De strafbare poging Flashcards
De strafbare poging
Normaal is een misdrijf pas voltooid als alle bestanddelen v.h. misdrijf uit de delictsomschrijving
gerealiseerd zijn. Pas dan is de gedraging strafbaar.
- Soms heeft de wetgever ook onvoltooide misdrijven strafbaar gesteld = Strafbare poging
De iter criminis is de weg die de dader aflegt tussen ogenblik waarop een misdadige gedachte bij hem
ontstaat en ogenblik dat strafbaar feit is uitgevoerd.
Er zijn drie fasen te onderscheiden:
- De overwegingsfase
- De voorbereidingsfase
- De uitvoeringsfase
De overwegingsfase:
Hier ontstaat de gedachte om een strafbaar feit uit te voeren. Deze gedachte is echter intern en niet
extern waarneembaar waardoor ze de openbare orde niet kan verstoren. Er ontbreekt een objectieve
bestraffingsgrond waardoor er geen bestraffing kan volgen.
art 106 m.b.t. samenspanning voor misdrijven tegen de veiligheid van de staat en 110 Sw m.b.t. de vereniging van misdadigers zijn hierop geen uitzondering:
o de samenspanning is eigenlijk al gegroeid uit het idee om een misdrijf tegen de staat te stellen en is dus wel al een feitelijke extern waarneembaar feit en dus wel strafbaar
o dit is ook zo voor de vereniging; het bestaan van de vereniging wordt strafbaar gesteld
voor beide geldt dus dat niet het idee wordt strafbaar gesteld maar de feitelijk extern waarneembare toestand die volgt uit het idee
De voorbereidingsfase
Dit is de uiterlijke manifestaties v.h. misdadig voornemen zoals aanschaffing v.d. materiële
uitvoeringsmiddelen en praktische voorbereiding.:
- Met de eigenlijke uitvoering van het misdrijf is men nog niet gestart.
- Deze handelingen zijn dus niet strafbaar.
De betrokkenen kan trouwens nog afzien van de
intentie om het strafbaar feit te plegen:
o Zo word een opdracht tot het plegen van een misdaad of wanbedrijf in ruil voor betaling maar waar de derde nog niet heeft gehandeld gezien als een voorbereidende handeling en niet als het begin van uitvoering van die misdaad of wanbedrijf (Cass)
LET OP: in sommige gevallen kan de voorbereidende handeling wel gezien worden als een apart misdrijf wanneer de wetgever deze gevaarlijk acht. Dit zijn dan op zichzelf staande misdrijven en worden ook zo bestraft en dus niet als strafbare poging:
* Bv. bedrieglijk namaken of vervalsen van sleutels (art. 488 Sw.)
* Bv. wederrechtelijke bezit of dragen ve wapen (Wapenwet van 8 juni 2006).
* Bv. voorbereiden ve een terroristisch misdrijf (terrorismewet van 14 december 2016).
De uitvoeringsfase: Er zijn drie fase te onderscheiden:
1.Het gepoogde misdrijf
2.Het mislukte misdrijf
3.Het voltooid misdrijf
De uitvoeringsfase: Drie fasen: Het gepoogde misdrijf?
o Is een onvoltooide verschijningsvorm van het strafbaar feit door onderbreking
o = De dader werd (vrijwillig of onvrijwillig) onderbroken in de uitvoering v.h. strafbaar feit. (Je bent gestopt maar je wou dit niet)
De uitvoeringsfase: Drie fasen: Het mislukte misdrijf?
o Deze etappe bevindt zicht het dichtst bij het voltooide feit, alle materiele handelingen
zijn volbracht maar het beoogde resultaat wordt niet bereikt
o = De dader heeft alles gedaan om zijn strafbaar feit te voltooien maar is hier om een of
andere reden niet in geslaagd. (Je bent niet gestopt, maar het is niet gelukt).
De uitvoeringsfase: Drie fasen: Het voltooid misdrijf?
o = De dader heeft het misdrijf voltrokken als alle constitutieve bestanddelen v.h. strafbaar feit vervuld zijn.
o De dader moet echter niet volledig geslaagd zijn in zijn opzet
▪ Voltooien van het misdrijf betekent dat alle constitutieve elementen zijn vervuld
▪ Zo zal het wegnemen van een zaak die niet van u is zonder dat je weg komt van de plek waar je dit deed toch al reeds gezien worden als diefstal
Pogingsleren: 2 soorten
De objectieve leer:
De subjectieve leer:
Pogingsleren: De objectieve leer: what is dat?
- Gevaarlijkheid van de gedraging is de rechtsgrond tot vervolging
Vereist wordt dat een strafbaar gestelde daad schade verricht waardoor een rechtsgoed werd
aangetast:
°Dus enkel gedragingen die omvat zitten in de wettelijke omschrijving van het misdrijf kunnen als uitvoeringshandelingen worden gezien
° Handelingen die onmogelijk tot de voltooiing van het misdrijf kunnen leiden zijn niet strafbaar omdat ze voor het te vrijwaren rechtsgoed niet gevaarlijk zijn
Het volstaat voor deze leer om:
o De poging tot misdaden of zware wanbedrijven strafbaar te stellen
o De strafmaat moet lichter zijn omdat de schade ook lichter zal zijn
Pogingsleren: De subjectieve leer: what is dat?
De grond voor de strafbaarheid is de gevaarlijkheid van de dader:
o De betrokkene moet zijn opzet om een misdrijf te plegen door een gedraging uiten
o = iedereen handeling waarmee de dader zich tot het plegen van het misdrijf in staat heeft getoond
Ook handelingen die niet tot de voltooiing kunnen leiden worden strafbaar gesteld
Er wordt dezelfde strafmaat gebruikt voor de poging en het voltooide misdrijf zelf:
o Er is namelijk geen nood aan remediering: bij poging is het misdrijf enkel buiten de eigen wil van de dader niet tot voltooiing gekomen
Het strafwetboek sluit aan bij de objectieve leer. Maar de rechtspraak heeft het systeem in verschillende opzichten meer naar de subjectieve leer omgebogen
De bestanddelen v.d. strafbare poging
- Een crimineel voornemen
- Een begin van uitvoering
- Het niet-voltooien v.h. misdrijf buiten de wil v.d. dader
De bestanddelen van de strafbare poging: Het voornemen om een welbepaald misdaad of wanbedrijf te plegen:
oVereist is een volstrekt doorgevoerd voornemen:
De uitwendige daden werden gestaakt of misten hun uitwerking door omstandigheden onafhankelijk van de wil van de dader
Het voornemen moet in verband staan met een misdaad of wanbedrijf:
oPoging is geen zelfstandig strafbaar feit:
Het moet betrekking hebben op een bepaald misdrijf
oDe handelingen die het voornemen openbaren kunnen wel dubbelzinnig zijn zodat deze niet
met zekerheid in verband kunnen worden gebracht met een bepaald misdrijf:
Bv binnendringen woning: nieuwsgierigheid, stelen, doden
Ontbreekt een duidelijk bewijs van het voornemen om een bepaald misdrijf te plegen dan zal de poging enkel strafbaar zijn als het op zich een strafbaar feit uitmaakt.
Het voornemen (of poging ) van een overtreding is niet strafbaar. Deze zijn niet belangrijk genoeg.:
- Zo ook bij onopzettelijke misdrijven: hier heeft de dader de gevolgen niet gewild dus er kan ook geen poging zijn omdat er dan een vereiste van een voornemen moet zijn
- Zo ook is de poging uitgesloten bij opzettelijke misdrijven die als bijkomend element een gevolg hebben dat niet door de dader gewild was:
Opzettelijke slagen zonder oogmerk om te doden die toch de dood tot gevolg hadden ( 401 Sw)
De poging is hier ondenkbaar omdat niet kan worden verondersteld dat de dader dit bijkomend element heeft gewild.
De bestanddelen van de strafbare poging:Een begin van uitvoering:
- Een crimineel voornemen is op zichzelf niet genoeg om als strafbare poging te worden beschouwd.
- De strafbaarheidsgrens wordt pas overschreden wanneer het voornemen zich manifesteert door uitwendige daden.
- Deze daden moeten het begin zijn van een welbepaald misdrijf of wanbedrijf; voorbereidende handelingen die niet leiden tot de daadwerkelijke uitvoering zijn niet strafbaar.
- Er is vaak een overlap tussen het einde van voorbereidende handelingen en het begin van uitvoeringshandelingen.
De rechtspraak gebruikt een gemengd systeem (objectief en subjectief):
- De grens ligt waaruit de handelingen van de dader geen twijfel meer laten bestaan over zijn bedoeling om het misdrijf te plegen.
- Het is niet vereist dat al een wezenlijk bestanddeel van de misdaad of wanbedrijf reeds is begonnen.
Bij onthoudingsmisdrijven is een strafbare poging uitgesloten:
- Voltooiing gebeurt pas wanneer de opgelegde verplichting niet is uitgevoerd.
- Voor dit moment kan er geen sprake zijn van een begin van uitvoering.
Poging tot een commissiemisdrijf door omissie is wel strafbaar:
- Bijvoorbeeld, poging tot doden van een pasgeboren kind door onthouding van verzorging of voedsel, als dit wordt verijdeld door een derde.
De bestanddelen Vande strafbare poging: Het niet-voltooien v.h. misdrijf buiten de wil v.d. dader
*Ontbreken van vrijwillige terugtred (VT)**:
- Geen straf als de dader vrijwillig stopt of het misdrijf voorkomt.
- Reden is irrelevant, maar de terugtred moet vrijwillig zijn.
- Externe oorzaken zoals politie-interventie of oninteressante buit tellen niet als vrijwillige terugtred.
- Handelingen die onder de strafwet vallen tot het moment van vrijwillige verzaking worden wel vervolgd (bijv. woonstschennis).
Art. 51 Sw en strafbare poging:
Eigenlijke poging :
-gestaakte/onvoltooide poging): Onderbreking onafhankelijk van de wil van de dader, de misdaad kan niet volledig worden uitgevoerd.
Mislukt misdrijf (voltooide poging):
- De dader doet alles om het misdrijf te voltooien, maar faalt buiten zijn wil om (bijv. poging tot moord zonder succes).
- Misslag: Verkeerd slachtoffer raken (bijv. A wil B doden maar raakt C) is geen mislukte poging maar een ander misdrijf (doodslag op C).
Verschil tussen vrijwillige terugtred en actief berouw:
-Vrijwillige terugtred: Stopt de uitvoering vóór het voltooien van het misdrijf.
- Actief berouw: Treedt op na het misdrijf, herstel van schade, vermindert strafbaarheid niet maar kan strafvermindering geven.
