jj

Question 1

hringrás vatns

Answer 1

gufar upp frá sjó eða landi við hita sem berst inn yfir land eða sjó,þar þéttist það og verður af rigningu eða snjókomu

Question 2

úrkoma á íslandi

Answer 2

á breiddarbaugunum eru meginskil í veðrakerfinu,kalt mætir heitu lofti,heitara loftið er léttara og lyftir kalda upp,þá lækkar loftþrýstingurinn og lægðir mynadst

Question 3

grunnvatn

Answer 3

fyrir neðan ákveðin mörk í berggrunninum eru allar glufur fullar af vatni

Question 4

grunnvatnsflötur

Answer 4

það er yfirborð grunnvatnsins, hæðin helst nokkuð stöðug ef streymið úr miðhálendinu rennur hægt

Question 5

grunnvatnssvæði

Answer 5

2 svæði. nr1. blágrýtissvæði-elstu svæðin,berggrunnur þéttur,úrkoman rennur á yfirborð,dragár,stöðuvatn og votlendi. nr2. móbergs/hraunsvæði, yngstu svæðin,í rakabeltum,berggrunnur gropinn,úrkoman hripar niður, lindár og kaldvermsli.

Question 6

kaldvermsl

Answer 6

uppsprettur sem frjósa ekki af framangreindum, þau eru minna en 5°heitar og teljast ekki sem jarðvarmafyriblæri

Question 7

hitastigull

Answer 7

það er mælikvarði hvernig hitastigið í berginu vex með auknu dýpi. gefið upp í C°/km

Question 8

uppruni heita vatnsins

Answer 8

það er af uppruna regnvatns sem hefur seitlað um berggrunninn og hitnað af snertingu við heitt berg niðri í jörðinni

Question 9

lághitasvæði

Answer 9

jarðvarmasvæði þar sem hiti yfir 1000m dýpi fer ekki yfir 150°C

Question 10

háhitasvæði

Answer 10

þar fer hitinn yfir 200°C á 1000m dýpi

Question 11

vatnshverir

Answer 11

heitustu uppspretturnar á lághitasvæðum þeir eru 75-100°C sumir gjósa og heita þá goshver

Question 12

laugar

Answer 12

uppsprettur á lághitasvæðum sem eru 20-75°C

Question 13

volgrur

Answer 13

uppsprettur á lághitasvæðunum sem eru 5-20°C

Question 14

kolsýrulaugar

Answer 14

sumstaðar eru mikið af koltvioxi í vatni. það kemur úr innskotum djúpt í jarðskorðunni.

Question 15

ölkeldur

Answer 15

uppsprettur með kolsýrmenguðu vatni

Question 16

goshverir

Answer 16

háhiti og grunnvatn fer saman og þá verður til basist hverasvæði. þarna finnur maður helst gosshveri

Question 17

dæmi um lág og há hitasvæði

Answer 17

lághita-borgarfirði og víða um suðurland

háhita- geysir og grímsvötn

Question 18

útræn öfl

Answer 18

þau fá orkuna sína frá sólinni,þau birtast í ýmsdum myndum, t.d hitamun og hitasveiflum,vindum og skriði jökla. þau eiga það sameiginlegt að reyna brjóta niður þurrlendið.

Question 19

myndun jökla

Answer 19

ný fallinn snjór sem þjappast saman og verður að hjarni og svo kristöluðum ís.
nýr snjór-hjarn-kristallaður ís

Question 20

gaddajökull

Answer 20

eiginlega enginn bráðnun á sér stað

Question 21

þíðjökull

Answer 21

allure jöklar á íslandi eru þíðjöklar, efsta yfirborð þeirra bráðnar á sumrin og sígur niður í jökulinn.
t.d. vatnajökull,langjökull og hofsjökull

Question 22

snjófyrningasvæði

Answer 22

þar sem meiri snjór safnast saman á hverju ári en nær að bráðna á sumrin

Question 23

leysingjasvæði

Answer 23

þar sem bráðnar meira en snjóar á hverju ári

Question 24

snælína

Answer 24

það er markalína á milli snjófyrningasvæðis og leysingjasvæði á jökli. hún kemur fram á hausti þegar sumarleysingjum lýkur

Question 25

jökulskrið

Answer 25

30-50m þykkur ís færist hægt niður. efsta lagið fer hraðast, þykkt og halli jökuls ræður hraðanum

Question 26

framhlaup jökla

Answer 26

þegar jökullinn missir fótfestuna, sumir hlaupa á 10 ára fresti aðrir 80 ára fresti

Question 27

jöklabúskapur

Answer 27

jákvæður-snælína lækkar-snjófyrningasvæði stækka og jökulsporður þykknar og gengur fram.
neikvæður- snælína hækkar, leysingjasvæði stækka og jökulsporður þynnist og hopar.

Question 28

hveljöklar

Answer 28

íslenskir jöklar skiptast í þetta og skjaldjökla. 5 stærstu jöklar íslands eru hveljöklar.
t.d vatna,mýrdals og hofsjökull

Question 29

skjaldjöklar

Answer 29

þeir eru litlir og ná yfir eitt fjall.

t.d snæfells,þóris og eyjafjallajökull

Question 30

skriðujökull

Answer 30

þeir eru afrennsli hveljöklanna, í þeim hreyfist jökulís hægt fram.
td. svínafells,sólheima og dyngjujökull

Question 31

hlíðarjöklar

Answer 31

þeir eru í hlíðum hárra og bratta fjalla og þeir skríða niður,
t.d hekla og snæfell

Question 32

daljöklar

Answer 32

þessir jöklar eru mjög sjaldgæfir á íslandi.

snjórinn helst ekki á bröttum tindum og safnast fyrir í dalnum á milli lindanna og þar myndast jöklar

Question 33

skálajöklar

Answer 33

smájöklar nálægt snælínu. skaflar sem ná ekki að bráðna á sumrin

Question 34

urðajöklar

Answer 34

þeir skríða mjög hægt fram,þeir eru blanda af ís og grjóti,yfirborðið er þakið grjóti.

Question 35

jökulsprungur

Answer 35

þær eru 20-30m djúpar

myndast vegna stökks lag

Question 36

þversprungur

Answer 36

þær eru þvert á skriðstefnu jökulsins

Question 37

langsprungur

Answer 37

jökullinn fletur sig til hliðar

Question 38

jaðarsprungur

Answer 38

vegna viðnáms frá hlið í farvegi jökuls

Question 39

drýli

Answer 39

sandurinn á jöklinum safnast saman og einangrar jökulinn og hlífir honum fyrir sólargeislum. ísinn hættir að bráðna undir sandinum en leysingin heldur áfram. þar sem áðu var hola er nuna fullt af sandi sem myndar strýtu úr ís þakinn svörtum sandi

Question 40

jökulsker

Answer 40

fjall sem stendur uppúr jökli

Question 41

jökulár

Answer 41

þær eru afrennsli leysingjavatns sem kemur frá jöklum,þær bera með sér mikið magn af leir og sandi. þær eru yfirleitt mjög gruggugar af aur sem er upphærður í vatninu sem kallast svifaur.
t.d krossá,þjórsá,jökulá á fjöllum,skeiðará

Question 42

Lindá

Answer 42

uppruni vatnsins er grunnvatn
rennslið í þeim er mjög þétt og jafnt , flóð eru fátið, hitastig 4°C allt árið, engar ár því regnið fer beint niður í berggrunninn og þaðan til sjávar. berggrunnur gropinn og sprunginn

Question 43

dragá

Answer 43

uppruni vatnsins er úrkoma. upptök eru margar litlar árr og lækir sameinast, þéttur berggrunnur, hitastig sveiflast með lofthita, rennslið er mjög háð tíðarfarinu, mikill, mikil rigning veldur flóði sem er algengt. þæt geta frosna’ alveg

Question 44

vatnasvið

Answer 44

svæði sem vatn rennur af til vatnsfall

Question 45

vatnaskil

Answer 45

skil á milli vatnasviða

Question 46

jökulhlaup

Answer 46

skyndileg flóð í jökulá

Question 47

Frá jaðarlónum

Answer 47

ef skriðjökull lokar fyrir minni íslauss þverdals safnast vatn fyrir í dældinni, verður það nógu hátt flýtur jökullinn upp og vatnið brýst undan jökli.
td. grænalón

Question 48

frá háhitasvæðum

Answer 48

jarðvarminn bræðir jökulinn neðan frá og vatn safnast fyrir í dældinni undir honum svo kemur af því að jökuælinn flýtur upp og vatnið brýst fram sem jökulhlaup. þau eru regluleg og oft frekar stór

Question 49

jökulhlaup frá gosi undir jökli

Answer 49

þá bræðir kvikan jökulinn þegar leysingjavatnið nær að lyfta jöklinum og brjóta sér leið fram. þau eru mjög óreglurleg og stór og valda miklu tjóni

Question 50

stöðuvatn

Answer 50

skammtíma fyribæri ef miðað er við jarðfræðilegan mælikvarða, stöðvast á leið til sjávart

Question 51

stöðuvötn mynduð af útfrænum öflum

Answer 51

stutter líftími mun á endanum fyllast eða hverfa

Question 52

stöðuvatn í jökulsorfnum dældum

Answer 52

algengasti flokkurinn á íslandi,

t.d skorradalsvatn

Question 53

sporðlón

Answer 53

myndast við hopun jökla þar sem vatn safnast fyrir innan jökulgarða

Question 54

jaðarlón

Answer 54

þar sem skriðjöklar hafa lokað fyrir dali og stíflað vatnsrennsli, þá myndast lón við jaðar jökulsins

Question 55

jökulker

Answer 55

þegar ísjakar eru grafnir í áaura,bráðna lítil stöðuvötn,flest klinglótt

Question 56

skriðuvötn

Answer 56

innan skriðu

t.d. flóðið í vatnsdal

Question 57

bjúgvatn

Answer 57

úr árbugðum

Question 58

Lón við sjó

Answer 58

framburður og hafstraumar loka fyrir vikur og voga

t.d rvk tjörn og dyrhólaós

Question 59

gígvötn

Answer 59

í eldgigum sem ná hafa niður fyrir grunnvatnsflötinn

t.d veiðivatn og kerið

Question 60

öskjuvatn

Answer 60

í öskjum á toppi eldfjalla

t.d. öskjuvatn

Question 61

hraunstífluð vötn

Answer 61

mývatn,hvaleyravatn,ástjörn,urriðakotsvatn

Question 62

vötn á milli móbergsfjalla

Answer 62

kleifarvatn og langisjór

Question 63

vatn í sigdölum

Answer 63

þingvallavatn og skjálftavatn