Hoofdstuk 8: de interne rechtspositie van gedetineerden Flashcards
Intramurale aspecten
Wettelijk kader rechtspositie van gedetineerden
Alles wat van buiten naar binnen gaat
Decreet 2019
Extramurale aspecten
Wettelijk kader rechtspositie van gedetineerden
Alles wat van binnen naar buiten gaat
Wet 2019
Detentieplan
Beoogt een planning te maken voor een persoon in detentie om de terugkeer naar de samenleving voor te bereiden
Reclasseringsplan
Plan dat ervoor zorgt dat de persoon klaar is om naar buiten te gaan
Juridische principes
Basisbeginselen wet rechtspositie v. gedetineerden
Zorgt ervoor dat we naar een systeem gaan van rechten en plichten en gaat rechtszekerheid creëren
Geen gunstensysteem meer
Gedetineerde als rechtsburger
Juridisch principe
De gedetineerde mag enkel zijn rechten verliezen die met zijn straf samenhangen. Al zijn andere rechten behoudt hij.
Indien men andere rechten wil beperken, moeten die: legaal, gelegitimeerd en proportioneel zijn
Legitiem: doel moet orde en veiligheid zijn
Subjectierechtelijke codificatie
Juridisch principe
Gaat in op zowel materiële en formele rechten
Formeel: recht op recht
Bevoegdheidsverdeling
Juridisch principe
De Federale overheid is bevoegd voor het regelen van de uitvoering van de straf (en gevangenis?), maar de gemeenschappen zijn bevoegd om de hulp- en dienstverlening vorm te geven.
Penologische principes
Wet rechtspositie v. gedetineerden
Zijn voornamelijk gefocust op de strafuitvoering
Detentieschade beperken
Doelstelling basiswet
- Respect voor menselijke waardigheid
- Participatie
- Normalisering
Normalisering
Detentieschade beperken
Het leven in detentie zoveel mogelijk laten lijken op de positieve aspecten van het leven in de samenleving
Normaliseren op individueel niveau
De persoon kan dezelfde rollen opnemen als een persoon buiten de gevangenis
Normaliseren op collectief niveau
Binnenbrengen van vormen van dienstverling in de gevangenis
Interne veiligheid
Veiligheid in de gevangenis
Externe veiligheid
Het beschermen van de maatschappij
Belangrijke artikels basiswet
- Indeling en bestemming van de gevangenissen
- Toezicht
- Detentieplanning
- Materiële levensvoorwaarden
- Samenlevingsvoorwaarden
- Contacten met de buitenwereld
- Godsdienst en levensbeschouwing
- Vormingsactiviteiten
- Arbeid
- Sociale hulp en juridische bijstand
- Orde, veiligheid en gebruik van dwang
- Controle- en veiligheidsmaatregelen
- Tucht
Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen
Toezicht
Overkoepelend orgaan dat op Belgisch niveau functioneert en dat afhankelijk is van de kamer van volksvertegenwoordigers. Het gaat onafhankelijk (niet meer onder MvJ) toezicht houden op bejegening van gedetineerden en lokale voorschriften.
Op nationaal niveau
Commissies van toezicht
Onafhankelijk toezicht op bejegenin van gedetineerden en betreffende voorschriften + advies geven.
Heeft ook een klachtencommissie.
Op lokaal niveau
Dynamische veiligheid
Orde, veiligheid en dwang
Wisselwerking tussen personeel en gedetineerden worden gebruikt om te kunnen inspelen op problemen.
Statische veiligheid
Orde, veiligheid en dwang
Gebruik van technische middelen voor een constructief detentieregime
Bijzondere veiligheidsmaatregelen
Controle- en veiligheidsmaatregelen
Bij ernstige aanwijzingen voor het gevaar van orde en veiligheid, kan de directeur beslissen om bijzondere veiligheidsmaatregelen te nemen
! Moet eerst schriftelijk motiveren BEHALVE bij hoogdringendheid
=/= tuchtsanctie WANT: moet stoppen wanneer er geen gevaar meer is
Individueel bijzonder veiligheidsregime
Controle- en veiligheidsmaatregelen
Wordt opgelegd waneer uit gedrag van een gedetineerde blijkt dat er een voortdurende bedreiging voor veiligheid is
Maatregelen van rechtstreekse dwang
Men gaat rechtstreeks ingrijpen wanneer dat nodig is.
! Bij gebruik van fysiek geweld, moet men eerst steeds het minst schadelijke middel gebruiken
Tuchtmaatregel
Een sanctie dat opgelegd wordt indien er een breuk is geweest van de regels in de wet.
Verschil tussen zware en lichte overtredingen
