Íslenska Tvö, Málsaga og Íslenskt Mál

Question 1

Um Indóevrópsku málaættina

Answer 1

Útbreiddasta og mest ransakaða málaætt jarðar. Er töluð um alla Evrópu og um suðurhluta Asíu.

Question 2

Tegundir Indóevrópska mála (11)

Answer 2

Indó-írönsk mál, armenska, albanska, baltnesk mál, slavnesk mál, tokkaríska, anatólísk mál, gríska, rómönsk mál, keltnesk mál og germönsk mál

Question 3

Germönsk mál

Answer 3

Skiptast í austur-, vestur- og norðurgermönsk mál.
Norðurlanda málin mínus finnska eru norðurgermönsku málin.
Vesturgermönsk mál eru til dæmis enska og þýska.

Question 4

Rómönsk mál

Answer 4

Latína;

Franska, spænska, ítalska, portúgalska og rúmenska

Question 5

Úrölsk mál

Answer 5

Samísk mál og finnska

Question 6

Sameiginleg einkenni germanskra mála

Answer 6

Germanska hljóðfærslan (fráblásin rödduð lokhljóð, rödduð lokhljóð og órödduð lokhljóð)
Sagnorðin skiptast í sterkar og veikar sagnir
Aðeins hægt að mynda nútíð og þátíð, það þarf hjálparsagnir til að mynda aðrar tíðir sagna

Question 7

Fuþark

Answer 7

Rúnaletur, algengast á víkingaöld

Heitir fuþark af því að f, u, þ, a, r og k eru fyrstu stafirnir í stafróinu

Question 8

Frumnorræna

Answer 8

Árin 200-600 var frumnorrænan að verða til. Árin 600-800 koma hljóðbreytingar í ljós. Sérhljóðakerfið breyttist líka og kallast helstu breytingarnar hljóðvörp og klofing. Það urðu líka víðtæk brottföll sérhljóða sem kallast stóra brottfall.

Question 9

Gallehushornin

Answer 9

Fannst við Gallehus á Suður-Jótlandi. Með áletrun á frumnorrænu sem segir “ég Hlégestur frá Holti horn gerði”

Question 10

Hljóðvörp

Answer 10

Hljóðbreytingar á sérhljóðakerfinu (600-800) kallast hljóðvarp.
Sérhljóði, í áhersluþungu atkvæði, lagaði sig eftir öðrum sérhljóða, áherslulitlu eða lausu atkvæði.

Question 11

i-hljóðvarp

Answer 11

A-E
E-I
Á-Æ
Ó-Æ
U-Y
Ú-Ý
AU-EY

Question 12

U-hljóðvarp

Answer 12

A-Ö

Question 13

Klofning

Answer 13

E-JA (a-klofning)

E-JÖ (u-klofning)

Question 14

Nýyrði

Answer 14

Orð sem er búið til til að tákna ákveðna nýjung. Oft gegnsæ og lagar sig að beygingu málsins og framburði.

Question 15

Tökuorð

Answer 15

Orð sem eru tekin úr öðrum málum og laga sig að íslenskri beygingu og framburði.

Question 16

Nýmerking

Answer 16

Gömul orð sem eru notuð fyrir nýtt fyrirbæri

Question 17

Tökuþýðing

Answer 17

Erlend orð sem eru bein þýdd yfir á íslensku

Question 18

Fyrsta málfræðiritgerðin

Answer 18

Samin á tímabilinu 1125-1175
Höfundur óþekktur
Markmiðið að búa til stafi inní latneska stafrófið fyrir hljóðin í íslensku sem latnseksa stafrófið náði ekki yfir. Búa til íslenskt stafróf og samræma rithátt íslenskunnar.

Question 19

Hljóðdvalarbreyting

Answer 19

Gerðist á 16. öld
Á undan henni fækkuðu sérhljóðum úr 27 (9x3: stutt, langt munnkveðið og langt nefkveðið) í 14
Í hljóðdvalarbreytingunni fækkaði sérhljóðum í 13, 8 einhljóða og 5 tvíhljóða, eins og það er í dag
Hljóðdvalarbreytingin breytti reglum um lengd sérhljóða

Question 20

Mállýskur

Answer 20

6 einkenni í framburði íslensku
Munur á tungumáli (framburður, orð og orðatiltæki)
Getur verið landfræðilega skiptur og stéttar skiptur

Question 21

Harðmæli

Answer 21

Norðlenskur framburður

Api borið fram sem api en ekki abi

Question 22

Raddaður framburður

Answer 22

Norðlenskur framburður

Úl-pa, lam-pi

Question 23

Einhljóðaframburður á undan -ng og -nk

Answer 23

Vestfirskur einhljóðaframburður

Segja langur en ekki lángur

Question 24

Einhljóðaframburður á undan -gi

Answer 24

Skaftfellskur einhljóðaframburður
Langt hljóð á undan gi (ji) t.d magi (ma-gi)
Þá verður munur á lögin og laugin

Question 25

Hv-framburður

Answer 25

Algengur á Suðausturlandi
Gerður greinamunur á hvölum og kvölum
Hv verður hgv eða hg

Question 26

Rl-rn framburður

Answer 26

Bundinn við Austur-Skaftafellssýslu

Sagt Árni og varla án þess að d heyrist