Leki p/endopasożytnicze Flashcards

1
Q

leki d.s. w zwalczaniu nicieni (11)

A
  1. benzimidazole
  2. probenzimidazole
  3. tetrahydropirymidyny
  4. makrocykliczne laktony
  5. imidazotiazole
  6. depsypeptydy (emodepsyd)
  7. poch. amino-acetonitrylu (AAD, monepantel)
  8. poch. spiroindolu (derkwantel)
  9. nitrotiazole (nitrazoksanid)
  10. związki heterocykliczne (piperazyna)
  11. związki fosfoorganiczne (dichlorfos)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

benzimidazole - MD

A

hamują polimeryzację tubuliny do mikrotubul -> zaburzenie strukturalnych i funkcjonalnych właściwości komórek pasożyta (tworzenie cytoszkieletu, wrzeciona podziałowego, pobieranie i transport substancji odżywczych i produktów metabolicznych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

benzimidazole - zastosowanie (4)

A
  1. zwalczanie nicieni
  2. tasiemców Taenia
  3. przywr
  4. pierwotniaki Giardia

u Ru i Eq wystarczająca pojedyncza dawka (rezerwuar leku w żwaczu/ j.grubym); u pozostałych konieczna kilkudniowa terapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

benzimidazole - wymienić (4)

A
  1. fenbendazol
  2. albendazol
  3. flubendazol
  4. oksybendazol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

fenbendazol - DN

A
  • biegunka
  • wymioty
  • bardzo rzadko reakcje alergiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

fenbendazol - na jakie formy rozwojowe działa

A

dorosłe + jaja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

fenbendazol - wchłanialność z pp + droga eliminacji

A

słaba wchłanialność, wchłonięta część jest metabolizowana w wątrobie do oksfendazolu
- wydalany z kałem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

fenbendazol - zastosowanie

A

nicienie/ tasiemce/ przywry/ Giardia u:

  • mięsożernych
  • świń
  • drobiu
  • gryzoni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

albendazol - na jakie formy rozwojowe działa

A

jaja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

albendazol - wchłanialność z pp + droga eliminacji

A

wchłanialność z pp dobra (zwłaszcza w obecności tłuszczu)

- eliminowany głównie z żółcią w kale, w niewielkim stopniu z moczem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

albendazol - zastosowanie

A

nicienie/ tasiemce/ przywry/ Giardia u bydła i owiec

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

flubendazol - wchłanialność z pp

A

słaba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

flubendazol - zastosowanie

A

u mięsożernych, świń i drobiu

- jest super, bo mało toksyczny i można go stosować u niosek a także w ciąży i laktacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

benzimidazole, których nie można stosować w ciąży (2)

A
  • fenbendazol

- albendazol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

benzimidazole, które można stosować w ciąży

A
  • flubendazol

- oksybendazol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

flubendazol - DN

A
  • wymioty
  • biegunka
  • zaburzenia w rozwoju piór u kur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

oksybendazol - zastosowanie

A

psy i koty

- może być stosowany w ciąży, laktacji i u noworodków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

probenzimidazole - MD

A

w organizmie metabolizm do czynnych benzimidazoli -> reszta jak u nich

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

probenzimidazole - wymienić (2)

A
  1. febantel

2. netobimin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

febantel - zastosowanie

A

nicienie i Giardia u wszystkich zwierząt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

febantel - do czego metabolizowany

A

w wątrobie do fenbendazolu a ten do oksfendazolu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

netobimin - do czego metabolizowany

A

przez mikroflorę pp do albendazolu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

tetrahydropirymidyny - MD

A

agonizm rec. nikotynowych nicieni -> skurcz i porażenie spastyczne ciała robaków -> śmierć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

tetrahydropirymidyny - wymienić (3)

A
  1. pyrantel
  2. morantel
  3. oksantel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

pyrantel - zastosowanie

A

nicienie jelitowe i tasiemce Anoplocephala u koni
-> mięsożerne, konie, przeżuwacze, świnie, gryzonie

ale nieskuteczny wobec włosogłówki i tasiemców u mięsożernych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

morantel - zastosowanie

A

nicienie żołądkowo-jelitowe/ jelitowe i oczne

-> u przeżuwaczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

makrocykliczne laktony - co to w ogóle

A

produkty fermentacji bakterii Streptomyces

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

makrocykliczne laktony - MD (2)

A
  1. AG rec. dla glutaminianu związanych z kanałami chlorkowymi w komórkach nerwowych i mięśniowych bezkręgowców
    - > otwarcie kanałów Cl-
    - > hiperpolaryzacja błon kom. nn i mm
    - > paraliż i śmierć pasożyta
  2. mogą też być AG rec. GABA
    - > zwiększone uwalnianie GABA u nicieni i stawonogów
    - > inhibicja neurotransmisji
    - > paraliż wiotki i śmierć
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

makrocykliczne laktony - spektrum działania

A

= endektycydy (działają bójczo zarówno wobec ekto- jak i endopasożytów)
-> nicienie i ektopasożyty (wszy, wszoły, roztocza, gzy)

nieskuteczne wobec: tasiemców, przywr, pierwotniaków oraz jaj!!!!

30
Q

makrocykliczne laktony (ML) a OUN

A

w prawidłowych warunkach nie przechodzą OUN
- u psów z mutacją genu MDR-1 (ABCB-1) upośledzona funkcja glikoproteiny P -> akumulacja ML w OUN -> efekty neurotoksyczne (ataksja, letarg, śpiączka, drżenia, ślinienie)

31
Q

makrocykliczne laktony - DN

A
  • neurotoksyczność jeśli przejdą przez bbb
  • ekotoksyczne = toksyczne dla organizmów wodnych
  • lipofilne ML mogą ulegać kumulacji w organizmie
32
Q

makrocykliczne laktony - wymienić (6)

A
awermektyny:
1. iwermektyna
2. selamektyna
3. eprinomektyna
4. doramektyna
milbemycyny:
5. moksydektyna
6. milbemycyna
33
Q

iwermektyna - zastosowanie

A

szeroki zakres działania (p. dojrzałe + larwy wędrujące + te zatrzymane w rozwoju) -> nicienie, pasożytnicze stawonogi (świerzb, pchły, giez)

  • > przeżuwacze, konie (nicienie, gzy, wszy)
  • > świnie (nicienie, świerzb)
  • > koty (świerzb - maść do uszu!)
34
Q

selamektyna - zastosowanie

A

preparaty do nakrapiania dla psów i kotów

-> mikrofilarie (robaczyca serca), pchły, roztoczy, glisty, tęgoryjce

35
Q

milbemycyna - zastosowanie

A
  • profilaktyka (!) robaczycy serca (ale nie jej leczenie, bo dużo martwych mikrofilarii -> wstrząs)
  • nicienie żołądkowo-jelitowe/ oczne
36
Q

imidazotiazole - MD

A

AG rec. muskarynowych i nikotynowych pasożyta -> zaburzenie neurotransmisji -> porażenie i śmierć

37
Q

imidazotiazole - spektrum

A
  • nicienie żołądkowo-jelitowe
  • nicienie płucne

brak aktywności wobec tasiemców i przywr

38
Q

imidazotiazole - wymienić (2)

A
  1. lewamizol

2. tetramizol

39
Q

imidazotiazole - PWSK

A
  • KONIE
  • niewydolność wątroby/ nerek
  • wyniszczenie
  • ciąża
40
Q

imidazotiazole - DN

A
  • u psów możliwa nadwrażliwość typu idiosynkrazji -> zaburzenia hematologiczne (anemia hemolityczna, trombocytopenia, leukopenia)
  • odwracalne obniżenie jakości nasienia
41
Q

depsypeptydy - MD

A

stymulacja presynaptycznych receptorów sekretynowych -> porażenie i śmierć pasożytów

42
Q

depsypeptydy - zastosowanie

A

u psów i kotów

  • > nicienie (glisty i tęgoryjce) - larwy + dorosłe
  • > nicienie płucne - dorosłe
43
Q

depsypeptydy - przykład (1)

A

emodepsyd

44
Q

depsypeptydy - PWSK

A

psy z mutacją MDR-1, bo emodepsyd jest subtratem dla glikoproteiny-P -> poważne DN

45
Q

pochodne amino-acetonitrylu (AAD) - MD

A

działanie na specyficzny dla nicieni rec. nikotynowy -> paraliż i śmierć pasożyta

46
Q

pochodne amino-acetonitrylu (AAD) - przykład (1)

A

monepantel

47
Q

monepantel - zastosowanie

A
  • owce i kozy

- > nicienie żołądkowo-jelitowe (zwłaszcza lekooporne)

48
Q

pochodne spiroindolu - MD

A

ANTG rec. nikotynowego nicieni -> porażenie i śmierć

49
Q

poch. spiroindolu - przykład (1)

A

derkwantel

50
Q

nitrotiazole - spektrum działania

A

-> nicienie, pierwotniaki, tasiemce

+ działanie p/wirusowe!

51
Q

nitrotiazole - przykład (1)

A

nitrazoksanid

52
Q

związki heterocykliczne - MD

A

AG rec. GABA pasożyta -> hiperpolaryzacja kom. mm. -> paraliż wiotki

53
Q

związki heterocykliczne - przykład (1)

A

piperazyna

54
Q

piperazyna - zastosowanie

A

nicienie u zwierząt domowych

55
Q

związki fosfoorganiczne - MD

A

nieodwracalna inhibicja acetylocholinoesterazy -> pobudzenie układu przywspółczulnego

56
Q

związki fosfoorganiczne - wymienić (2)

A

dichlorfos -> nicienie

bromofenofos -> przywry

57
Q

leki d.s. w inwazji tasiemców (4)

A
  1. poch. izochinoliny - prazikwantel
  2. benzapiny
  3. związki salicylanilidowe
  4. benzimidazole
58
Q

poch. izochinoliny - przykład (1)

A

prazikwantel

59
Q

prazikwantel - spektrum działania

A

tasiemce - dojrzałe + larwy
niektóre przywry

nie działa na robaki obłe

60
Q

prazikwantel - MD

A

uszkodzenie tegumentu -> zwiększenie przepuszczalności błony dla jonów Ca2+

61
Q

benzapiny - przykład (1)

A

epsiprantel

62
Q

epsiprantel - MD

A

zwiększenie przepuszczalności błon komórkowych dla Ca2+

63
Q

epsiprantel - spektrum

A

tasiemce

64
Q

salicylanilidy - wymienić (5)

A
1. niklozamid -> tasiemce
na przywry:
2. tribromosalicylanilid
3. klozantel
4. rafoksanid
5. oksyklozanid
65
Q

salicylanilidy - MD

A

hamowanie wchłaniania tlenu i glukozy -> zaburzenie fosforylacji tlenowej i syntezy ATP w komórkach pasożytów -> śmierć tasiemców i przywr

66
Q

benzimidazole d.s. p/tasiemcowego (3)

A
  1. flubendazol
  2. albendazol
  3. oksfendazol
67
Q

leki d.s. w zwalczaniu przywr (6)

A
  1. salicylanilidy
  2. sulfonamidy (klorsulon)
  3. nitrobenzonitryle (nitroksynil)
  4. benzimidazole
  5. fenoksyalkany (diamfenetyd)
  6. związki fosfoorganiczne (bromofenfos)
68
Q

sulfonamid d.s. p/przywrom

A

klorsulon

69
Q

nitrobenzonitryle - przykład (1)

A

nitroksynil

70
Q

nitroksynil - MD

A

jonofor protonowy -> szybkie uszkodzenie tegumentu pasożyta i jego spastyczny skurcz

(nie działa wobec Paramphistomonum)

71
Q

benzimidazole d.s. p/przywrom (2)

A
  1. albendazol

2. triklabendazol

72
Q

fenoksyalkany - przykład (1)

A

diamfenetyd