komunikasyon Flashcards
isang sistema ng mga sagisag na binubuo ng mga tunog o kaya ay mga pasulat na letra na inuugnay natin sa mga kahulugang nais nating ipabatid sa ibang tao.
(Emmert at Donagby, 1981)
sistema ng arbitraryong pagpapakahulugan sa tunog at simbolo, kodipikadong paraan ng pagsulat, at sa pahiwatig ng galaw o kilos ng tao na ginagamit sa komunikasyon
(Peng,2005)
Isang sistematikong balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paarang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.
(Gleason, 1988)
Nagbabago
Lumalago
(salumpuwit, kalupi, salipawpaw, lodi, amat, walwal,
Daynamiko
May kani-kaniyang katangian
Walang wikang magkakapareho
Natatangi
Sinasalamin sa salitang ginagamit ang kultura ng tao sapagkat malaki ang ugnayan nito
(rice, nyebe, kamelyo)
Kabuhol ng Kultura
Ginagamit sa pakikipag-usap at pakikipag-ugnayan
Ginagamit sa komunikasyon
- Hango sa aklat ng Genesis, nag-iisa lamang ang wikang ginagamit ng tao.
Tore ng Babel
- Nagmula ang wika sa tunog ng kalikasan
Halimbawa:
Ngiyaw ng pusa
Tilaok ng manok
Lagaslas ng tubig
Teorya ng Bow-Bow
- Nagmula sa tunog na nalilikha ng bagay sa paligid
Halimbawa:
Talbog ng bola
Tiktak ng orasan
Teoryang Ding-Dong
- Mula sa masiding damdamin nabubulalas ng tao.
Halimbawa:
Aray
Teoryang Pooh-pooh
- Nagmula sa mga ingay na nalilikha ng mga tao bunga ng puwersang pisikal
Teoryang Yo-he-ho
Nag-uugat ang wika sa mga tunog na nabubuo ng tao mula sa ritwal o dasal.
Teoryang Tararaboomdeay
higit na ginagamit
ng nakararami, sa
pamayanan,
bansa, o isang
lugar
Ginagamit sa mga paaralan at opisina
Ginagamit sa mga pormal na sitwasyon
Pormal
Madalas gamitin ng tao sa pang-araw-araw
Di-Pormal
Pinakamababang antas ng wika
Itinuturing na slang, mga salitang
kalye
Nabubuo sa pamamagitan ng pagbabaliktad ng titik, pinagsasama ang mga salita, iniiba ang baybay, pinaiikli ang mga salita
Balbal
may kagaspangan at minsan may pagkabulgar
Kolokyal
diyalektal
ginagamit sa ppok o lalawigan
may pagkakaiba-iba sa tono at kahulugan
Panlalawigan
ginagamit sa buong bansa
ginagamit na wikang panturo
ginagamit sa pamahalaan at mga aklat pangwika
Pambansa
ginagamit sa akdang pampanitikan
malikhain at masining ang kahulugan
Pampanitikan
higit na ginagamit
ng nakararami, sa
pamayanan,
bansa, o isang
lugar
Ginagamit sa mga paaralan at opisina
Ginagamit sa mga pormal na sitwasyon
Kategorya
Pormal
Madalas gamitin ng tao sa pang-araw-araw
Pinakamahirap na wika?
(Chinese Mandarin)
Pinakakaunting alpabeto?
(Papuan ng mga Rotokas)
Pinakamatandang naisulat na wika?
(Sumerian)
Di-Pormal
Panlarangang basehan
Espesyal na termino o mga salita
Heograpikal na salik
Rehistro
Nalilikha ito dulot ng dimensiyong heyograpikal
Ginagamit sa loob ng isang partikular na lugar o teritoryo ng isang pangkat ng tao
Pagkakaiba sa paraan ng pagsasalita, tono o punto at istruktura ng wika
Diyalekto – Dayalek
Nalilikha dulot ng dimensiyong sosyal
Dumadaloy sa diskursong panlipunan ng mga grupo ng tao.
Nalilikha at ginagamit ng isang pangkat o uring panlipunan
Sosyolek
Natatangi’t espesipikong paraan ng pagsasalita ng isang tao
Idyolek
Pinaghalo ang dalawa o higit pang wika
Pidgin
Wikang unang natutunan ng isang tao
Unang wika
Mga wikang natututunan ng tao pagkatapos ng unang wika
Lingguwistikong komunidad
Pagkakaroon ng dalawang wika sa pantay na kasanayan
Bilinggwalismo
Taong nagtataglay ng dalawang wika sa magkapantay na kasanayan
Bilinggwal
May kaisahan sa paggamit ng wika
Nakapagbabahagi at malay ang kasapi ng wika at interpretasyon nito
May kaisahan sa pagpapahalaga hinggil sa gamit ng wika
Homogenuous na wika
ex. Bible study, barkada, team ng basketball
Lingguwistikong komunidad
May kaisahan sa paggamit ng wika
Nakapagbabahagi at malay ang kasapi ng wika at interpretasyon nito
May kaisahan sa pagpapahalaga hinggil sa gamit ng wika
Homogenuous na wika
ex. Bible study, barkada, team ng basketball
Lingguwistikong komunidad
Pagkakaisa sa gitna ng pagkakaiba
ex. UNICEF, United Nations, ASEAN
Pilipinas
Microsoft, Google,
Multikultural na komunidad
- Marunong magbasa at sumulat ang mga Pilipino
- Baybayin ang katutubong paraan na ginagamit ng mga katutubong Pilipino
Panahon ng Katutubo
- Nag-aral ang mga misyonero ng wikang katutubo
- Doctrina Christiana
- Romanisasyon – baybayin patungong wikang Kastila
Panahon ng Kastila
- Itinakda ang saligang batas ng Biak na Bato
- Wikang Tagalog ang midyum sa mga pahatid-sulat at dokumento ng Katipunan
- Dumami ang akdang nagsasaad ng pagiging Makabayan, masidhing damdamin laban sa mga Kastila
Panahon ng Propaganda at Himagsikan
- Ginamit ang nilang instrumento ang edukasyon mga sundalong guro – Thomasites
- Batas Blg 73 1901 ng komisyong Pampilipinas - wikang panturo sa paaralan
- Pinagtibay ni Pangulong Roosevelt ang Batas Tydings-Mcduffie na nagtatadhanang pagkakalooban ng Kalayaan ang Pilipinas matapos ang sampung taong pagpapairal ng Pamahalaang Komonwelt
Panahon ng Amerikano
- Isinulong na gawing Tagalog ang wikang Pambansa
- Naging opisyal na wika ang Niponggo at Tagalog
- Naging masigla ang panitikang naksulat sa Tagalog
- Panahon ng Ikatlong Republika
- Batas Komonwelt 570 – nagtatakda na wikang opisyal na ang Wikang Pambansa at sinimulang ituro sa mga paaralan.
Panahon ng Hapon
- Nilagdaan ni Ramon Magsasaysay ang Proklamsyon 12 upang ipagdiwang ang Linggo ng Wikang Pambansa tuwing Marso 29 hanggang Abril 4 taon-taon.
- sinusugan ng Proklamasyon 186 ang paglilipat sa pagdiriwang ng Linngo ng Wika sa Agosto 13 hanggang 19.
- Kautusang Pangkagawaran bilang 7 na nagtatakda sa pagtawag ng Wikang Pambansa sa Pilipino
Panahon ng Ikatlong Republika
Ang wika ay _____ kung ang sinasalita ay nakikiramay sa pangangailangan ng mga tao sa paligid lalo na kung may katanungan na kailangan sagutin. Ginagamit rin ito upang mangyari o maganap ang mga bagay-bagay tulad ng paguutos, pagsasalaysay o pagpapahayag, pagtuturo at pagkatuto sa karunungang kapaki-pakinabang, pagbibigay panuto, pangangalakal, paggawa ng liham pangalakal, at iba pa.
Instrumental
Ang wikang ____ ay gumagabay sa kilos at asal ng iba. Itinuturi ring instruksiyon o ang pagkokontrol sa anong rapat gawin tulad ng pagtakda ng mga regulasyon, direksiyon o proceso sa kung paano igawa ang isang partikular na bagay, pag-ayon, pagtutol, at iba pa
Regulatoryo
Ang wika ay ___ kung may interaksyon sa isa’t isa o ang pagkaroon ng kontak sa iba at bumuo ng pagkakaugnayan sa pamamagitan ng pakikipagtalakayan ng tao sa kanyang kapwa.
Interaksyonal
Ang wika ay sinasabing ___kung ito’y tinatamaan sa personal na damdamin tulad ng pagpapahayag ng sariling opinion o niramdaman.
Personal
Ang wika ay ___ ay may kaugnayan sa pag-iisip kahit anumang imahinatibo na bagay. Madalas itong kinukwento sa paraang pagsusulat o pagsasalita na produkto. Halimbawa sa wikang ito ay ang pagtula, pagawit,
Imahinatibo
- Artikulo XIV seksyon 6,
- Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
- Kautusang tagapagpaganap 343 na nagpapatibay sa panunumpa ng katapatan sa watawat bilang opisyal na panata ng katapatan
- Proklamasyon 1041 – naging Buwan ng Wikang Pambansa ang pagdiriwang
Kasalukuyang Panahon
Ang wika ay ___ dahil sa wikang ito ay naghahanap ng mga impormasyon at gamit madalas ay mga impormasyon makakatiwalaan na makamit sa mga propesyonal at akademikong libro o pinanggalingan. Ang wika ay ginagamit sa pagbibigay impormasyon
Heuristiko at representatibo
