INJEKTAGARRIAK (10.gaia)

Question 1

Zer da injektagarri bat?

Answer 1

Injekzio bidez, perfusioz edo ezarriak (inplante) izatera zuzenduta dauden prestakinak. Parenterala = hestetik kanpokoa. Guztiak esterilak izan behar dira.

Question 2

Zer da esterila izatea?

Answer 2

Edozein m.o-ren biziraupen probabilitatea 10^-6 baino txikiagoa denean.

Question 3

Zeintzuk dira esterilak izan behar diren prestakinak?

Answer 3

Prestakin parenteralak, bide oftalmikora zuzendutako prestakinak eta gernu maskuriaren garbiketarako produktuak.

Question 4

Prestakin parenteral MOTAK:

Answer 4

• Injektagarri/injekzio
• Perfusiorako prestakin
• Diluitzeko prestakin
• Bide parenteralera zuzendutako hautsak
• Inplanteak

Question 5

BOLUS-a definizio eta ezaugarriak.

Answer 5

Disoluzio, emultsio edo esekidura esterilak.
Dosi bakarrekoak: anpulu edo xiringan administratu eta ez dituzte kontserbatzailerik behar.
Dosi anitzekoak: Bolumen handiagoak, kontserbatzaileak erabili esterilitaterako.

Question 6

PERFUSIO definizio eta ezaugarri.

Answer 6

Disoluzio urtsuak (o/w emultsioak).
Bena barnetik administratzen dira, bolumen handia dutelako >100mL.
Ez dute kontserbatzailerik.
Partikula eza tronboen agerpena eragiten dutelako.
Motak: bena barneko disoluzio, garbiketarako disoluzioak, dialisirako disoluzioak, disoluzio kardioplejikoak.

Question 7

DILUITZEKO PRESTAKINAK definizio eta ezaugarri.

Answer 7

Erabili aurretik diluitu behar dira.
Injekzio bidez edo perfusioz eman.
Bolumen txikikoak.
Eramaileekin nahastu beharra.

Question 8

HAUTSAK definizio eta ezaugarri.

Answer 8

Prestakin solido esterilak dira.
Hauts lehorrak edo liofilizatuak.
Egonkortasun arazonegatik formulatzen dira horrela.
Antibiotiko, txerto edo peptido batzuk.

Question 9

INPLANTEA definizio eta ezaugarri.

Answer 9

Bide parenteraletik ezartzeko tamaina eta itxura egokia duten solidoak. P.A denbora luzez askatzen dute.

Question 10

ABANTAILAK

Answer 10

• Eragin azkarra larrialdietan (bena barnekoa)
• P.A urin gastrikoetan degradatzea ekidin (heste entzima, bakterio edo jariakinen ondorioz)
• Lehenengo iragaite efektua jasaten duten fko edo hestean xurgatua ez den fkoentzat baliagarria.
• Beste eman-bideak erabili ezin direnean (goragale, koma..)
• Dosi osoaren xurgapena ziurtatu.
• Eragin terapeutikoa gune batean lortzeko: organoa irrigatzen duen arterian edo bektorizazioa.
• Parametro farmakozinetikoak kontrolatzea ahalbidetzen.

Question 11

DESABANTAILAK

Answer 11

• Material eta tresneria berezia erabili behar.
• Langile kualifikatuen beharra.
• Efektu mingarriak
• Infekzioen arriskua

Question 12

EMANBIDEAK sartze angeluak.

Answer 12

Gihar barneko emanbidean orratza azalarekiko perpendikular sartu.
Larruazalpeko emanbidean orratza 45º.
Bena barneko angulua txikia da.
Emanbide intradermikoa ia horizontala da, azalarekiko paralelo.

Question 13

Bena barneko (iv) emanbidea.

Answer 13

Odol-hodietan injektatzen.
Bolumen ezberdinak onartu.
Disoluzio urtsu eta o/w emultsioak onartu.
Eragin azkarra.
Arrisku nagusia tronboen eraketa.

Question 14

Muskulu barneko (im) emanbidea.

Answer 14

Muskulu handietan injektatzen.
Bolumen txikiak (<5ml)
Disoluzio (urtsu eta oliotsu), emultsioak eta esekidurak onartzen.
Ergin motela, xurgapena dago, iraupen luzeago.
Injektatzeko epidermis, dermis eta hipodermisa zeharkatu behar.

Question 15

Larruazalpeko (sc) emanbidea.

Answer 15

Azalean injektatu.
Bolumen txikiak (0,5-2ml)
Disoluzio eta esekidurak onartu.
Epidermisa-dermisa eta hipodermisa zeharkatu behar.
Dermisean zuntz nerbioso eta odol hodiak daude, mingarria izan daiteke.
Intsulina, txertoak eta inplanteak.

Question 16

Dermisa barneko (id) emanbidea.

Answer 16

Bolumen oso txikia <0,1ml

Alergien diagnostikorako erabili, langerhans zelulak eta dermiseko zelula dendritikoan daude antigenoak hartzeko.

Question 17

Prestakin parenteralen ESKAKIZUNAK (5)

Answer 17

• Garbitasuna
• Neutraltasuna
• Isotonia
• Pirogeno gabezia
• Esterilitatea

Question 18

ESTERILITATEA eskakizunak

Answer 18

Amaierako ontziak esterilizatu.
Osagai bakoitza bere baitan esterilizatua egon behar da.
Baldintza aseptikoetan lan egin.
P.a, eszipienteak, disolbatzaileak, materialak esterilizatu.

Question 19

GARBITASUNA eskakizunak.

Answer 19

Disoluzientzat bakarrik.
Garbitasuna lortzeko: iragazketa argitzailea (zuntzak askatzen ez dituen iragazkia erabili)
Garbitasunaren kontrola:
- Partikula ikusgaiak begiz eginiko kontrola panel zurian eta beltzean.
- Partikula azpiikusgaiak coulter metodoa erabili edo metodo mikroskopikoa erabili.

Question 20

NEUTRALTASUNA eskakizunak.

Answer 20

pHaren aukeraketan tolerantzia fisiologikoa kontuan hartu, baita pH fisiologikoa, fko izaera, egonkortasuna eta emanbidea.
pH onargarriak 3-10,5
pH doitzeko: azi eta baseak edo dis.indargetzaileak (ez oso ondo onartuak)
pHren kontrola: pHmetroa, koloredun erreaktiboak (fenoftaleina), bolumetriak.

Question 21

pH doitzeko gehien erabiltzen diren INDARGETZAILEAK.

Answer 21

Fosfato monosodiko/disodiko nahasketa.
Az zitriko/zitrato trisodikoa.
Az azetiko/azetato sodikoa.
Bikarbonato/karbonato sodikoa.