Hoofdstuk 5: Wereldwijd imperialisme

Question 1

Waardoor was er een groei van de economie in de VS?

Answer 1

• ontdekking van goud
• ontstaan industriële revolutie

Question 2

Wat is kolonisatie?

Answer 2

het streven naar het verwerven van zoveel mogelijk kolonies om de eigen economische, politieke en culturele macht te vergroten

Question 3

Hoe zijn de Verenigde Staten ontstaan?

Answer 3

• 13 Britse kolonies komen in opstand en roepen de onafhankelijkheid uit (1776)
• zij vormen een federale republiek

Question 4

Waarom wil Japan kolonies en wat doet het?

Answer 4

• zelf hebben ze geen grondstoffen
• komt in conflict met China en Rusland
• later met Verenigde Staten (WOII)

Question 5

Waarom komt de arbeidersbeweging in de VS niet echt van de grond?

Answer 5

• tegenkanting van de werkgevers en justitie
• voldoende werkkrachten door massa weinig veeleisende immigranten
• arbeiders vormen slechts een minderheid van de bevolking

Question 6

Wat is een confederatie?

Answer 6

= losse statenbond

Question 7

Van waar naar waar verschuift de politieke en economische macht van de Verenigde Staten, na de Burgeroorlog?

Answer 7

• van het zuiden
• naar het noordoosten

Question 8

Hoe evolueerde Japan in de 19de eeuw?

Answer 8

• Japan bleef middeleeuwse maatschappij tot halfweg 19de eeuw
• met richtte zich pas naar Europa met het aan de macht komen van keizer Mutsuhito
• industrie en leger werden gemoderniseerd met steun van Groot-Brittannië en Duitsland

Question 9

Wie was de belangrijkste figuur uit het Victoriaanse tijdperk?

Answer 9

Queen Victoria

Question 10

Op welke manieren groeide de VS?

Answer 10

• in oppervlakte
• bevolking
• economie

Question 11

Wat was de aanleiding van de Burgeroorlog in de VS?

Answer 11

• de verkiezing van de republikein Abraham Lincoln tot president
• 11 zuidelijke staten zonder zich af en vormen de Geconfedereerde Staten

Question 12

Waarom hadden de Verlichtingsideeën weinig invloed in het 19de eeuwse Rusland?

Answer 12

• lijfeigenschap (slavernij) bleef nog lang bestaan, waardoor boeren volledig afhankelijk waren van hun landheer

Question 13

Wat zijn de gevolgen van de Amerikaanse Burgeroorlog?

Answer 13

• de unie wordt hersteld
• gelijke rechten voor blank en zwart
  MAAR:
• economisch niet ontvoogd
• segregatie
• Ku Klux Klan: WASP-ideaal (White Anglo Saxon Protestant)

Question 14

Wat was de belangrijkste kolonie van Groot-Brittannië in Amerika?

Answer 14

Canada:
zij krijgen het dominionstatuut: binnenlands zelfbestuur onder de Britse kroon

Question 15

Hoe verliep de Amerikaanse Burgeroorlog?

Answer 15

• bloedige en moderne oorlog
• Noorden wint, maar enkele dagen na de wapenstilstand wordt Lincoln vermoord

Question 16

Wat is de toestand van China?

Answer 16

China is zwak en wordt verdeeld door Europa

Question 17

Hoe beleefden de Verenigde Staten een grote economische expansie?

Answer 17

• aanleg van transcontinentale spoorwegen
  Gevolg: Indianenoorlogen (Wounded Knee)
• Massaproductie in reusachtige ondernemingen (taylorisme)

Question 18

Hoe kwam de Congokolonie in handen van koning Leopold II?

Answer 18

• Brit Henry Morton Stanley verkende in opdracht van Leopold II bekken van Congorivier en nam gebied voor koning in bezit
• Leopold II krijgt op Congres van Berlijn Congo Vrijstaat toegewezen
• winsten uit rubber- en ivoorhandel werden deels gebruikt voor openbare werken in België (Brussel, Oostende, Spa)

Question 19

Wat is imperialisme?

Answer 19

streven naar zoveel mogelijk macht

Question 20

Wat is de Monroe-leer?

Answer 20

geformuleerd door president James Monroe (aanvankelijk staan de VS negatief tegenover de Europese kolonisatie):
- Europese mogendheden worden ervoor gewaarschuwd zich niet langer met de aangelegenheden van het Amerikaanse continent bezig te houden (‘Amerika aan de Amerikanen’)
- in ruil zullen de VS zich afzijdig houden van de Europese politiek

Question 21

Wat was het nadeel van een tweepartijenstelsel?

Answer 21

sommige ideeën komen niet aan bod

Question 22

Wat was de belangrijkste kolonie van Groot-Brittannië in Afrika?

Answer 22

Kaapkolonie:
- gekregen in Congres van Wenen
- voordien woonden er Boeren/Afrikaners
- deze trekken naar noorden van Zuid-Afrika
- stichten daar 2 kolonies: Transvaal en Oranje Vrijstaat
- Engelsen gaan in oorlog met Boeren + gebruiken concentratiekampen
- Engelsen krijgen heel Zuid-Afrika

Question 23

Welke uitbreiding van het Russische tsarenrijk is er in het zuiden?

Answer 23

• naar de Indische Oceaan
• gevolg: conflict met Groot-Brittannië

Question 24

Wat was de oorzaak van de Burgeroorlog van de VS (1861-1865)?

Answer 24

de tegenstelling tussen Noord en Zuid:
- Noorden (= republikeinen): industrie, tegen slavernij, voor protectionisme, sterker centraal gezag
- Zuiden (= democraten): landbouw (plantages), voor slavernij, voor vrijhandel, zwak centraal gezag

Question 25

Wat was de koloniale tentoonstelling van 1897 (Tervuren, België)?

Answer 25

- nabootsing van Congolese dorpen, bewoond door 100 Congolezen - Congolezen werden als attractie tentoongesteld - 10 000 bezoekers keken vanop afstand - ze gooiden bananen en snoep naar de Congolezen - conservatieve krant La Gazette waarschuwde tegen contact met zwarten - een Antwerpenaar die bloedbroeder werd met een Afrikaan zou een menseneter zijn geworden

Question 26

Waardoor groeide de VS in oppervlakte?

Answer 26

- aankoop (bv. Louisiana, Alaska) - oorlog (bv. Californië) - verdrag (bv. met GB)

Question 27

Welke uitbreiding van het Russische tsarenrijk is er in het oosten?

Answer 27

- naar de Grote Oceaan - gevolg: conflict met Japan: Russisch-Japanse oorlog -> Rusland verliest: het is de eerste nederlaag van een westerse staat tegen een niet-westerse staat

Question 28

Wat was het tweepartijenstelsel in de 19de eeuw in Groot-Brittannië?

Answer 28

conservatieven (Tories) + liberalen (Whigs)

Question 29

Wat zijn kolonies?

Answer 29

wingewesten gelegen buiten het eigen grondgebied

Question 30

Wat was de belangrijkste kolonie van Groot-Brittannië in Oceanië?

Answer 30

Australië: - werd gebruikt als gevangenis - rijke kolonie na ontdekking van goud

Question 31

Wat is het doel van het Russische imperialisme?

Answer 31

ijsvrije havens

Question 32

Wat was het voordeel van een tweepartijenstelsel?

Answer 32

politiek zeer eenvoudig

Question 33

Hoe was de houding tegenover de gekoloniseerde volken?

Answer 33

- vreemde mengeling van paternalisme, racisme, medelijden en bewondering - alle Europeanen waren ervan overtuigd dat zij superieur waren aan de niet-blanken (ook al hadden de meeste nog nooit een vreemdeling ontmoet) - kranten en boeken sterkten hen in die overtuiging

Question 34

Waartoe leidde de grote ongelijkheid tussen de bevolkingsgroepen in Rusland?

Answer 34

tot opstanden (hard onderdrukt door de dictatuur van de tsaar)

Question 35

Bespreek het Amerikaans imperialisme vanaf 1890.

Answer 35

- VS nemen de rol van Europese kolonisten over (Cuba, Filippijnen, Panama) - bij uitbreken van WOI vestigen zij economisch imperialisme over Amerikaanse continent - zij grijpen in wanneer zij hun belangen ergens bedreigend achten

Question 36

Waarom kwam er steeds meer kritiek op Leopold II?

Answer 36

- uitbuiting en afslachting van de plaatselijke bevolking - grote leningen aan de Belgische staat werden niet terugbetaald - zijn aanstootgevende levenswijze

Question 37

Wat was het tweepartijenstelsel in de 20-21ste eeuw in Groot-Brittannië?

Answer 37

conservatieven (Tories) + socialisten (Labour)

Question 38

Wat gebeurde er in 1908 met Congo?

Answer 38

Congo werd verkocht aan Belgische staat (Belgisch Congo) -> gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur werden er sterk uitgebouwd

Question 39

Wat was de belangrijkste kolonie van Groot-Brittannië in Azië?

Answer 39

India: - rijkste, grootste kolonie - werd keizerrijk

Question 40

Hoe wijzigde het karakter van de kolonisatiebeweging rond 1850?

Answer 40

voor 1850: - vooral specerijen, goud en zilver - alleen de kustgebieden - bevolking behandeld als slaven na 1850: - alle mogelijke landbouwproducten en grondstoffen - heel het land - scholing en loon voor plaatselijke bevolking

Question 41

Wat was de Britse droom?

Answer 41

een spoorlijn van Kaïro tot de Kaap volledig over Brits grondgebied

Question 42

Waarom kolonies?

Answer 42

- economisch: grondstoffen + afzetgebied - politiek: meer macht + prestige - wetenschappelijk: ontdekkingsreizen naar binnenland - religieus: missionering (verspreiding v. geloof) - cultureel: blanke beschaving naar rest van wereld brengen

Question 43

Het Victoriaanse tijdperk is gekenmerkt door...

Answer 43

nadruk op traditionele waarden, zoals: - vaderlandsliefde - respect voor gezag - soberheid - gezin - geloof - taboe op elke vorm van lichamelijkheid / seksualiteit

Question 44

Welke religieuze vernieuwing was er in Groot-Brittannië?

Answer 44

- grote religieuze opleving in de 19e eeuw - John Henry Newman bekeerde zich tot het katholicisme - puriteinen (anglicanisme) waren streng en sober, met een strikte interpretatie van de Bijbel

Question 45

Wat deed de Engelse ontdekkingsreiziger Samuel Baker?

Answer 45

- verkende Centraal-Afrika - samen met zijn vrouw Florence, een Hongaarse die hij per opbod op Turkse slavenmarkt had gekocht

Question 46

Waardoor was er een groei van de bevolking in de VS?

Answer 46

- demografische revolutie - migratie

Question 47

Hoe zag een dag in het leven van een Victoriaan eruit?

Answer 47

- gewekt door stokslag op raam - in bad (met kleed aan!) - tanden poetsen met houtskool - heel het lichaam moet bedekt zijn + strakke corset - kleren wassen met de hand - vrije tijd: naar zee gaan / sporten / tuinieren