Hoofdstuk 1: Wat is onderzoek?

Question 1

Doel van onderzoek

Answer 1

“Informatie verzamelen om een keuze te maken op basis van het resultaat van de zoektocht”
• Vanuit een behoefte aan informatie
• Om complexe situaties beter te begrijpen
• Om de waarheid boven tafel te krijgen

Question 2

Onderzoeksmethode

Answer 2

“de systematische en doelgerichte werkwijze om gegevens te verzamelen, te analyseren en te interpreteren”

Question 3

Technieken

Answer 3

“een activiteit om gegevens te verzamelen zoals een enquête, interview, observatie, test of simulatie”

Question 4

Waarom verdiepen in onderzoek?

Answer 4

Meer en gerichter zaken ontdekken

Jezelf een kritische gebruiker van informatie maken

Question 5

Onderzoek

Answer 5

“een doelbewust en methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op vooraf gestelde vragen volgens een vooraf opgesteld plan”

Question 6

3 kenmerken onderzoek

Answer 6

• Er is een duidelijk doel
• Gegevens worden systematisch verzameld
• Gegevens worde systematisch geïnterpreteerd

Question 7

Fundamenteel onderzoek

Answer 7

“Onderzoek dat uitsluitend wordt uitgevoerd om processen en uitkomsten daarvan te begrijpen met een wetenschappelijk doel”

Question 8

Doel fundamenteel onderzoek

Answer 8

Kennis opdoen voor het ontwikkelen of uitbreiden van wetenschappelijke theorieën.
Het doel is niet om een probleem in de praktijk op te lossen.

Question 9

Praktijkgericht onderzoek

Answer 9

“Onderzoek dat uitgevoerd wordt n.a.v. een specifiek probleem in de praktijk, dat resulteert in de oplossing van het probleem of nieuwe kennis over het probleem”

Question 10

Positivistische onderzoeksbenadering

Answer 10

• Er is één bestaande werkelijkheid
• Algemene wetmatigheden
• Onderzoeksresultaten zijn makkelijker te veralgemenen (tijd- en context overschrijdend)
• Scheiding tussen oorzaak en effect
• Storende factoren / vertroebeling moeten geminimaliseerd worden
• Waardenvrij onderzoek

Question 11

Constructivistische of interpretatieve onderzoeksbenadering

Answer 11

• Er zijn meerdere geconstrueerde werkelijkheden
• Kennis wordt door ieder mens op een eigen wijze geconstrueerd
• Men gaat opzoek naar interpretaties van gebeurtenissen
• Onmogelijkheid tot veralgemening
• Waardegebonden onderzoek

Question 12

Kritische-emancipatorische onderzoeksbenadering

Answer 12

• Kennis is niet waardenvrij en wordt bepaald door machtsrelaties
• Belang van ervaringskennis en –deskundigheid
• Bestaande structuren moeten in vraag gesteld worden
• Onderzoek moet bijdragen aan de emancipatie van groepen en mensen (empowerment)

Question 13

3 onderzoeksbenaderingen of paradigma’s

Answer 13

• Positivistische onderzoeksbenadering
• constructivistische of interpretatieve onderzoeksbenadering
• kritisch-emancipatorische onderzoeksbenadering

Question 14

Criteria kwaliteit in onderzoek

Answer 14

• Controleerbaarheid
• Betrouwbaarheid
• Validiteit
• Objectiviteit
• Ethische verantwoord

Question 15

Controleerbaarheid

Answer 15

De mate waarin beoordeeld kan worden wat er tijdens een onderzoek is gedaan, hoe iets is uitgevoerd en welke gegevens dat heeft opgeleverd, zoals:
• Transparantie over de toegepaste onderzoeksmethode
• Melding van de beperkingen van het onderzoek
• Transcript van interviews en mogelijkheid om databank in te zien

Question 16

Betrouwbaarheid

Answer 16

= de mate waarin het resultaat van een meting stabiel is bij een andere onderzoeker, een ander tijdstip, een ander meetinstrument en overige omstandigheden
Goede meetprocedures gebruiken zodat toevalsfouten kunnen vermeden worden
Vb. Zijn kinderen coöperatief of agressief en slechts één waarneming verrichten
Remedie
• Standaardisering van procedures
• Herhaling en “middelen” van de resultaten

Question 17

Validiteit

Answer 17

De mate waarin je gemeten hebt wat je wilde meten.

Question 18

Som de 3 vormen van validiteit op

Answer 18

• Begripsvaliditeit (construct validity)
• Interne validiteit (causal validity)
• Externe validiteit (generaliseerbaarheid)

Question 19

Begripsvaliditeit (construct validity)

Answer 19

• Systematische fouten vermijden, d.w.z. fouten die het meetinstrument continu in een bepaalde richting beïnvloeden
Vb. Vraag aan huisvaders in face-to-face interview: hoe vaak bent u vreemd gegaan?
• Remedie
Goede meetinstrumenten ontwikkelen om abstracte kenmerken te operationaliseren
Herhaling lost hier niets op

Question 20

Interne validiteit (causal validity)

Answer 20

• Oorzaak-gevolg conclusies
• De mate waarin we erin slagen over oorzaken van verschijnselen “goede” conclusies te trekken
• Foute causale redeneringen vermijden
Vb. gebruik van pc en oplossen van wiskundeproblemen. Twee groepen. Kinderen mogen zelf groep kiezen. Andere variabelen spelen ook mee. Kinderen die pc kiezen kunnen al wat meer ervaren zijn dan de anderen.

Question 21

Externe validiteit (betrouwbaarheid)

Answer 21

• De mate waarin de onderzoeksresultaten ook gelden voor soortgelijke andere groepen en verschijnselen
Vb. extrapoleren van onderzoeksresultaten over het gedrag van studenten naar de ganse bevolking
• Dilemma van de onderzoeker