Medicijnen toedienen algemeen

Question 1

Wie mogen er medicijnen

voorschrijven?

Answer 1

Artsen, tandartsen en verloskundigen mogen recepten uitschrijven zolang zij in het BIG-register staan ingeschreven.

Daarnaast hebben verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistants (PA) een (tijdelijke) voorschrijfbevoegdheid

Question 2

Waaraan dient een recept

te voldoen?.

Answer 2

Naam- en adresgegevens van de arts, de naam en (soms ook) adresgegevens van de patiënt, bevat het recept de gegevens over het gebruik, de hoeveelheid en sterkte van de af te leveren medicijnen.

Question 3

2. Op welke manieren kun je medicijnen toedienen?. Noem er 5.

Answer 3

1. Een drankje waarin het geneesmiddel opgelost is vaak eenvoudig in te nemen door de patiënt. (b.v. hoestdrankje)
2. Druppels zijn tevens een vorm waarin het geneesmiddel is opgelost en is makkelijk toe te dienen (b.v. oogdruppels)
3. Een smeersel kan een prima manier zijn om medicijnen toe te dienen op de direct daarvoor bestemde plek. In het smeersel dat kan variëren van een emulsie (vloeibaar) tot een pasta (stevige zalfachtige massa) wordt een geneesmiddel opgelost. Een goed voorbeeld hiervan is een hydrocortison crème die direct op de aangedane (smet) plek gesmeerd kan worden.
4. Via een infuus kan ook medicatie worden toegepast. Druppelsgewijs word een vloeistof onder de huid of in de aderen gebracht. Ampullen met een geneesmiddel worden meestal direct geïnjecteerd. Deze vorm van toedienen wordt parnastaal genoemd. Een chemokuur ter behandeling van kanker is een voorbeeld van deze vorm van medicatie toedienen.
5. Het geneesmiddel wordt direct in de bloedbaan gebracht en kan direct zijn helende werking starten.

Question 4

Het medicijn wordt gecontroleerd op de ‘regel van vijf’. Wat houd dat in?

Answer 4

1. Het juiste medicijn
2. De juiste patiënt
3. Het juiste tijdstip
4. De juiste manier van toediening
5. De juiste dosis

Question 5

Waarover informeer de bewoner bij het geven van medicijnen?

Answer 5

• Informeer de bewoner altijd wat je gaat doen en waarom.

Question 6

Wat houdt appliceren in?.

Answer 6

Gebruiken, toepassen

Question 7

Noem de vier vormen van appliceren

Answer 7

1. Vloeibare of opgeloste vorm
2. Vaste vorm
3. Gas

Question 8

Noem het doel van vloeibare of opgeloste vorm

Answer 8

Bij toediening als drank of druppels (oraal toegediend) wordt de werkzame stof direct door de slijmvliezen opgenomen (mond, keel, oog, maagdarmkanaal)

• Een drankje waarin het geneesmiddel opgelost is vaak eenvoudig in te nemen door de patiënt. (b.v. hoestdrankje)
• Druppels zijn tevens een vorm waarin het geneesmiddel is opgelost en is makkelijk toe te dienen (b.v. oogdruppels)
• Een smeersel kan een prima manier zijn om medicijnen toe te dienen op de direct daarvoor bestemde plek. In het smeersel dat kan variëren van een emulsie (vloeibaar) tot een pasta (stevige zalfachtige massa) wordt een geneesmiddel opgelost. Een goed voorbeeld hiervan is een hydrocortison crème die direct op de aangedane (smet) plek gesmeerd kan worden.
• Via een infuus kan ook medicatie worden toegepast. Druppelsgewijs word een vloeistof onder de huid of in de aderen gebracht. Ampullen met een geneesmiddel worden meestal direct geïnjecteerd. Deze vorm van toedienen wordt parnastaal genoemd. Een chemokuur ter behandeling van kanker is een voorbeeld van deze vorm van medicatie toedienen.
  Het geneesmiddel wordt direct in de bloedbaan gebracht en kan direct zijn helende werking starten.
• Dan zijn er nog de diverse vormen van vloeibare medicatie als spoelvloeistoffen, gorgeldrankjes, neusdruppels etc.

Question 9

Vaste vorm

Answer 9

• Poeders worden op 2 manieren geleverd. In onverdeelde vorm, waarbij de poeders per theelepel gedoseerd worden of de verdeelde vorm waarbij de poeders in een sachet verpakt zijn. Sommige poeders dienen in water opgelost te worden waarna ze door de maag worden opgenomen en de werkzame stof aan het bloed worden afgegeven.
• Poeders voor uitwendig gebruikt worden strooipoeders genoemd
  Strooipoeders worden direct op de aangedane huid gestrooid en beginnen direct hun helende of verzachtende werking.
• Tabletten zijn machinaal samengeperste poeders. Er zijn tabletten met een gedoseerde afgifte van het medicijn. Deze tabletten zijn herkenbaar aan de toevoeging retard, durette of depot. Deze mogen dan ook niet fijngemaakt worden omdat dan de regulerende werking verloren gaat. Eenmaal in de maag komt de werkzame stof vrij als de maagsappen het omhulsel hebben verteerd.
  Hierna worden de stoffen opgenomen door het maagslijmvlies en afgegeven aan het bloed.
• Bruistabletten worden in water opgelost
• Parels of capsules zijn omhuld met een stof die pas in de maag oplost en mogen dus niet geopend worden bij inname.
• Zetpillen zijn staafjes van een bij lichaamstemperatuur smeltende stof waarin zich het geneesmiddel bevindt. Zetpillen worden rectaal of vaginaal toegediend en geven dus daar hun werkzame stof aan waar ze bedoeld zijn, in de vagina of de darmwand. Ook kan het zo zijn dat het geneesmiddel niet bestand is tegen de zuren in de maag en daarom ‘laag ’in het lichaam in de bloedbaan gebracht dienen te worden, via de slijmvliezen van de dikke/endeldarm/vagina

Question 10

Gas

Answer 10

Sommige geneesmiddelen worden in de vorm van een gas toegediend d.m.v. inhalatie. Voorbeelden hiervan zijn het geven van narcose en bij de behandeling van astma. Door inhalatie komen de werkzame stoffen via de longen en hun slijmvliezen in de bloedbaan.

Question 11

Wie maken veel gebruik van inhalatoren (inhalers)?.

Answer 11

Mensen hebben moeite met ademhalen vanwege ziekten die de luchtwegen vernauwen

Question 12

Noem 3 voordelen van inhaleren

Answer 12

Er is minder van het middel nodig, omdat het zonder omweg in de luchtwegen komt
Het middel werkt sneller;
Het geeft minder bijwerkingen ten opzichte van tabletten.

Question 13

Waarom worden sommige geneesmiddelen rectaal in plaats van oraal gegeven?.

Answer 13

Veel geneesmiddelen die oraal worden toegediend, kunnen in de vorm van een zetpil ook rectaal worden toegediend. In deze vorm wordt een geneesmiddel gemengd met een wasachtige stof die oplost of vloeibaar wordt nadat de zetpil in het rectum is ingebracht. Door de dunne wand en de rijke bloedvoorziening van het rectum wordt het geneesmiddel gemakkelijk geresorbeerd. Een zetpil wordt voorgeschreven wanneer door misselijkheid, slikklachten of een dieetbeperking (vaak nodig na een operatie) een geneesmiddel niet oraal kan worden toegediend. Geneesmiddelen die als zetpil irriterend zijn, moeten soms via injectie worden toegediend.

Question 14

Wat houdt sublinguaal in en wat zijn de voordelen?.

Answer 14

Sublinguaal betekend: de tablet onder de tong te houden.

Voordeel hiervan is dat het een snelle werking heeft en de maag en lever omzeilt. Alleen geneesmiddelen die in zeer kleine hoeveelheden werkzaam zijn en goed door de slijmvliezen heen dringen zijn sublinguaal toe te dienen. Het opnameoppervlak van de darm is veel groter dan die van de mond. Daarom wordt het merendeel van de geneesmiddelen daar opgenomen.

Question 15

Wat houdt transdermaal in en geef een voorbeeld?.

Answer 15

Toediening van geneesmiddelen via de huid/ pleisters.

De scopolaminepleister is het oudste voorbeeld. Uit het reservoir wordt gedurende drie dagen een constante hoeveelheid scopolamine aan de huid en vervolgens aan de bloedbaan afgegeven om bewegingsziekte te bestrijden. Deze wijze van toediening van scopolamine heeft in de praktijk zijn bruikbaarheid bewezen, hoewel de bijwerkingen niet onvermeld mogen blijven: in de vorm van anticholinergische effecten, psychose (zij het zelden) en ‘zeeziekte aan de wal’ (na het verwijderen van de pleister).

Question 16

Welke werkzame stof kan er in transdermaal zitten

Answer 16

Hormomen

Question 17

Wat zijn analgetica?.

Answer 17

Geneesmiddelen met een pijnstillende werking.

Question 18

Welke analegetica worden het meest gebruikt en waarom

Answer 18

Paracetamol is het meest gebruikte pijnstillende en koortsverlagende middel ter wereld. Paracetamol verzacht de pijn, omdat het een inhibitor is van bepaalde vormen van het cyclo-oxygenase (COX), een enzym dat arachidonzuur omzet in prostaglandinen (stimuleren het pijngevoel).

Paracetamol is een relatief veilig geneesmiddel en ook goed bruikbaar bij zwangerschap

Question 19

Wat zijn antidepressiva?.

Answer 19

Antidepressiva zijn medicijnen (tabletten) die de klachten van een depressie verminderen.

Question 20

Is prozac een handelsnaam of een stofnaam

Answer 20

Prozac. Is dit een handelsnaam

Question 21

Wat zijn anticoagulantia?

Answer 21

Anticoagulantia zijn middelen die gebruikt worden om de natuurlijke stollingsneiging van het bloed te onderdrukken.
Anticoagulantia worden in de volksmond vaak bloedverdunners genoemd; deze term is onjuist: ontstold bloed heeft bij het stromen geen andere viscositeit dan wel stol baar bloed.

Question 22

Welke stof wordt geïnjecteerd en welke twee cumarineachtige stoffen worden in tabletvorm gebruikt?.

Answer 22

Heparine is een antistollingsmiddel. Het remt de bloedstolling, meteen na het toedienen. Heparine werkt maar kort en moet daarom continu via een infuus worden toegediend.
In tabletvorm word aspirine gebruikt.

Question 23

Wat zijn antihistaminica?.

Answer 23

Antihistaminica zijn medicijnen tegen allergieën

Question 24

Wat zijn antihypertensiva?.

Answer 24

Bloeddrukverlagende medicijnen

Question 25

Wat zijn antidiuretica?.

Answer 25

Zijn middelen die gebruikt worden om vocht uit te drijven uit het lichaam. Plas tabletten

Question 26

Wat zijn antibiotica?.

Answer 26

Antibiotica zijn chemische stoffen die worden uitgescheiden door micro-organismen om concurrerende micro-organismen te doden of hun groei te beletten door een of ander levensbelangrijk proces specifiek te blokkeren.

Question 27

Wat is de belangrijkste bijwerking van penicilline?.

Answer 27

Doodt een aantal soorten bacteriën. Het werkt vooral goed tegen bacteriën van de streptokokken- en pneumokokkensoort.

Het wordt gebruikt bij verschillende soorten infecties, zoals Ziekte van Weil (melkerskoorts, leptospirose), miltvuur (antrax) en vele andere infecties (zie hieronder).

Effect
Benzylpenicilline kan worden toegediend in een bloedvat of in de spieren.

Een injectie in een bloedvat werkt vier tot acht uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.
Er zijn twee soorten benzylpenicilline voor injectie in een spier, namelijk benzylpenicilline-natrium of Penidural. Een injectie in de spieren met benzylpenicilline-natrium werkt vier tot acht uur. Een injectie in de spieren met Penidural werkt drie tot vier weken.

Benzylpenicilline wordt onder andere toegepast bij de volgende infecties met bacteriën

Question 28

. Wat is resistentie en hoe ontstaat dit?.

Answer 28

Resistentie wordt veroorzaakt door een aanpassing van de bacterie waardoor deze ongevoelig is voor de ‘wapens’ van het antibioticum. Een dergelijke
aanpassing wordt sterk in de hand gewerkt door de aanwezigheid van het antibioticum. Als een bacterie eenmaal een mechanisme heeft ontwikkeld dat in zijn erfelijk materiaal is vastgelegd wordt dit doorgegeven aan zijn nakomelingen.

De resistente bacteriën (MRSA) blijven zich delen en krijgen op den duur de overhand. Als de resistente bacteriën kans zien om ook andere gevoelige mensen of dieren te infecteren zal deze vorm van resistentie zich steeds verder verspreiden. Bacteriën zijn wat dit betreft in het voordeel door hun snelle vermeerdering. Als 1 stafylokok zich deelt dan zijn er een half uur later 2 en twaalf uur later 15 miljoen ‘nakomelingen’.

Question 29

Bij welke groep medicijnen horen de slaapmiddelen?

Answer 29

Benzodiazepinen, een verzamelnaam voor medicijnen met kalmerende eigenschappen. De meeste kalmerings- en slaapmiddelen behoren tot deze groep.

Question 30

Is Temazepam een handelsnaam of een stofnaam?.

Answer 30

stofnaam

Question 31

Noem de bijwerkingen van slaapmiddelen.

Answer 31

De negatieve bijwerkingen van slaapmiddelen (benzodiazepinen) zijn groot en ronduit gevaarlijk. Slaappillen maken je suf en traag en veroorzaken spierzwakte.

Ook heb je geen coördinatie- en concentratievermogen meer en treedt geheugenverlies, gewenning en verslaving op. Je functioneren overdag verslechtert, net als je rijvaardigheid. Van ouderen die slaapmiddelen nemen, is bekend dat ze vaker vallen en een heup breken.

Van oxazepam en temazepam weten we verder dat het je vermogen tot dromen uitschakelt. De middelen helpen je angsten te onderdrukken, die je anders zouden beletten om rustig in te slapen.

Het is niet bekend wat de gevolgen zijn als je langere tijd niet droomt, maar vast staat dat dromen een cruciale functie vervullen bij het verwerken van je emoties.

Question 32

Waarom kan insuline niet oraal ingenomen worden

Answer 32

Door het omhulsel wordt de zekerheid geboden dat de insuline die via de mond is ingenomen niet door het maagzuur wordt afgebroken. Gebeurt dit wel dan is de insuline al onbruikbaar nog voordat het in de bloedbaan wordt opgenomen”

Question 33

Wat is een capsule en wat is het voordeel hiervan?

Answer 33

Een capsule is een omhulsel dat bestaat uit gelatine, en dit kan hard of zacht zijn. Het geneesmiddel bevindt zich hierin. Harde capsules worden vaak gebruikt voor geneesmiddelen in poedervorm, zachte capsules voor olieachtige middelen, bijvoorbeeld visolie, vitamine D, vitamine E. Waterige oplossingen worden niet in capsules gedaan, dan zouden deze oplossen; dat gebeurt immers ook in het lichaam als de capsule wordt ingenomen. Capsules zijn voor de meeste mensen makkelijker in te nemen dan tabletten. Als het toch problemen geeft kan de (harde) capsule (in overleg) worden opengemaakt om hem in tweeën in te nemen, ook met voldoende water.

Question 34

Wat is een dragee?

Answer 34

Een dragee is een tablet waar omheen een laagje suiker is aangebracht, vaak is daar nog een kleurstof aan toegevoegd. Dit wordt een coating genoemd. Dit laagje lost snel op in de maag. Het geeft de dragee een herkenbaar en glad voorkomen en dient bij sommige geneesmiddelen als bescherming tegen de invloed van licht. De coating maakt het makkelijker om een dragee in te nemen dan een tablet. Soms is de hoeveelheid van een medicijn zo klein dat de coating zorgt voor een beter formaat. Een voorbeeld hiervan is de anticonceptiepil. Een herkenbare - knalroze - dragee is ibuprofen. Sommige multivitaminen worden in de vorm van dragees verkocht. Nadeel van dragees is dat ze lijken op snoepjes, wat voor kinderen gevaarlijk kan zijn.

Question 35

Wat is een klysma en welke 2 soorten zijn er?

Answer 35

Een klysma is een darmreiniging of darmspoeling
Men onderscheidt 2 soorten klysma’s: reinigende alleen met water of met voedende kruiden. Er worden ook bij diverse centra hogedruk darmspoelingen aangeboden.

Question 36

Wat is de rol van de lever betreffende de medicijnverwerking?.

Answer 36

De belangrijkste taken van de lever
De lever speelt zoals gezegd een rol in ruim 600 verschillende chemische processen in het lichaam. We kunnen ze niet allemaal noemen hier, maar de belangrijkste processen staan hieronder uitgelegd.

Koolhydraatstofwisseling
In de dunne darm worden verteringsproducten van zetmeel opgenomen, zoals glucose en suikers. Deze ‘enkelvoudige suikers’ gaan via het bloed naar de lever. De lever slaat suikers die niet direct nodig zijn, op in de levercellen. Als de behoefte van het lichaam aan suiker stijgt, geeft de lever deze suikers weer af in de bloedbaan. De lever houdt op deze manier de bloedsuikerspiegel constant.

Eiwitstofwisseling
Eiwitten komen in de vorm van aminozuren aan in de lever. De lever kan van deze aminozuren weer nieuwe eiwitten maken. Sommige eiwitten gaan weer het bloed in, anderen worden door de lever gebruikt. Sommigen worden omgevormd naar enzymen. Deze enzymen spelen weer een belangrijke rol bij andere processen in de lever. Ook worden er van de aminozuren nieuwe eiwitten gemaakt, die een rol spelen bij de bloedstolling en bij de afweer van het lichaam.

Vetstofwisseling
Vetten worden in de dunne darm verteerd en daarbij omgevormd tot vetzuren. Deze vetzuren worden in de lever opgevangen en van structuur veranderd. De vetzuren worden ‘onverzadigd’

Ontgifting
Bij de stofwisseling in het lichaam kunnen bijproducten ontstaat die voor het lichaam schadelijk zijn. Deze schadelijke bijproducten kunnen door de lever uit het bloed worden opgenomen en onwerkzaam. Vervolgens worden de onschadelijk gemaakte stoffen via de gal of de urine uit het lichaam verwijderd. Ook schadelijke stoffen die bijvoorbeeld via medicijnen binnenkomen kunnen door de lever onschadelijk worden gemaakt en afgevoerd.

Vorming van gal
De lever maakt ook gal aan. Gal speelt een belangrijke bij de vet-spijsvertering in de darmen. Dagelijks maakt de lever zo’n 500 tot 800 ml. gal aan. Dit gal gaat na productie voor opslag naar de galblaas. De galblaas stuurt het gal door naar de darmen als daar behoefte aan is. Een teveel aan cholesterol wordt via de gal uit het lichaam verwijderd. Zie verder het hoofdstuk Galblaas.

Stapeling
De lever heeft een grote opslagcapaciteit voor allerlei verschillende stoffen. Zo kunnen koolhydraten worden opgeslagen, vetten, aminozuren en bijvoorbeeld de vitamines A, D, E, K en B12.

Question 37

Wat is de rol van de nieren betreffende de medicijnverwerking?

Answer 37

De belangrijkste taak van je nieren is het filteren van het bloed. De afvalstoffen worden eruit gefilterd en de bloedcellen en eiwitten moeten erin blijven.
Je nieren hebben ook nog twee andere taken. Ze berekenen precies hoeveel vocht je lichaam nodig heeft. Als er genoeg of teveel is, wordt er veel, meestal lichtgekleurde urine gemaakt. Als je lichaam vocht nodig heeft, maken je nieren weinig, meestal donkere urine. En je nieren maken hormonen. Dit zijn stoffen die andere organen vertellen wat ze moeten doen.
Zo maken je nieren een hormoon dat het beenmerg aanzet om rode bloedcellen te maken. Ook maken de nieren een hormoon dat zorgt voor de juiste bloeddruk. Een ander hormoon uit de nieren is belangrijk voor stevige botten met voldoende kalk.
De afvalstoffen moeten je lichaam weer kunnen verlaten, want anders word je langzaam vergiftigd. En dat is de taak van je twee nieren

Question 38

Wat zijn de eerste voortekenen van ongewenste bijwerkingen?

Answer 38

Bij hoge bloeddruk krijgen die zuiveringsfabriekjes minder bloed. Ook vernauwen en beschadigen de bloedvaatjes in die fabriekjes. Daardoor stoppen ze geleidelijk aan – maar blijvend – met zuiveren. Gevolg: de nierfunctie gaat onherstelbaar achteruit.
1 op de 5 mensen met hoge bloeddruk heeft blijvende (chronische) nierschade. Deze nierschade is onomkeerbaar. Dus hebt u een hoge bloeddruk, dan is het belangrijk dat u jaarlijks uw nieren laat controleren. Want als u er tijdig bij bent, is nierschade vaak te beperken.

Question 39

Waarom moet bij de dosering rekening gehouden worden met de leeftijd?

Answer 39

Kinderen hebben een duidelijk ander patroon van bijwerkingen en laten soms, in een veel hogere frequentie dan bij volwassenen, zeer ernstige bijwerkingen zien (leverfalen bij gebruik van valproïnezuur en stevens-johnsonsyndroom bij gebruik van lamotrigine). Het is duidelijk dat langetermijnvervolgstudies essentieel zijn bij het doen van geneesmiddelonderzoek bij kinderen.

Question 40

Wat wordt verstaan onder gewenning en wat onder verslaving?

Answer 40

Gewenning Voor heel wat drugs vermindert bij geregeld gebruik hun effect. Om toch dezelfde uitwerking te blijven verkrijgen moet de gebruiker een grotere hoeveelheid gaan gebruiken. De situatie waarbij het lichaam een steeds hogere dosis ‘verdraagt’ noemen we tolerantie of gewenning.

Verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is, zodanig dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of heel moeilijk los kan laten. Het gedrag van de persoon is voornamelijk gericht op het verkrijgen en innemen van het middel, of het handelen naar de gewoonte, ten koste van de meeste andere activiteiten. Als het lichaam deze stof of gewoonte dan moet loslaten kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden bij deze persoon.

Question 41

Noem een middel waarbij gewenning en verslaving veel voorkomt

Answer 41

Nicotine is een organische verbinding die in een relatief hoge concentratie voorkomt in de tabaksplant (Nicotiana labarum) en ook in gedroogde tabak. Nicotine is één van de voornaamste oorzaken van de verslavende maar ook verdovende werking van roken. Als het is uitgewerkt ontstaan ontwenningsverschijnselen

Question 42

Noem 3 ongewenste reacties bij gebruik van meerdere medicijnen
tegelijk.

Answer 42

• Iemand kan immuun worden bij veelvuldig gebruik van bepaalde medicijnen, iemand wordt dan resistent voor een middel, het werkt niet meer(goed).
• Na langdurig gebruik van bv. paracetamol (pijnstiller) kunnen lever- en nierwerking worden aangetast. Er kan geelzucht ontstaan. De lever kan (vooral bij te hoge doseringen) beschadigd raken; dit is onomkeerbaar. Veranderingen in het bloedbeeld zijn ook mogelijk.

Opiaten als morfine zijn zeer sterke pijnstillers. In tegenstelling tot de bovengenoemde paracetamol is er geen echte maximumdosis. In theorie kan men altijd meer pijnstilling verkrijgen door de dosis te verhogen. In de praktijk lukt dit natuurlijk niet altijd, omdat men last kan krijgen van de bijwerkingen. Er kunnen vele bijwerkingen optreden. De meest voorkomende is verstopping.(obstipatie). De meeste artsen schrijven bij een opiaat dan ook meteen een laxeermiddel erbij voor.

• Laxeermiddelen echter kunnen het nare gevolg hebben dat de darmen ‘lui’ worden, m.a.w., de peristaltiek neemt af waardoor de patiënt in een vicieuze cirkel blijft door steeds opnieuw laxeermiddelen te nemen.
• Bij de voorschrijven van antitrombose middelen (antistolling) is het minste wondje al aanleiding tot het ontstaan van een hevig bloedende wond. Immers, het bloed wordt ‘geadviseerd’ niet te stollen, waardoor de bloeding moeilijker te stelpen is.

Question 43

Hoe kan stapeling van geneesmiddelen c.q. geneesmiddelvergiftiging
ontstaan?

Answer 43

Een vergiftiging ontstaat wanneer het lichaam een schadelijke stof in gevaarlijke hoeveelheden binnenkrijgt. Het is afhankelijk van het soort stof en de hoeveelheid ervan hoe ernstig de vergiftiging is. Een vergif kan via de mond, de huid en door inademing het lichaam binnenkomen. Vergiftigingen komen het vaakst voor bij jonge kinderen (leeftijd 1-4 jaar). Hierbij spelen vaak geneesmiddelen een rol. Kenmerken van een geneesmiddelvergiftiging zijn bewusteloosheid en plotseling ziek zijn. Andere aanwijzingen kunnen zijn: een moeilijke ademhaling, pijn in het maag-darmkanaal, blaasje in de mond of op de lippen, een rode huid, brandwondjes en moeite met slikken

Question 44

Noem nog een 4-tal andere fouten waardoor complicaties kunnen ontstaan bij medicatie

Answer 44

1. Verkeerde diagnose
2. Verkeerde ingreep
3. Slordigheid

Question 45

Noem de verschijnselen die bij een geneesmiddelallergie kunnen ontstaan.

Answer 45

Symptomen van geneesmiddelenallergie

De symptomen na een allergische reactie op medicatie kunnen heel verschillend zijn, bijvoorbeeld astma, netelroos of diarree. Een veralgemeende shock is de meest ernstige reactie en kan fataal zijn. Deze laatste wordt vooral gevreesd wanneer geneesmiddelen rechtstreeks in de bloedbaan ingespoten worden.
Sommige geneesmiddelen lokken gelijkaardige reacties uit terwijl het eigenlijk gaat om pseudo-allergieën: u bent dan allergisch aan de kleurstoffen of bewaarmiddelen in de medicatie, maar niet aan het geneesmiddel zelf.

Question 46

Op welke (3) manieren kan het geneesmiddel het lichaam verlaten?.

Answer 46

• De lever breekt giftige stoffen af. Zo ook de stoffen af die in medicijnen en drugs zitten. De giftige stoffen verlaten het lichaam via urine en ontlasting. Omdat de lever maar één stof tegelijk kan afbreken bestaat het risico dat de andere stof niet goed wordt afgebroken en dus te lang in het lichaam aanwezig blijft. Soms reageert de lever juist overactief, dan worden de stoffen veel te snel afgebroken met als risico dat het geneesmiddel veel te kort of niet meer goed werkt.
• De meeste geneesmiddelen worden met een glas water ingenomen en komen via de slokdarm in de maag en tenslotte in de darm terecht. Het geneesmiddel wordt opgelost in de maag en komt via de darmwand terecht in ons bloed. Het bloed transporteert het geneesmiddel doorheen het lichaam. Op die manier bereikt het de plaatsen waar het moet werken. Dat geldt dus ook voor een pijnstiller. Maar het geneesmiddel komt ook op plaatsen terecht waar niets aan de hand is. Zo kan men bijwerkingen van een geneesmiddel verklaren. Tevens zou het kunnen dat u iets inneemt tegen de hoofdpijn en dat tegelijkertijd de pijn op een andere plaats verdwijnt.
  Het geneesmiddel blijft meestal maar een relatief korte tijd in het lichaam werkzaam omdat het door de lever en de nieren afgebroken wordt. Het afgebroken geneesmiddel verlaat het lichaam via de urine

Question 47

Doel van wet Big ( Beroepsuitoefening Individuele Gezondheidszorg- 1997):

Answer 47

Is een kwaliteitswet, kwaliteit bevorderen (voorwaarden scheppen en bewaken van ) van de zorg die de beroepsbeoefenaren leveren. Daarmee individuele zorgvrager beschermen tegen ondeskundig of onzorgvuldig handelen van individuele zorgverlener.
Verplichting van registratie van apothekers, artsen, fysiotherapeuten, gezondheidspsychologen, psychotherapeuten, tandartsen, verloskundigen en verpleegkundigen.

Question 48

WGBO ( wet geneeskundige behandelingsovereenkomst)

Answer 48

dient voor regeling van de relatie 
             tussen zorgvrager en de hulpverlener( verzorgende)
Met name :
o	Recht op info door hulverlener
o	Toestemmingsrecht door de zorgvrager
o	Recht en inzage  in het zorgdossier 
o	Recht op privacy/geheimhouding
o	Plicht van zorgvrager info verstrekken ten behoeve van de zorg
o	Plicht de zorg te betalen

Question 49

De wet klachtrecht cliënten zorgsector;

Answer 49

Deze wet geeft dat ieder hulpverlener en zorginstelling dient te beschikken(verplicht)
over een klachtencommissie en een klachtenregeling( laagdrempelig om de
mogelijkheid te hebben om te kunnen klagen).

Question 50

De kwaliteitswet zorginstellingen:

Answer 50

Deze wet verplicht zorginstellingen hun eigen kwaliteit te bewaken, te beheersen en te
verbeteren. Er zijn 4 kwaliteitseisen: verantwoorde zorg, op kwaliteit gericht beleid, het opzetten van een kwaliteitssysteem en het maken van een jaarverslag.

Question 51

Wettelijk erkende titel:

Answer 51

Voor apothekers, artsen, fysiotherapeuten, gezondheidspsychologen, psychotherapeuten, tandartsen, verloskundigen en verpleegkundigen.
Moeten voldoen aan de door wet gestelde voorwaarden( opleiding, geestelijk welzijn, juiste uitvoering van het beroep) en op aanvraag ingeschreven staan in het register.

Zij mogen dan de titel gebruiken van de desbetreffende beroepsgroep.

Question 52

risicovolle handelingen

Answer 52

handelingen die bij onbekwaam en onzorgvuldig handelen vrijwel zeker tot gezondheidsschade zullen leidden.
Scholing en een bekwaamheidsverklaring verplicht.

Question 53

Voorbehouden handelingen

Answer 53

( geneeskundige) handelingen die voor de zorgvrager een verhoogd risico meebrengen als ze worden uitgevoerd door een ondeskundige.
Samenhang van weefsel wordt verstoord en herstelt zich niet direct.

Question 54

risicovolle handelingen

Answer 54

klysma’s, medicijnen vernevelen, oog, oor, neus druppelen, O2 toediening, tracheawondverzorging verzorging van sonde (voeding aan-en afsluiten), verwijderen van maagsonde, controle bloedsuiker, blaasspoelen, feces manueel verwijderen

Question 55

voorbehouden handelingen

Answer 55

Operaties, bevallingenassistentie, endoscopieën,
Katherisaties (maag, blaas, med. intraveneus)
injecties ( i.m., s.c., ic.), puncties, onder narcose
brengen, bestralen etc.
Wie uitvoeren ?
Deskundigen
Verpleegkundigen: ( zonder tussenkomst zelfstandig ) mits bevoegd en bekwaam en
in opdracht van arts en volgens vastgesteld protocol
Verzorgenden: ( met mogelijkheid van tussenkomst, niet functioneel zelfstandig) ,
mits bevoegd en bekwaam en in opdracht van arts en volgens vastgesteld protocol

Question 56

Verschil zelfstandig bevoegdheid en uitvoeringsbevoegdheid

Answer 56

Zelfstandig bevoegdheid : alle artsen , tandartsen en verloskundigen ( sommige)
Uitvoeringsbevoegdheid: Altijd in opdracht van zelfstandige bevoegden

Question 57

Voorwaarden om als verzorgende IG voorbehouden handelingen uit te voeren:

Answer 57

In opdracht van een zelfstandige bevoegde
Bevoegd zijn voor de handeling
Redelijkerwijs zich bekwaam achten Aanwijzingen opvolgen

schriftelijk/ mondeling opdracht
Datum en tijd van de opdracht, naam van opdrachtgever ( en paraaf) en de zorgvrager,
de opdracht/ handeling waar het om gaat, aantal keren dat handeling verricht moet worden, tijdstip van handeling vlgs. protocol( benoemen) en met eventuele
aanwijzingen.
Bij mondelinge opdracht ook de naam van de opdrachtontvanger vermelden !
Bij onleesbaar handschrift , niet uitvoeren . Bij onjuist opdracht ook niet uitvoeren,
teruggaan naar de opdrachtgever.

Question 58

Misgaan ! welke wetten ?:

Answer 58

BIG( tuchtrecht)
WGBO
Strafrecht

Question 59

Welke maatregelen dan worden genomen bij het misgaan van geven medicatie of handelingen

Answer 59

BIG : bij klacht ( onbevoegd uitvoeren, niet aan de voorwaarden voldoen, veroorzaken
van schade )kan de gebeurtenis door tuchtrecht onderzocht worden en overgegaan
worden tot straf , van berisping tot niet meer uitoefenen van het beroep en
uitschrijven uit de register.
WGBO/ klachtrecht : bij klacht kan de klachtencommissie overgaan tot onderzoek en
maatregelen treffen die uiteen kunnen lopen van bijstellen van protocol ,
aanbeveling tot maatregelen
Arbeidsrecht : burgerlijk recht, verhouding werkgever en werknemer kan leiden tot
verbreken van arbeidsovereenkomst.
Strafrecht: verhouding overheid en burger. Men kan een aangifte doen bij politie of
officier van justitie, bij vervolging dan een rechtszaak met onderzoek
en een passende straf door rechter opgelegd (meestal een grove nalaten)
Daarnaast kan men ook nog veroordeeld worden door schadeloosstelling (betalen
van schade, vastgesteld door rechter)

Question 60

Verschil tussen verpleegkundigen en verzorgende IG?

Answer 60

Verpleegkundigen kunnen ook tuchtrecht krijgen , voor verzorgende IG bestaat dit
(nog )niet .