Hoofdstuk 3 Taal en didactiek Flashcards by marianne nijpes

Welke periodes kun je onderscheiden in het taalverwervingsproces?

De voortalige fase (0-1 jaar)
De vroegtalige fase (1-2,5 jaar)
De differentiatiefase (2,5-5 jaar)
De voltooiingsfase (5-9 jaar)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat gebeurt er in de voortalige fase?

de basis voor taalontwikkeling wordt gelegd
communicatie door oogcontact etc.
geluiden gaan verschillen in toonhoogte, luidheid en duur (vocaliseren)
Passieve woordenschat
oefent spieren tong etc

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat gebeurt er in de vroegtalige fase?

Brabbelen -> betekenisvol taalgebruik
Eerste woordjes
Actieve woordenschat neemt toe
Overgeneralisatie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat gebeurt er in de differentiatie fase?

Taalgebruik begint op volwassene te lijken
Uitspraak nog niet altijd oke
tijdsbesef hangt nog niet samen met taal
Creatief met taal
3 jaar: ca 1000 woorden

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat gebeurt er in de voltooiingsfase?

Alle processen worden uitgebouwd en verfijnd
Actieve woordenschat: 4000 woorden
enkelvoud-meervoud
tijdgebruik

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is het taalleermechanisme?

De manier waarop jonge kinderen taal leren. Namelijk in interactie met hun omgeving

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

goed taalonderwijs is … taalonderwijs

interactief

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Sociaal leren is ….

het leren van en met anderen

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Welke drie aspecten zijn van belang voor het voeren van goede interactieve gesprekken met kinderen?

Taalaanbod
Feedback
Taalproductie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat wordt bedoeld met het aspect Taalaanbod?

Je biedt taal aan in het spreken. bekende en minder bekende woorden. Je ondersteunt evt met gebaren

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat wordt bedoeld met het aspect Feedback?

Kinderen hebben baat bij de reactie van de volwassene op hun taalgebruik.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat wordt bedoeld met het aspect taalproductie?

Dat kinderen taal actief gebruiken

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat zijn interactievaardigheden?

Gespreksvaardigheden die je kunt inzetten om kinderen meer aan het woord te laten in een gesprek.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is ruimtescheppend gedrag?

Kinderen letterlijk meer ruimte geven om te praten.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Welke interactievaardigheden zijn belangrijk voor het voeren van gesprekken?

Handelingen verwoorden
Parafraseren
Beurt beschermen
Meer open vragen stellen
Ruimte scheppen
Prikkelende beweringen doen
De kijk van het kind accepteren
Beurt doorspelen
Ingaan op de inhoud
Betekenisonderhandeling

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Tips voor NT2-leerders

spreektempo
zinsbouw
accentueer
ondersteun

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is de stille periode?

Een periode dat kinderen die een 2e taal leren, niets zeggen. De stille periode zegt niets over de taalontwikkeling. Heb dus geduld

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wanneer is het VVE-beleid gestart?

In 2000

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is het VVE-beleid?

Het beleid voor voor- en vroegschoolse educatie.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is het doel van VVE?

voorkomen, vroegtijdig opsporen en aanpakken van taal- en ontwikkelingsachterstanden

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat zijn VVE-voorzieningen?

Peuterspeelzalen
Kinderdagverblijven
Basisscholen

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat zijn voorbeelden van VVE-programma’s?

Uk en Puk
Piramide
Speelplezier
Kaleidoscoop

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Met VVE wordt een kind spelenderwijs ….

voorbereid op de basisschool

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Waarom is het belangrijk taal te stimuleren bij tweetaligheid?

Omdat uit onderzoek blijkt dat de verschillen passieve woordenschat steeds groter worden naarmate kinderen ouder worden.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Vertel over de doorgaande leerlijn

belangrijk is dat overgedragen wordt van voor naar vroegschool. Kan koude/warme overdracht zijn.

Woordenschat is een belangrijk onderdeel van ...

taalverwerving

Wat is het woordgeheugen?

Onderdeel van langetermijngeheugen. Daar worden alle woorden die kinderen leren opgeslagen.

Wat zijn streeflijsten?

Lijsten die zijn opgesteld voor de actieve woordenschat van kinderen. Die elk kind moet kennen. De lijsten worden door methodemakers en leerkrachten gebruikt om hun onderwijs vorm te geven.

Wat is expliciet woordenschatonderwijs?

aanleren van woorden in een systematische aanpak

Wat is de viertakt van Marianne Verhallen?

een aanpak voor expliciet woordenschatonderwijs

Wat zijn de vier stappen van de viertakt?

1. woorden aanbieden in een betekenisvolle context (voorbewerken) 2. betekenissen verduidelijken (semantiseren) 3. herhalen en oefenen (consolideren) 4. controleren

Woordenschatonderwijs heeft alleen zin als het plaatsvindt in een ...

betekenisvolle context

Hoe leg je een nieuw woord uit in stap 2 van de viertakt?

de drie uitjes uitleggen uitbeelden uitbreiden

Wat is semantiseren?

betekenis verduidelijken

Wat is consolideren?

herhalen en oefenen

Welke drie fases van geletterdheid kennen we?

Ontluikende geletterdheid Beginnende geletterdheid Gevorderde geletterdheid

Wat is geletterdheid?

Het vermogen om lezend en schrijvend te communiceren.

Wat zijn kenmerken van ontluikende geletterdheid?

Dit is de voorschoolse periode. kinderen leren mondeling communiceren.

Wat zijn kenmerken van beginnende geletterdheid?

kleuters t/m klas 1 Ontdekken principe van alfabetisch schrift en leren lezen

Wat zijn kenmerken van gevorderde geletterdheid?

vanaf 2e klas steeds meer en beter lezen en schrijven

Wat is het aanvankelijk lezen?

lezen in groep 3

Wat is een leerlijn?

Deze beschrijft in hoofdlijnen de ontwikkeling die kinderen doormaken op een bepaald ontwikkelingsgebied

Wat is een geletterde leeromgeving?

Waar voorbeelden zijn. Bv in de klas een lees- of schrijfhoek. Jijzelf als voorbeeld

Wat is het fonologisch bewustzijn?

Het kunnen doorzien van de klankstructuur van een woord. bv splitsen in lettergrepen, hakken en plakken, toepassen van eindrijm

Wat is fonemisch bewustzijn?

De gevorderde fase van fonologisch bewustzijn: Het besef dat woorden uit fonemen, uit klanken, zijn opgebouwd.

Wanneer ontwikkelt het klankbewustzijn zich?

Tijdens de schrijfontwikkeling: tekeningen, krabbels en letters

Wat is gevorderde geletterdheid?

Kinderen gaan steeds sneller woorden en woordgroepen herkennen. ontdekken samenhang en opbouw verschillende teksten.

Wat is de elementaire leeshandeling?

eenvoudige teksten lezen en schrijven

Wat zijn referentieniveaus?

Wat kinderen moeten kunnen en kennen. Basisschool: 1F vmbo: 2 F MBO: 3F VWO: 4F

Welke leesontwikkelingsniveaus zijn er?

- Aanvankelijk/beginnend technisch lezen - Voortgezet technisch lezen -

Wanneer start het aanvankelijk lezen?

als de elementaire leeshandeling toegepast kan worden, het spellend lezen

Wat zijn deelvaardigheden?

Bv auditieve analyse visuele synthese

Wat is begrijpend lezen?

Het vermogen om teksten te begrijpen

Noem een aantal leesstrategien?

Voorspellen vragen stellen teruglezen om de tekst te begrijpen

Wat is dyslexie?

Een leesstoornis. Betekent letterlijk: moeite met lezen

Wat zijn de fases van de schrijfontwikkeling?

1. Tekenen 2. Krabbelen 3. Ketens letterachtige vormen of letters 4. Het gebruiken van één of enkele letters voor het hele woord 5. Invented spelling (klanken schrijven zoals je ze hoort)

Wat is stellen?

Het schrijven van een tekst

Welke twee schrijfstrategieën moeten kinderen kunnen toepassen?

- vertellend schrijven - denkend schrijven

Wat is vertellend schrijven?

'praten op papier', groep 4, 5, 6

Wat is denkend schrijven?

Lijkt meer op het oplossen van een probleem. bij ingewikkelder onderwerpen schrijver blijft schrijven en schrappen vanaf groep 5

Wat is het stappenplan voor te leren vaardigheden bij denkend schrijven?

1. Bepalen van doel, publiek, tekstsoort 2. verzamelen, selecteren en ordenen van de inhoud 3. structureren van de tekst 4. formuleren 5. reviseren 6. verzorgen van de tekst

Wat is het fonologisch principe?

De hoofdregel van ons spellingsonderwijs; voor elke spraakklank schrijven we een apart teken

Wat is foneem?

klank

Wat is grafeem?

letter

Wat is het morfologisch principe?

uitgaan van de vorm van een woord. bv langermaakwoord of tijd

Wat is de regel van gelijkvormigheid?

bv langermaakwoorden

Wat is de regel van de overeenkomst?

opbouw in spelling. Hij schrijft, hij loopt (beide t)

Wat is het etymologisch principe?

Herkomst van het woord bepaald de schrijfwijze (mannequin, computer)

Wat is het syllabisch principe?

Sylllabes zijn bepalend voor hoe een woord te schrijven (klankgroepenwoord)

Wat is een syllabe?

Een klankgroep. bv loo-pun klankgroepen loo en pun = syllabe

Wat is de verenkelingsregel?

klankgroep eindigend op lange klank wordt ingekort loo-lo

Wat is de verdubbelingsregel?

Klankgroep met korte klank wordt medeklinker verdubbeld