maatschappijleer Flashcards
strafbaar gedrag
als je de wetregels overtreedt, linkerkant van de weg fietsen
overtreding
licht strafbaar feit, openbaar dronkenschap
misdrijven
ernstig strafbare feiten, inbraak en moord
criminaliteit
alle misdrijven volgens de wet
verdachte
als de politie denkt dat jij een strafbaar feit hebt gepleegd
bevoegdheden
politieagenten mogen bijv id-kaart checken of arresteren
preventie
het voorkomen van criminaliteit
repressie
hard bestraffen van criminaliteit
tweesporenbeleid
ene spoor preventie andere spoor repressie
4 belangrijke kenmerken van een rechtsstaat
grondrechten, machtenscheiding, legaliteitsbeginsel en onafhankelijke rechtsspraak
grondrechten
in de grondwet staan de grondrechten van de burgers, vrijheid van godsdienst
machtenscheiding
verschillende actoren met macht
legaliteitsbeginsel
je bent alleen strafbaar als je de wetregels overtreedt
onafhankelijke rechtsspraak
rechters zijn onpartijdig en onafhankelijk om zo een eerlijk besluit te kunnen nemen
nalatigheid
je doet iets niet wat je wel had moeten doen
strafzaak
onderzoek waarin de rechter veroordeeld of iemand schuldig is of niet
onschuldpresumptie
je bent onschuldig tot de rechter bewijst dat je schuldig bent
hoger beroep
naar een andere rechter zodat die ook nog een keer naar die zaak kan kijken
rechtszaak
als 2 actoren niet uit hun meningsverschil komen dan kunnen ze naar de rechter gaan om te laten oordelen
hoe verloopt een zaak?
opening, aanklacht, ondervraging, verklaring, requisitoir, pleidooi, laatste woord en vonnis
orde
door regels meer veiligheid
democratie
het volk regeert
vrijheid
mensen mogen dan hun mening geven
mensenrechtdilemma
dilemma voor actoren hoeveel vrijheid burgers mogen hebben in een land
dictatuur
extreem links wil gelijkheid en extreem rechts wil geen gelijkheid
dilemma van rechtsstaat
We willen vrijheid en veiligheid
democratie van rechtsstaat
een samenleving waarin mensen worden beschermd tegen en door de overheid
universele verklaring voor de rechten van de mens (UVRM)
uitspraken over welke rechten mensen hebben zoals vrijheid en gelijke rechten en het recht op een eerlijke rechtszaak
macht
het vermogen om het gedrag van een ander te beïnvloeden
machtsmiddel
het middel om het gedrag van een ander te beïnvloeden
functie/beroep
een docent kan jou uit de les sturen vanwege zijn functie
kennis en vaardigheden
een dokter kan jou medicijnen geven omdat hij daar kennis over heeft
status/aanzien
een beroemd persoon krijgt veel media aandacht omdat diegene een bepaalde status heeft
overtuigingskracht
een politicus kan stemmen winnen, omdat hij met overtuiging kan spreken
geld
met geld kun je iemand omkopen om iets te doen
geweld (militaire macht)
in een oorlog proberen mensen macht uit te oefenen door geweld te gebruiken
aantal personen
met ene grote groep demonstreren maakt meer indruk
toegang tot de media
mensen die via de media iets kunnen laten weten
formele macht
macht die is vastgelegd in wetten en regels
informele macht
macht die je hebt zonder machtsmiddel
gezag
macht die geaccepteerd wordt
referendum
verkiezing over 1 maatschappelijk probleem
trias politica
scheiding van macht
trias politica 3 actoren
wetgevende macht, uitvoerende macht en rechterlijke macht
wetgevende macht
parlement
parlement
Eerste en Tweede kamer
uitvoerende macht
regering
rechterlijke macht
zij toetsen de wetten
injectienaald theorie
mensen nemen alles van sociale media zomaar over
agendasetting-theorie
de media bepaald waar je over praat en denkt
selectieve waarneming
je selecteert zelf informatie die je wilt zien of lezen
kiesrecht
mensen mogen stemmen bij verkiezingen
parlementaire democratie
samenleving waarin het volk bij verkiezingen het parlement kiest
democratisering
steeds meer mensen hebben inspraak, rechten en macht
grondwet artikel 4
kiesrecht
grondwet artikel 8
vrijheid van vereniging
grondwet artikel 9
vrijheid van vergadering