Immuunsysteem als Netwerk Flashcards
Wat zijn de vijf kenmerken van ontsteking
Calor, rubor, dolor, functio leasa, tumor
Wat is een ontsteking
De reactie van weefsel op een schadelijke prikkel
Wat is een infectie
Besmetting van een organisme met ziektekiemen, gevolgd door vermeerdering van de ziektekiemen en een afweerreactie van het lichaam
Hoe wordt het lichaam beschermd tegen pathogenen
Mechanisch, chemisch, microbiotisch en immunologisch
Hoe kunnen pathogenen worden ingedeeld
Virussen, bacteriën, parasieten en schimmels
Waaruit bestaat de immuunrespons
Herkenningsfase en effectorfase
Wat zijn commensale micro-organismen
Micro-organismen die leven in ons lichaam en hierin een nuttige functie hebben. Zo helpen ze bij de vertering van voedsel, bij het bestrijden van pathogenen en bij de productie van vitamines
Hoe werkt ons immuunsysteem
Eerst wordt het aangeboren immuunsysteem ingeschakeld, je wordt dan ziek. Vervolgens het verworven immuunsysteem om de pathogeen uit te schakelen. Als laatst heb je bij een nieuwe infectie het specifieke immunologische geheugen, dat ervoor zorgt dat je niet opnieuw ziek wordt
Welke cellen worden er in het beenmerg geproduceerd
Trombocyten, erytocyten en alle cellen van het immuunsysteem
Welke onderdelen behoren tot de eerste afweer en dus de fysieke (mechanische) barrière
Huid, longen, darmen en ogen/neus (mucosa). Bovenstaande weefsel bestaan uit epitheliale cellen die verbonden zijn via tightjunctions. Bij de huid en darmen vindt er een continue flow plaats. In de longen vindt er continue beweging plaats van de mucus door cilia
Uit welke lage is de huid opgebouwd
Epidermis, dermis en subcutaneous vetweefsel
Waar zijn keratinocyten aanwezig
Ze zijn aanwezig in de epidermis en zijn onderling verbonden via light junctions
Wat is de functie van keratinocyten
Ze worden ook wel niet-professionele antigeen presenterende cellen genoemd. Ze zorgen voor de vernieuwing van dode huidcellen (corneocyten). Daarnaast bevatten ze TLR’s die PAMPS kunnen herkennen. Verder produceren ze antimicrobiële eiwitten, chemokines en cytokines
Welke drie methoden heeft de mucosa om pathogenen te bestrijden
- Neutraliserende immunoglobulinen (IgA)
- Grote hoeveelheden T- en B-cellen
- Activatie van macrofagen zonder inflammatie
Wat zijn de onderdelen van MALT
Bronchus, Ring van Waldeyer (tonsillen), appendix en Platen van Peyer
Wat zijn de kenmerken van het aangeboren immuunsysteem
- Snelle reactie binnen elke minuten of uren
- Geen geheugenfunctie
- Eerste afweer
- Herkenning van globale patronen op pathogenen
Welke oplosbare factoren worden er gesecreteerd door het aangeboren immuunsysteem
Chemokines, cytokines en complementfactoren
Welke drie reacties kunnen de Fc-staarten van het antilichaam activeren
- Complement dat zorgt voor lysis van bacteriën
- NK-cellen dat zorgt voor spontaan cytotoxisch
- Macrofagenn die zorgen voor fagocytose
Wat zijn de kenmerken van macrofagen
- Voorloper is monocyt die circuleert in het bloed
- In het weefsel rijpt het uit tot macrofaag
- Nemen celresten en pathogenen op d.m.v. fagocytose
- Kunnen andere cellen van het aangeboren immuunsysteem activeren door de productie van cytokines en chemokines
Hoe kunnen macrofagen geactiveerd worden
- IFN-gamma bindt aan IFN-gamma receptor op macrofaag
- CD40 bindt aan CD40 receptor macrofaag
Verschillende namen van monotypen/macrofagen in verschillende weefsels
- In de longen –> alveolaire macrofagen
- In de lever –> Kupffer cellen
- In de huid –> Langerhans cellen
Wat zijn kenmerken van een dendritische cel
- Vangen, opnemen en doden van micro-organismen. Hij sterft op de plek van infectie waar pus bij vrij komt
- APC: door TLR-herkenning van PAMPs worden pathogenen opgenomen via fagocytose en wordt dit naar de lymfeknopen gebracht om het verworven immuunsysteem te activeren
Wat gebeurt er bij necrose
Gaat een cel kapot en komt de inhoud van de cel vrij. Daarnaast komen er DAMPs vrij
Waarin spelen NK-cellen een belangrijke rol en waar komen ze voor
Ze spelen een belangrijke rol in de respons tegen viraal geïnfecteerde cellen en tumorcellen. Ze komen voor in het beenmerg, de milt, perifeer bloed en de lever
Wat zijn de functies van NK-cellen
- Doden van viraal geinfecteerde cellen en tumorcellen
- cytokines afgeven
- vernietigen van cellen die geen MHC-I meer op hun oppervlak hebben (Missing Self Mechanism)
Welke mechanismen zijn er om te voorkomen dan NK-cellen gezonde cellen doden
Wat gebeurt er als er meer NK-cellen zijn dan DC en andersom
- De NK-cellen doden de DC zodat er het verworven immuunsysteem niet op gang zal komen
- De NK-cellen zullen cytokines produceren waardoor het verworven immuunsysteem geactiveerd wordt door DC
Welke cytokines trekken NK-cellen naar een infectie
- IL-12 –> activeert NK-cellen
- IL-15 –> proliferatie, differentiatie en activatie van NK-cellen
Dit gebeurt door de cytokines die worden afgegeven door macrofagen
Wat is de rondgaande reactie tussen Macrofagen en NK-cellen
NK-cellen produceren IFN-γ en dit activeert macrofagen. Zij produceren cytokines die de NK-cellen stimuleren
Wat zijn kenmerken van neutrofiele granulocyten
- Belangrijke rol in de afweer van bacteriele infecties
- doden door fagocytose
- leven kort en sterven op de plek van infectie, waarbij pus vrijkomt
- links verschuiving wanner ze nodig zijn
Hoe worden neutrofiele granulocyten geactiveerd
- geseind door macrofaag
- binding aan selectines
- rollen over endotheel
- tussen epitheelcellen heen (extravasatie)
de activatie en migratie van neutrofiele granulocyten wordt chemotaxis genoemd
Waar zijn basofiele granulocyten van belang bij
- Van belang bij allergie
- bevat granulen met histamine en heparine
- in weefsels opgeslagen als mestcellen
Waar zijn eosinofiele granulocyten van belang bij
- rol bij parasitaire infecties en allergie
- Bevat drie kernlobben
Wat zijn de kenmerken van mestcellen
- belangrijk bij de afweer van parasieten en allergie
- granulen bevatten histamine
- secretie van Th2-cytokinen
- liggen vooral in slijmvliezen
Kenmerken van het complementsysteem
- oplosbare component van het aangeboren immuunsysteem
- bevat een groot aantal serumeiwitten
- verschillende activatie routes: klassiek, lectine en alternatief
- na activatie vindt er een cascade van proteolytische processen, waarbij splitsingsproducten vrijkomen met elk hun eigen functie
Klassieke route
- Antistof/C-reactief eiwit bindt aan pathogeen
- C1 bindt aan het antilichaam waar de bacterie zit
- C1 splits zich in C2 en C4
- C2 splits in C2a en C2b
- C4 splits zich in C4a en C4b
- C2b en C4b vormen C3 convertase
- C3 convertase klieft C3 in C3a en C3b
- C3a zorgt voor inflammatie
- C3b zorgt voor opsonisatie
- C3 convertase en properdine vormen C5 convertase
- C5 convertase klieft C5 in C5a en C5b
- C5a verhoogt de inflammatie
- C5b vormt het MAC-complex
Alternatieve route
- Antigenen binden met C3b
- C3 convertase klieft C3 in C3a en C3b
- C3a zorgt voor inflammatie
- C3b zorgt voor opsonisatie
- C3 convertase en properdine vormen C5 convertase
- C5 convertase klieft C5 in C5a en C5b
- C5a verhoogt de inflammatie
- C5b vormt het MAC-complex
Leptine route
- MBL bindt aan pathogeen
- MASP bindt aan mannoses
- C3 convertase klieft C3 in C3a en C3b
- C3a zorgt voor inflammatie
- C3b zorgt voor opsonisatie
- C3 convertase en properdine vormen C5 convertase
- C5 convertase klieft C5 in C5a en C5b
- C5a verhoogt de inflammatie
- C5b vormt het MAC-complex
Wat is de functie van C3a
- ontstekingsreactie (lokaal)
- aantrekken van ontstekingscellen
Wat is de functie van C3b
- opsonisatie = eiwitten die het membraan van de pathogeen kapotmaken
- labelen van pathogenen
Wat is de functie van C5a
- verder verhogen van de inflammatie
- chemoattractant
- vergroot de aanhechting van neutrofielen en monocyten aan bloedvatwand
Wat is de functie van C5b
- Opstarten van MAC-complex met C6-9
Voor welke drie processen kan het complementsysteem zorgen
- induceren van een lokale inflammatie
- opsonisatie
- lysis door MAC-complex
Wat zijn de kenmerken van het verworven immuunsysteem
- Langzaam opgewekt
- specifiek
- tweede afweer
- geheugenfunctie
Welke drie fasen worden onderscheiden bij het verworven immuunsysteem
- herkenning
- reactie
- effector
Welke cellen behoren tot het verworven immuunsysteem
- T-cellen –> cellulair component
- B-cellen –> oplosbare/humorale component
Welke organen behoren tot de primaire lymfoïde organen
De thymus en het beenmerg. Hun functie is het ontwikkelen en uitrijpen van lymfocyten
Welke organen behoren tot de secundaire lymfoïde organen
Lymfeknopen, milt en MALT. De functie is activatie van rijpe lymfocyten in respons op een antigeen
Welke functies hebben de cytokines van T-cellen
- Aanmaken van meer cytokines en chemokines
- doden van cellen
- bevorderen van celgroei en/of celdifferentiatie
Hoe ziet de ontwikkeling van een T-cel eruit
- lymfoïde stamcel in het beenmerg
- prothymocyt in het beenmerg
- thymocyt in de thymus
- T-lymfocyt
Wat is de centrale tolerantie
Het houdt in dat immature T-cellen binden aan zelf-HLA.
Negatieve selectie: T-cellen die te sterk binden aan MHC zullen gedood worden
positieve selectie: T-cellen die slecht binden aan MHC zullen gedood worden
Wat vindt er plaats tijdens de uitrijping in de thymus
Herschikking in het gen van de T-cel receptor. Er ontstaan verschillende soorten van de T-cel receptor
Cytologische T-cel
CD8+, MHC-I –> dood virusgeïnfecteerde cellen of bacteriën
T-helpercel
CD4+, MHC-I–> helpen andere immuuncellen
* Th1-cel: activeren macrofagen
* Th2-cel –> activeren B-cellen
* Th17-cel –> proflammaie en activatie neutrofiele granulocyten
Regulatoire T-cel
CD25 –> remmen alle andere T-cellen