komórka📱 Flashcards

1
Q

błona komórkowa funkcje (2)

A
  1. definiuje granice komórki
  2. reguluje transport z i do komórki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

z czego zbudowany jest zrąb błony komórkowej?

A

z fosfolipidów (dwuwarstwa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

jakie białka wchodzą w skład w błonę komórkową? (4)

A
  1. integralne
  2. transbłonowe
  3. kanały białkowe
  4. białka powierzchniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

do czego służy glikokaliks?

A

do rozpoznawania komórki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

z czego zbudowany jest fosfolipid?

A

glicerol + kwasy tłuszczowe (2 łańcuchy) + reszta kwasu fosforowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

amfipatyczność

A

w obrębie jednej cząsteczki łączą hydrofobowość ogonków i hydrofilowość główek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

zależność pomiędzy obecnością nienasyconych kwasów, a wyginaniem się ogonków

A

kiedy pojawiają się nienasycone kwasy, ogonki się wyginają

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

cholesterol budowa

A

tłuszcz, ale nie oparty na glicerolu, 4 połączone pierścienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

cholesterol funkcja (normalna temp. i niższa)

A

zmniejsza płynność błony (przez ograniczenie ruchu fosfolipidów) w normalnej temperaturze, w niskich temperaturach zwiększa płynność błony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

co i jak wpływa na stan skupienia błony komórkowej?

A

płynna - nienasycone ogonki, luźno upakowane fosfolipidy
kleista - nie ma nienasyconych ogonków, ciasno upakowane fosfolipidy
im dłuższe ogonki tym bardziej kleista błona -> suknie balowe
im niższa temperatura tym bardziej kleista błona -> masło

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rodzaje transportu przez błony

A
  1. dyfuzja
  2. endocytoza
  3. transport aktywny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

dyfuzja rodzaje

A
  1. prosta - transport bierny przez błonę
  2. osmoza - zgodnie z gradientem stężeń przemieszczanie się rozpuszczalnika
  3. wspomagana - przy użyciu kanałów białkowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

roztwór izotoniczny i efekt

A

stężenia po obu stronach błony są sobie równe
efekt: nic

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

roztwór hipertoniczny i efekt

A

stężenie na zewnątrz jest większe niż we wnętrzu komórki
efekt:
komórka zwierzęca: obkurczanie
komórka roślinna: plazmoliza (obkurczanie błony komórkowej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

roztwór hipotoniczny i efekt

A

stężenie na zewnątrz jest mniejsze niż we wnętrzu komórki
efekt:
komórka zwierzęca: pęka
komórka roślinna: stan turgoru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

stan turgoru jest często pożądany w komórkach roślinnych. czemu?

A

ponieważ komórka może wtedy gromadzić dużo wody i nie pęknąć, ponieważ posiadają one silną ścianę komórkową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

przykład kanału białkowego

A

akwaporyna - kanał do przepływu wody

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

dyfuzja definicja

A

samorzutne rozprzestrzenianie się cząsteczek w ośrodku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

czy dyfuzja potrzebuje nakładu energii? dlaczego?

A

nie, ponieważ zachodzi ona wraz z gradientem stężeń. (nawet wspomagana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

transport aktywny

A

wymaga nakładu energii, bo przenoszenie sub. niezgodnie z gradientem stężeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

pompa sodowo-potasowa

A

K+ -> do środka komórki
Na+ -> do przestrzeni międzykomórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

transport aktywny wtórny

A

transportowanie cząsteczek niezgodnie z gradientem stężeń, ale nie wykorzystują bezpośrednio ATP, bo wykorzystują gradient wytworzony przez pompę sodowo potasową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

transport aktywny wtórny rodzaje

A
  1. symport
  2. antyport
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

symport

A

cząsteczki są transportowane w obie strony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
antyport
cząsteczki są transportowane, jedna w jedną, druga w drugą stronę
26
endocytoza
transport cząsteczek, które są za duże, by przejść przez błonę
27
endocytoza rodzaje
1. fagocytoza 2. pinocytoza 3. endocytoza zależna od receptora
28
fagocytoza
z błony tworzy się pęcherzyk, zabiera jakąś dużą cząsteczkę do środka
29
pinocytoza
cząsteczki rozpuszczone ("picie komórki"), tworzenie kanalika z błony i wciąganie do środka
30
w jakim rodzaju endocytozy komórka nie traci błony komórkowej? dlaczego?
w pinocytozie, ponieważ pęcherzyk nie zostaje strawiony
31
endocytoza zależna od receptora
w pęcherzykach znajdują się receptory, transport substancji, kiedy substrat jest w małym stężeniu (bo przyczepiają się do receptora i wtedy pęcherzyk się zamknie)
32
cytozol
tworzy cytoplazmę, koloid zawierający białka, sole mineralne i cytoszkielet
33
cytoplazma
cytozol + organelle komórkowe
34
organelle komórkowe otoczone dwoma błonami (3)
jądro komórkowe, chloroplasty, mitochondria
35
organelle otoczone jedną błoną (6)
rer, ser, aparat Golgiego, lizosomy, peroksysomy, wakuole
36
organelle nie otoczone błoną (2)
rybosomy, centrosomy
37
aparat Golgiego
bierze udział w procesach wydzielniczych komórki, gromadzi, segreguje i ostatecznie modyfikuje białka, modyfikacja glikoprotein i glikolipidów wchodzących w skład glikokaliksu, synteza wielocukrów wchodzących w skład ściany komórkowej komórek roślinnych, jedyna droga jaką mogą opuścić białka
38
SER
magazynowanie jonów wapnia, detoksykacja, synteza lipidów i hormonów sterydowych
39
RER
na niej rybosomy 80S, synteza białek przeznaczonych na eksport, tworzenie integralnych białek błony komórkowej, synteza enzymów lizosomalnych
40
lizosom
otoczony błoną plazmatyczną, w środku znajdują się enzymy (kwaśne hydrolazy), pH w środku=5, pH na zewnątrz=7.2, funkcje: 1. trawienie resztek 2. procesy autofagii (samozjedzenia) - trawienie zużytych organelli
41
dlaczego do poprawnego działania lizosomów potrzebna jest pompa protonowa?
by dostarczała jonów H+ do środka lizosomu, co umożliwi zachowanie kwaśnego pH, potrzebnego do poprawnego działania kwaśnych hydrolaz
42
peroksysomy
uczestniczy w procesach utleniania, którego produktem ubocznym jest H2O2, katalaza w pęcherzyku redukuje do wody i tlenu
43
glioksysomy
odmiany peroksysomów, występują w komórkach roślin oleistych, gdzie gromadzą lipidy, a przy procesie kiełkowania nasion enzymy znajdujące się w nich przekształcają tłuszcz w cukier
44
z czego składa się cytoszkielet?
1. mikrotubule 2. mikrofilamenty 3. filamenty pośrednie
45
mikrotubule
puste w środku rurki, odpowiedzialne za szklaki komórkowe, tworzą wrzeciono karioritetyczne, tworzą rzęski, wicie i centrosomy
46
wici i rzęski
tylko w komórkach eukariotycznych!!, zbudowane z 9 włókien peryferyjnych i 2 włókien centralnych
47
centrosom
stanowi centrum organizacji mikrotubul (od niego rozchodzą się mikrotubule), zbudowany z dwóch centrioli
48
mikrofilamenty
inaczej filamenty aktynowe, zbudowane z aktyny, przenoszą naprężenia, znajdują się na obrzeżach komórki, uczestniczą w skurczu mięśni, umożliwiają ruch pełzakowaty komórki
49
filamenty pośrednie
najczęściej z keratyny, wytrzymałe mechanicznie, nadają i podtrzymują kształt komórki, utrzymywanie organelli w danych pozycjach, rusztowanie komórki
50
mitochondria
uwalnianie energii, jedna błona jest pofałdowana i tworzy grzebienie, w matrix mitochondrium znajduje się własne DNA (koliście zamknięte) i rybosomy 55S
51
teoria endosymbiozy
mitochondria (/chloroplasty) zostały wciągnięte, na drodze fagocytozy, do komórki eukariotycznej, później weszły w symbiozę
52
jądro komórkowe
znajduje się w centrum komórki, stanowi przechowalnie DNA
53
otoczka jądrowa
błona zewnętrzna + błona wewnętrzna, połączona z siateczkami śródplazmatycznymi
54
blaszka jądrowa
pod otoczką jądrową, tworzy wyściółkę jądra, w środku kariolimfa w której zanurzona jest chromatyna
55
pory jądrowe
umożliwiają bardzo selektywny transport i komunikację pomiędzy cytoplazmą a jądrem
56
jąderko
nagromadzona, skondensowana chromatyna, informacja o rRNA, potrzebne do syntezy podjednostek rybosomów
57
rodzaje chromatyny
1. heterochromatyna 2. euchromatyna
58
heterochromatyna
mocno ściśnięta chromatyny (niedostępna dla enzymów - nie są w stanie być odczytane, czyli nie są aktywne genetycznie)
59
euchromatyna
luźna chromatyna, aktywna genetycznie, dostępna dla enzymów nukleosomy zwijają się dalej tworząc włókna, ostatecznie tworząc chromosom metafazowy (maksymalna kondensacja DNA)
60
kariogram
graficzne przedstawienie kariotypu
61
kariotyp
zestaw wszystkich chromosomów organizmu
62
chromosomy autosomalne
wszystkie chromosomy wspólne dla obu płci
63
chromosomy płci
chromosomy charakterystyczne dla jednej płci
64
budowa chromosomu
- centromer (MEGA skondensowana chromatyna) - ramiona p i q
65
rodzaje chromosomów (3)
1. chromosom metacentryczny - ramiona p i q nie różnią się długością 2. chromosom akrocentryczny - ramiona p i q lekko się różnią 3. chromosom telocentryczny - jedno ramię jest mocno zredukowane
66
fazy cyklu komórkowego
interfaza - faza g1 - faza s/faza g0 - faza g2 mitoza (faza m)
67
faza g1
wzrost komórki, zwiększa się ilość organelli etc.
68
faza s
replikacja DNA, gdy komórka wejdzie w fazę S musi się już podzielić
69
faza g0
faza postojowa, komórka robi swoje, może wrócić do fazy g1
70
faza g2
wzrost komórki, przygotowuje enzymy, przygotowuje się do fazy m, w późnej fazie g2 pojawiają się dwa centrosomy
71
faza M etapy
1. kariokineza - podział jądra a. profaza b. prometafaza c. metafaza d. anafaza e. telofaza 2. cytokineza - podział reszty komórek
72
profaza
centrosomy rozjeżdżają się, formatowanie wrzeciona podziałowego (kariokinetycznego), zanika jąderko -> następuje kondensacja chromosomów, zanika otoczka jądrowa
73
prometafaza
chromosomy w pełni skondensowane, wrzeciono kariokinetyczne przyczepione do chromosomów
74
metafaza
chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej komórki tworząc płytkę metafazową
75
anafaza
rozdział chromosomów, wrzeciono podziałowe skraca się (przyciąga do biegunów komórki), chromatydy siostrzane są rozrywane
76
telofaza
chromosomy są maksymalnie daleko od siebie, dokonuje się cytokineza, dekondensacja chromosomów, odtworzenie błony jądrowej, organizacja jąderka
77
znaczenie mitozy (2)
powielanie liczby komórek (wzrost organizmu) rozmnażanie wegetatywne
78
znaczenie mejozy
wytwarzanie gamet (podział redukcyjny)
79
mejoza etapy i co się dzieje
pierwszy podział mejotyczny 1. profaza I - zachodzi crossing-over, chromosomy łączą się ze sobą w chromosomy siostrzane, chiazmy - miejsce krzyżowania się chromosomów, 2. metafaza I - biwalenty (homologiczne pary) układają się w płytce metafazowej 3. anafaza I - rozpadają się biwalenty i CHROMATYDY SIOSTRZANE ZOSTAJĄ RAZEM, redukcja ilości chromosomów 4. telofaza I - rozdzielenie komórek drugi podział mejotyczny (to samo co mitoza)
80
apoptoza
wymaga nakładu energii, powstają fragmenty komórki (pęcherzyki apoptyczne), które mogą być zjadane przez makrofagi, nie przeszkadza sąsiadującym komórkom
81
nekroza
śmierć komórki spowodowana np. toksyną, co powoduje gwałtowne pęknięcie, wylewając całą zawartość do przestrzeni komórkowej -> może spowodować śmierć innych komórek, co powoduje stanu zapalnego
82
jakie komórki nie ulegają apoptozie?
komórki macierzyste i nowotworowe
83
kancerogeneza
powstanie przez mutacje komórek zdrowych, geny popychają komórkę do nieustannych podziałów (mutacje w genach protoonkogenach) nie zwracając uwagi na punkty kontrolne (mutacja w genach supresorowych)