Istraživanja Flashcards
Istraživanja u psihoterapiji generalno možemo podeliti na:
a) istraživanja ishoda, i
b) istraživanja procesa.
Pri tom, istraživanja ishoda nastoje da daju odgovor na pitanje koje se promene
dešavaju tokom terapije i kao posledica psihoterapije, dok istraživanja procesa nastoje
da daju odgovor na pitanje kako dolazi do određenih rezultata - kako su izazvane
postojeće promene, odnosno, koji su faktori doprineli takvoj promeni u postojećoj
interakciji pacijent/klijent - terapeut - metod i terapijske tehnike?!
Neki autori navode pet osnovnih oblasti u savremenim istraživanjima psihoterapije.
To su:
1. utvrđivanje efikasnosti specifičnog tretmana;
2. poređenje efikasnosti različitih tretmana;
3. procena specifičnih komponenata tretmana koje su odgovorne za određenu
promenu;
4. uticaj klijentovih karakteristika na tok tretmana; i
5. značaj ličnosti psihoterapeuta (njegovih karakteristika kao što su: empatija, toplina,
iskrenost, kognitivni stil, iskustvo, pol, starost…) u psihoterapijskom odnosu i
tretmanu u celini (Anić i Živčić-Bećirević, 2003).
Studije efikasnosti su postale “zlatno merilo korisnosti tretmana” jer imaju sledeće karakteristike:
- Pacijenti se metodom slučajnog izbora razvrstavaju u grupu koja dobija tretman i kontrolne grupe.
- Kontrole su rigorozne. Pored pacijenata koji ne primaju nikakav tretman, uključeni su i placebo tretmani koji sadrže potencijalno terapijske sadržaje značajne i za pacijenta i za terapeuta. Na ovaj način se kontrolišu promene koje bi mogle biti posledica pozitivne pažnje i očekivanja dobiti od tretmana.
- Tretmani imaju veoma jasan i detaljan scenario terapije. Verodostojnost seanse u odnosu na terapijski priručnik procenjuje se preko video snimaka seansi, i koriguju se
terapeuti koji odstupaju. - Pacijenti dolaze određeni broj seansi (najčešće oko 12).
- Ciljni ishodi tretmana su dobro operacionalizovani.
- Procenjivači i dijagnostičari ne znaju iz koje grupe dolazi pacijent. Pri tom, za razliku od “duble-blind” metoda koji se koristi u farmaceutskim studijama, studije efikasnosti psihoterapije mogu u najboljem slučaju biti “single blind”, jer pacijent i terapeut znaju u čemu se sastojao tretman.
- U studije se uključuju pacijenti koji zadovoljavaju kriterijume za samo jedan dijagnostikovan poremećaj, dok se pacijenti sa višestrukim poremećajima isključuju.
- Stanje pacijenta se prati i određeni vremenski period posle završetka tretmana uz upotrebu opsežne baterije testova.
kada se određen modalitet smatra uvaženim i naučnim
kada studije efikasnosti pokažu da postoji značajna razlika između tog midaliteta i kontrolnih grupa
problem studija efikasnosti
Dugotrajnost, skupa, osipa se, teško scenarije, tajnovitost
seligman problem u vezi sa studijom efikasnosti
Previdio ključne elemente koji se dešavaju u praksi:
- problem nije jednostruki
- pacijent može da bira terapeuta na ne da je slučajno izabran
- dolazi više puta, nema ograničeno trajanje
- različite tehnike
- usmerena na napredak u opštem funkcionisanju
wampold
Razlike u terapijskom ishodu zavise od toga ko je terapeut a ne koju metodu koristi
Odnos studija efektivnosti i efikasnosti prema terapeutu
Terapeuti se zanemaruju to jest uticaj koji terapeuti imaju sve zanemari juju a efekti pojedinačnih terapeuta se posmatraju kao varijansa greške
Rezultati istraživanja koja pored uspješnost terapeuta u različitim modalitetima u istom modalitetu i samog terapeuta
Terapeuti različitih modaliteta imaju iste efikasnosti dok je među terapeut ima istog modaliteta veća varijabilnost a a pojedinačni terapeut ima konstantan uspjeh odnosno on je uspješan sa različitim klijentima
Koje je objašnjenje za to da su osobine terapeuta važnije od metoda koje koristi
Razlog je u implicitno i teoriji koja koju terapeut zastupa o tome kako treba da izgleda psihoterapijski proces i koji su poželjni ishodi pa tako terapeuti različitih modaliteta imaju i slične implicitne teorije pa imaju i slični je efekte u radu
Predmet istraživanja efikasnosti i efektivnosti psihoterapije je _______
a specifični uticaji koji potiču od ličnosti psihoterapeuta i osobina
pacijenta/klijenta (koje nisu obuhvaćene dijagnostičkom kategorijom) posmatraju se
kao ______
Predmet istraživanja efikasnosti i efektivnosti psihoterapije je odnos tretmanporemećaj,
a specifični uticaji koji potiču od ličnosti psihoterapeuta i osobina
pacijenta/klijenta (koje nisu obuhvaćene dijagnostičkom kategorijom) posmatraju se
kao varijansa greške.
Problemi kojima se NE bave ni istraživanja efikasnosti ni istraživanja efektivnosti psihoterapijskog tretmana odnose se na:
- varijabilnost među psihoterapeutima
- varijabilnost među odgovorima pacijenata/klijenata na tretman, i
- recipročni uticaj (interakciju) između pacijenata/klijenata i psihoterapeuta.
Istraživanja koja su se odnosila na edukaciju u psihoterapiji su,
takođe, imala za prevashodni cilj
Istraživanja koja su se odnosila na edukaciju u psihoterapiji su,
takođe, imala za prevashodni cilj da utvrde koliko i kako ona (edukacija) utiče na
ishod psihoterapijskog rada sa pacijentima/klijentima. E
Koja analiza se koristi u istraživanjima karakteristika psihoterapeuta
Meta analiza
klasifikaciju varijabli psihoterapeuta na dve međusobno nezavisne dimenzije:
- opservabilne nasuprot zaključenim varijablama, i
2. osobine ličnosti nasuprot stanjima ličnosti
