Imunski odgovor na viruse Flashcards
Sprečavanje virusne infekcije vrše:
1- IFN tip I kao deo prirodnog imunskog odgovora
2- antitela koja su deo efektorskih mehanizama adaptivnog imunskog odgovora.
Mehanizmi indukcije produkcije interferona tipa I od strane virusa
Molekuli virusne RNK su prepoznati od strane endozomskih TLR
Virusne RNK dovode do aktivacije i citoplazmatskih receptora sličnih RIG-u
DNK virusi aktiviraju STING signalni put
Svi signalni putevi dovode do aktivacije protein kinaza koje dalje aktiviraju IRF transkripcione faktore koji stimulišu transkripciju gena za IFN tip I.
Mehanizmi djelovanja IFN tipa 1
U IFN tip I spada nekoliko oblika IFN-a i jedan IFN-ẞ.
interferiraju sa različitim fazama replikacije virusa:
✔ translacije virusnih proteina
(inhibicija),
✔ degradaciju RNK virusa (intezivnija),
✔ ekspresija virusnih gena (inhibicija),
✔ sklapanje novih virusnih paritkula (inhibicija).
__________ ubijaju ć inficirane virusima i to je važan mehanizam u ranom stadijumu virusne infekcije
NK ćelije
(aktiviraju makrofage sa IFN-y)
Odbrana ćelije od virusne infekcije uz pomoć antitijela
Adaptivna imunost u odgovoru na virusnu infekciju je posredovana antitelima koja se vezuju za njihovu površinu i tako sprečavaju vezivanje virusa za ćelije domaćina i ulazak u njih. U neutralizaciji virusa u mukozi respiratornog i gastrointestinalnog trakta, veoma važnu ulogu imaju antitela IgA klase.
U odbrani od infekcije virusima učestvuju i CTL koje eliminišu virusne partikule ubijanjem inficiranih ćelija
Latentne virusne infekcije
Virusna DNK opstaje u ć domaćina, ali virus se ne replicira i ne ubija zaražene ć
Latencija je karakteristika infekcije nekoliko virusa, posebno DNK virusa porodice herpesvirusa i poksvirusa
Kod latentnih virusnih infekcija, virusna DNK može biti integrisana u DNK inficiranih ćelija
Imunski odgovor domaćina kontroliše, ali ne eliminiše infekciju
Ako je imunski sistem domaćina oslabljen iz bilo kog razloga, virus se može ponovo aktivirati
Odbrana ćelije od virusne infekcije uz pomoć CTL
Većina CTL specifičnih za virus su CD8+ T ćelije koje prepoznaju citosolne, obično endogeno sintetisane virusne peptide prezentovane u okviru kompleksa sa MHC molekulom klase I na površini svih ćelija sa jedrom
Ako inficirana ćelija nije APĆ, virusni proteini se oslobađaju iz ćelije i mogu biti fagocitovani od strane DĆ, koje obrađuju virusne antigene i predstavljaju ih naivnim CD8+ T ćelijama, promovišući tako antivirusni odgovor T ćelija
Diferencijacija CD8+ CTL često zahteva kostimulaciju u vidu delovanja citokine koje produkuju CD4+ pomoćničke ćelije ili kostimulatora eksprimiranih na APĆ
Antivirusni efekti CTL su uglavnom posledica
• direktnog ubijanja inficiranih ćelija, ali i
• aktivacijom nukleaza unutar inficiranih ćelija koje razgrađuju virusne genome, kao i
• produkcijom citokina, IFN-y, koji aktivira fagocite
Mehanizam izbjegavanja imunskih mehanizama kod Influenza, rinovirusa, HIV-a
Antigenska varijacija
Mehanizam izbjegavanja imunskih mehanizama kod HSV (Herpes virus), CMV (Citomegalo virus)
Inhibicija obrade antigena
Mehanizam izbjegavanja imunskih mehanizama kod CMV
Produkcija hvatača MHC molekula za inhibiciju NK ć
Produkcija homologa receptora za citokine
Mehanizam izbjegavanja imunskih mehanizama kod EBV (Epstein Barrov virus)
Produkcija imunosupresivnih citokina
Antigenska varijacija (virusi)
Virusi mogu da izmene svoje antigene i tako izbegnu imunski odgovor
Izmeni obično podležu antigeni kao
što su površinski glikoproteini koje prepoznaju antitela, ali i epitopi koje prepoznaju T ćelije takođe mogu biti podvrgnuti izmenama
Glavni mehanizmi antigenske varijacije su tačkaste mutacije i resortiman RNK genoma (kod RNK virusa), što dovodi do antigenskog drifta
Ovi procesi su od velikog značaja u širenju virusa gripa
Reasortiranje virusnih gena rezultira u velikim promenama u antigenskoj strukturi koje se nazivaju antigenski drift (dolazi do stvaranja različitih virusa kao što su ptičiji ili svinjski virusi gripa)
Zbog nastalih antigenskih varijacija, virus može postati otporan na imunitet koji je stvoren u populaciji od prethodne infekcije
Otpornost na određeni virus indukovana prirodnom infekcijom ili vakcinacijom je često specifična za ____________________ tip virusa. Npr.
serološki (antitijelima definisan)
Virus gripa, kontakt sa jednim određenim serološkim tipom virusa ne pruža otpornost na infekciju drugim serološkim tipom.
Neki virusi inhibiraju sposobnost domaćina da indukuje antivirusni odgovor
Korona virusi SARS-CoV, MERS-CoV i SARS-CoV-2 mogu da isključe odgovor domaćina posredovan IFN tipa I
Neki virusni proteini modifikuju virusnu RNK tako da je učine da podseća na iRNK domaćina, dok drugi proteini mogu da inhibiraju translaciju IFN tipa I
Neki virusi inhibiraju ekspresiju MHC klase I
• Virusi stvaraju razne proteine koji blokiraju različite korake u obradi antigena, transportu i prezentaciji
• inhibicija aktivnosti proteazoma (EBV, CMV)
• sprečavanje transporta kroz TAP (HSV)
• sprečavanje sinteze MHC i/ili zadržavanje u ER (adenovirus, CMV)
•uklanjanje MHC I molekula iz ER (CMV)
• kompeticija u prepoznavanju od strane CTL MHC I sličnim virusnim molekulima hvatačima
• Inhibicija prezentacija antigena blokira asembliranje i ekspresiju MHC molekula klase I, kao i prikaz virusnih peptida. Kao rezultat toga, ćelije zaražene takvim virusima ne mogu biti prepoznate od strane CD8+ CTL
• S druge strane, NK ć ubijaju inficirane ć, posebno u odsustvu molekula MHC klase I. Međutim, neki virusi mogu da proizvode proteine koji deluju kao ligandi za inhibiciju receptora NK ćelija i tako inhibiraju aktivaciju NK ćelija
