Kapittel 10 Energirik stråling - naturlig og menneskeskapt Flashcards
Kven var dei første som oppdaga radioaktiviteten, og korleis oppdaga dei den?
.
Kva meiner vi med eit radioaktivt stoff, og kva skjer med stoffet etter at det har sendt ut radioaktiv stråling?
.
Nemn to radioaktive stoff og eit stoff som er eit stabilt sluttprodukt etter mange radioaktive nedbrytingar
.
Forklar kva vi meiner med alfa-stråling, beta-stråling og gammastråling
.
Kor mange proton og nøytron har uran-238?
.
Ta utgangspunkt i isotopen uran-238 og forklar kva som skjer når denne isotopen sender ut alfastråling
.
Forklar kva som skjer når ein radioaktiv isotop sender ut gammastråling
.
Radium er grunnstoff nr. 88. Isotopen radium-226 sender ut alfastråling og blir omdanna til grunnstoffet radon. Kor mange proton og nøytron inneheld eit atom av isotopen radium-226?
.
Skriv ei reaksjonslikning med ord og symbol der radium-226 blir omdanna til radon
.
Kor mange proton og nøytron inneheld den isotopen av radon som blir omdanna frå isotopen radium-226?
.
Forklar forskjellen mellom naturleg og kunstig radioaktivitet
.
Gje døme på teknologi der ein kan dra nytte av kunstig radioaktivitet
.
Korleis kan det ha seg at massen av nukleonene i ein urankjerne er større enn massen av nukleonene i kjernene i spaltingsprodukta (thorium og helium)?
.
Fortell kva evne dei radioaktive strålingane har til å trenge gjennom stoff
.
Korleis vil du forklare forskjellen i den evna dei tre radioaktive strålingstypane har til å trenge gjennom stoff?
.
Forklar kva vi meiner med halveringstida til eit radioaktivt stoff
.
Kva samanheng er det mellom halveringstida til eit radioaktivt stoff og kor radioaktivt det er?
.
Kva måleining brukar vi for radioaktivitet?
.
Kva vitenskapsmann er måleeninga for radioaktivitet oppkalla etter?
.
Ein geigerteller registrerer radioaktiv stråling kvar gong sensoren blir truffe. Den vanlege måleeininga for radioaktiv stråling er becquerel (Bq). 1 Bq = 1 omdanning per sekund). Forklar kva vi meiner med at radioaktiviteten i eit kjøttstykke er 400 Bq/kg
.
Thorium-234 har ei halveringstid på 24 dagar. Vi har 10 g av denne isotopen. Kor mange gram thorium-234 har vi igjen etter 24 dagar, 48 dagar og 96 dagar?
.
Kva er bakgrunnsstråling?
.
Kva stoff er hovedkjeldene til bakgrunnstrålinga på jorda?
.
Kva er ionisering (eller ionisasjon)?
.
Forklar kva typar stråling som er ioniserande stråling
.
Kva er årsaka til at stråling kan virke ioniserande?
.
Kva verknad har ioniserande stråling på atom i organiske molekyl?
.
Er UV-stråling ioniserande stråling?
.
Korleis kan UV-stråling skade arvestoffet (DNA)?
.
Kva meiner vi med energirik stråling med biologisk verknad?
.
Korleis kan ein bruke partikkelakseleratorar til å lage ioniserande stråling?
.
Forklar kort kva nytte vi kan ha av stråling i behandling av mat
.
Forklar kort kva nytte vi kan ha av stråling i behandling av kreftsjukdommar
.
Forklar kort kva nytte vi kan ha av stråling i medisinske undersøkingar
.
Forklar kort kva nytte vi kan ha av stråling i sterilisering av medisinsk utstyr
.
Forklar kort kva nytte vi kan ha av stråling i industrien
.
Forklar kort kva nytte vi kan ha av stråling i heimen
.
Kva er røntgenstråling?
.
Kva bruksområde har røntgenstråler?
.
Kvifor brukar vi også betegnelsen x-rays om røntgenstråling?
.
Forklar med dine eigne ors korleis vi kan bruke C14-isotopen til å bestemme alderen på eit gamalt skjelett eller ein gamal trestamme
.
Kor gamalt kan organisk materiale vere før det ikkje lenger kan daterast ved hjelp av C14-metoden?
.
Kvifor brukar ein UV-stråling i renseanlegg for vatn og luft?
.
