Kind Flashcards
APGAR score
caput succedaneum
vochtophoping tussen huid en bindweefsel. Niet goed afgrensbaar, direct postpartum zichtbaar
cefaal hematoom
bloeding tussen periost en bot, begrensd door schedelnaten. Onstaat enkele uren na de geboorte
subgaleale bloeding
bloeding tussen periost en galea aponeurotica, kan ontstaan na traumatische partus. Potentieel levensbedreigend
dysmaturiteit
= SGA = small for gestational age.
te licht kindje.
Wanneer spreek je van dysmaturiteit
<2 SD of P<5
wat zijn oorzaken van dysmaturiteit
- maternale oorzaken (genetisch, TORCHES, ziekte, pre-eclampsie)
- placenta (placenta praevia, insufficientie etc.)
- foetaal (meerling, chormosomale afwijking)
TORCHES
toxoplasmose
others (parvo, HIV, VZV)
Rubella
CMV
Herpes simplex
syfilis
Welke complicaties kunnen optreden bij dysmaturiteit
meconium, hypothermie, hypoglycemie, polycytemie, trombocytemie
geproportioneerde dysmaturiteit
gehele ontwikkeling blijft achter.
vaak congenitale infectie vroeg in zwangerschap, chromosomale of syndromale afwijkingen
gedisproportioneerde dysmaturiteit
hoofd normaal, rest klein.
oorzaken: pre-eclampsie, placenta insufficientie, drugs etc.
Oorzaken van hyperbilirubinemie
- verhoogde productie (hemolyse): cefaal hematoom, aandoening ery’s, polychythemie
- conjungatiestoornis: onrijpe lever, CMV, borstvoeding
- te trage uitscheiding (galwegobstructie, levercelschade, UWI –> geconjugeerd)
- benigne
prehepatisch, hepatisch en posthepatisch
tussen welke dagen na de geboorte is hyperbili normaal
2e en 8e dag postpartum
wat zijn alarmsymptomen bij hyperbili
optreden <24 uur postpartum
duur >10 dagen
directe bilirubine >10 micromol van het totale bilirubine
te hoog voor leeftijd volgens tabel
waar wijst een positieve coombs test op
op een hemolytische oorzaak van de hyperbili
behandeling van hyperbili
fototherapie of wisseltransfusies
Hoe werkt fototherapie
ongeconjugeerd bilirubine wordt omgezet in isomeren welk wel in water oplosbaar zijn en via de gal en urine uitgescheiden worden
kernicterus
hoog ongeconjugeerd bilirubine zorgt voor verhoogd risico op hersenschade door transport over de bloed hersenbarriere heen
polycythemie
veneuze hematocrietwaarde >0.65
oorzaken: afnavelen, placenta insufficientie, tweelingtransfusiesyndroom, DM moeder, chromosomale afwijkingen, dehydratie
behandeling polycythemie
extra vocht en partiele wisseltransfucie
LGA (macrosomie)
large for gestational age = zwaar kindje
complicaties van schouderdystocie
clavicula fracturen, dislocaties/fracturen humerus, asfyxie
plexus brachialis letsel
erbse parese
asfyxie
baby krijgt vlak voor, tijdens of vlak na de geboorte te weinig zuurstof.
Oorzaken van asfyxie
maternaal: schok, weeenstorm, pre-eclampsie
placenta: solutio placentae, infarcering bij HELLP
foetaal: intra uteriene infectie
prematuriteit
AD <37 weken (en na 23 weken)
welke behandeling geef je bij prematuriteit
magnesiumsulfaat ter neuroprotectie, corticosteroiden voor longrijping, coffeine en CPAP voor de ademhaling
RDS
respiratory distress syndrome
Wat is het probleem bij RDS
doordat er niet of te weinig surfactant is zal de zuurstofspanning in de longen te hoog zijn
welke cellen maken surfactant
type II alveolaire cellen
klinische symptomen van RDS
tachypneu (>60), neusvleugelen, intrekkingen, kreunen, cyanose
X thorax afwijkingen bij RDS
matglass afwijkingen
behandeling RDS
antenatale corticosteroiden
CPAP
surfactant therapie
PVL
periventriculaire leukomalacie
= hersenbeschadiging ten gevolg van O2 tekort bij een kind –> witte stof raakt beschadigt
ODB/PDA
open ductus botalli / persisterende ductus arteriosus
wat is de ductus botalli
verbind de a. pulmonalis met de aorta
wat voor type shunt heb je bij een ODB
links-rechts shunt
type souffle bij een ODB
continue souffle
IVH
intraventriculaire bloedingen, treedt binnen 72 uur na leven op bij bijv. RDS
bij welke ziekte heb je verhoogde kans op IVH
RDS
Wanneer IVH controle bij RDS
dag 1 3 en 7.
NEC
necrotiserende enterocolitis
ROP
retinopathie of prematurity
wanneer screenen voor ROP
bij <30-32 weken, of bij <1250-1500 gram
wat zijn indicaties om bijvoeding te starten.
AD <37 weken
GG <P5>p95
neonaten met een hypoglycemie
neonaten die tussen 12-24 uur postpartum onvoldoende zuigen aan de borst
alle neonaten die >10% zijn afgevallen</P5>
waar begin je mee op dag 1 van een neonaat qua voeding
40 –> 20 ophogen steeds
hoeveel voeding dag 1 bij een neonaat van <1500
60
vanaf wanneer kan je starten met bijvoeden naast de borstvoeding
4 maanden
hoeveel vit K geef je een kind
1 mg direct na de geboorte,
**vanaf 8 dd postpartum **150 microgram gedurende 3 maanden
hoeveel vit D geef je een kind
vanaf **dag 8 **postpartum 400 IE/dag tot 4 jaar, bij donkere huidskleur doorgeven
welke factoren zijn vitamine K afhankelijk
II (protrombine), VII, IX, X (1972)
hoe zwaar is een a terme kindje bij geboorte gemiddeld
3.5
welke anticonceptie werkt met oestrogeen en progestageen
anticonceptiering
microgynon (combinatiepil)
anticonceptiepleister
welke anticonceptie werkt alleen met progestageen
implanon (staafje)
minipil
mirenaspiraal
prikpil
wanneer is het progesterongehalte in de menstruele cyclus het hoogst
luteale fase
IVF vs ICSI
IVF = zaadcel zelfstandig
ICSI = injectie zaadcel
van wanneer tot wanneer kan je spreken van een a terme periode
37 - 42 weken
wanneer is het baringskanaal het nauwst
hodge 3 vlak
wanneer kan je TTS krijgen
TTS = tweelingtransfussiesyndroom
bij een monochoriale tweeling
welk hormoon is betrokken bij het creeeren van weeeen
oxytocine
Wanneer spreek je van een ernstige dehydratie
>9% gewichtsverlies
apatisch, verminderd bewustzijn
drinkt slecht
tachycard/bradycard
zwakke pols
diepe ademhaling
ingezonken ogen
uitgedroogde tong en geen tranen
sterk verminderde huidturgor
>4 sec capilairy refill
gemarmerde extremiteiten, cyanotisch
minimale diurese
meest voorkomende oorzaak van een circulatiestilstand bij kinderen
hypoxie (sendunair aan verdrinking, trauma of intox)
coarctatio aortae
vernauwing van de aorta, meestal proximaal van de ductus botalli
wanneer doen symptomen van pylorushypertrofie zich meestal voor
6 weken na de geboorte (onthouden; spier heeft tijd nodig om zo groot te worden)
klinisch beeld pylorushypertrofie
kind 6 weken of ouder, vaak jongens, PROJECTIEL BRAKEN, hongerig, gewichtsafname, voelbare pylorus bij palpatie links in de buik
welke electrolytstoornissen kan je zien bij pylorushypertrofie
hypochloremische alkalose en Na en K deficientie
wanneer begint bij meisjes de pubertijd
bij Tanner stadium M2, vanaf leeftijd 8 is dit normaal
wanneer begint bij jongens de pubertijd
bij >4ml testisvolume, vanaf leeftijd 9 is dit nornaal
oorzaken van microcytaire anemie
ijzergebrek
chronische ziekte
thalassemie
hemoglobinopathie
oorzaken van normocytaire anemie
nierziekte
hemolyse
beenmergaandoening
endocriene ziekte
oorzaken van macrocytaire anemie
foliumzuur deficientie
vitamine B12 deficientie
alcoholmisbruik
zwangerschap
hypothyreoidie
leverziekte
medicatie
alarmsymptomen bij een kind met benauwdheidsproblemen
cyanose, silent chest, uitputting
vanaf wanneer mag je spreken bij astma
leeftijd 4 jaar
Bronchiolitis
<2 jaar, piekleeftijd 2-6 maanden
vaak RSV virus in jan/feb
B = zuurstof, sonde, eventueel salbutamol
pneumonie
s. pneumonea meestvoorkomend
koorts, tachypneu en dyspnoe (eenzijdig eventueel)
Amoxicilline of azitromycine
wanneer zuurstof geven bij een kind met pneumonie
92 en lager
laryngitis subglottica
= pseudokroep
kinderen <6 jaar
klinisch beeld: inspiratoire stridor, heesheid, intrekkingen en neusvleugelen in combinatie met een blafhoest. Vaak voorafgegaan door aspecifieke symptomen zoals hoesten, rinorroe en lichte koorts.
vaak parainfluenza (viraal)
DD: infectieus, aspiratie corpus alienum, allergie, anatomisch, functioneel
Beleid: afhankelijk van westley croup score
epiglottitis
= kroep
vaccinatie voor, dus minder vaak voorkomend.
bacteriele ziekte, veel zieker dan bij pseudokroep.
hoge koorts, acuut ontstane klachten, kwijlen en niet meer kunnen slikken. Sniffing position.
b = intubatie
functionele obstipatie
obstipatie zonder organische oorzaak
behandeling van viraal piepen en multiple trigger wheezing
Allebei met salbutamol als aanvalsmedicatie, maar bij multiple trigger wheezing inhalatiecorticosteroiden als onderhoudsbehandeling
welke drie hoofdgroepen kent de DD van groeiachterstand
verminderde voedselinname
verminderde voedselopname
verhoogde voedingsbehoefte
hoe is de vochtbehoefte van een kind >1 jaar
< 10 kg: 100 ml/kg/24 uur
10-20 kg: 1000 ml + 50 ml/kg/dag voor iedere kg > 10 kg
> 20 kg: 1500 ml + 20 ml/kg/dag voor iedere kg > 20 kg
bij koorts 10% extra
welke medicaties kunnen risico geven op hartafwijkingen bij kinderen indien moeder die neemt
- fenyotoine en valproinezuur
- lithium
- NSAIDs/ibuprogen
- indomethacine
Tot wat voor soort hartafwijking kan marihuana misbruik door de moeder lijden
VSD/ebsteinse malformatie
wat is de S1
sluiten van de atrioventriculaire kleppen; begin systole
wat zijn de atrioventriculaire kleppen
mitralis en tricuspidalis
wat is de S2
sluiten van de semilunaire kleppen; begin diastole
wat zijn de semilunaire kleppen
aorta, pulmonalis
waar luister je naar de aortaklep
2e IC rechts
waar luister je naar de pulmonlasklep
2e IC ruimte links
waar luister je naar de tricuspidalisklep
4e-5e IC links
waar luister je naar de mitralisklep
apex
welke gespleten harttoon kan fysiologisch aanwezig zijn
2e harttoon; de pulmonaalklep sluit dan later
gradering van souffles
- Nauwelijks hoorbaar
2 Zacht geruis
3 Goed hoorbaar geruis, geen thrill
4 Goed hoorbaar geruis, met lokale palpabele thrill
5 Luid geruis met thrill
6 Zeer luid geruis te horen zonder dat de stethoscoop de thorax raakt, met thrill
wat voor type souffle komt vaker voor
systolische
wat voor type souffle hoor je bij een VSD
holosystolisch geruis
wat voor type souffle hoor je bij een regurgitatie aorta
diastolisch
premature thelarche
geisoleerde borstontwikkeling met verder normale groei, normale botrijping en normale eindlengte
premature adrenarche
vroegtijdige pubis/okselbeharing met soms acne en overmatige transpiratiegeur.
pubertas praecox
= problemen
puberteit die eerder is begonnen, centraal probleem vaak.
hoe kan de diagnose pubertas praecox gesteld worden
GnRH test; LH respons >5 en/of LH/FSH ratio verhoogd = pubertas praecox
behandeling van pubertas praecox
GnRH preparaat
pubertas tarda
verlate puberteit
wanneer spreek je bij meisjes van pubertas tarda
op 13 jarige leeftijd nog geen M2, nog geen menarche op leeftijd van 15 jaar
Wanneer spreek je bij jongens van pubertas tarda
op 14 jarige leetijd nog geen testisvolume van 4 Ml
welke type Hb heeft een foetus
HbF
welk type Hb heeft een zuigeling
HbF (tot 3 maanden) en HbA
welk type Hb heeft een ouder kind
HbA
typisch beeld van de 1e ziekte
mazelen
fikse griep met koplikse vlekjes en exantheem
flinke griep, koorts, malaise, stomatitis, conjunctivitis, na 2 dagen een maculopapulair exantheem beginnend in het gelaat.
transmissie mazelen
druppel contact
koplikse vlekjes
witte stippen met een rode hof, voornamelijk in de binnenzijde van de wang. passend bij mazelen
complicaties van mazelen
encephatlitis en pneumonie
wat is de 2e ziekte
roodvonk
klinisch beeld 2e ziekte
= roodvonk.
aardbeientong, huid als schuurpapier
zieke pt met malaise, exsudatieve faryngitis, tonsillitis, exantheem na 1-2 dagen. beginnend in flexuren.
verwekker roodvonk
streptococcus pyogenes (groep A)
transmissie roodvonk
druppel-contact
behandeling roodvonk
peniciline
derde ziekte
rode hond = rubella
klinisch beeld 3e ziekte
rubella
forcheimer spots, maculeus erytheem (=exantheem) beginnend in het gelaat.
lichte koorst 1-2 dagen en luchtweginfectie met algehele malaise vervolgens uitslag in gelaat die zich verspreid.
verwekker 3e ziekte
rubella virus (zit in vaccinatie programma)
complicaties rubella virus
encephalitis, artritis, trombocytopenie, congenitale rubbela
wat is de 5e ziekte
erythema infectiosum
beloop 5e ziekte
narcosekapje is vrij, erytheem die in gezicht begint.
vijfde, vlekjes eerst.
verwekker van erythema infectiosum
parvo B19 virus
wat is de 6e ziekte
exanthema subitum
verwekker zesde ziekte
humaan herpes virus type 6
beloop 6e ziekte
hoge koorts welk verdwijnt en dan exantheem beginnend op de romp en uitbreiden. niet jeukend. in de mond roseola
verwekker waterpokken
varicella zoster virus
beloop waterpokken
1-2 dagen koorts, anorexie, hoofdpijn, spierpijn, exantheem 1-2 weken over gehele lichaam maar handpalmen en voetzolen vrij.
behandeling meningitis <4 weken
amoxicilline en ceftazidim
behandeling meningitis >4 weken tot 16 jaar
ceftriaxon en dexa
behandeling encephalitis
aciclovir
welke fractuur komt het meest voor bij kinder mishandeling
femur
hoe werkt het bevolkingsonderzoek bij baarmoederhalskanker
**HPV - **–> nieuwe screening na 5-10 jaar afhv leeftijd
HPV+ geen afwijkende cellen –> cytologie herhalen na 12 mnd
HPV +, wel afwijkende cellen –> verwijzijng gyn
syndroom van klinefelter
47,xxy jongens
lang met lange ledematen, verlaagd testosteron maar verhoogd LH en FSH –> onvruchtbaar. Kleine testes en brede heupen.
syndroom van Turner
45,x meisjes. IUGR, webbed neck en geen secundaire geslachtskenmerken. Kans op hartafwijkingen bij geboorte!
Trisomie 21
syndroom van down
80% kans miskraam, verstandelijk beperkt, congenitale afwijkingen, epicantusplooi, handlijn doorlopend en kleine lengte
Trisomie 18
edwardssyndroom
95% kans miskraam, IUGR, kleine en lage oren, 50% overleeft 1 week. Veel congenitale problemen met hart, nieren en darmenm
Omfalocèle
congenitale darmproblemen; buikwand open thv de navel
trisomie 13
patausyndroom
congenitale hersenafwijkingen, nier en hart. Schisis, ooglid problemen, polydactylie.
10% overleefd 1 jaar.
trisomie 18
trisomie 13
turner
klinefelter
di george (22q11 deletie)
noonan
prader willi
digeorge syndroom
ook wel 22q11 deletie syndroom
milde verstandelijke beperking, gehoorverlies, lage orgen, schisis, cardiaal en nier problemen
praderwilli
15q11-13 microdeletie
obesitas, gedragsproblemen, kleine lengte
noonan syndroom
webbed neck, kleine lengte, hart problemen