kabanata 2 Flashcards

1
Q

isang pag-aaral at paglalarawan sa pagbuo ng salita ng isang wika

A

morpolohiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

ang tawag sa maliit na makabuluhang yunit ng isang wika na nagtataglay ng kahulugan

A

morpema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

anyo ng morpemang nakatatayong-mag-isa at may taglay na kahulugan

A

morpemang malaya o morpemang salitang ugat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

uri ng morpema na nagtataglay din ng sariling kahulugan. nag kakaroon lamang ng ganap na kahulugan ang morpemang ito kapag isinama sa isang salitang ugat

A

morpemang di-malaya o morpemang panlapi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

uri ng morpema na binubuo lamang ng isang ponema. sa pangkalahatan, ang ponemang /a/ na isinasama sa hulihan ng ikalawang salita ng bawat pares ay kumakatawan sa kasariang pambabae

A

morpemang ponema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

ama ng balarilang filipino

A

lope k santos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ama ng panitikan ng pilipino

A

francisco baltasar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

nag declara ng buwan ng wika

A

fidel valdez ramos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

makabuluhang yunit ng tunog ng wika
hango sa salitang phoneme na nahahati sa dalawa
phone (tunog) at eme (makabuluhan)
na sa filipino ay may bilang na 21
16 na katinig: p, t, k, (glotal) / b,d,g,m,n,ng,h,s,l,r,w,y/ at 5 patinig

A

ponema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

tumutukoy sa bahagi ng bibig na pinaggaganapan ng saglit na pagpigil o pag antala sa pag papalabas ng hangin

A

punto ng artikulasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

nag lalarawan kung paanong gumagana ang mga sangkap sapagsasalita at kung paanong ang hagin o hininga ay lumalabas sa bibig o ilong

A

paraan ng artikulasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

inilalarawan kung paano ang mga bahagi ng dila, labi at panga ay nag babago ng posisyon kapag binibigkas ang mga tunog patinig

A

ponemang patinig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

tawag sa alin mang ponemang patinig na sinusundan ng malapatinig na w o y sa loob ng isang patinig

A

diptongo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

pares ng salita na magkaiba ng kahulugan ngunit magkatulad sa bigkas maliban sa isang ponema sa magkatulad na posisyon

A

pares minimal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

tawag sa magkakasunod na katinig sa loob ng patinig ng ponema tinatawag din itong kambal katinig

A

klaster ng katinig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

ang pagtaas at pagbaba ng pagnigkas ng isang salita

A

tono (pitch)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ang tumutukoy sa lakas ng pagbigkas ng salita. gumagamit ng bantas na kudlit (‘)

A

diin (stress)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ang tumutukoy sa haba o tagal ng pagbigkas ng salitaginagamit ang bantas na (:)

A

haba (lenght)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

ang saglit na paghinto o pagtigil sa pag sasalita upang maging malinaw ang inilalahad(,) (;) (:)

A

antala ( juncture )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ang tono, diin, haba, at antala

A

ponemang suprasegmental

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

ang morpemang ito ay nanubuo sa pamamagitan ng pagsasama ng morpemang salitang ugat at isang morpemang panlapisa ano mang posisyon

A

morpemang leslikal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

sa pamamagitan ng sistematikong pagsasaayos ng mga salita at sa tulong na rin ng wastong pagamit ng mga pangatnig, pang angkop at mga pamg ukol nabubuo amg malinawa na kahulugan

A

morpemang gramatikal

23
Q

uri ng morpema na gumagamit ng morpemang panlapi sa panahunan o aspekto ng pandiwa na hindi kakikitaan ng pagbabago sa kategoryang sintaktika ng mga salitang-ugat kung saan nakakabit ang mga morpemang panlapi

A

morpemang impleksyonal

24
Q

nabubuo sa pamamagitan ng pagkakabit ng ibang morpema sa alin mang uri ng salitang ugat.

A

morpemang deribasyonal

25
Q

ay maagham na pag-aaral ng mga makabuluhang tunog ng wika

A

ponolohiya

26
Q

ay gumagawa ng puwersa o lakas na nagpapalabas ng hangin na nanggagaling sa baga

A

enerhiya

27
Q

ito ang bagay na pumapalag na siyang nagpapagalaw sa vocal cords upang makapagpalabas ng tunog sa ating bibig

A

artikulador

28
Q

ito ang itinuturing na resonador ay ang guwang ng bibig at ang guwang ng ilong

A

resonador

29
Q

ang tawag sa anyo ng morpemang nabago dahil sa impluwensya ng kaligiran nito

A

alomorp

30
Q

ay tumutukoy sa ano mang pagbabagong nagaganap sa karaniwang anyo ng isang morpema dahil sa impluwensiya ng mga sumusunod na tunog

A

pagbabagong morpoponemiko

31
Q

pagbabago ito sa mga morpemang nagtatapos sa -ng tulad ng pang-, mang-, sing-, kasing-. sang-, at hing-.

A

asimilasyon

32
Q

nagaganap sa mga pagkakataong ang nabuong salita ay nababago o napapalitan dahil sa ponemang nasa posisyong inisyal o midyal ng salitang inuunlapian

A

pagpapalit ng ponema

33
Q

tawag ito sa pagpapalit ng posisyon ng ponema sa loob ng isang binuong salita

A

metatesis

34
Q

nagaganap ang pagkaltas ng ponemakapag ang huling ponemang patinig ng salitang-ugat na hinuhulapian ay nawawala.

A

pagkakaltas ng ponema

35
Q

sanhi ng panlaping ikinakabit sa mga salitang-ugat nagbabago ang diin o kahulugan ng salita.

A

paglilipat-diin

36
Q

ang tawag sa paraan ng pagsasama-sama ng mga elementong panlingguwistika (gaya ng mga salita) upang bumuo ng mga bahagi (gaya ng mga parilala, mga sugnay o mga pangungusap )

A

sintaksis

37
Q

salitang griyego ng sintaksis na ang ibig sabihin ay isaayoso maayod na pagkasunod-sunod

A

syntassein

38
Q

lipon ng mga salita na bumubuo ng isang bahagi na may iisang tungkuling gramatikal (gaya ng mga pang abay).

A

parirala

39
Q

ito ang lipon ng mga salita na naglalaman ng paksa(subject) at panaguri(predicate) at gumaganap bilang bahahi sa isang hugnayan o langkapang pangungusap.

A

sugnay

40
Q

ay maaaring isang salita na may patapos na himig sa dulo o lipon ng mga salita na nagpapahayag ng isang buong diwa na nais ipaabot sa nakikinig o nagbabasa

A

pangungusap

41
Q

bahagi ng pangungusap:

ito ang bahaging pinagtutuunan ng pansin sa loob ng pangungusap.

A

paksa

42
Q

bahagi ng pangungusap:

ito naman ang bahaging nagbibigay ng impormasyon tungkol sa paksa ng pangungusap.

A

panaguri

43
Q

ayos ng pangungusap:

ang ayos ng pangungusap kung ang panaguri ay nauuna kaysa paksa nito.

A

karaniwan

44
Q

ayos ng pangungusap:

kung ang paksa ay nauuna kaysa sa panaguri nito.

A

di-karaniwan

45
Q

ang kayarian ng pangungusap kung ito ay isang ganap na sugnay. ito ay binubuo ng isang malayang sugnay

A

payak

46
Q

ay binubuo ng dalawang malayang sugnay na madalas na pinagsasama ng pangatnig na pantuwang na at.

A

tambalan

47
Q

ay binubuo ng dalawang sunay - isang malaya at isang di malayang sugnay. ang mga sugnay na ito ay pinagsasama ng mga pangatnig na pantulong

A

hugnayan

48
Q

ay binubuo ng isa o higit pang malayang sugnay at dalawa o higit pang di-malayang sugnay

A

langkapang pangungusap

49
Q
mga uri ng pangungusap ayon sa kayarian 
1.
2.
3.
4.
A
  1. payak
  2. tambalan
  3. hugnayan
  4. langkapang pangungusap
50
Q

uri ito ng pangungusap na nagpapahayag ng isang katotohanan o ng isang kaisipan

A

pasalaysay (declarative) (.)

51
Q

ito ang pangungusap na ginagamit kapag nais malaman ang isang bagay, kilos, o gawain na may kalakip na katagunan.

A

patanong (interrogative) (?)

52
Q

ito ang pangungusap na maaaring tuwirang nag-uutos o humihingi ng pakiusap, ito ay nagtatapos sa tuldok

A

pautos (command) o pakiusap (request) (.)

53
Q

ito ang pangungusap na nagpapahayag ng matinding emosyon.

A

padamdam (exclamation) (!)

54
Q
mga uri ng pangungusap ayon sa tungkuling
1.
2.
3.
4.
A
  1. pasalaysay (declarative)
  2. patanong (interrogative)
  3. pautos (command) o pakiusap (request)
  4. padamdam (exclamation)