Antybiotyki Flashcards
działanie bakteriostatyczne
= hamowanie namnażania, bez zabijania
związane ze wskaźnikiem MIC (najmniejsze stężenie hamujące)
działanie bakteriobójcze
związane z MBC (najmniejsze stężenie bakteriobójcze)
antybiotyki bakteriobójcze (9)
- B-laktamy
- Aminoglikozydy
- Chinolony
- Ansamycyny
- Nitroimidazole
6 i 7. Fosfomycyna i bacytracyna - Polimyksyny
- Glikopeptydy
antybiotyki bakteriostatyczne (9)
- Tetracykliny
- Makrolidy
- Linkozamidy
- Sulfonamidy
- Fenikole
- Trimetoprim
- Poch. pleuromutyliny
- Nowobiocyna
- Streptograminy
antybiotyki hamujące syntezę ściany komórkowej (4)
- B-laktamy
- Glikopeptydy
- fosfomycyna
- bacytracyna
antybiotyki uszkadzające błonę protoplazmatyczną (2)
- Polimyksyny i inne leki p/grzybicze
2. Aminoglikozydy
antybiotyki blokujące syntezę białek na poziomie 30s (2)
- Aminoglikozydy
2. Tetracykliny
antybiotyki blokujące syntezę białek na poziomie 50s (5)
- Linkozamidy
- Streptograminy
- Amfenikole
- Makrolidy
- Pleuromutyliny
antybiotyki blokujące syntezę białek na poziomie mRNA (2)
- Rifamycyny
2. Ansamycyny
antybiotyki blokujące syntezę DNA (4)
- Chinolony
- Nitroimidazole
- Sulfonamidy
- Trimetoprim
główne antybiotyki o działaniu nefrotoksycznym (3)
- polimyksyny
- aminoglikozydy
- słabo rozpuszczalne sulfonamidy
główne antybiotyki o działaniu hepatotoksycznym (2)
- tetracykliny
2. nowobiocyna
główne antybiotyki o działaniu toksycznym na szpik kostny (2)
- amfenikole
- nowobiocyna
Zapalenia przyzębia - jakie patogeny?
G- i G+
głównie beztlenowe!!!
Przewlekłe zapalenie wsierdzia - jakie patogeny?
G+: paciorkowce, gronkowce, pneumokoki
Angina - jakie patogeny?
paciorkowce
leczenie penicylinami lub w przypadku opornych -> cefalosporynami
Posocznica - jakie patogeny?
G+ i G-
Ropnie - jakie patogeny?
gronkowce + beztlenowce
Zołzy koni - jaki patogen?
Streptococcus equi (paciorkowiec)
ZZZN - jaki patogen?
Pasteurella (G-)
Różyca świń - jaki patogen?
włoskowiec różycy (G+)
Zapalenie wymienia - jakie patogeny?
głównie G+: gronkowce, paciorkowce, enterokoki
G-: E. coli
Zapalenie dróg moczowych - najczęstsze patogeny
enterobakterie G-, m.in. E.coli
MRSA - na co oporne?
na wszystkie B-laktamy
Bakterie atypowe
czyli niebarwiące się w Gramie i rozwijające wewnątrz komórek:
- Chlamydia
- Legionella
- Mycoplasma, Ureaplasma
- riketsje (Anaplasma)
- Spirochetes (krętki)
- Coxiella
oporne na leki hamujące syntezę ściany komórkowej (bo jej nie mają, lub mają za mało)
Enterobakterie
= G- fakultatywnie beztlenowe, m.in.:
- Klebsiella
- Salmonella
- E. coli
- Shigella
- Serratia
- Proteus
Gram (-) bakterie tlenowe (4)
- Leptospira
- Legionella
- Coxiella
- Brucella
Dżuma - jaki patogen?
Pasteurella / Yersinia (G-, względnie beztlenowa)
Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych - jaki patogen?
meningokok (ziarenkowiec G-)
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit - jaki patogen?
Clostridium (G+, względnie beztlenowa, przetrwalnikująca)
Gruźlica - jaki patogen?
Mycobacterium tuberculosis (prątki kwasooporne, trudno barwiące się Gramem)
Beta-laktamy - podział
- penicyliny
- cefalosporyny
- karbapenemy
- monobaktamy
Beta - laktamy - działanie
bakteriobójcze, ale działają jedynie na komórki dzielące się
Penicyliny MD
blokowanie transpeptydaz (PBP) bakteryjnych biorących udział w ostatnim etapie syntezy peptydoglikanu ściany komórki bakteryjnej
Penicyliny DN
- nadwrażliwość, zwłaszcza w miejscu wstrzyknięcia
- uwalniająca się prokaina może prowadzić do wstrząsu (wstrząs penicylinowy)
Penicyliny naturalne (2, 4*)
- BENZYLOpenicylina (penicylina krystaliczna/ G)
- FENOKSYMETYLOpenicylina (penicylina V/ V-cylina)
- wg niektórych źródeł także:
3. penicylina prokainowa
4. penicylina benzatynowa
Penicyliny półsyntetyczne (7)
= pochodne naturalnych
- penicylina prokainowa
- penicylina benzatynowa
* (te 2 wg niektórych źródeł są naturalne)
- penicylina benzatynowa
- kloksacylina
- nafcylina
- ampicylina
- amoksycylina
- metycylina
Penicyliny o wąskim spektrum działania (4)
aktywne wobec G+ = penicyliny naturalne: 1. benzylopenicylina 2. penicylina prokainowa 3. penicylina benzatynowa 4. fenoksymetylopenicylina
Penicyliny o wąskim zakresie działania, oporne na penicylinazy (6)
aktywne wobec G+ = penicyliny półsyntetyczne (bez aminopenicylin): 1. oksacylina 2. kloksacylina 3. dikloksacylina 4. flukloksacylina 5. metycylina 6. nafcylina
Penicyliny o poszerzonym spektrum działania (2)
aktywne wobec G+ i G-
= aminopenicyliny
1. amoksycylina
2. ampicylina
penicylina prokainowa - zastosowanie
- beztlenowce: zakażenia przyzębia i dziąseł, rany kąsane, zakażone pourazowo
- ROPNIE w jamie ustnej, opłucnej, czyraki
- zapalenie macicy, płuc, zatok, stawów
- ZOŁZY
- LEPTOSPIROZA
- RÓŻYCA
- Clostridiozy (beztlenowa enterotoksemia świń)
Penicylina prokainowa - DN
- zespół Hoigne (reakcja anafilaktyczna, ale nie wstrząs, więc nie podajemy na niego GKS i A, ale leki uspokajające) u koni wysokie dawki podane i.m.: - zaburzenia koordynacji, - żółtaczka, - anemia hemolityczna - śmierć u świń wysokie dawki: - zaburzenia koordynacji - wymioty - gorączka - drżenia mięśni
Penicylina prokainowa - droga podania
i.m.
nie wstrzykiwać dożylnie
Penicylina prokainowa - pwsk
gryzonie! nie stosować u królików, kawii, chomików
Kloksacylina - wskazania
zawiesina dowymieniowa dla krów w okresie zasuszania (głównie St. i Str.)
Kloksacylina + ampicylina - wskazania
tabletki domaciczne dla bydła na poporodowe endometritis
Inhibitory Beta-laktamaz (2)
- kwas klawulanowy (naturalny)
2. sulbaktam (syntetyczny)
inhibitory Beta-laktamaz - w jakim celu stosowane w preparatach złożonych
zapobieganie oporności na B-laktamy, wynikającej z obecnych w komórce bakteryjnej Beta-laktamaz
Aminopenicyliny - wymienić (2)
- ampicylina
2. amoksycylina
aminopenicyliny - zastosowanie
- jak penicyliny o wąskim spektrum: ropnie, czyraki, zakażenia układu moczowo-płciowego, PŁUC
+ infekcje żołądkowo-jelitowe (G-: E. coli, Pasteurella)
+ zapalenia wymion
+ zapalenia dróg moczowych
Ampicylina - drogi podania
i. m,
s. c.
amoksycylina - drogi podania
p. o. (najlepsze wchłanianie)
i. m.
s. c.
preparat Augmentin
= amoksycylina + kwas klawulanowy
preparat Unasyn
= ampicylina + sulbaktam
Cefalosporyny - co to jest
- antybiotyki półsyntetyczne o działaniu bakteriobójczym
- poch. kwasu 7-aminocefalosporynowego
cefalosporyny - MD
hamowanie tworzenie mostków łączących podjednostki mureiny (peptydoglikanu) -> hamowanie syntezy ściany komórkowej
cefalosporyny - DN
stos. mała toksyczność
- reakcje w miejscu wstrzyknięcia
- biegunka
- wymioty
cefalosporyny - spektrum
szerokie G+ i G-
nieaktywne wobec: Ps. aeruginosa, Salmonella, Proteus
cefalosporyny - drogi podania
inj.
cefaleksyna - także p.o.!
cefalosporyny - wymienić (4)
- cefaleksyna
- cefowecyna
- ceftiofur
- cefchinom
tetracykliny - działanie
bakteriostatyczne
tetracykliny - MD
blokowanie syntezy białek na poziomie podjednostki 30s rybosomu
tetracykliny - spektrum działania
szerokie
- G+ i G-, tlenowe i beztlenowe
- atypowe (Chlamydia, Mycoplasma, Anaplasma, prątki, riketsje)
- pierwotniaki!
nieaktywne wobec: Enterococcus, Ps. aeruginosa, Proteus, Serratia