Kenmerken les 1 Flashcards
Kenmerken van het strafrecht
Strafrecht is publiekrecht
Het strafrecht is een legaal recht
Strafrecht is een sanctierecht
Strafrecht is publiekrecht: Verticale relatie
Een verticale relatie:
ontstaat tussen de dader van een misdrijf en de gemeenschap, waarbij het recht om te straffen door de gemeenschap aan staatsorganen wordt overgedragen. Hoewel de staat een belangrijke rol speelt, is het geen essentieel element van het strafrecht, maar eerder een tussenkomende macht. Het Openbaar Ministerie (OM) vertegenwoordigt de gemeenschap, niet de staat. Dit reflecteert het idee dat strafrecht gebaseerd is op de reactie van de gemeenschap op crimineel gedrag. Het is echter van belang dat overheidsorganen zoals het OM effectief optreden tegen strafbaar gedrag om eigenrichting door burgers te voorkomen, wat anders tot maatschappelijke onrust en chaos kan leiden. Daarom wordt het als een gezond principe beschouwd dat het monopolie om te straffen bij de staat ligt.
Strafrecht is publiekrecht:Horizontale relatie
Horizontale relatie: Tussen dader en slachtoffer
de absolute en de relatieve leer. De absolute leer stelt dat straffen gebaseerd is op verdiende straf, terwijl de relatieve leer straffen ziet als een middel om misdrijven te voorkomen. In de praktijk wordt een combinatie van beide toegepast, waarbij de nadruk vaak ligt op het maatschappelijk nut van straffen. Het strafrecht is publiekrecht, wat betekent dat er een verticale relatie ontstaat tussen de dader en de gemeenschap, waarbij het recht om te straffen aan staatsorganen wordt overgedragen. Hoewel het slachtoffer een rol kan spelen in de strafprocedure, is de uitoefening van de strafvordering het prerogatief van het Openbaar Ministerie. De evolutie naar meer betrokkenheid van het slachtoffer in het strafproces wordt beïnvloed door gebeurtenissen zoals de zaak Dutroux. Er wordt echter ook gewezen op de vraag of verdere ‘privatisering’ van het strafrecht wenselijk is, zowel voor de gemeenschap als voor individuele slachtoffers.
de horizontale relatie is geen wezenskenmerk van strafrecht
Het strafrecht is een legaal recht
Geen feit is strafbaar dan uit kracht ve daaraan voorafgaande wettelijke strafbep. De wetgever moetdus optreden om een bep gedraging strafbaar te stellen (de legaliteit vd incriminatie, zie art 12,2e lidGw). Daarnaast kan geen straf worden opgelegd, indien deze niet voorafgaand op een gedraging werdgesteld door de wetgever (de legaliteit vd straf, zie art 14 Gw
Het feit dat dit bepaling staat onder de “belgen en hun rechten” deel is niet een toeval, dit is bedoeld als een beschermingsmechanisme tegen OM
Het strafrecht is een sanctie recht
Ook andere rechtstakken kennen sancties, die worden opgelopen door de leden vd gem die hun verpluit die andere rechtstakken niet nakomen. De sancties hebben evenwel een andere functie danstrafrechtelijk sancties, of kortweg straffen.
Ih privaatrecht treedt vooral het particulier belang vh ind rechtssubject op de voorgrond. Daaromstreven de privaatr sancties het herstel vd geschonden regel na, door het toekennen ve schade-vergoeding.
Ih strafrecht daarentegen treedt het publiek belang op de voorgrond. Strafr sancties – straffen – zijngekenmerkt door leedtoevoeging, die de schuldige dader treft in zijn vrijheid, zijn vermogen of zijneer.
Leedtoevoeging betekent dat de situatie vd dader voor het plegen vh misdrijf beter is dan desituatie na het ondergaan vd straf. Dit is het wezen vd straf, die daaraan haar repressieve enpreventieve werking ontleent.
