek : perceptie, laryngoscopie
stempathologie - organisch - papilloma
= slijmvlieswoekering, door virus veroorzaakt
- etiopathogenese = wrat
- symptomatologie : afhankelijk van uitgebreidheid
- juveniele : multiple, recidiverend, spontane involutie bij pubertijd
- adulte : solitair, minder recidief, meer cancereus
diagnostiek : laryngoscopie, excisie
behandeling : heelkunde, medicamenteus
stempathologie - organisch - intracordale cyste
- epidermale of submuceuze cyste
- congenitaal
- symptomatologie : dysfonie afhankelijk van de vullingsgraad, wisseld, vaak
- prognose : afhankelijk van de relatie met m.vocalis
diagnostiek : anamnese, laryngoscopie, exploratieve cordotomie
stempathologie - organisch - sulcus glottidis
= invaginatie epitheel ruimte van reinke
- etiologie : congenitaal? gerupteerde cyste?
- symptomen
- G1-G3 : afhankelijk van de diepte en de verhouding met de stemlip
- R
diagnostiek : anamnese, laryngoscopie, exploratieve cordotomie
stempathologie - organisch - vergeture
= atrofie van de substantie in de ruimte van reinke : adhesie van m.vocalis
- etiologie : congenitaal
- symptomen
- G1-G3 : afhankelijk van de graad van atrofie/adhesie
- R
diagnostiek : anamnese, laryngoscopie, exploratieve cordotomie
stempathologie - organisch - reflux
= terugstroom van de maaginhoud
LPR = laryngo-pharyngeal reflux
of
GER = gastro-esophageal reflux
- symptomen : hoest, keelschrapen, dysfonie, globus…
- laryngoscopie : mucosahypertrofie post comm; granuloom, erytheem, hyperemie, oedeem
diagnostiek : anamnese, laryngoscopie, PH metrie
stempathologie - organisch - web en trauma
- arytenoidankylose
- fractuur
- hematoma
- verbranding
- corpora alieni
sybbechia - congenitaal
- posttraumatisch
- iatrogeen
stempathologie - mutatiestoornissen - organisch
- kastratenstem
- mutatio tarda
- mutatio praecox
- hypogenitale syndromen
stempathologie - mutatiestoornissen - functioneel
- prolongata
- incompleta
stempathologie - organisch - laryngocoele
= abnormale uitstulping ventrikel van Morgagni
- intern of extern
- symptomatologie : resonansafwijkingen, corpus alienum
diagnostiek : laryngoscopie, radiografie van Valsalva
