Leki Przeciwgrzybicze Flashcards
Leki przeciwgrzybicze powierzchowne
Gryzeofluwina, terbinafina, naftyfina, nystatyna, natamycyna
Leki przeciwgrzybiczne układowe
Amfoterycyna B, flucytozyna, azole, echinokandyny
Nikkomycyny, polioksyna D
Leki hamujące syntezę chityny
Ko-trymoksazol, pentamidyna
Leki przeciw psudocystis jiroveci
Amfoterycyna B - opis
Polienowy makrolid wytwarzany przez streptomyces nodosus, nierozpuszczalny, podawany dożylnie w formie koloidu z deoksycholanem sodu, grzybobójczy, łączy sie z ergosterolem, wytwarzana jest na niego oporność, nie łączy sie z azolami, nie wchłania sie z przewodu pokarmowego, łatwo dociera do tkanek z wyjątkiem OUN.
Amfoterycyna B - zakres działania
Candida sp, cryptococcus neoformans, histoplasma capsulatum, blastomyces dermatidis, coccidioides immitis, aspergillus fumigatus, aspergillus mucor, leiszmania
Amfoterycyna B - oporność
Candida lusitaniae, pseudalleischeria boydii
Amfiterycyna B - zastosowanie
Grzybice układowe ciężkie (candida, aspergillus) jako indukcja dożylnie początkowy etap leczenia, potem azole. Miejscowo : worek spojowkowy - grzybiczne owrzodzenie rogowki, staw - grzybicze zapalenie stawu, dojelitowo - leiszmanioza, do OUN do płynu mózgowo rdzeniowego bezpośrednio, zapalenie wsierdzia wywołane przez candida ( z fluzytozyna ), zapalenie OMR kryptokokowe ( z flucytozyna )
Amfotyracyna B - liposomy
Ambisome - sfery
Amphotec - dyski
Ablcet - taśma lipidowa
Liposomy o większym powinowactwe niz lipidy K.czlowieka, a mniejszej niz grzyba.
Oporność : aktywne lipazy
Mniejsza nefrotoksycznosc, działania niepożądane natychmiastowe (amphotec ???). 20-100 razy droższe, u tych u których forma koloidalna nieskuteczna lub nietolerowana. Nie działają dobrze w OUN i w drogach moczowych,
Amfoterycyna B - działania niepożądane natychmiastowe
Bóle głowy, goraczka, dreszcze, nudności wymioty, spadek ciśnienia tętniczego, skurcze mięśni. Występują u wszystkich. Test domięśniowy 1 mg, podajemy wolno redukując dawkę, mozemy poddać antagonistów receptora H1, glikokortykosteroidy, paracetamol.
Amfoterycyna B - działania niepożądane późniejsze
Nefrotoksycznosc : kwasica cewkowa, hipomagnezemia, hipokaliemia, prawie u wszystkich, cześciowo odwracalna, częściowe zapobieganie podanie bezpośrednio przed lub po 0,9% NaCl,
Hepatotoksycznosc, niedokrwistosc ( erytropoetyna ), zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych po podaniu do PMR.
Flucytozyna - opis
Syntetyczna pochodna pirymidyny, wychwytywana przez komorki grzyba za pomoca permeazy cytozynowej i przekształcana do fluorouracylu. Następnie do monofosforanu 5-fluorodeoksyurydyny (FdUMP) - hamuje syntezę DNA oraz do trifosforanu fluorourydyny - hamuje działanie rna, działa grzybostatycznie. U ludzi nie ma przekształcenia do aktywnych metabolitów. Oporność czesto (zmiany w metabolizmie ) zwłaszcza po monoterapii. Stosowany razem z amfoterycyna B działają synergistycznie.
Flucytozyna - zakres działania
Cryptococcus neoformans, róże rodzaje candida, rzadziej aspergillus, grzyby wywołujące chromomikozy.
Flucytozyna - zastosowanie
Razem z amfoterycyna B : kryptokokowe zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, zapalenie wsierdzia spowodowane przez candida
Flucytozyna - działania niepożądane
Uszkodzenie szpiku (maloplytkowosc, niedokrwistosc, leukopenia), uszkodzenie watroby, zmiany skórne (osutka, nekrofila naskórka), przewód pokarmowy (nudności, wymioty, biegunka, entercolitis). Główna forma toksyczna jest fluorouracyl. Monitorowanie stężenia leku we krwi.
Azole - opis
Syntetyczne leki ktore dzielimy ze wzgledu na budowę chemiczna na imidazolowe i triazolowe. Triazolowe sa bardziej wybiórcze tym samym wywołują mniej działań niepożądanych. Hamują enzymy cytochromu P450 grzybów (słabo ludzki), przemianę lanosterolu w ergosterol. 14alfa demetylaze lanosterolu. Podawane ogólnie i miejscowo. Mechanizmy oporności niejasne.
Azole - zakres działania
Szerokie spektrum : candida, cryptococcus, blastomyces, histoplasma, coccidioides immitis, wiele gatunków dermatofitow. Itrakonazol, pozakonazol, worykonazol : aspergillus i pierwotnie oporny na amfoterycyne pseudalleischeria boydii.
Azole - działania niepożądane
Zaburzenia zoladkowo jelitowe, zwiększenie aktywności aminotransferaza w surowicy, czasami zapalenie watroby, hamowanie rozkładu estrogenów - ginekomastia.
Ketokonazol
Pierwszy azol stosowany w leczeniu klinicznym, zastąpiony przez nowsze preparaty. Stosowany doustnie i miejscowo w nizoralu. Silnie hamuje enzym cytochromu P450
Flukonazol
Najczesciej wybierany azol. Doustnie lub dożylnie. Dobrze wchłania sie z przewodu pokarmowego i penetruje do OUN. Lek z wyboru w grzybicach OUN. Niewielki wpływ na enzymy cytochromu p450.
Flukonazol - zakres działania
Candida albicans i parapsilosis, słabo na candida glabrata. Brak aktywności : candida krusei, blastomyces, aspergillus
Itrakonazol
Doustnie lub dożylnie. Słabo penetruje OUN, gorzej wchłaniany niz flukonazol. Mniej aktywny wobec candida , aktywny wobec blastomyces, aspergillus, pseudalleischeria boydii. Silnie hamuje enzymy cytochromu P450 i wchodzi w interakcje.
Worykonazol
Doustnie lub dożylnie. Dobrze wchłaniany, dobrze penetruje OUN. Nie wydalany z moczem nie moze byc używany do leczenia grzybic UM. Słabiej niz ketokonazol wpływa na enzymy cytochromu P450, hamuje izoformy CYP3A4, 2C19, 2C9, możliwość licznych interakcji. Charakteystyczny objaw niepożądany : zaburzenia widzenia (20-45%) : barw, ostrości , jasności,
Worykonazol - zakres działania
Szczepy candida rownież te oporne na flukonazol. Aspergillus, scedosporium, fusarium, pseudalleischeria boydii.