HS1 Voeding Flashcards
Wat is inspanningsfysiologie
de wetenschap naar de acute en chronische aanpassingen van het menselijk lichaam aan beweging
Belangrijke systemen inspanningsfysiologie
hart
longen
spieren
Door wat wordt de dagelijkse energiebehoefte geleverd
koolhydraten
vetten
eiwitten
rol van bovenstaande voedingsstoffen
- noodzakelijk om normaal te functioneren in rust en bij inspanning
- behouden van de structurele en functionele eigenschappen van het organisme
Hoe worden biologische systemen gevormd
door cellen die samenwerken om het overleven van die cellen te verzekeren –> elementaire structuren van cellen zijn gelijk
Welke atomen staan in voor 96% van de lichaamsmassa
Stikstof 3%
waterstof 10%
koolstof %18
zuurstof 65%
Waarom koolstof een veelzijdig element
- bijna onbeperkte mogelijkheid om te binden met andere elementen
Basisstructurr koolhydraten
ketting van 3 a 7 c-atomen met daaraan telkens een H en een OH verbonden
Soorten koolhydraten
- monosacchariden: bestaat uit 1 enkelvoudige suiker
- Oligosacchariden: disacchariden of dubbele suikers, gevormd door twee monosaccharide suikers
- Polysacchariden: drie of meer enkelvoudige suikers
glucose=dextrose=druivensuiker
- komt voor als voedingsstof of wordt gevormd bij gluconeogenese
- kan na absorptie via de darmen onmiddelijk in de bloedbaan worden opgenomen om energie te leveren
- kan ook worden opgeslagen als energiereserve in de lever, spieren glycogeen of vetcellen (lichaamsvet)
gluconeogenese
omzetting van meer complexe koolhydraten
sucrose
glucose+fructose bv suikerbiet, suikerriet en honing
lactose
glucose+galactose minst zoete disaccharide, melk
maltose
glucose+glucose bv zaden en mout
soorten polysacchariden
- plantaardige polysacchariden
- zetmeel: wordt door planten gebruikt als energiereserve
- cellulose: zorgt voor stevigheid wordt niet verteerd bevordert de gezondheid
- dierlijke polysacchariden
*glycogeen: wordt gesynthetiseerd uit glucose door glucogenese
wordt opgeslagen in dierlijk weefsel.
Wat zijn de eigenschappen van vetten
- bevatten meest energie per volume (energieoverschotten opslaan onder de vorm van vet (75000-100000kcal))
- vetmolecule bevat dezelfde elementen als een suikermodule
Soorten vetten
- Eenvoudige vetten
- samengestelde vetten
- afgeleide vetten
eenvoudige vetten
- bestaan voornamelijk uit triglyceriden
- verzadigd of onverzadigd
verzadigde vette
- c-atomen zijn verbonden met 4 andere atomen
- dierlijke oorsprong
onverzadigde vetten
- c atomen soms dubbel met elkaar verbonden
- plantaardige oorsprong
- lager smeltpunt meestal vloeibaar op kamertemperatuur
samengestelde vetten
- fosfolipiden: 1 of meerdere vetzuren gebonden aan fosforzuur en stikstof + belangrijke rol in de celstructuur en bloedstolling
- glycolipiden: * vetzuren gebonden aan koolhydraten en stikstof * herkeningspunt voor biochemische processen
- de antigenen van het abo systeem zijn glycolipiden op de celmembraan van RBC
- lipoproteïnen: * binding van triglyceriden, fosfolipiden of cholesterol met een proteïne * belangrijkste transportmiddel voor vetten in het bloed
Afgeleide vetten
vetten afgeleid van eenvoudige en samengestelde vetten vb cholesterol
cholesterol
- bevat geen vetzuurn maar heeft gelijkaardige fysische en chemische eigenschappen als vetten –> dus behoort tot de de groep vetten
- essentieel onderdeel van de celmembraan
- belangrijk voor een goede functie van het zenuwstelsel
- basis van steroïde hormonen
Wat maakt eiwitten anders?
- eiwitten bevatten stikstof 16%
- eiwitten zijn opgebouwd uit meerdere aminozuren
Hoeveel aminozuren
- 20 verschillende az nodig voor een normaal functioneren van het menselijk lichaam
- 8 essentiele az (kunnen niet aangemaakt worden door lichaam)
eiwitbronnen
- dierlijk
- plantaardig
Wat is de rol van eiwitten?
- structurele eiwitten bepalen de fysische eigenschappen van verschillende weefsel vb keratine en collageen
- functionele eiwitten hebben functies in het lichaam
functionele eiwitten
- enzymen: globulaire eiwitten die chemische processen in het lichaam mogelijk maken vb amylase, lipase en pepsine
- ionenpompen: maken polarisatie mogelijk
- myosine en actine: staan in voor de contractiele eigenschappen van de spier
hemoglobine: transporteiwit op RBC dat zuurstof en co2 kan vasthouden
Wat zijn vitamines
organische substanties die in kleine hoeveelheden toch essentieel zijn voor het goed functioneren van de weerbaarheid van ons lichaam
wat zijn mineralen
- een groep van 22 metallische elementen
- lichaam bevat 4 % mineralen
- aanwezig in enzymen,hormonen en vitaminen
- kunnen voorkomen in combinatie met een organisch component of vrij.
spore-elementen
mineralen die in zeer kleine hoeveelheid in het lichaam terug te vinden zijn
Functie water
- transport
- medium voor chemische en fysische processen
- thermoregulatie
- bevochtigt de ogen en smeert gewrichten
optimaal eiwitinname voor sporters
sedentair: 0.8 gram per kg
duur en teamsport: 1.2 tot 1.6 gram per kg
kracht: 1.5 tot 2.0 gram per kg lichaamsgewicht
vetten voor sporters
70% van de opgenomen vetten aangeraden onverzadigd
IAAF koolhydraten
5 tot 7g per kg tijdens matige trainingsperiodes
tot 10 g per kg lichaamsgewicht bij zware trainingen of competitie
IAAF eiwitten
max 1.7gram per kg
IAAF vocht
- 1.5 - 2.5 liter water
2 a 3 uur voor de training: 500 ml water
2 a 3 uur voor de wedstrijd: 500 ml isotoon drank
15 a 30 min voor training: 250 ml
15 a 30 min voor wedstrijd: 250 ml isotoon drank
