Líf 103 Flashcards
Efni líkamans skiptast í lífræn og ólífræn. Ólífrænu efnin eru :
Vatn, leyst steinefni, föst (kristölluð) steinefni, og lofttegundir
Hversu mörg prósent af líkamanum er vatn ?
60%
Almennt um leyst steinefni ?
Leyst steinefni eru efni sem leysast upp í vökvum líkamans, bæði innan og utan frumunnar. Eru sölt, eru á jónaformi.
Í vökvum líkamans er mest af Na og Kl jónum.
Einnig Kalsíum (Ca), Kalíum (K) og Vetniskarbónat. (HPO4)
Almennt um föst steinefni ?
Eru hluti af stoðkerfi líkamans, í beinum manna er flókið kerfi af kristölluðum söltum.. Má þar helst nefna jónir Calsiums (Ca 2+) og Phosfats ((PO4 3-)
Lífræn efni líkamans eru ?
Sykrur, fita, prótín, amínósýrur, kjarnsýrur
Hvað er flæði eða sveim ?
Flutningur uppleystra EFNA frá svæði með HÁAN styrk efnanna til svæðis sem eru með LÁGAN styrk.
Stefnir ævinlega að jafnri dreifingu.
Hvað er osmósa ?
Flutningur VATNS yfir valgegndræpa himnu frá svæði þar sem styrkur þess er hár til svæðis þar sem styrkur þess er minni, þar til jafnvægi er náð
Nánari lýsing á frumuhimnu :
Tvöfalt fosfólípíðlag. Glýserólið snýr út (vatnssækni hlutinn). Fitusýrukeðjurnar snúa inn (vatnsfælni hlutinn). Stjórna för efna inn og út. Umlykja frumur og einstök frumulíffæri.
Hver er forðanæringin í plöntufrumu ?
Mjölvi
Hver er forðanæringin í dýrafrumu ?
Glýkógen
Hvað er sérstakt við dreifkjörnung / bakteríufrumu ?
Kjarninn er ekki afmarkaður, allt erfðaefnið er i einum litningi, ekkert frymisnet, netkornin eru ÖLL laus í umfryminu.
Hverjar eru megingerðir vefja í plöntum ?
Þekjuvefur, grunnvefur og strengvefur.
Hverjar eru megingerðir vefja i dýrum ?
Þekjuvefur, stoðvefur, taugavefur, vöðvavefur.
Hvað einkennir frumbjarga líffverur ?
Þær geta myndað lífræn næringarefni úr ólífrænum efnum.
Plöntur nota vatn, kolvíoxíð og sölt.
Vatnsleysanlegu vítamínin eru ?
B og C vítamín
Hversu miklu vatni getur meðalmanneskja tapað án þess að deyja?
12-15%
Hver er almenn formúla sykra ?
Cn(H2O)m
Hvaða sykru getur maðurinn ekki melt?
Beðmi
Hvað hefur áhrif á það hvort Na+ jón komist yfir frumuhimnu?
Na+ styrkhalli yfir himnuna
Nýrnahettubörkur seytir:
Aldósteróni
Kortisól er:
Steri
ANP kemur frá:
Hjarta
Parasympatíska kerfið hefur hvaða áhrif á gallblöðru?
Eykur samdrátt
Hvíldarspenna í taugung er:
-70mV
Frumurnar sem mynda slíður utan um taugafrumur í ÚTK heita?
Schwann frumur
Í blóðrásinni er þrýstingurinn lægstur hvar?
Í háræðunum
Þegar blóð fer frá hægri gátt til hægri slegils fer það um:
Þríblöðkuloku
Algengasta prótín í blóðvökva er:
Albúmín
Lifrin:
Er stærsti kirtill líkamans, gegnir veigamiklu hlutverki í meltingu fitu, framleiðir flest prótín í blóðvökva. Inn í hana gengur tvöföld blóðrás.
Nýrun:
Losa frá sér vökva sem fer óbreyttur út sem þvag.
Í nýrungi er mest af vökva og næringarefnum tekið upp í :
Nærpíplu
Melting prótína hefst hvar?
Í maganum
Helsta hlutverk gulbús er að hvað?
Undirbúa legslímu fyrir þungun
Blood brain barrier nær ekki til:
Undirstúku
Bohr verkun:
Veldur því að O2 losnar frekar frá hemóglóbíni
Þrombín gegnir mikilvægu hlutverki varðandi hvað?
Blóðstorknun
Helstu þveitislíffæri líkamans eru:
Nýru, lifur og húð.
Meginhlutverk svitakirtla er að:
Tempra líkamshitann
Lifraportæð flytur blóð frá:
Görnum
Taugaboð:
Meðan boð fer í gegnum taugung eykst leiðni taugahimnunnar á Na+ jónir og himnan umskautast (verður neikvætt hlaðin að utan) meðan boðið fer hjá.
Boðspenna
Um -70 mV í róspennu.
Um 30 mV í boðspennu.
0,1 V í sveiflu.
Jákvæð afturverkun er td.?
Breytingin úr róspennu í boðspennu
Hraði boðs um taugung fer eftir?
Þvermáli hans og einangrun. Mýldir taugunar flytja hraðar.
Mýlisfrumur:
Mýldir þræðir eru hvítir og taugaboð ferðast hraðar um þá, um 120 m/sek. Með mýelíni sparast orka.
Hvernig fara taugaboð yfir taugamót?
Sem efnaboð.
Hvað er það sem tryggir einstefnu taugaboða?
Það að þau séu efnaboð tryggir einstefnu.
Asetílkólín er boðefni sem er að finna hvar?
Rákóttum - Heili- Tau/Tau utan MTK - Sky/Tau
1) Þar sem taugungur tengist rákóttum vöðva, 2) víða í heila 3) Taugamót utan MTK þar sem mætast 2 taugungar 4) frá skynfrumu í taugung.
Glial frumur
Sérhæfðar frumur í MTK. Eru af 2 gerðum. Mýldar slíðurfrumur (heili) og stjarnfrumur (MTK) sem tempra samsetningu vökva milli frumna.
Gráninn og hvítan?
Grátt = Taugabolur, stuttir þræðir, glial frumur. Hvítt = Langir símar. Hvíti liturinn kemur frá mýelinu.
Bakrætur á mænu innihalda hvernig taugar?
Skyntaugar
Kviðrætur á mænu innihalda hvernig taugunga?
Hreyfitaugunga
Eftir boðspennu, hvað kemur á fyrra ástandi?
Na+/K+ dælan
Boðspennu líst gróft:
Áreiti veldur afskautun, Na+ hratt inn, Na+ göng lokast hægt og K+ göng opnast, K+ lekur út, K+ göng haldast opin, yfirskautun (tornæmi). Spennustýrð K+ göng lokast = hvíldarspenna.
Prótín í blóði:
Albúmín, glóbúlín, fíbrínógen
Blóðflögur gefa frá sér hvaða efni sem aðstoðar við storknun blóðs?
Þrombókínasi
Hvað myndast ekki í stöfum og keilum?
Boðspenna. Hún myndast í hnoðfrumum.
Hversu margir L er í öndunar-, viðbótar- og varalofti, og loftleif?
Öndunar = 0.5 L Viðbótar = 3 L Varaloft = 1.2 L Loftleif = 100-150 mL
Hvernig fer loftið úr lungnablöðrunum í blóðið
Með sveim
Gall er framleitt af? og seytt úr í?
Framleitt af lifur og seytt út í skeifugörn
Hvað hefur áhrif hvort Na+ komist yfir frumuhimnu?
Styrkhalli Na+ yfir himnuna, rafhalli og gegndræpi himnunnar fyrir Na+
Kortisól er ?
Steri (framleitt í nýrnahettuberki)
Parasympatíska kerfið hefur hvaða áhrif á gallblöðru?
Eykur samdrátt
Allir vöðvar dragast saman fyrir tilstilli hvers?
Aktíns og mýósíns
Helsta hlutverk gulbús er að ?
Undirbúa legslímu fyrir þungun
Annað hjartahljóðið heyrist þegar að ?
Hálfmánalokurnar skella saman
Í hvíld eru frumurnar hvernig hlaðnar að innan ?
Neikvætt
Hvað er negative feedback?
Boðefnið vinnur gegn framleiðslu á sjálfu sér, þ.e. vinnur á móti breytingum
Hvert er hlutverk hnykkilsins (litla heila)
Samhæfing hreyfinga
Heilastofn samanstendur af?
Mænukylfu, brú og miðheila
Hvaða ferli í myndun þvags sér til þess að það sé ekki sykur í þvagi heilbrigðs manns?
Endursog
Hvert er hlutfall O2 í innöndunar-/út-öndunarlofti?
21/16%
Hver er tilgangur rótarhára?
Auka rúmmál og þar með getu til þess að taka upp næringarefni
Magasýra er hvernig sýra?
Saltsýra
Hvað heita göngin sem taugar og æðar fara um í beinum
Havers göng
Hvenær á tíðarhringnum er prógesterón í hámarki?
Rétt eftir egglos
Noradrenalín er hvers konar boðefni?
Boðefni eftirhnoðaþráða í sympatíska kerfinu
Gall inniheldur gallsölt sem eru afleiður af hverju?
Kólesteróli
Sekretín örvar seyti HCO3- hvaðan?
Frá brisi og í skeifugörn
Hormónið erythropoietin (rauðkornahormón) sem hvetur myndun á rauðum blóðkornum er
myndað hvar?
Í nýrum
Taugahnoðu sympatíska kerfisins eru allajafna nálægt hverju?
Mænunni
Hvaða hormón veldur hækkuðum blóðþrýsting?
Vasópressín
Hvað orsakar fyrsta hjartahljóðið?
Þegar hjartalokur skellast saman
Af hverju fær maður hellu?
Kokhlustin fellur saman
