klas 3 tm3

Question 1

liefdadigheid

Answer 1

Hulp aan armen van kerken en rijke burgers, niet van de overheid.

Question 2

industrialisatie

Answer 2

Overgang van het maken van producten met de hand naar het maken van producten met machines. Er komen fabrieken en veel mensen die tot die tijd in de landbouw werkten, worden fabrieksarbeider.

Question 3

vakbond

Answer 3

Organisatie die opkomt voor de belangen van werknemers.

Question 4

sociale kwestie

Answer 4

Discussie over de vraag wat er gedaan moet worden aan de slechte omstandigheden waaronder arbeiders aan het eind van de negentiende eeuw werkten en leefden.

Question 5

liberalen

Answer 5

Politieke groep die vindt dat ieder mens zo veel mogelijk vrijheid moet hebben. De overheid moet zich daarom zo weinig mogelijk met de samenleving en economie bemoeien.

Question 6

conservatief-liberalen

Answer 6

Groep liberalen aan het eind van de negentiende eeuw die vindt dat er geen sociale wetgeving moet komen.

Question 7

nachtwakersstaat

Answer 7

Staat waarin de overheid zich niet bemoeit met de economie. De overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid.

Question 8

jong-liberalen

Answer 8

Groep liberalen aan het eind van de negentiende eeuw die vindt dat er sociale wetgeving moet komen.

Question 9

confessionalen

Answer 9

Mensen of groepen mensen die hun ideeën over politiek, onderwijs, enzovoort baseren op hun godsdienst.

Question 10

sociaaldemocraten

Answer 10

Politieke stroming die het verschil tussen arm en rijk wil verkleinen door sociale wetten.

Question 11

algemeen kiesrecht

Answer 11

Recht van alle burgers (vanaf een bepaalde leeftijd) om bij verkiezingen te stemmen.

Question 12

beurskrach

Answer 12

Snelle waardedaling van aandelen waardoor mensen ineens heel veel geld verliezen op de beurs.

Question 13

steunuitkering

Answer 13

Uitkering in de jaren dertig voor mensen die werkloos waren.

Question 14

werkverschaffingsproject 

Answer 14

Project waaraan werklozen tegen een laag loon werkten en dat nuttig was voor de hele samenleving, zoals de aanleg van een weg, dijk of kanaal.

Question 15

aanpassingspolitiek

Answer 15

Beleid van de overheid om niet meer geld uit te geven dan er binnenkomt.

Question 16

plan van de arbeid

Answer 16

Plan van de SDAP als reactie op de aanpassingspolitiek: de regering moest geld investeren om de werkloosheid en de crisis te bestrijden.

Question 17

wederopbouw

Answer 17

Periode na de Tweede Wereldoorlog waarin de oorlogsschade werd hersteld.

Question 18

harmoniemodel

Answer 18

Samenwerking tussen de overheid, werkgevers en werknemers om in overleg en onderling vertrouwen sociale en economische problemen op te lossen.

Question 19

geleide loonpolitiek

Answer 19

Afspraak tussen de overheid, de werkgevers en de werknemers over de hoogte van de lonen.

Question 20

marshallplan

Answer 20

Hulp die de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog aanbood aan alle Europese landen voor de wederopbouw van Europa.

Question 21

versorgingsstaat

Answer 21

Land waarvan de overheid ervoor zorgt dat iedere burger een inkomen heeft.

Question 22

sociale zekerheid

Answer 22

Recht op een uitkering voor iedereen die niet voor zichzelf kan zorgen.

Question 23

consumptiemaatschappij

Answer 23

Samenleving waarin veel mensen een deel van hun inkomen besteden aan luxeproducten.

Question 24

moderne imperialisme

Answer 24

Gebieden in andere werelddelen veroveren om economische redenen en omdat dit macht en aanzien oplevert.

Question 25

staat

Answer 25

Aaneengesloten gebied met duidelijke grenzen en één regering.

Question 26

nationalisme

Answer 26

Trots zijn op je eigen volk, land en cultuur.

Question 27

wapenwedloop

Answer 27

Strijd tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft.

Question 28

militarisme

Answer 28

Trots zijn op alles wat met het leger te maken heeft: uniformen, wapens, medailles.

Question 29

bondgenootschap

Answer 29

Twee of meer landen die hebben afgesproken om elkaar te helpen.

Question 30

tweefrontenoorlog

Answer 30

Oorlog waarbij een land zijn leger moet splitsen omdat er op twee verschillende plaatsen gevochten wordt.

Question 31

neutraal

Answer 31

Niet betrokken zijn bij een oorlog; geen partij kiezen.

Question 32

loopgravenoorlog

Answer 32

Oorlog die wordt uitgevochten vanuit schuilplaatsen in de grond. Het front ligt daardoor lange tijd op dezelfde plaats.

Question 33

totale oorlog

Answer 33

Oorlog waarbij niet alleen het leger maar de hele samenleving betrokken is.

Question 34

propaganda

Answer 34

Reclame voor een politiek idee, politieke groep of politicus.

Question 35

censuur

Answer 35

Verbod om bepaalde informatie bekend te maken.

Question 36

wapenstilstand

Answer 36

Afspraak tussen oorlogvoerende landen om te stoppen met vechten.

Question 37

vredesvedrag

Answer 37

Officiële overeenkomst tussen oorlogvoerende landen waarmee een oorlog wordt beëindigd.

Question 38

mobilisatie

Answer 38

Het leger gereedmaken voor oorlog.

Question 39

distrubtie

Answer 39

Manier om de beschikbare producten te verdelen, vaak met een systeem van bonnen.

Question 40

communisme

Answer 40

Politieke stroming die gelooft dat armoede kan worden opgelost door het privébezit af te schaffen. Alle bezittingen worden gemeenschappelijk bezit (in de praktijk: staatsbezit).

Question 41

kapitalisme

Answer 41

Economisch systeem waarin ondernemers zo veel mogelijk winst proberen te maken. De grond, de bedrijven en het kapitaal zijn in het bezit van de ondernemers.

Question 42

vrijemarkteconomie

Answer 42

Economie waarin vraag en aanbod bepalen wat er wordt geproduceerd en hoe hoog de prijzen zijn.

Question 43

grote drie

Answer 43

Naam van de regeringsleiders van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie die tijdens de Tweede Wereldoorlog samenwerkten om Duitsland te verslaan.

Question 44

koude oorlog

Answer 44

Periode van spanning tussen de communistische Sovjet-Unie en de kapitalistische Verenigde Staten waarin steeds een oorlog dreigde, maar er nooit een directe oorlog kwam.

Question 45

planecomie

Answer 45

Economie waarin de regering bepaalt wat de bedrijven moeten maken en hoe hoog de prijzen zijn.

Question 46

invloedssfeer

Answer 46

Gebied waar de Verenigde Staten of de Sovjet-Unie het direct of indirect voor het zeggen hadden.

Question 47

trumanleer

Answer 47

Opvatting van de Amerikaanse president Truman dat de Verenigde Staten het recht hadden om een land te helpen als daar communisten aan de macht probeerden te komen.

Question 48

marshallplan

Answer 48

Hulpprogramma van de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog met het aanbod aan alle Europese landen om de economieën te herstellen.

Question 49

westblok

Answer 49

Groep kapitalistische landen onder leiding van de Verenigde Staten.

Question 50

oostblok

Answer 50

Groep communistische landen onder leiding van de Sovjet-Unie.

Question 51

wapenwedloop

Answer 51

Denkbeeldige wedstrijd tussen het Oostblok en Westblok waarbij beide partijen steeds meer en krachtiger (kern)wapens ontwikkelden om zich veiliger te voelen en de andere partij af te schrikken.

Question 52

luchtbrug

Answer 52

Bevoorrading van Berlijn met vliegtuigen tijdens de Blokkade van Berlijn in 1948/1949.

Question 53

BRD (Bondsrepubliek Duitsland)

Answer 53

west-duitsland

Question 54

NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie)

Answer 54

Militair bondgenootschap van het Westblok, opgericht in 1949 met als doel West-Europa tegen het communisme te beschermen.

Question 55

DDR (Duitse Democratische Republiek)

Answer 55

oost-duitsland

Question 56

Wirtschaftswunder

Answer 56

Wonderbaarlijk snel herstel en groei van de West-Duitse economie in de jaren vijftig.

Question 57

Warschaupact

Answer 57

Militair bondgenootschap van het Oostblok, opgericht in 1955.

Question 58

stasi

Answer 58

Staatsveiligheidsdienst van de DDR die de eigen burgers nauwgezet in de gaten hield.

Question 59

ostpolitik

Answer 59

Door Willy Brandt begonnen politiek van toenadering van West-Duitsland tot het Oostblok.