Lec 2: Ô nhiễm đất, nước và sức khoẻ cộng đồng

Question 1

Ô nhiễm đất là những biến đổi về …, … của đất gây tác động có hại đến … và … không chỉ ở hiện tại mà còn cả tương lai

Answer 1

Tính chất/ thành phần/ sức khỏe con người/ môi trường sinh thái

Question 2

Ô nhiễm nước là những … của nước làm cho khác biệt với …, gây …

Answer 2

biến đổi thành phần/trạng thái ban đầu/độc hại cho sức khoẻ

Question 3

Phân loại ô nhiễm theo:
- nguồn gốc phát sinh
- tác nhân gây ô nhiễm

Answer 3

• tự nhiên và nhân tạo
• hoá học, sinh học và vật lý

Question 4

Khi nói về ô nhiễm đất, nước do tự nhiên:
- Vỏ Trái Đất chứa nhiều chất khoáng tự nhiên nhưng có … như Asen, Radon
- Biến đổi thời tiết, khí hậu làm …

Answer 4

• độc tính cao
• phân bổ chất ô nhiễm từ vùng này sang vùng khác

Question 5

Các nguyên nhân nhân tạo gây ô nhiễm đất, nước?

Answer 5

• sinh hoạt
• sản xuất công nghiệp
• sản xuất nông nghiệp

Question 6

Khi nói về chất thải sinh hoạt:
- Nguồn gốc?
- Nước thải gồm?
- Chất thải sinh hoạt rắn gồm?

Answer 6

• Sinh ra từ quá trình sống, sinh hoạt, lao động của con người
• Nước phân, nước tiểu, nước chế biến thức ăn, tắm, giặt giũ,…
• Phân người và gia súc, rác, …

Question 7

Hậu quả của ô nhiễm do chất thải sinh hoạt:
- Phân huỷ sinh ra các hơi thối gây … như là …
- Nước rỉ từ đống rác …
- Phân chứa … như tả, lỵ, trứng giun sán
- Nơi sinh sản của … như muỗi, ruồi, v.v.
Hệ quả: có thể …: N, P, K và các yếu tố vi lượng

Answer 7

• ô nhiễm không khí/H2S, CH4
• gây ô nhiễm bề mặt đất, ô nhiễm nguồn nước ở xa
• mầm bệnh đường tiêu hoá
• vector truyền bệnh
• tăng độ phì nhiêu cho đất

Question 8

Ngành cơ khí, luyện kim, hoá chất gây ô nhiễm do chứa …

Answer 8

bụi, hơi khí độc, nước thải, chất không bị phân huỷ sinh học và các chất phóng xạ

Question 9

Phát triển công nghiệp, đô thị hóa ảnh hưởng tính chất vật lý và hóa học của đất như thế nào?

Answer 9

Xói mòn; phá huỷ cấu trúc đất do các hoạt động xây dựng; sinh ra các chất thải rắn, lỏng, khí, v.v.

Question 10

Có bao nhiêu nhóm chất thải công nghiệp?

Answer 10

5 nhóm:
- chất thải xây dựng (gạch, ngói, …)
- chất thải kim loại (chì, kẽm, …)
- Khí thải và phóng xạ
- Nước thải
- Chất tẩy rửa, thuốc nhuộm, …

Question 11

Hoạt động … khoáng sản có thể gây ô nhiễm (là loại ô nhiễm do sản xuất công nghiệp).

Answer 11

• khai thác

Question 12

Các tác nhân nông nghiệp gây ô nhiễm?

Answer 12

• Thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ, …
• Rác thải nông nghiệp

Question 13

• Tác nhân sinh học gây ô nhiễm?
• Tác nhân vật lý gây ô nhiễm?
• Tác nhân hóa học gây ô nhiễm?

Answer 13

• Vi khuẩn, virus, ký sinh trùng
• Nhiệt, bụi, …
• Chất độc hóa học, …

Question 14

Các phương thức lây bệnh gồm có phương thức người - đất - người và …

Answer 14

• động vật - đất - người
• đất - người

Question 15

Tác nhân gây bệnh theo phương thức người - đất - người:
- Vi khuẩn: …
- Virus: …
- Kí sinh trùng: …
- tồn tại … trong môi trường: phẩy khuẩn tả …, trực khuẩn thương hàn…

Answer 15

• tả, lỵ, trực khuẩn, thương hàn, …
• virus đường ruột
• lỵ amíp, giun
• lâu/5 - 7 tháng/ 4 - 5 tuần

Question 16

Cơ chế lan truyền theo phương thức người - đất - người:
- người đào thải tác nhân gây bệnh qua … vào đất
- trong đất, vi rút, vi khuẩn biến đổi như thế nào, trứng giun biến đổi như thế nào?
- người bị lây khi nào?

Answer 16

• phân, nước tiểu và chất nôn
• vi rút, vi khuẩn giữ nguyên bản chất gây bệnh; trứng giun phát triển thành ấu trùng hoặc tiền ấu trùng
• sinh hoạt không rửa tay; trong lao động sản xuất; qua trung gian truyền bệnh

Question 17

Đặc điểm dịch tễ học của cơ chế lan truyền bệnh theo phương thức người - đất - người:
- Đối tượng mắc bệnh?
- Điều kiện xã hội như nào có nguy cơ mắc bệnh cao?
- Có gây nên dịch bệnh không

Answer 17

• mọi lứa tuổi, đặc biệt là người già và trẻ em
• vệ sinh thấp, thiếu nước sạch, trình độ học vấn thấp, phong tục tập quán phản vệ sinh
• có thể gây bùng phát dịch vào mùa hè

Question 18

Tác nhân truyền bệnh Vật nuôi – Đất – Người?

Answer 18

Xoắn khuẩn vàng da, trực khuẩn than, bệnh sốt Q, bệnh viêm gan do giun, …

Question 19

Tác nhân truyền bệnh Đất - Người?

Answer 19

Trực khuẩn uốn ván, trực khuẩn ngộ độc thịt

Question 20

4 nhóm bệnh do nước ô nhiễm, thiếu nước sạch?

Answer 20

• bệnh lây truyền qua nước
• bệnh dựa vào nước
• bệnh do véctơ truyền liên quan đến nước
• bệnh do thiếu nước sạch và vệ sinh

Question 21

Vi khuẩn gây bệnh hay gặp trong nước?

Answer 21

Tả, thương hàn, lỵ trực khẩn, tiêu chảy do E.coli, phó thương hàn

Question 22

Virus lây truyền qua đường tiêu hóa?

Answer 22

• virus viêm dạ dày ruột
• virus viêm gan A
• virus bại liệt
• virus tay chân miệng

Question 23

Virus lây nhiễm qua đường niêm mạc?

Answer 23

Adenovirus gây viêm kết mạc ở các bể bơi công cộng

Question 24

Ký sinh trùng gây bệnh qua đường tiêu hóa

Answer 24

– Bệnh lỵ amip
– Bệnh do giardia intestinalis và Balantidium coli
– Ký sinh trùng cyclospora

Question 25

Một số bệnh dựa vào nước?

Answer 25

Bệnh sán máng

Question 26

Bệnh do vector truyền liên quan đến nước?

Answer 26

Sốt rét, sốt xuất huyết

Question 27

Bệnh do thiếu nước sạch và vệ sinh?

Answer 27

Bệnh ngoài da, đau mắt

Question 28

Nitrat gây bệnh gì?

Answer 28

• bệnh methemoglobin
• ung thư (tạo nitrosamin)

Question 29

Flouride gây hại đến sức khỏe như thế nào?

Answer 29

• làm giòn xương, rạn nứt xương
• fluorosis răng
• alzheimer

Question 30

Asen gây bệnh gì?

Answer 30

• ung thư da, phổi, bàng quang, gan, thận
• tim mạch, tiểu đường

Question 31

Chì gây hại gì?

Answer 31

• kém phát triển trí tuệ và thể lực ở trẻ
• phá hủy não, thận, hệ thống thần kinh, hồng cầu

Question 32

• bệnh … do nhiễm cadimi
• bệnh … do nhiễm thủy ngân

Answer 32

• itai-itai
• minamata