Hoorcollege 7: verbetering en opname van voedingscoupon Flashcards
Waaruit bestaat onze voeding?
- Macronutriënten: koolhydraten, eiwitten, vetten en vezels
- Micronutriënten: mineralen, sporenelementen (ijzer, jood, zink) en vitamines
- Water en zouten (elektrolyten zoals natrium, kalium en chloor)
De fasen van de vertering:
- Bulk fase digestie, grote voedselbrokken worden verwerkt in het darmkanaal
- lokaal digestie, afbraak van de laatste verbindingen aan het oppervlakte van de darmcellen/darmepitheel/endrocyten.
Hoe kan het contactoppervlak van voedsel en enzymen worden vergroot?
- Kauwen
- Malen
- Mengen
- Vochttoediening
- Eiwitdenaturatie, zorgt ervoor dat proteasen kunnen knippen
- Emulgeren, vetdruppels worden verkleind
- Micel vorming (gal), daarom kunnen liplazen vet makkelijk verteren
Welke koolhydraten zijn er en hoe zijn ze verbonden?
- Zetmeel (60%): amylose, alfa-1,4, amylopectine, alfa-1,4 en alfa-1,6
- Sucrose (35%): alfa-1,2
- Lactose (5%): beta-1,4
- cellulose (voedingsvezel): beta-1,4
Zetmeel afbraak, bulkfase:
Amylase knipt alfa 1,4 bindingen in het molecuul (niet aan het eind). Het knipt amylose dus tot maltotriose en maltose. Ook kan amylose alfa-1,6 bindingen niet knippen en de alfa-1,4 binding daar direct naast ook niet. Uit amylopectine ontstaat dus altijd alfa-gelimiteerd dextrine.
Zetmeel afbraak lokale fase:
- Maltotriose en maltose worden door maltase gesplitst tot enkelvoudig glucose
- Sucrase-isomaltase: splitst alfa-gelimiteerd dextrine door het verbreken van alfa-1,6 bindingen en de andere alfa-1,4 bindingen
- Lactase verbreekt lactose in glucose en galactose
De eindproducten zijn in totaal glucose, fructose en galactose
Eiwitafbraak:
Eiwitafbraak in de bulkfase vindt plaats door endopeptidasen, knippen in het midden:
- maag: pepsine
- Pancreas: trypsine, chymotrypsine, elastase
Aminopeptidasen en carboxypeptidasen zijn exopeptidases, ze knippen het tot losse aminozuren, di- en tripeptiden
Vetafbraak:
- (speeksel- en) Maaglipase (15%). Resistent voor pepsine, product : DAG + FFA
- pancreas-lipase (85%): 2-MAG + FFA, colipase nodig voor activatie (uitgescheiden door pancreas in pro-colipase vorm)
- melklipase, komt mee in moedermelk en is zuurresistent. Product = glycerol + FFA
Werking activatie pro-enzymen/preventie pancreas-zelfvertering
- Activering pro-enzymen door trypsine
- Verpakt in granulae tezamen met trypsin inhibitor, wat voorkomt dat het per ongeluk toch actief wordt)
- Trypsine activering op gang gebracht door enterokinase in duodenum.
Pas in de dunne darm wordt trypsinogeen omgezet in trypsine door enterokinase. Daar activeert het zichzelf en andere pro-enzymen
Glucosetransport:
- Via apicale zijde door middel van natrium, actief transport
- Via basolaterale zijde door passief transport
Vetzuurtransport:
Enterocyt neemt vetzuren (FFA) en monoacylglycerol op. Zijn vaak te groot om op te nemen in het bloed. In de enterocyt ontstaat dan opnieuw een triglyceride, die een vetdruppel/lipoproteïne vormt, waar eiwitten aan gaan hangen. Dan is het een chylomicronl, wordt uitgescheiden via exocytose en komen in het lymfesysteem terecht.