Malevich en het Russische constructivisme Flashcards
Waarom de Russische kunst voor 1917 zo modern is?
De artistieke banden tussen Parijs en Moskou zijn zeer hecht:
Rijke Russische verzamelaars gaan avant – garde kunst kopen in Parijs
Grote Russische kunstenaarskolonie in Parijs
Futurist Marinetti geeft zelfs voordrachten in Rusland
Wat is het kubo – futurisme?
Hoe kan men de mateloze bewondering van de Russen voor de machine verklaren?
Ongeremde fantasieën over moderne, machinale, technologische en geïndustrialiseerde samenleving door gebrek aan ervaring.
Rusland is een agrarisch land en dus onbekend met de negatieve kanten van de industrialisering (proletariaat)
Malevich
naam van de kunstenaar: Malevich
stijlstroming: Suprematisme
biografie (1 relevant element)
uitvinder geometrische abstractie
zwart vierkant 1914 – 1915 als resultaat van een doelbewuste keuze voor een radicale breuk
Wit – Rus uit Kiev, volgt kunstacademie in Kiev
Doorloopt bij begin van carrière alle moderne kunststromingen
Decorontwerper
Term suprematisme
De term is een eigen vondst. Suprematie = “overheersing”. Hij bedoelt hiermee de suprematie van het abstracte op het figuratieve.
Malevich. THEMATIEK
1.Abstract: Het schilderij verwijst naar niets anders dan zichzelf
Vrij van thema – geen onderwerp
Vrij van objecten – geen “illustratie”, uitbeelding van niets Alleen een ervaring
2.Een spirituele ervaring
Openbaring van het onzichtbare, spirituele zijn
Schilderij is zuiver geestelijk, mystieke belevenis, goddelijke openbaring
Verwijzing naar Russische iconenkunst
3.Immateriële, kosmische kunst
Werken verwijzen naar een hogere “metafysische” werkelijkheid, voorbij zichtbare wereld, voorbij materiële aardse wereld, niet gebonden aan zwaartekracht.
Malevich droomt van de ruimte en kosmos.
Malevich, VORMKENMERKEN
- Abstracte geometrische vormen: vierhoeken + afgeleiden (cirkel, driehoek, kruis, rechthoek)
- Zuivere kleuren in effen kleurvakken
Metafysische kleurensymboliek
wit – zwart = licht – duister
oneindig – begrensd
geest – materie
Wit = meest absolute kleur, licht (concentratie in alle kleuren, oneindig in ruimte, immaterieel)
Zwart = Duisternis (totale kleurloosheid, begrensd in de ruimte, materieel)
(communistische) kleurensymboliek:
Rood – Wit – Zwart
rood = de revolutie
wit = de zuivere beweging
zwart = de economie
3.Zwevende vlakken in grenzeloze ruimte
Grenzeloosheid door ontbreken schaal of referentiepunten
= niet gebonden aan zwaartekracht
= komische ruimte
= symbool voor het immateriële, oneindige, het geestelijke
4.Dynamische compositie: voorliefde voor diagonalen
Groeperingen van vormen met overlappingen en doorsnijdingen
= uitbeelding van kosmisch dynamisme (futurisme)
Tatlin
Naam van de kunstenaar: Tatlin
Stijlstroming: Constructivisme
Biografie (1 relevant element)
Uitvinder abstracte beeldhouwkunst
Vader van het constructivisme
Zoon van treinmachinist
Ongelukkige jeugd
18e matroos lange vaart -> werkt met “onzuivere” industriële materialen
Thematiek
Factura – geen thema = abstract
werk gaat over textuurkwaliteiten
Materialistisch
aandacht voor ‘proletarische’ materialen van de arbeider (communistisch)
Abstractie gelezen als ontkenning van privé – bezit (communisme -> bezit = collectief)
werken zijn niet meer figuratief – geen voorstelling van dingen die men kan bezitten.
Tatlin, VORMKENMERKEN
Assemblagetechniek
Open constructie van vlakken in de ruimte (negatieve vh beeld als massa en volume -> constructivisme)
De industriële en alledaagse (minderwaardige) materialen:
ijzer, karton, papier, glas, behangpapier, pleister, …
Opheffen van de sokkel (reliëfs worden opgehangen)
De eerste volledig abstracte beeldhouwwerken in de moderne (Westerse) kunst
Term agitprop
Kunst krijgt een politieke en sociale opdracht, kunst als propaganda.
Samentrekking van “Agitatie” en “Propaganda”
Naam van het ministerie van Propaganda.
Thematiek van Agitprop, Constructivisme in schilder -, beeldhouw en architectuur
1.De breuk met het verleden:
Geometrische abstractie vs. Figuratieve, realistische kunst van het verleden
Communisme breekt met oude tsaristische regime
2.Revolutionair dynamisme
Dynamische ontwerpen (diagonalen) staan voor de dynamiek van de Communistische Revolutie
3.Eigentijds en proletarisch (arbeider)
Eigentijdse, industriële materialen staan voor de actuele, proletarische “industriële’ leefwereld van arbeiders
beeldhouwer wordt arbeider
4.Rationeel en efficiënt (als een machine)
Sobere, strakke, rationele, efficiënte vormgeving = efficiënte, functionele wereld van machine en industrie
Staan voor moderne geïndustrialiseerde en vooruitstrevende communistische samenleving
5.Toegepaste en dus nuttige kunst, in dienst van de samenleving
kunstenaar in dienst van samenleving, kunst om communistische idealen te propageren
Verschil tussen Constructivisme en Suprematisme
Geen vormelijk verschil
Suprematisme als uitvinding van Malevich – Kunst verwijst naar hogere werkelijkheid
Malevich in dienst van Russische Revolutie -> Suprematistische stijl wordt huisstijl van het Communisme. Deze kunst belichaamt de materialistische en atheïstische waarden van het Communisme.
Aan de hand van afbeeldingen
vormkenmerken van constructivistische schilderkunst
Abstracte geometrische vormen
Zuivere kleuren in effen kleurvlakken
Zwevende vlakken in grenzeloze ruimte
Dynamische compositie: voorliefde voor diagonalen
vormkenmerken van constructivistische beeldhouwkunst
Abstracte geometrische vormen
Technologisch – industrieel: open constructies en assemblages
Industriële materialen
Dynamische compositie: voorliefde voor diagonalen
vormkenmerken van constructivistische architectuur
Strakke geometrische vormgeving
Utopische onderwerpen: niet echt realiseerbaar
Industriële materialen: ijzer en glas
Dynamische compositie: voorliefde voor diagonalen
Afbeelding Tatlin “ Het monument voor de derde internationale, 1920)
Vladimir Tatlin, Het monument voor de derde internationale
stijlstroming: Constructivisme
beschrijf het gebouw in 5lijnen
Schuinoplopende toren van 400 meter (90m hoger dan Eiffeltoren)
3 ruimtes in de toren
kubusvormige zaal op gelijkvloers – niveau (parlement)
piramidevormig blok (regering)
cilinder (ministerie van propaganda)
bekroond met halve koepel
Hele gebouw onophoudelijk in beweging door machinerieën
Kubus – 1 omwenteling/jaar
Piramide – 1 omwenteling/maand
Cilinder – 1 omwenteling/dag
Spiraal als symbool van triomferende idealen
Niet genoeg staal te vinden en dus niet uitgevoerd
Meest invloedrijke niet – bestaande object dat de 20ste eeuw heeft voortgebracht. Meest paradoxale – irreëel en waarschijnlijk onuitvoerbaar zinnebeeld van de realiteit.
