Maatschappijleer rechtsstaat

Question 1

Censuur

Answer 1

Controle op voor publicatie bestemde artikelen, televisie-uitzendingen, boeken en films; komt vaak in niet-rechtsstaten voor

Question 2

Gelijkheidsrecht

Answer 2

allen die zich in nederland bevinden worden in gelijke gevallen gelijk behandeld; is gebaseerd op het gelijkheidsbeginsel

Question 3

Geweldsmonopolie

Answer 3

Alleenrecht van de overheid op het legitiem gebruik van geweld

Question 4

Grondrechten

Answer 4

Belangrijkste rechten van burgers die de staat moeten respecteren. Er zijn klassieke en sociale grondrechten

Question 5

Klassenjustitie

Answer 5

In het strafrecht bewust of onbewust verschil maken tussen burgers op basis van herkomst, leeftijd, opleiding of huidskleur

Question 6

Klassieke grondrechten

Answer 6

Fundamentele rechten die vastgelegd zijn in de Grondwet om de vrijheid van burgers te beschermen tegen willekeurig overheidsoptreden

Question 7

Legaliteitsbeginsel

Answer 7

• De overheid is ook aan regels gebonden
• Je mag pas voor iets gestraft worden als het strafbaar gesteld is

Question 8

Machtenscheiding (Trias Politica)

Answer 8

Spreiding van de staatsmacht over drie machten: de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht

Question 9

Onafhankelijke rechtspraak

Answer 9

Rechters handelen volgens het recht en laten zich niet beïnvloeden door bijvoorbeeld de politiek

Question 10

Onschuldpresumptie

Answer 10

Iemand is onschuldig totdat het tegendeel is bewezen en de rechter hem of haar veroordeelt

Question 11

Politieke rechten

Answer 11

Rechten die het voor burgers mogelijk maken om aan de democratie deel te nemen, bijvoorbeeld kiesrecht en petitierecht

Question 12

Raad van Europa

Answer 12

Internationale organisatie waarvan 47 Europese staten lid zijn. De Raad van Europa pleit onder meer voor de vrijheid van meningsuiting, het recht op vereniging, gelijkheid en de bescherming van minderheden in Europa

Question 13

Rechterlijke macht

Answer 13

Het Openbaar Ministerie (OM) en de rechters vormen samen de rechterlijke macht

Question 14

Rechtsbescherming

Answer 14

Burgers worden door de overheid beschermd tegen willekeur en machtsmisbruik van de overheid

Question 15

Rechtsbronnen

Answer 15

De plaatsen waar e het recht kunt vinden: de Grondwet, wetten, de rechtspraak en jurisprudentie, verdragen en het gewoonterecht

Question 16

Rechtshandhaving

Answer 16

De overheid handhaaft de geldende rechtsregels

Question 17

Rechtsstaat

Answer 17

Een staat waarin de machten gescheiden zijn, het legaliteitsbeginsel geldt, er een onafhankelijke rechtspraak is en waar grondrechten (in theorie en in de praktijk) burgers beschermen tegen willekeurig overheidsoptreden

Question 18

Rechtszekerheid

Answer 18

Rechtsbeginsel dat de overheid verplicht om burgers duidelijkheid te bieden over hun rechtspositie: burgers moeten weten waar ze juridisch aan toe zijn en wat hun rechten zijn

Question 19

Schaduwmacht

Answer 19

Een belangrijke (informele) macht naast de formele machten van de trias politica die invloed kan uitoefenen of de formele machten; Denk daarbij aan ambtenaren (vierde macht) en media (vijfde macht)

Question 20

Sociaal contract

Answer 20

Burgers staan daarbij individuele vrijheden af aan een soevereine macht en krijgen hier orde en veiligheid in de samenleving voor terug

Question 21

Sociale grondrechten

Answer 21

Grondrechten waarbij de overheid een zorgplicht heeft op het gebied van onderwijs, bestaanszekerheid, huisvesting en volksgezondheid

Question 22

Vrijheidsrechten

Answer 22

Rechten die burgers belangrijke vrijheden bieden, zoals de vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting of de vrijheid van vereniging en vergadering

Question 23

Wetboek van Strafrecht

Answer 23

Hierin staat onder welke omstandigheden bepaalde gedragingen strafbaar zijn (overtredingen en misdrijven) en wat de maximumstraf is voor een strafbare gedraging

Question 24

Wetboek van Strafvordering

Answer 24

Hierin staan de procedures rondom de opsporing van strafbare feiten en de vervolging van verdachten. Ook kun je in dit wetboek vinden welke actoren hierbij betrokken zijn