Hrsey Flashcards
2008/2014 sağlık bakanlığı verilerine göre kaç tane antenatal muayene yapılmalı
— toplam 4 antenatal muayene
1. Birinci izlem gebeliğin 14. Haftasında veya ilk 14 hafta içinde ( ~ 1. Trimesterde )
2. İkinci izlem 18-24 hafta tercihen 20-22. Hafta arası
3. Üçüncü izlem 30-32. Hafta
4. Dördüncü izlem 36-38. hafta
Hasta Prekonsepsiypnel bakıma geldiğinde ne inceleriz
- Genel sağlık durumu , kronik hastalık varsa stabil mi
- Diş bakımı
- Kilo kontrolü
- Beslenme önerileri ( mesela akne için retinoik asit ( vit. A ) kullanıyorsa en az 3 ay sonra gebe kalabilir , folik asit ( risksiz grupta 400 ug/ günde , riskli grupta 4 mg günde )
- Pelvik muayene ve pap smear ( servix kanseri )
- Rubella ( kızmıkçık ) seronegatif kişiler aşılanmalı ve en az 1 ay gebe kalmamalı
Gebeliğin semptomları nedif
- Adet kesilmesi : adet gecikmesinin en önemli nedeni gebelik, 10 günden fazla olması daha güvenilir
- Meme değişiklikleri ( ödemleşir ve alveol çevresi koyulaşır ) , ilk gebelikte tipik multiparlarda daha az belirgin
- Vajinal mukoza : koyu renk , mor-kırmızı akıntı , chadwick bulgusu
- Deri değişiklikleri : artmış pigmentasyon , abdominal strialar , oluşan tüm renk değişklkileri lividite olarak adlandılır
- Uterus değişiklikleri : ilk haftalarda büyüklükte değişiklik minimal
• 12 haftada çap 8 cm küre şeklinde ( discon belirtisi)
• bimanüel muayene elastik , yumuşak büyümüş , ( osiender belirtisi )
• 6-8 haftada yumuşak isthmus ( hegar bulgusu ) - Serviksl değişiklikler : gebelik ilerledikçe yumuşaklaşır ( goodel işareti ) , eksternal os parmak geçeck kadar açık olabilir , internal os kapalıdır
Fetal hareketler ne zaman başlar
• 16-18 haftada başlayabilir
• 20. Haftada muayene ile farkeedilebilir
Gebeliğin tanısı nasıl konulur , ve HCG nedir
— Kanda veya idrarda ( plano testi ) HCG testi yapılır
— ev testlerin sensitivitesi %91
• HCG corpus lıteum gerilmesini önler
• ovulasyon sonrası 8-9 gün sonrası plasma veya idrarda tespit edilebilir
• ikiye katlanma süresi 1.4-2 gün ( 48 saat )
• 60-70 günde ( 8-10 ) haftada pik yapar , 16 haftada minimum
Gebeliğin tanısı USG ile nasıl konulur
• Gebelik kesesi 4-5 haftada abdominalde gözükür
• 35 günde tüm hastalarda gebelik kesesi görülmeli
• 6 haftada fetal kalp hareketi görülür
• 12 haftaya kadar CRL’nin yanılması 4 gün
Naegele kuralı nedir
TDT ( terminal doğum tarihi ) = SAT ( son adet tarihi ) + 7 gün — 3 ay + 1 yıl
Uterus ne zaman umblikusa ulaşır
— 20. Haftada umblikusa ulaşır
• fundus 12. Haftaya kadar pelvis içinde , 12. Haftadan sonra pelvis dışına çıkar
Gebelik yaşının belirlenmesinde fundus yüksekliği ve fetal kalp sesleri rolu nedir
- Fundus yüksekliği :
• 20-34 hafta arası gebelik yaşını verir
• mesane bpş olmalı
• tek başına İUGR’ların 1/3’ünü atlar - Fetal kalp sesleri :
• oskültasyon ile 16-19 hafta arasında duyulur
• elektronik doopler cihazı ile 11-12 hafta duyulabilir
• 110-160 arasında
• transvajinal USG ile 5. Haftada
Sigaranın gebelikte etkisi nedir
Annede : plasnta previa , ablasyo , prematür membran rüptürü
Yenidoğanda : preterm doğum , SGA ( gebelik yaşına göre küçük )
Alkolun fetale ( fetal alkol sendromu ) etkisi nedir
• büyüme kısıtlılığı
• yüz anomalileri
• MSS anomalileri
• burun kısa ve burun ve dudak arasındaki mesafe geniş
İlk prenatal vizit’te gereken lab testleri nedir
• hemogram , tam idrar tahlili , rutin biyokimya
• kan grubu ve Rh ( Rh negatif ise indirekt coombs )
• pap smear
• idrar kültürü
• TORCH ( toxoplasma , rubella , cytomegalovirus , herpes simplex )
• sifiliz ( erken saptanırsa tedavi mümkün )
• hepatit B
• TSH ( gebelik boyunca )
• HİV ( saptanırsa anneden bebeğe geçiş azaltılabilir )
• uygunsa anöploidi taraması
Prenatal izlem devamında fetal ve maternal hangi kriterleri takip ediyoruz
— fetal :
• kalp hızı
• büyüklük
• amniyotik sıvı
• prezente olan kısmı
• aktivite
— maternal :
• kan basıncı
• kilo
• ödem
• proteinüri
• fundus yüksekliği
• vajinal muayene ( gerekirse )
• semptomlar ( baş ağrısı , karın ağrısı , bulantı , kusma , dizüri , vajinal akıntı )
Menopozda Östrojenkaybı ile vücutta hangi fizyolojik değişklikler olur
- Ateş basması ( vazomotor semptomlar ) , derinin birden aşırı kızarması
- Psişik olarak dispne duygusu
- Sinirlilik
- Yorgunluk
- Anksiyete
- Kemiklerin dayanıklığı ve kalisfikasyonun azalması
Normal doğum ağrısının nedenleri nedir
• serviksin gerilmesi ve dilatasyonu ( en çok )
• bebeğin başını presakral ganglionlara bası yapması
• visseral peritonun kasılması sırasında gerilmesi
• kasılma sırasında myometriumun hipoksik kalması
Not : normal doğumda fetus tektir , ve fizyolojik sınırlarda kanama 500 ml
Hastanede özel bakım ve takib gerektiren gebeler kim
• 30 yaş üstü primipar
• 35 yaş üzeri multipar
• 150’ cmden kısa boylu primipar
• kalp-damar / KC hastalığı bulunanlar
• gebeliğin süresinde medikal/cerrhai hastalığı bulunan
• pelvis darlığı veya anomalisi tespit edilenler
• komplikasyonlu gebelik veya zor doğum öyküsü olanlar
Pelvik tabanı anatomisi nedir
- Diaphragma pelvis :
• m. Levator ani
• m. Pubococygeus
• m. İliococygeus - Diaphragma ürogenitale :
• m. Transversus profundus
• m. Sphincter üretra - Diaphragma perinei :
• m. İschicavernosus
• m. Bulbucavernosus
• m. Transversus perinei superfacialis
• m. Sphincter ani
Gerçek doğum eylemi ile yalancı eylem arasındaki fark nedir
Gerçek doğum eylemi :
• ağrılar düzenli aralıklarla gelir
• ağrıların şiddeti sedasyona yanıt vermez
• ayakta veya yatarken ağrının şiddeti değişmez
• ağrılarla collum açılır
Yalancı eylem :
• kontraksiyonlar ve ağrı düzensiz aralılarla gelir , kontraksiyon süresi uzun
• ağrı kasık bölgesinde hissedilir
• kontraksiyonlar serviksi açmaz ve silemez
• kontraksiyonlar sedasyon ile durur
Etkin uterus kontraksiyonu nasıl olmalı
• 30-90 sn sürer
• 20-50 mmHg basıncı değerinde İU bir itme gücü oluşturur
• her 2-4 dk’da bir gelir
Primiparlarda ve multiparlarda doğumdaki silinme farkı nedir
Primiparlarda : önce silinme , sonra dilatasyon
Multiparlarda : genellikle silinme ve dilatasyon birlikte olur
Yenidoğandaki suturalar nedir
- Sutura saggitalis : sağ-sol parietalleri ayıran sutura
- Sutura frontalis : alın kemikleri arasındaki sutura
- Sutura coronalis : fronto-parietal kemikler arasındaki sutura
- Sutura lamdoideus : parietal-occipital kemikler arasındaki sutura
Not : büyük fontanel = bregma sutura sagitalis - coronalis - frontalis arasında eşkenar dörtgen şeklinde
Küçük fontanel = lambda ise sutura sagitalis-lamdoidea arasında üçgen şeklinde , yan fontaneller ise temporal kemiklerin ön ve arka kenarlarında bulunur
Leopold manevrası nedir ,
L1 : fundus yüksekliği ve ne olduğu bakılır
L2 : fetal sırtın yönünü tayini ( pozisyon )
L3 : prezentente kısma bakılır ( habitua )
L4 : angajman bakılır ( habitus )
L5 : angajman gerçekleşmişse derecesinin saptanmasına yardımcı olur ( zeingemaister manevrası )
Not : fetal yerleşim ; situs ( duruş ) , pozisyon ( durum ) , prezentasyon ( yerleşim ) , habitus ( tavır )
Doğumda başladığında bebeğin dğum hareketleri sırayla nedir
- Angajman
- Desensus
- Fleksiyon
- İç rotasyon
- Defleksiyon
- Dış rotasyon
- Ekspulsiyon
Angajman nedir
Biparietal açpın pelvik girimi geçtiğini gösterir veya bebeğin önde gelen kısmının interspinal düzlemi geçtiğini gösteri ( seviye -3 veya -5 )
Asinklitismus nedir
Eğer bebeğin başı doğum kanalına girdiğinde kafası hafif yana doğru eğikse yani sagital sütür tam ortada değil de önde ya da arkadaysa bu durumda asinklitismus mevcuttur
• Asinklitismus anterior
• Asinklitismus posterior
Caput succadenum ile sefal hematom arasındaki fark nedir
- Caput succadenum : uzun süren basınç nedeniyle skalpta oluşan seröz-kanlı infiltrattan meydana gelen hematom , suturaları ( orta ) hattı geçer
- Sefal hematom : subperiostel hematom olup, artan basıncının periostu kemikten ayrılmasıyla oluşur, suturlarla sınırlı olup orta hattı aşmaz
Rintgen manevrası nedir
Her iki el koordine yardımlaşarak , dıştaki elle gerilen perine arkasındaki çocuk alın çıkıntıları hissedilip, başı dıştaki ele doğru yöneltmeye çalışır
Plasentanın ayrılma belirtileri nedir
• schroeder belirtisi
• küstner belirtisi ( en çok kullandığımız )
• Ahlfeld belirtisi
Plasenta çıkarılma yöntemleri nedir
• bear manevrası
• brandt-andrews manevrası ( en çok kullandığımız )
• klasik crede manevrası ( yapmıyoruz , kanamalara ve DİC ‘a neden olabilir )
Epizyotomi nedir
• rutinde önerilmiyor ( ilk doğumlarda genellikle yapıyoruz )
• perineal laserasyon riski olanlarda , yumuşak doku distosisi ( takılma ) olanlarda , deprese fetusların doğumun hızlandırılmasında öneriliyor
— median
— lateral
— mediolateral ( daha güvenli ama kanama daha fazla ve daha ağrılı )
Perine yırtıklarının dereceleri nedir
- Derece perine yırtıkları»_space; perine cildi + ciltaltı
- Derece perine yırtıkları»_space; perine kası + fasia
- Derece perine yırtıkları»_space; rektal sfinkter
- Derece perine yırtıkları»_space; rektal mukoza
Doğumun indüklenme endikasyonları nedir
— PİD ( pelvik inflamatuvar disease ) , preeklampsi , eklampsi
— EMR ( erken membran rüptürü ) , koryoamnionitis
— fetal kötülük hali
— fetal ölüm
— posterm gebelikler ( 42 hafta sonra )
Preterm doğum sınıflandırılması nasıl yapılır
- Aşırı erken doğum < 28 hafta , %5
- Çok erken doğum 28-30 , %15
- Erken doğum 31-33 , %30
- Geç 34-36 , %60-70
Preterm doğum risk faktörleri nedir
- Erken doğum öyküsü
- Gebelikte vajinal kanama
- Etnisite
- Ailesel yatkınlık ( kızkardeşte varsa * 1.8 )
- Çoğul gebelik ( *6 )
- Düşük vücut kitle indeksi ( < 19.8 kg ) ve yüksek vücut kitle indeksi ( 35-40 kg )
Preterm doğumun önlenebilen risk faktörleri nedir
- Önceki obstetrik komplikasyonlar
- Maternal hastalıklar
- Üreme kanal enfeksiyonları
- Çoğul gebelik
- Uterin malformasyonları
- Sigara içimi
- Bağımlılık yapan madde alışkanlığı
- Gebelikler arası süre
- Maternal anemi
Preterm doğum önlenemeyen risk faktörler nedir
• önceki preterm eylem hikayesi
• ırk
• servikal cerrahi
• matemal iş - meşkukiyetler
• sosyoekonomik durum
• genç maternal yaş
• önceden abortus indiksyon
• uzamış mesturasyon - kontrasepsiyon intravali
Preterm eylem riski taşıyan 24-34 haftalık gebeliği bulunan kadınlara neden kortikosteroid uygulaması önerilir
• akciğerde surfaktan senrezi arttırır
• akciğer kompliansı arttırır
• vasküler geçirgenliği azaltır
• postnatal surfaktan tedavisine yanıt arttırır
• beyin , böbrekler ve diğer organlar üzerinde olgunlaştırcı etki
Median epizyotomide hangi yapılar kesilir
- M. Bulbokavernnöz
- M. Transversus perieni superfacialis
- Eksternal anal sfinkter
Not : epizyotomide n. Pudendtus ( vajinanın alt 1/3 innerve eden sinir ) blöke edilyor
Vajinayı anlat
• üst 1/3 parçası müller alt 2/3 parçası ürogenital sinüsten köken alır
• en geniş kısmı serviks ile birleştiği yer , buraya forniks adı verilir , ejakulat arka fornikse atılır
• duvarındaki enlenmesine erektil kıvrımlara kolumna rugarım adı verilir
• çok katlı non-keratinize yassı epitel ile örtülü
• submukozal tabakası bulunmaz
• gland yapısı içermez
• arterleri a. İliaca internanın dalı a. Vajinalis
• lenfleri üst 2/3 pelvik , alt 1/3 inguinal lenf nodlarına dökülür
• sinirleri üst 2/3 uretrovajinal pleksus , alt 1/3 n. Pudentus ( epizyotomide bu sinir blöke edilir )
Serviksi anlat
• temel olarak kollajenden oluşmuştur
• üreterle servikse paralel seyreder
• derin doğum yırtıklarına EMMET yırtığı adı verilir
• servikal bezlerin ağızlarının tıkanması sonucu oluşan retansiyon kistlerine NABOTHİ kistleri
• endoservikal kanalı döşeyen silindirik epitel ile vajinal squamöz epitel karşılaştığı bölüme skuamokolumnar bileşke adı verilir
• puberte sonrası vajinal asidetinin artışı ile bileşke endoservikal alana doğru yer değiştirir
Not : eski ve yeni bileşke arasında kalan alana transformasyon zonu olarak adlandırılır , servikal neoplaziler en çok buradan çıakr
Serviksi anlat
• temel olarak kollajenden oluşur
• üreterler servikse paralel seyreder
• derin doğum yırtıklarına EMMET yırtığı adı verilir
• servikal bezlerin ağızlarının tıkanması sonucu oluşan retansiyon kistlerine NABOTHİ kistleri adı verilir
• endoservikal kanalı döşeyen silindirik epitel ile vajinal squamöz epitelin karşılaştığı bölümde skuamokolumnar bileşke adı verilir
• puberte sonrası vajinal asidetinin artışı ile bileşke endoservikal alana doğru yer değiştirir
Not : eski ve yeni bileşke arasında kalan alana transformasyon zonu olarak ad verilir , servikal neoplaziler en sık buaradan gelişir
Endometrium ve myometriumu anlat
- Endometrium :
• yüzeyi silyalı yüksek epitel ile döşeli
• bazal ve fonksiyonel tabakası vardır , bazal tabakası sabit iken fonksiyonel tabakası her siklusta değişir - Myometrium :
• düz kas demetleri ve bunları birbirine bağlayan elastik lifler içeren bağ dokusundan oluşur
• gebelik sırasında hiperplasi ve hipertrofi ortaya çıkar
Sakrouterin ligamenti analt
• inferior hipogastrik pelksustan gelen lumbal ve sakral ligament liflerini içerir
• kronik pelvik ağrı da yapılan LUNA operasyonunda bu bağ kesilir
Kardinal ligamenti anlat
• uterusu yerinde tutan en önemli ve en kuvvetli bağdır
• serviksten pelvis yan duvarına uzanır , üreter ve a. Uteri ile kesişiyor
Lig. Teres uteri ( lig. Rotundum , round ligament ) anlat
• labium majorda sonlanır , içinden sampson arteri geçer
• içinde kas lifleri olduğundan leiomyom görğlebilir
Broad lig. ( ligamnetım latum uteri ) anlat
• periton katlantısıdır içinden her şey geçer
• A.V. ovarica
• A.V. uterina
• tuba uterina
• lig. Ovari proprium
• lig. Teres uteri
• pelvik üreterin alt parçası
• sinirler, lenfler
• epoöforon ve paraöforon ( wolf kanal artıkları )
Uterusun arterleri ve lenfatikleri nedir
— iliaca internanın dalı olan a. Uterina ile beslenir , sırasıyla Arkuat , Radial , Bazal , Spiral arterleri verir**»_space; radial arterler myometriumu , bazal arterler endometriumun bazal tabakasını besler , spşral arterler hormonlara duyarlıdır
— lenfatikleri iliak zincire ve paraaortik zincire dökülür
Tuba uterinanın kısımlarını anlat
- İnterstisyum ( intramural ) : uterus içinde kalan bölüm
- İsthmus : uterusa en yakın segment
- Ampulla : en geniş bölüm , en sık ektopik bölüm olan kısım
- İnfundibulum : ucunda fimbrialar olan kısım
Overlerin ligamentleri ,arterleri ve venleri nedir
— overler periton ile kaplı değildir
1. Mezovariyum : broad ligament ( lig. Latum uteri ) arka yaprağı olup içinde ovaryan ve uterin artere ait dallar , papiniform ven pleksusu bulunur
Not : over tutunduğu yere FARRE-WALDEYER hattı denir
2. Lig. Suspensorium overi ( lig. İnfundibulopelvik ) : overi pelvis yan duvarına asar , içinden ovarian arter , ven ve sinirler geçer
3. Lig. Ovari proprium : overi uterusa bağlar
— overin arterleri a. Ovarii , aortanın dalıdır
— overin venleri sol over sol v. Renalis ‘e , sağ over vena cava’ya dökülür
Abdominal histerektomide vajinal cuff nereye asılır
Lig. Sakrotuberköz
Vajinal histerektomiden sonra vajinal cuff nereye asılır
Lig. Sakrospinöz
• organ koruyucu yaklaşılan vakalarda da histerektomiyapmadan serviksi buraya asılabilir
Not: bu fiksasyonlarda en çok gluteal inferior arter yararlanır
Smear testi nedir, ACOG önerileri nedir
— serviks kanseri TARAMA testidir , asla tek başına tanı koymaz
— ACOG önerileri :
• ilk test ilk ilişkiden 3 yıl sonra veya en geç 21 yaşında , sonrasında yılda 1
• 3 negatif test sonrası 40 yaşına kadar 3 yılda 1
• 40 yaşından sonra yılda 1
• HİV olgularında ilk yıl yılda 2 defa , sonra yılda 1
• tarama 3 veya daha fazla negatif ve anormal smear yoksa 70 yaşında kesilebilir
Antenatal steroid tedavisi hangi hastalıkların risklerini ( ~%50 ) azaltır
• RDS ( respiratuvar distres sendromu )
• BPD ( bronkopulmonar displazi )
• İVH ( interventrikülar kanama )
• NEC ( nekrotizan enterokolit )
• PDA ( patent duktus arteriozus )
• fetal ölüm
Tokoliz tedavisinde başlama endikasyonlar nedir
— en az 30 sn süren 4/20 dk veya 8/60 dk içinde düzenli uterin kontraksiyonun olması ve aşağıdakilerin herhangi birinin varlığı :
• EMR ( embriyonik membran rüptürü )
• ilerleyici servikal değişklik , silinme > %80 , dilatasyon > 2 cm
Not : servikal değişikliğe neden olmayan kontraksiyonlarda tokoliz başlanmamalıdır
Tokolizi kime uygulamayalım
• İntrauterin fetal exitus
• Letal fetal anomali
• Güven vermeyen fetal durum
• Ağır IUGR
• Ağır preeklampsi
• Maternal hemoraji
• Korioamnionit
Tokoliz seçenekleri nedir
- Ruhsatlı :
• Beta- Adrenerjik Agonistler (Ritodrin, Terbutalin)
• Magnezyum Sulfat
• Oksitosin Reseptör Antagonistleri (Atosiban) - Ruhsatsız :
• Kalsiyum Kanal Blokerleri (Nifedipin, Nikardipin)
• Siklooksijenaz İnhibitörleri (İndometazin)
• Nitrik Oksit Donörleri
Not: prostaglandinde kullanılabilir
Prostaglandin sentetaz inhibatörlerin etki mekanizması nedir
- Prostoglandinleri düşürür
- İntrasellüler kalsiumu azaltır
- Gap junction oluşumunu azaltır
- Servikal bağ dokusu değişiklerini önler
- Düz kası gevşetir
- Senkronizasyonu azaltır
- Servikal olgunlaşmayı azaltır
Prostaglandin sentetaz inhibatörlerin yan etkileri nedir
- Karın ağrısı, Ülser
- Anorexia
- Aplastik anemi
- Diare
- Baş dönmesi
- Hepatit ve sarılık
- Bulantı
- Nötropeni, Trombositopeni
Prostaglandin sentetaz inhibatörlerin fetal yan etkileri nedir
- Oligüri
- Ductus arteriozusun erken kapanması
- Pulmoner hipertansiyon
Prostaglandin Sentetaz İnhibitörleri nasıl kullanılmalı
<30-32 gebelik haftası, < 48 saat kullanılmalı
• Max. doz < 200mg/gün
• Kapsül 25 mg / rektal supp 100 mg
• Yükleme dozu: 100 mg rektal supp
• İdame tedavi: 25-50 mg/6-8 saat
Kalsiyum Kanal Blokörleri etki mekanizması , yan etkileri ve dozu nedir
— Etki mekanizması :
- İntrasellüler kalsiyumu düşürerek düz kasta gevşeme
— Yan etki :
- Baş ağrısı
- Taşikardi
- Vazodilatasyon
- Hipotansiyon
- Geçici flushing
— Doz :
- 20-30 mg yükleme takiben 4-6 saatte 10/20 mg idame
Tokolizde nifedipin’in ( Ca kanal blökor ) üstünlüğü nedir
• Doğumu > 48 saat geciktirmede Ritodrin’den ( beta adrenerjik agonist ) üstün
• Kullanımı daha kolay
• Belirgin fetal yan etkiler yok
• RDS ve neonatal sarılık riski daha az
• Maternal yan etkiler daha az
Magnezyum sülfat etki mekanizması , yan etkileri , fetal yan etkileri ve dozu nedir
— Kalsiyum kompetetif inhibisyonu, aktin/myosin etkileşimi bloke olur
— Yan etkileri;
- Pulmoner ödem
- Göğüs ağrısı
- Bulantı
- Flushing
- Uyuşukluk
— Fetal Yan Etki:
- Fetal depresyon
- Düşük APGAR Skoru
— Doz: 4-6 g yükleme, 1-2 g/saat idame idrar çıkışı 25 ml/saat üstünde olmalı
Not : Magnezyun sülfat doğumu 48 saatten fazla geciktirmede - veya erken doğumu önlemede etkin değildir, , • Magnezyum sülfatın diğer tokolitik ajanlarla eşdeğer etkinlikte olduğu belirlenmiş
• Nöroprotektif etkisi kanıtlanmıştır
Beta mimetiklerin etki mekanizması ve yan etkileri nedir
— Etki mekanizması :
• Beta 2 adrenerjik reseptörlere bağlanır
• Adenil siklazı aktive eder
• cAMP yi yükseltir
• Aktin-myosin etkileşimini interfere eder
— Yan Etkileri
*Pulmoner ödem
- İntravasküler volümü arttırır
- Periferal vasküler direnci azaltır
- Kan viskozitesini azaltır
- Plasma onkotik basıncı azaltır
- Pulmoner vasküler permeabiliteyi artırır
*Hiperglisemi
*Hipotansiyon
*Taşikardi
Tokolizde atosiban kullanım üstünlüğü nedir
• Sentetik peptit
• Kombine reseptör antagonisti : oksitosin / Vasopressin
• Plazma t1/2 = 13 dakika
• <48 saat içinde doğumu erteleme başarısı β2 agoniste benzer
• Yan etkileri minimum
• β2 agonistlere göre; çarpıntı, taşikardi, hipotansiyon, göğüs ağrısı, bulantı – kusma daha az
Tokolizde atosiban kullanım kontrendikasyonları nedir
• > 30 hafta EMR
• IUGR
• Nonrekatif NST
• Uterin kanama
• Preeklampsi – eklampsi
• İntrauterin fetal ölüm
• IU enfeksiyon
• Plasenta previa, dekolman
• İlaca allerjik reaksiyon anamnezi
Müller kanalı ( paramezonefrik kanal ) ve ürogenital sinüs dişide hangi yapılara dönüşür
- Müller kanalı ( paramezonefrik kanal ) - mezoderm : tuba uterina , uterus , serviks , vajen 1/3 üst kısmı , morgagni kisti
- ürogenital sinüs - endoderm : vajen 2/3 alt kısmı , vulva , üretra , mesane
İç genital organların gelişmesinde hangi duktal sistemin gelişmesine devam edeceğini belirleyen faktörler nedir
— leyding hücrelerinden salınan androjenler ve sertoli hücrelerinden salınan AMH ( Antimülleryen hormon )
• AMH erkeklerde yaşam boyu mevcut
• AMH kadında puberte öncesinde bulunmaz. Tespit edilirse interseks anomalilerinde belirteç!
• Erkek cinsiyet için testosteron gerekli
• Dişi cinsiyet gelişimi over ya da hormon varlığına bağlı değil
Dış genital organların gelişimini anlat
— Dış genital organların gelişimi dişide 11.haftada, erkekte ise 14.haftada tamamlanır.
— Erkek yönünde farklılaşma için testosteronun ürogenital sinüs ve genital tüberkülde 5-alfa redüktaz enzimi ile DHT’a dönüşmesi gerekli
— Maskulinizasyon 11-12. haftalarda
— DHT (dihidrotestosteron) varlığında skrotum, prepisium, prostat, penis oluşur
— DHT yokluğunda labium majus, labium minus, diğer vulvar oluşumlar, vajen 2/3 alt bölümü, klitoris oluşur.
— Dış genital sistemin farklılaşmasını doğrudan belirleyen tek faktör DHT aktivitesidir.
Hymen imperforatus nedir
— Hymen sinüs tüberkülü ve vajina plağı kökenli dokudur , tek petolojik hymen tipi
— Vajen plağı dejenerasyonunun olmaması veya inflamatuar tıkanma sonucu oluşur
— Hematokolpos, hematometra, hemato salpinks
— Amenore en sık nedenlerinden biri, siklik ağrı, kitle ve kitle etkisi
Vajinal anomaliler nedir
• Agenezi: Vagina plağı gelişmez, genellikle uterus da yoktur. Disgenezi kısmi yokluktur.
• Atrezi: Üst kısım iyi farklanmıştır, alt fibröz dokudan ibarettir.
• Hipoplazi: Yetersiz maturasyon
• Transvers septum ( üst 1/3 müller kanalından gelişen ve alt 2/3 endodermden gelişen vajina kısımları birleşme noktasında kaynaşmamaları )
• Longitudinal septum: En sık vaginal anomal
En sık genital organ anomalisi nedir
- septalı uterus %35
- Bicornu uterus %26
Genital organ anomalinin semptomları nedir
— Genellikle asemptomatik
— Adölesanlarda pelvik ağrı yapabilir
— Menstrüel anormallikler yapabilir
— Obstetrik komplikasyonlara neden olabilir
Genital organ anomlisinin tanısı nasıl konulur
• USG / SİS ( salin infüzyon sonografi )
• HSG ( Histerosalpingografi )
• MR
• Histeroskopi
• Laparoskopi
Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser syndrome nedir
— Mülleryan kanallarının embriyonik gelişimindeki duraksama sonucunda ortaya çıkan, dişi genital sisteminin en ciddi gelişimsel konjenital anomalisidir.
— Bu sendromda uterus ve vajinanın üst 1/3’lük kısmı farklı derecelerde ya da hiç gelişim göstermemiştir.
— İnsidansı yeni doğan kızlarda 1/4500 olarak tahmin edilmektedir.
— Karyotip 46,XX ve over fonksiyonları normaldir.
— Dış genitalya normal görünümde,
— Adölesan sekonder seks karakterlerinde normal gelişim.
— Bu hastalar ilk olarak primer amenore ile başvururlar. Primer amenorenin gonadal disgenezilerden sonra en sık sebebidir.
— Bu sendromda VAJİNA ya ürogenital kanaldan köken alan kısmını temsil eden bir çukurcuk şeklinde kalır ya da tamamen yoktur.
— MRKH üriner sistem ve iskelet sistemi anomalileri ile birliktelik gösterebilir.
— Eşlik eden en sık üriner anomali çift üriner toplama kanalıdır.
Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser syndrome tanısı ve tedavisi nasıl olmalı
— tanı : bimanual rektal muayene , USG, MR , L/S
— tedavi : Cerrahi olmayan (Ingram) Cerrahi (McIndoe, William, Vecchietti, Davydov, Baldwin, Creatsas)
• cerrahi olmayan : Dilatasyon yöntemleri vajinal agenezisi olan hastalarda etkili ve güvenilir bir yöntemdir.
• Cerrahi yöntemlere göre morbiditesi düşük, skarsız olması ve daha fizyolojik bir vajina yaratılması avantajlarıdır.
Kolposkopi nedir
Serviksi asetik asit ile boyadıktan sonra 6- 40 kat büyüterek incelenmesi işlemidir
HSG:HİSTEROSALPİNGOGRAFİ nedir
— Serviksten radyoopak madde vererek grafi çekilmesi işlemidir.
— Uterus kavitesi ve tuba uterinalar hakkında fikir verir.PİD, hidrosalpinks, servisit ve gebelikte kontrendikedir.
Sonohisterografi nedir
Kaviteye salin infüzyonu verilerek usg yapılmasıdır.Endometrial polipler harika görünür
ECC: Endoservikal küretaj ve Probe küretaj nedir
Endoservikal küretaj — Servikal kanaldan Novak küret ile örnek alınmasıdır
Probe küretaj — Küret ile endometriumdan örnek alınmasıdır.
Histeroskopi nedir
— Kamera yardımıyla kavitenin görüntülenmesidir.
— Operatif özelliği varsa polipler kürete edilebilir.
— İpi görülmeyen RİA lar çıkarılab
Abortus nedir
— 1977 Dünya Sağlık Örgütü abortus tanımı
• <20. hf ve <500 gr embriyo, fetus ve eklerinin tamamının veya bir kısmının uterus kavitesi dışına atılması olayı
— Gebeliğin en sık komplikasyonudur.
— Spontan veya İndüklenmiş olabilir veya tamamlanma şekline göre komplet (tüm gebelik ve ekleri atılır) ya da inkomplet(içerde fetus eklerinden bi kısım kalmasıdır. R/C ( revizyone küretaj ) yapılır) olabilir.
Abortus çeşitleri nedir
— Klinik seyrine göre ise 6 çeşidir vardır
1. A imminens (düşük tehdidi) : Tüm gebeliklerin %25’i Kanama genellikle kramp veya pelvik ağrı şeklinde görülen hafif bir ağrı ile birlikte , Uterus beklenen haftasına uygun büyüklükte , US’de fetal kalp aktivitesi mevcut , açıklık silinme veya parca atılması yoktur. net bir tedavisi yok
2. A. incipiens (önlemez düşük) : burada ise açıklık, su gelişi silinme vs vardır ama hala fetus atılmamıştır. fka+ ( fetal kalp arımı )dir , Orta-şiddetli kanama ,Alt abdomende kramp tarzında ağrı
3. Komplet abortus ( tam düşük ) : Konsepsiyon ürününün tamamı (fetüs membranlar, plasenta) dışarı atılmış
Kanama ve ağrı durmuş, serviks kapanmış
4. İnkomplet abortus ( tam olmayan ) : Konsepsiyon ürününün bir kısmı uterusta Genelde fetüs atılmış, plasenta içerde , Kanama giderek azalmaz, serviks açık kalır , Tedavi»_space; Küretaj
5. Anembriyonik gebelik : gs>20 mm ( gebelik kesesi ) ve yolk sac yoksa, gs25 mm yolk sac var ama fetus yoksa anembriyonik gebelik adını alır. Gebelik sonlandırılır.
6. Septik abort : abortus + maternal genital sistemin enfeksiyonu
7. Missed abort : Fetüs ölü ancak uterin kavitede kalmış Gebelik belirtileri geriler, birkaç hafta sonra koyu
renkli vajinal akıntı başlar Eğer gebelik <14 hf ise küretaj >14 hafta ise prostaglandin veya oksitosin ile uterus
kontraksiyonları uyarılarak medikal abortus
8. Habituel abortus : Ardısık 3 veya daha fazla düşük yapmasıdır.
9. Serviks Yetmezliğine Bağlı Düşükler : Serviks yetmezliğinde gebelik 4.-5. aylarda spontan abortus Tekrarlayan ağrısız ve kanamasız 2. trimester düşükleri Tedavi serklaj
Tekrarlayan gebelik kayıpları etyolojileri nedir
- Genetik nedenler : Parental yapısal kromozomal bozukluklar, gebelik ürününe ait kromozomal bozukluklar.
- Endokrin nedenler : Luteal faz defekti, Hipo/Hipertiroidi, Diabetes Mellitus, PCOS, Hiperprolaktinemi.
- Enfeksiyona bağlı nedenler : U.Urealyticum,M.Hominis, klamidya, streptokoklar
- Anatomik nedenler : Konjenital uterin anomaliler, Ascherman sendromu, Servikal yetmezlik, in utero DES maruziyeti.
- İmmunolojik nedenler : Otoimmun, Alloimmun.
- Trombofili : Kalıtsal, Edinsel.
- Diğer : Sigara, Alkol, Kimyasallar, Radyasyon
Not: En sık idyopatik iken bilinen sebeplerin %50 sini immunolojik-koagülasyon defektleri (en sık) olustururken ikinci sırada %20 ile endokrin sebepler yer alıyor.
Tedaviden en fazla yarar gören endokrin sebeplerdir
Spontan abortusun riski arttıran faktörler nedir
- Anne yaşı >35 ve <15
- İleri baba yaşı
- Parite ( doğum sayısı )
- Daha önce abort yapmıs olmak
- Ölü doğum öyküsü
- Daha önce yapısal veya kromozomal anomalili doğum öyküsü
- Maternal paternal gebetik bozukluk (dengeli translokasyonlar)
- Çoğul gebelikler
- Term bir gebeliği takiben 3 ay icinde gebe kalmak
- Konjenital ya da akkiz trombofili
Not:
• Spontan düşüklerde en sık rastlanan karyotip normal diploid karyotiptir. !!!
• %50 sini trizomiler olusturur. en sık tr16 iken tr1 hiç görülmemiş.
• Tek tek ele alınırsa monozomi X en sık anöplöididir.
• Septat uterus tekrarlayan gebelik kayıplarında en sık görülen uterin anomalidir.
• Otoimmun sebeplerden antifosfolipid sendromu»_space; Özellikle ikinci trimester düşükleri artar.En önemli antikorlar: antikardiyolipin, ve lupus antikoagülanıdır. ANA (antinükleer antikorların) etyolojide yeri yok.
• Tedavide düşük doz aspirin, DMAH, heparin verilebilir.
Abortusa yol açan kalıtsal trombofililer nedir
-Antitrombin III eksikligi en trombojenik tablo iken en sık görülen Aktive protein C rezistansıdır.Bunun da en sık sebebi faktör V Leiden mutasyonudur.
Not : MTHFR genindeki homozigot mutasyon da hiperhomosisteinemi yaparak tekrarlayan gebelik kayıplarına sebep olur.
Spontan abortus tedavisi nedir
A.immminens HARİÇ diğerlerinde R/C revizyon küretaj yapılmalıdır.İmminens de kanıtlanmış bir tedavi yoktur ama şıklarda istirahat-gözlem varsa işaretleyip geçin.
Ektopik gebelik nedir
Embriyonun uterin kavite dısında bir yere implante olmasıdır.Ancak kornual, servikal ve sezaryen skar gebelikleri intrauterin olmasına karşın EKTOPİK gebeliktir.
Ektopolik gebelik lokalizasyonları nedir
- Tubal gebelik (en sık) :
-Sıklık sırasıyla ampuller, isthmik, infundubuler, interstisyel olabilir.
-En erken rüptür isthmik olanda, en geç interstisyel olanda gerçekleşir. - Uterin: Kornual, sezaryen skarı ve servikal(d/c en belirgin risk faktörüdür)
- Abdominal gebelik; Canlı doğum şansı vardır.
- Ovaryan (2. en sık): RIA varlıgı ovaryan gebelik için bagımsız risk faktörüdür.
- Heterotopik : Hem ektopik hem de intrauterin normal gebelik vardır.Yardımcı üreme teknikleri sebebiyle sıklıgı artmıstır. Metotrexat kontrandikedir.
- Histerektomi sonrası ektopik gebelik (en nadir)
Dış gebelik için risk faktörleri nedir
- Dış gebelik öyüküsü %12.5 ( en sık )
- Tubal cerrahi öyküsü
- Günde 20 sigaradan fazla içmek
- Laparoskopi ile doğrulanmış PİD ( etyolojide en sık sebep )
- Üç veya daha fazla spontan düşük
- Yaş > 40
- Önceki medikal veya cerrahi düşük öyküsü
- İnfertilite > 1 yıl
- Yaşam boyu cinsel partner sayısı > 5
- RİA kullanılması
Ektopik gebeliğin etyolojisi nedir
— PID en sık sebeptir en sık izole edilen ajan ise c.trachomatis tir.
— En riskli durumu olarak son kaynaklar :
1.Geçirilmiş tuba düzeltici cerrahi
2. Geçirilmiş ektopik gebelik
*Diğer sebepler
- Tubal sterilizasyon sonrası
- Geçirilmiş pelvik veya abdominal cerrahi (sezaryen hariç)
- Tubal hasar yapan hastalıklar (endometriozis, tümör, leiomyom, salpingitis ithmica nodosa)
- Konjenital tubal anomaliler
- Tuba motilitesini etkileyen hormonlar ve bunların kullanıldıgı kontraseptif metodlar(BEKLENEN SORU)
- İleri anne yaşı
-Sigara
-İnfertilite
-Vajinal duş
-Birden fazla seksüel partner
-Erken yaşta cinsel ilişki
-Ovarian kistektomi, wedge rezeksiyon
-Tekrarlayan abortuslar
Hangi kontraseptif yöntemler ektopik gebelik riskini azaltır
-Genel olarak tüm yöntemler gebelik riskini azalttıgı icin ektopik gebelik de bir gebelik oldugundan insidansını azaltırlar.
-Ancak bazı yöntemlerde gebe kalınırsa ektopik olma riski artar;
–RIA (bakırlı ya da levonorgestrelli)
–Norplant (gebelik durumunda ektopik olma riskini en fazla arttıran kontraseptif)
-OKS ve bariyer yöntemlerde artış yok
Ektopik gebelik tanısı nasıl konulur
— Ağrı, adette gecikme, vajinal kanama
— genellikle vakada bunlar verilir.
1. Plato çizen bHCG
2. Altın standart laparoskopi
3. 48 saatte %60 dan az bHCG de yükselme
4. D/C ( dilatasyon kürteraj ) de koryonik villus bulunmamas
Ektopik gebelik tedavisi nedir
— Medikal tedavisi METOTREXAT ile yapılır. Hemodinamik olarak stabil olmalı. Rüptüre olmamalı.FKA+ ise 3,5 cm ye kadar negatif ise 4 cm ye kadar olan ektopik gebeliklerde kullanılabilir.
— MTX laktasyon, kc yetmezligi böbrek yetmezligi, pulmoner hastalık, aktif peptik ülser, immun yetmezlik durumlarında kontrendikedir.
— En sık yan etkisi karaciger fonksiyonlarında bozulmadır. En ölümcül olanı PANSİTOPENİDİR. bu yüzden mtx tedavisi hastanede yatırılırak gözlem altında uygulanır.
— Cerrahi; tedavisinde fertilitenin korunması isteniyorsa salpingostomi yapılmalıdır.İstenmiyorsa; salpinjektomi uygulanabilir veya kornual ise kornual rezeksiyon, ovarian ise kistektomi uygulanabilir.
Akut pelvik ağrıya yapan durumlar nedir
— Rüptüre ektopik gebelik
— Over kist rüptürü ;USG de batın içi sıvı (hemoperitoneum) görülür, bHCG negatiftir, hematokritte düşüş izlenir.
— Fonksiyonel kistler daha sık rüptüre olurlar.
— Korpus luteum kisti en sık hemorojiye ve rüptüre olan over kistidir.
— Benign neoplastik kistlerden ise matür teratomlar ve kistadenomlar bahsedilebilir.
— Over kist torsiyonu
— Teratom deyince aklınıza rüptür değil de her zaman TORSİYON gelsin. Teratomlar en sık torsiyone olan kistlerdir Soruda WBC artışı varsa cevap torsiyondur cünkü kadın doğumda neredeyse ciddi wbc artışı yapan baska durum yoktur. Tedavi mümkünse detorsiyon, değilse ooferektomi
— Gonokokkal PİD akut pelvik agrı yapar.
Siklik pelvik ağrı yapan durumlar nedir
- PRİMER DİSMENORE
— Herhangi organik patoloji yoktur
— Artmış endometrial prostoglandin salınımı en önemli nedenidir. (PGF2a)
— Ağrı menstruasyondan bi kaç saat önce veya mens ile başlar 2-3 gün sürer
— Tedavi NSAİD ve KOK kullanılır. - SEKONDER DİSMENORE
-Altta yatan bir patolojiye sekonder olusan siklik menstruasyon agrılarıdır
Adenomiyozis nedir
— Endometriumun stroması ve glandları, Myometrium icine yerleşmesidir çok doğum yapmış, orta yaş kadınlarda görülür
— Uterus normalden büyük, hassas ve yumuşaktır Menoraji ( 7< adet ) ve dismenore gözlenir.
— Tedavi: Histerektomi. Başlangıcta KOK ,NSAİD, Progestinler denenebilir.
Not : Mittelschmerz, Ovulasyon esnasında batın icine dökülen folikül sıvısına baglı ovülasyon agrısıdır
Kronik pelvik ağrı nedir
-Kadınlarda 6 aydan daha uzun süreli siklüs ile ilişkisi olmayan analjeziklere yanıt vermeyen ağrılardır.
-En sık Endometriozis ve adezyonlar izlenir.
Premenstruel sendrom nedir
-Günlük aktiviteyi engelleyecek şekilde davranış bozuklukları ile karşımıza çıkan fiziksel ve psikolojik bulguları kapsayan ve her luteal fazda siklik olarak görülen bir sendromdur. 20-30 yaş arası sıktır, adölesanlarda nadirdir.
-Semptomları çeşitlidir.Etiyolojisi net aydınlatılmamıştır ancak fizyolojik ovaryan fonksiyon tetikleyicidir.Bununla birlikte serotoninin rolü olduğu bildirilmektedir
-Serotonin normalde foliküler fazda düsük luteal fazda daha yüksek iken bu hasta grubunda tersi bulunmuş
-PMS de luteal fazda endorfinler düşmüştür oysaki normal kadında endorfinler foliküler fazda azalırken luteal fazda artar.
Premenstrüel sendrom tanısal kriterleri nedir
-Organik bir neden olmamalıdır
-Semptomlar siklusun ikinci yarısında ortaya çıkmalıdır
-Foliküler fazda en az 7 gün asemptomatik olmalıdır
-Arka arkaya en az 2 siklus semptomlar izlenmelidir
*Menstruasyonda semptomlar kaybolabilir. Prepubertal, postmenopozal ve gebelik dönemlerinde görülmez
*Menstruasyon olması şart değil overleri korunmuş histerektomili Kadınlarda da görülebilir
Premenstrüel sendrom tedavisi nedir
-Ovulasyonun baskılanması kesin çözümdür.Bunun dısında diyet, egzersiz, NSAİD, GnRH analogları, SSRI ve ooferektomi
Endometriozis nedir
— Endometrial dokunun uterin kavite ve musküler tabaka(ADENOMYOZİS) dışında olmasıdır.
— En sık yerleşim yeri OVERLERDİR
— Overlerdeki endometriotik kistlere ENDOMETRİOMA (çikolata kisti) adı verilir.
— EN sık ekstra pelvik görüldüğü yer kolon ve rektum
— Reprodüktif çağın hastalığıdır.
Endometriozis klinikte nasıl
- En yaygın semptom AĞRIDIR -
- Premenstruel veya sekonder dismenore karakterindedir
- Genç hastalarda kronik ağrı, disparoni ve infertilide akla gelmelidir.
- Tekrarlayan abortuslara yol açabilir.
- Pelvik adezyonlarla, tubal hasarıyla infertilite sebebi olabilir
Endometriozis tanısı nasıl konulur
-Rektal tuşede vajinal tuşede NODÜLARİTE»_space; Endometriozis
-Sıklıkla CA125 yüksekligi yapar.
-Çikolata kistleri USG de solid gibi buzlu cam şeklinde görülür.
-Sınıflamasında; douglası kapalıysa oblitereyse skorlamadan en yüksek puanı alarak evre 4 olur.Komplet douglas obliterasyonu hastayı tek başına 40 puan Son evre yapar
Not : dougla = rahimin arka yüzü ile kalın bağırsak arasındaki boşluğa verilen isimdir
Endometriozis tedavisi nedir
-Medikal tedavi»_space; asemptomatik veya hafif endometriozisi olan ya da 5 cm den küçük endometrioması olan kadınlarda tercih edilebilir. Progestin (dienogest, visanne ticari adı) ve KOK verilebilir. çalişmalara göre etkinlikleri aynıdır
-Bunların dışında Danazol, Gestrinon, GnRH Agonistleri,Aromataz inhibitörleri, SERM (Raloksifen) verilebilir.
-Cerrahi tedavi»_space; Çocuk istemi varsa ve infertil ise cerrahi yapmak lazım.Tüm endometriotik dokuları çıkarıp adezyonları açarak anatomiyi düzeltmek gerekir.
Adneksiyel kitleler nedir
-Adneks, over, tuba, broad ligaman ve içindekileri kapsar
-Çocukluk çağı over kaynaklı neoplastik tümörlerin çoğunu orijni Germ hücreleridir
-Çocukluk ve adölesanlarda en sık rastlanan neoplastik tümör matür Kistik teratom dur(Dermoid)
-Fonksiyonel kistler genelde tedavi gerektirmezler Ancak korpus luteum kistleri daha sık hemoraji ve rüptüre olur. Ektopik ile karışabilir. (Adneksiyal kitle+kanama+ağrı. Fark b-hcg)
-Teka lutein kistleri fonksiyonel over kistleri içinde en nadir olandır. Sıklıkla çoğul gebelik ve koryokarsinom ile birliktedir (yüksek hCG ile aşırı ovaryan stimülasyon)
-Postmenopozal dönemde her türlü ovaryan kitle anormal kabul edilmeli ve aksi ispat edilene kadar Malign kabul edilmelidir.
-Adneksiyal kitlelerin tanısında TvUSG oldukça değerlidir.
Over kistlerinde USG de malign düşündüren bulgular nedir
->7cm,
- Vejetasyon, papiller projeksiyon içermesi
- Solid komponenti ya da nodülleri olması
- Multiloküler, septalı
- Dopplerde artmıs kan akımı düşük PI değeri
Oligomenore , polimenore , hipomenore , hipermenore , menoraji , metroraji , menometroraji ve ovülasyon kanaması nedir
- Oligomenore : 35 günden uzun aralıklarla oluşan çoğu kez irregüler kanamalardır
- Polimenore : 21 günden kısa aralıklarla oluşan regüler kanamalardır
- Hipomenore : menstrüel kanamanın az miktarda olması
- Hipermenore : menstrüel kanamnın normal sürede ancak miktar olarak fazla olması
- Menoraji : menstrüel kanamanın uzaması veya artmış olması
- Metroraji : sık , irregüler aralıklarla oluşan kanama
- Menometrorarji : irregüler aralıklarla oluşan uzun ve fazla kanamalar
- Ovulasyon kanaması : siklus ortasında görülen hafif kanamalardır
PALM-COEİN sınıflandırması ( kanama nedenleri ) nedir
- PALM: yapısal Nedenler
-Polip (AUK-B)
-Adenomiyozis (AUK-A)
-Leyomiyoma (AUK-L)
-Submüköz myom (AUK-L sm)
-Diğer myom (AUK-Lo)
-Malignite veya hiperplazi (AUK-M)
2 -COEİN: yapısal olmayan nedenler
Koagülopati (AUK-K)
Ovulatuar disfonksiyon (AUK-O)
Endometriyal (AUK-E)
İatrojenik (AUK-İ)
Henüz Sınıflandırılmamış (AUB-N)
Myom uteri nedir
-En sık rastlanan benign Solid pelvik tümördür
-En sık histerektomi endikasyonudur.
Özellikleri:
-Nullipar larda sıktır
-Siyah ırkta daha fazla görülür
-Ailesel bir yatkınlık izlenir
-Obezlerde daha sık görülür
— Fiziksel aktivite, multiparite ve sigara miyom riskini azaltır
Uterus içindeki Yerine göre sınıflandırılırlar;
-En sık intramural myomlar görürüz
-Submukoz myomlar endometriumun hemen altına yerleşir. Anormal uterin kanama ve gebelik problemleri en sık bunlarda görülür
-Subseröz myomlar genelde kanama yapmaz, saplı ise torsiyone olabilir ya da cevre organlara basarak semptom verebilir(kabızlık, sık idrara cıkma, hidronefroz vs)
-İntraligamenter ve servikal de olabilir.
Myom uteri semptomları nedir
-Miyomlar kadınların neredeyse %40 45’i nde vardır.Sıklıkla asemptomatiktir ama en sık semptomu kanamadır.
-Bunun dısında ağrı, bası bulguları, karında şişlik, tekrarlayan düşükler infertilite ile de hastalar basvurabilir. (kabızlık, sık idrara cıkma, hidronefroz vs)
Myom uteri tedavisi nedir
Kliniğine göre takip edilebilir
-Cerrahi uygulanabilir
-Medikal tedavi: GnRH analogları myomları küçültmek için en sık kullanılan ajandır.
Pelvik inflamatuvar hastalık ( PİD ) nedir
-Reprodüktif çağ hastalığıdır
-Üst genital yapıların enfeksiyonudur (endometriti salpinjit, ooforit)
-Primer patojenler klamidya ve gonore olup enfeksiyon sıklıkla polimikrobiyaldir
-Gonokokkal PİD akut hızlı başlangıçlı iken klamidyal subakut seyreder ve genellikle RİA ile birliktedir
Pelvik inflamatuvar hastalık ( PİD ) risk faktörleri nedir
-Multipl seksüel partner
-Son 1 ay içinde yeni partner
-RIA
-Geçirilmiş PID
-Vajinal duş, Sigara
Pelvik inflamatuvar hastalık ( PİD ) tanısı nasıl konulur
-Ağrı, Batında ve servikal hareketlerde ağrı, ateş. (vaka sorularında bunları yakalayın.) Ama kesin tanısı Laparoskopi veya Laparotomi ile konur(rutinde değil, teoride)
-Lab.da wbc normal olabilir. CRP yüksektir!
-Tubaovarian apse varlığında klinik olarak hastalığın ağır seyrettiği durumlarda hasta yatırılır.Klinik düzelme sonrası taburcu edilebilir
Pelvik inflamatuvar hastalık ( PİD ) etkenleri nedir
- N. gonorrhoeae»_space; En fazla hasarı tubalarda yapar
• Sıklıkla asemptomatiktir%85
• Kültür: Thayer martin
• Tedavi Seftriakson - C. trachomatis»_space; En sık izole edilen cinsel geçişli hastalık patojeni
-Üretrit, servisit, postkoital kanama, endometrit, salpenjit, geç postpartum endometrit, abortus, ölü doğum, Prematüre…
-En sık infertiliteye yol açan mikroorganizmadır
-Bunun yaptıgı pelvik enfeksiyona perihepatit eşlik ederse adı Fitz-Hugh- Curtis Sendromu olur.Vaka olarak pid tarif eder, üstüne sag üst kadranda ağrı veya ALT AST yüksekligi verir.
-Tanı HÜCRE kültürü, Tedavi Tetrasiklin, doksisiklin..
*Pelvik tbc nin de en yıkıcı PİD oldugunu ve kadında en sık tubayı tutar,infertiliteye sebeb olur.
Vajinitler nedir
- Bakteriyel vajinozis
-En sık vajinal enfeksiyondur. Sekresyon olmasına ragmen incelemede Lökosit yoktur.
-Klinik tanıda Amsel kriterleri kullanılır;
–Homojen beyaz, gri akıntı
–Pozitif whiff testi (%10 luk KOH ile kokmuş balık kokusu)
–ph>4,5
–SF+akıntı da %20 den fazla clue hücreleri - Trichomonas vajiniti
-İnatçı akıntı yeşil renkli kötü kokulu
-Vajen mukozasında peteşiler(çilek noktaları), ph>4,5
-Tanı kamçılı organizmanın görülmesi ile konur.
-Tedavi metronidazol.Eş tedavisi gerekir - Candida Albicans Vajiniti
-En sık vulvovajinit ikinci en sık vajinit etkeni
-Diyabet ve obezite gebelik ilaçlar(kok, antibiyotik, steroid) risk faktörü
-Kaşıntı süt kesiği şeklinde beyaz akıntı mevcuttur
-Vajinal pH normaldir
-Tanı mikroskopik incelemede psödöhiflerin, miçellerin görülmesi ile konur
-Eş tedavisi tartışmalıdır semptom varsa tedavi verilmelidir - Atrofik Vajinit
-Postmenopozal kadınlarda östrojen eksikliğine bağlı ortaya çıkan inflamatuvar tablo disparoni ve postkoital kanama kuruluk şikayetleri olur
-Tedavi topikal östrojen.
Aormal kolposkopik bulgulardan invazifservikal kanser ile ilişkili bulgu nedir
Atipik damarlanma
Anormal kolposkopik bulgular nedir
- Lökoplaki
- Atipik damarlanma
- Mozaik görünüm
- Asetobeyaz epitel
- Punktuasyon
Kadında mezonefrik ve paramezonefrik kanal artıkları nedir
- Mezonefrik kanal artığı»_space; gartner kanal kisti
- Paramezonefrik kanal artığı»_space; morgagni kisti
Üriner inkontinansın risk faktörleri nedir
• Yaş - 50 yaş sonrası (yaş; GSİ >35 yaş, Uİ >55 yaş daha sık görülür) ve menopoz (mesane kapasitesi ve kontraktilite azalır, istemsiz detrusor kontraksiyonları artar, postvoiding residüel volum artar, östrojen miktarı
azalır ve doku atrofisi)
• Gebelik
• Doğum ( Doğum yapmış olmak ve paritenin 4’ten fazla olması )
• Obezite
• Fonksiyonel bozukluklar
• Kognitif bozukluklar
• Menopoz
• Histerektomi
• Kafein alımı
• Genetik yapı
• Kronik hastalıklar (DM, inme, KOAH , Lumbar hastalık, Radyoterapi)
• Egzersiz
• Sigara
• Konstipasyon
• Medikasyon
Üriner inkontinansın medikasyon risk faktörleri nedir
• Benzodiazepinler: konfüzyona bağlı sekonder inkontinans
• Antikolinerjikler: detrüsör fonksiyonunu bozar, miksiyon zorluğu ve taşma inkontinansı
• Alfa agonistler: miksiyonda zorluk
• Alfa blokörler: üretra kapanma basıncını azaltarak stres inkontinansı
• Kalsiyum kanal blokörleri: mesane düz kas kontraksiyonunu azaltarak inkontinans ve noktüri
• ACE inhibitörleri: öksürük neden
Üriner İnkontinansa Sebep Olan Geçici Nedenler nedir
Delirium
Infection
Atrophic vaginitis or urethritis
Pharmaceutical agents
Excessive urine output *
Restricted mobility *
Stool impaction
Mesane innervasyonu nedir
• Sempatik sistem
. Alfa-adrenerjik (internal sfinkter kontraksiyonu)
• beta-adrenerjik (mesane relaksasyonu)
• Parasempatik sinir
• kolinerjik (mesane kontraksiyonu)
• Somatik sinir
• eksternal sfinkter kontraksiyonu
Puboservikal fasya nedir
• Mesaneyi alttan destekleyerek normal pozisyonda kalmasını sağlar.
• Ön ucu mesane boynu ve üretraya, arka ucu mesaneye destek sağlar.
Üriner inkontinans tipleri nedir
• Stres inkontinansı : efor, güç harcama, öksürme gibi karın içi basıncının artması sonucunda kaçırma
1. Üretra hipermobilitesi
2. İnternal sfinkter yetmezliği
• Aşırı aktif mesane : ‘ertelenemeyecek şekilde ani idrar yapma isteği’ duygusunun eşlik ettiği veya bu duygunun hemen sonrasında ortaya çıkan kaçırma
• Miks üriner inkontinans : Yukarıdaki iki durumun birlikte görülmesi
• Overflow (Taşma) inkontinans
• Geçici ve fonksiyonel üriner inkontinans
1. Enfeksiyon
2. Medikasyon
3. Atrofi üretrit vajinit
4. Ek hastalıklar
5. Konstipasyon
• Ekstraüretral inkontinans
1. Ektopik üreter (en sık vajene)
2. Üriner fistül (en sık vezikovajinal)
3. Mesane ekstrofisi
Stres inkontinansın etyolojisi nedir
• Detrüsör kontraksiyonu olmaksızın intravezikal basıncın, maksimal üretral kapanma basıncını aşması
• Kadınlarda en sık inkontinans
• Normal anatomik pozisyonun değişmesine (üretra hipermobilitesi) veya internal sfinkter yetmezliğine (yaş, vaginal doğumlar, mesane boynu operasyonu vs.ye bağlı nöromusküler hasar sonucu) bağlı
Aşırı aktif mesanenin etyolojisi nedir
• Kuvvetli idrar hissinin ardından gelen idrar kaçırma
• İstemsiz detrüsör kontraksiyonuna bağlı
• Mutlak tanı ürodinami
• Genellikle yaşlı kadınlarda
Taşma ( overflow ) inkontinansı nedir
• Detrusor aktivitesi azalmıştır
• Hidronefroz ve azotemi eşlik edebilir
• Miksiyon sonrası rezidü yaklaşık 500 ml, globe vesicale olabilir
• Sistometride ilk hissetme ve ilk işeme isteği çok geç olur; detrusor kontraksiyonu gözlenmez.
• Nörojenik, obstrüktif, farmakolojik, psikojenik nedenler, mesane overdistansiyonu nedeniyle
Total inkontinans nedir
• İdrar kaçağı farkedilmez
• periüretral fibrosis
• pelvik radyasyon
• Alt Motor Nöron hastalıkları
• UV, VV ve UV fistüller
• ektopik üretra nedenli olabilir.
Stres İnkontinansta stres testi nasıl yapılır
• Mesanesi dolu litotomi ve ayakta
• Hastaya karın içi basınç artışı için ıkınma, öksürtme hareketleri yaptırarak
• Sadece litotomi pozisyonunda kaçış izleniyorsa hafif, ayakta da kaçış izleniyorsa şiddetli
Q tip testi nedir
• Özellikle mesane boynu, proksimal üretranın mobilitesinin derecesini belirlemede objektif
• Litotomi pozisyonunda mesane dolu iken pamuk uçlu çubuk üretradan mesaneye itilerek internal os dan meatusa
• Horizontal açı 35 dereceden fazla fark varsa
• Mesane boynunun anatomik desteğinin azaldığı
• Mesane boynunun mobilitesinin arttığı
• Aşırı aktif mesane inkontinansında yanlış negatif
• Uygun inkontinans operasyonunun seçilmesinde ve postop dönemde başarısız durumların belirlenmesinde