Hoorcollege 12 Pijn en Werkcollege 5 Pijn Flashcards
Wat zijn de 3 componenten van pijnbeleving?
Nociceptie - transmissie vanaf pijnreceptoren naar hersenen
Gedragsrespons
Pijnperceptie - emotionele waarneming van een onplezierige ervaring
Wat is het analogiepostulaat?
De aan- of afwezigheid van bewustzijn bij dieren is weliswaar niet direct wetenschappelijk aanwijsbaar, maar op de grond van aanwijsbare overeenkomsten in anatomie, fysiologie en gedrag tussen mensen en gewervelde dieren mag aangenomen worden dat er ook overeenkomsten in subjectieve beleving moeten bestaan
Hoe verloopt de pijn pathway?
Nociceptor
Primair afferent neuron (PAN)
Ruggenmerg:
- Overschakelen op (alfa)motorneuron = reflex
- Opstijgen voor projectie op cortex = bewustwording
Welke vrije zenuwuiteinden zijn er (nocicpetoren) en wat zijn hun eigenschappen?
Abeta - mechanoreceptor, lage drempelwaarde, met myeline, pijn bij overstimulatie
Adelta- nociceptor, hoge drempelwaarde, met myeline, mechanische/scherpe pijn
C - nociceptor, hoge drempelwaarde, geen myeline, polymodaal; mechanisch, thermisch, chemisch
Welke synapsen zitten in de dorsale hoorn (met betrekking tot pijn)?
PAN
Interneuronen
Motorneuronen
Projectieneuronen
Hoe verloopt de ascenderende pijnbaan?
PAN schakelt via interneuron over op projectieneuron. Dit gebeurt grootste deel extra-lemniscaal:
- In antero/ventrolaterale funiculus
- Overkruising in hetzelfde segment
- Temperatuur en pijn (C en Adelta)
Klein deel lemniscaal:
- I n dorsale kolom
- Overkruising t.h.v. verlengde merg
- Met name Abeta (en Adelta)
Welke tussenstations zijn er voor pijn in de hersenen?
Thalamus - projectie op cortex, bewustwording
Periaquaductale grijs (PAG) - endogene pijnstilling, connectie met hypothalamus en amygdala –> emotionele respons
Formatio reticularis - endogene pijnstilling, sympatische activiteit
Hoe werk endogene pijnmodulatie/gate controle theorie?
Scherpe pijnprikkel: Adelta stimuleert een projectieneuron, wrijven/likken: Abeta remt projectieneuron
Welke vormen van pijnmodulatie zijn er?
Segmentale modulatie: in één spinaal segment, gate controle in dorsale hoorn ruggenmerg
Descenderende modulatie: effect op verschillende segmenten , vanuit PAG en formatio reticularis, neurotransmitters (enkephaline, serotonine, noradrenaline), via PAN, interneuronen of direct via projectieneuron
Endorfine release: door hypofyse
Hoe werkt descenderende pijnmodulatie?
Direct door serotonine en noradrenaline
Indirect via inhiberende interneuronen:
- Serotonine en noradrenaline activeren interneuron
- Interneuron geeft enkephaline af
- Enkephaline bindt aan opiaatreceptoren op uitende van PAN
- Minder release van neurotransmitters (glutmaat)
- Inhibitie projectieneuron
Waarom is endogene pijnstilling belangrijk?
Voorkomen van sensitisatie (verlaging van de drempelwaarde voor het voelen van pijn resulterend in: hyperalgesie en allodynia
Hoe kan likken/wrijven van een pijnlijke plek leiden tot betere plaatsbepaling?
Via Abeta (tast receptoren) is er betere plaatsbepaling
Hoe kan je tijdens een operatie bepalen of het dier pijn ervaart?
Polsfrequentie, ademfrequentie, bloeddruk, oogstand
Hoe vindt de pijnperceptie van pijn in de darmen of andere inwendige organen plaats?
In de organen zitten geen Aβ vezels, wel Aδ en C-vezels. Door convergentie van viscerale en cutane nociceptoren op een gemeenschappelijk projectieneuron. De meeste viscerale pijn voel je oppervlakkig op de huid
Hoe werkt lidocaïne in het voorkomen van pijngevoel?
Lidocaine blokkeert de natrium kanalen aan de binnenkant van de cel. Lido komt minder makkelijk door myelineschede heen. De αmotorneuronen worden als laatst uitgeschakeld
