informatika Flashcards
shto e softver
Softver e grupa programi vrz koja hardverot izvrshuva instrukcii
Shto e sistemski softver
Sistemskiot softver e neophoden za rabotata na kompjuterot. Toj ovozmozhuva polesno poednostavno i poefikasno koristenje
Podelba na sistemskite programi
Sistemskite programi se delat na:
-operativen sistem
-usluzhni (utility) programi
-upravuvachki (kontrolni) programi i komunikaciski softver
-programski sistem
Operativen sistem
Operativen sistem e mnozhestvo od programi koi ja kontroliraat i koordiniraat rabotata na hardverskite edinici i ovozmozhuva koristenje na korisnichki programi. Toj prima naredbi od korisniikot i go ovozmozhuva nivnoto izvrshuvanje
Usluzhni programi
Usluzhnite programi na korisnikot mu ovozmozhuvaat upravuvanje so podatoci i so hardverskite edinici. Tie izvrshuvaat raboti kako shto se: formatiranje, chistenje i odrzhuvanje na hard disk, sortiranje, kopiranje, pejstnuvanje, zashtita od virusi… Ovie programi chesto se vgradeni vo operativniot sistem no nekoi od niv se proizveduvaat i prodavaat posebno.
Upravuvachki programi i komunikaciski softver
Upravuvachkite programi se grizhat programskite instrukcii da se prenesat do soodvetnite hardverski edinici i da se izvrshat. Ovie programi se vgraduvaat i se prodavaat so hardverot.
Komunikaciski programi ovozmozhuvaat komunikacija pomegju kompjuterite.
Programski sistem
Programskiot sistem go sochinuvaat programi koi im pomagaat na programerite vo poddrshka na izrabotuvanje na aplikativen softver.. Toa se editori vo koi se pishuvaat programi i programski preveduvachi koi naredbite napishani vo nekoj od programskite jazici gi pretvora vo binarni kodovi razbirlivi za procesorot.
Aplikativen softver
Aplikativniot softver go sochinuvaat programi koi ovozmochuvaat kompjuterot da izvrshi konkretni zadachi potrebni za korisnikot. Toj se narekuva i korisnichki softver.
Shto spagja vo aplikativniot softver?
Vo aplikativniot softver spagjaat:
obrabotka na tekst
rabota so tabeli
obrabotka na sliki i crtezhi
rabota so baza na podatoci
izrabotka na prezentacii
obrabotka na zvuk ili video zapis
presmetki vo naukata tehnikata
rabota so internet
igri….
Uloga na operativen sistem
Ulogata na OS e da kontolira i upravuva so kompjuterot so pomosh na naredbite od korisnikot
Shto se moduli?
Programite koi go sochinuvaat OS se grupirani vo programski celini narecheni moduli. Sekoj modul ostvaruva edna funkcija na OS. Modulite se nadopolnuvaat eden so drug.
Osnovni funkcii na operativniot sistem
Osnovni funkcii na operativniot sistem se:
upravuvanje so procesorot
upravuvanje so memorija
upravuvanje so V/I edinici
upravuanje so podatocite
Upravuvanje so procesorot
Upravuvanje so procesorot podrazbira reshavanje na prashanjata: koj proces da se izvrshi, kolku vreme mu e potrebno na procesorot da izvrshi odreden proces i sl.
Upravuvanje so memorijata
Upravuvanje so memorijata podrazbira grizha za efikasno koristenje na operativnata memorija. Modulite koi ja realiziraat ovaa funkcija vodat smetka kolku delovi od memorija se zafateni.
Upravuvanje so V/I edinici
Upravuvanje so V/I edinici se odnesuva na celokupnata rabota na vleznite i izleznite edinici. Moduli zadolzheni za ovaa funkcija odluchuvaat koga i koi edinici mozhat da se dodelat na poedini zadachi i procesi
Upravuvanje so podatocite
Upravuvanje so podatocite podrazbira rakuvanje so podatoci, nachin na chuvanje podatoci na nadvoreshnite memorii, pristap do podatocite, zapishuvanje i chitanje podatoci i dr.
Struktira na OS
Struktira na OS ja sochinuvaat: jadro, drajveri, programski alati i korisnichki interfejs.
Jadro
jadroto e osnova na OS, vsushnost toa e MODUL koj gi nadgleduva i kontrolira drugite moduli i se obiduva tie optimalno da gi izvrshuvaat svoite funkcii.
Drajveri za uredi
Drajveri za uredise specijalizirani programi koi ovozmozhuvaat koristenje na odredeni uredi. Tie mozhat da bidat od jadroto na OS ili del od druga programa ili od dvete.
Programski alati
Programski alati imaat uloga na korisnicite da im obezbedat pristap do funkciite na OS.
Korisnichki interfejs
Operativnite sistemi se isporachuvaat so t.n. korisnichki interfejspreku koj se rakuva so OS
Podelba na korisnichki interfejs
Tekstualen- upotreba na tatsatura za pishuvanje i davanje naredbi.
Grafichki- komunikacja preku znaci i sliki i koristenje na gluvche za izbor na naredbi koi treba da se izvrshat.
Shto e datoteka?
File или датотека (документ) е логичка целина од податоци кои имаат конкретна смисла на употреба.
Tipovi na datoteka
Тип на датотека: зависи од типот на податоци што се зачувани во датотеката (текстуални датотеки, графички датотеки, аудио датотеки…)
Ime na datoteka
Име на датотека: име на датотека.наставка
име на датотека е корисничко име кое го дефинира корисникот
наставка или екстензија укажува на типот на датотеката
Zadacha na sistemot na datoteki
Задача на системот на датотеки (File System) е групирање на датотеките во организациона целина (простор на надворешни мемории за чување податоци)
Folder ili papka
Folder или папка е мемориска локација за чување на податоци
Основна папка или корен (root directory)-единица на надворешна меморија или една нејзина партиција. Сите останати папки се дел од коренската папка
Pateka, polno ime i rabotna papka
Патека, полно име и работна папка
Патеката е определена со имањата на папките преку кои корисникот треба да се движи почнувајќи од основната папка за да дојде до саканата датотека или локација.
Полно име на датотека или папка се состои од патеката и од името на датотеката или папката
So shto raspolaga sistemot na datoteki
Системот на датотеки располага и со основни алати за работа со датотеки: движење низ папки, креирање нови датотеки и папки, бришење, преместување, преименување, прикажување на содржините, прикажување на дрвото на организација…
Програми за управување со папки и датотеки:
File manager во Windows
Nautilus во Edubuntu
