Les 14 (overmacht en imprevisie + sancties wegens wanprestatie + ingebrekestelling) Flashcards
Wanneer is er een uitzondering op het samenloopverbod? + geef voorbeeld
Je kan toch BC AH stellen, als de wanprestatie ook een misdrijf is.
bv. niet-tijdig betalen van een loon = misdrijf
WN kan WG ook BC AH stellen op grond van art. 1382/1383 oud BW
Leg uit: penritus extranei
Volstrekt derden = derden die vreemd zijn aan het ctt.
bv. OG -> HA -> OA
OA moet stookolie overgieten, maar begaat fout: stookolie in de grond van een buur. Wie is AH?
- Wanprestatie? JA
dus OG kan OA niet AH stellen wegens quasi-immuniteit vd uitvoeringsagent (2 vw verdwijningsleer HvC opsommen)
OG kan HA C. AH stellen en HA kan OA C. AH stellen.
MAAR OA is beschermd door art 18 WAO tegen zowel de de HA als de derde.
Buur kan toch de OA BC AH stellen, want de buur is een volstrekt derde (penritus extranei)
* MAAR art 18 WAO, dus WG zal wss AH gesteld worden
Indien dit een misdrijf zou zijn? Dan is OA B. AH tov iedereen
Wat indien er sprake is van een fout die geen wanprestatie is?
bv. Stuk metaal op landbouwgrond (Boer en OA ploegt land) –> is de boer BC AH of C. AH?
Dan is degene die een fout begaat BC AH
bv. Stuk metaal op landbouwgrond (Boer en OA ploegt land) –> Boer AH ogv 1384, eerste lid oud BW: bewaarde van gebrekkige zaak (metaal is een abnormaal kenmerk)
Boer zegt: ik ben niet AH wegens samenloopverbod: juist of niet?
Fout: die fout van dat metaal daar te laten liggen, heeft niks met het ctt te maken en is dus GEEN wanprestatie, dus BC AH.
Casus 2020: A - B - C - D
Gebrekkige zaak bij A
Wie kan D AH stellen?
Kan D iemand BC aansprakelijk stellen?
D kan iedereen C. AH stellen ogv accessoriumtheorie (1615)
Kan D iemand BC aansprakelijk stellen?
- indien geen wanprestatie, maar hier is sprake van een wanprestatie
-wanprestatie, indien 2 vw verdwijningsleer –> niet van toepassing
- indien misdrijf
A kan eventueel ontsnappen wegens overmacht (want hier gene sprake van quasi-immuniteit)
Boer heeft ctt met klant over aardappelen. De oogst mislukt. De boer kan wel nog aardappelen aankopen maar voor 20/Kg (ipv van 2/KG) Wat kan de boer doen? Vergelijk ook huidig recht met nieuw recht.
Overmacht?
De boer kan zich niet beroepen op overmacht, aangezien hij deze V nog juridisch mogelijk is.
Imprevisieleer? (naar nieuw recht)
De boer kan zich naar toekomstig recht, wel beroepen op de imprevisieleer. Dit wil zeggen dat als de omstandigheden zodanig gewijzigd zijn dat het bijzonder zwaar wordt om de V uit te voeren, je toch kan ontsnappen aan de V. Want het ctt is gesloten met rebus sic stantitbus (onder dezelfde omstandigheden)
=> De rechter kan een einde maken aan het ctt of het ctt wijzigen (bv door de prijs te veranderen)
Pukkelpop heeft grote winden, kan ze AH gesteld worden voor de schade voor de gewonden en doden?
Neen. Er is sprake van overmacht.
De bewijslast ligt bij Pukkelpop, ze kan aantonen dat:
- Een gebeurtenis na het sluiten van het ctt
- die het onmogelijk maakt om de V uit te voeren (hier: moreel onmogelijk)
- gebeurtenis is niet te wijten aan de SA
- onvoorzienbaar
- onoverkomelijk - SA is niet vooraf in gebreke gesteld
Gevolgen:
- (geen tijdelijke) maar definitieve overmacht: bevrijding van de V
Nuance
- risicoleer: wie draagt het risico van de overmacht
- -> moeten de bezoekers dan ook (deel van) hun geld terug krijgen?
Kan een huurder overmacht inroepen door Covid 19?
Nee: genera non pereunt = Soortzaken vergaan niet = geen overmacht mogelijk
Geld = soortzaak
Het betalen van een prijs kan iemand zich NOOIT beroepen op overmacht (ook niet insolvabiliteit)
Werkt de quasi-immuniteit omgekeerd?
Ja, zie het Henkelarrest
Henkel - afvaldienst - WN
= giftig afval en WN schade
= kan niet Henkel rechtstreeks aanspreken
- 77 Wetsvoorstel Verbintenissen: verandering in omstandigheden.
- > hoe kan je daar toch aan ontsnappen?
Imprevisieleer kennen wij niet naar huidig recht (wel toekomstig recht) = wanneer de SA geconfronteerd wordt met zodanig gewijzigde omstandigheden dat het uitvoeren van de V bijzonder zwaar wordt, maar niet onmogelijk.
Wij kennen dus geen clausule rebus sic stantibus (namelijk dat een ctt enkel stand houdt bij gelijkblijvende omstandigheden)
Ontsnappen kan via
- de matigende functie vd rechter (verbod op rechtsmisbruik) het zou onbillijk zijn moest de SA die V volledig moeten uitvoeren
- hardshipclausules (enkel int’l recht) -> wanneer het tot hard is om de V uit te voeren: in rechte beeïndigd of heronderhandelingen + art. 79 Weens koopverdrag (int’l verkoop van goederen tussen ondernemingen)
- overheidsopdrachtenwet
Wat is het stappenplan voor een wanprestatie?
- Is er een wanprestatie? (Toerekenbaar of niet-nakoming van een I/R/G Verbintenis?)
- Ingebrekestelling gebeurd?
- Sancties
Wat is de ingebrekestelling?
En wat betekent dies non interpellatie pro homine?
Wanneer?
Vorm?
Een eenzijdige rechtshandeling waarbij de SE duidelijk en ondubbelzinnig te kennis geeft dat hij de uitvoering (door de SA) van zijn V wil
- in principe: geen dreigement/sanctie hoeft niet
tenzij de goeder trouw dit verwacht (bv bij héél hoge schadevergoedingen)
-in principe vereist voor alle wanprestaties
= de termijn stelt niet in gebreke ipv de mens. Bij een tijdsbepaling in een contract wordt na het verstrijken van de termijn de in rechte afdwingbare prestatie pas opeisbaar indien de SA door SE in gebreke wordt gesteld (schriftelijke aanmaning om de prestatie te verrichten (met redelijke termijn)) vanaf dan beginnen de interesten pas te lopen.
Wanneer?
- meestal na de opeisbaarheid, maar ervoor KAN ‘ingebrekestelling ad futurum’ (boek 5)
Hoe?
- 8.10 vormij: eenzijdige RH dus vrij bewijsstelsel
Wat zijn de uitzonderingen op de ingebrekstelling?
- wet
- RS
Wet
Art. 5 van de wet van 2 augustus 2002 tot bestrijding vd betalingsachterstand bij handelstransacties
-> voor geldschulden bij ondernemingen: voor interesten is geen ingebrekestelling vereist (ze lopen van zodra de termijn is verstreken)
Rechtspraak
- Als de SA aangeeft dat hij niet wil uitvoeren (zie ook anticipatory Breach)
- Het is niet nuttig/mogelijk om de V uit te voeren (bv optreden voldaan)
- Verbintenis om niet (bv niet-concurrentieclausule)
- Je kan er contractueel van afwijken (suppletief recht)
Wat zijn de gevolgen van de ingebrekestellingen?
- Sancties wegens wanprestatie toe passen
- moratoire interesten (bij laattijdig betalen van geldschulden)
- compensatoire interesten (bij laattijdig uitvoeren van V, interesten voor vertraging uitvoering/slechte uitvoering)
- Bij schuld in een vreemde munt uitgedrukt
vanaf ingebrekestelling is het risico voor devaluatie voor de SA - Het risico over het tenietgaan vh goed (ook bij overmacht) gaat terug over naar de verkoper
Tenzij verkoper kan aantonen dat ook met de levering het SPECIES goed teniet zou geweest zijn (koper draagt ook deels het risico) - verjaring stuit NIET bij ingebrekestelling, tenzij voldaan aan de vereisten in art. 2244, §2 oud BW
