History Β.3 Flashcards
Η διανομη των εθνικων γαιων.
Τι ειναι οι «εθνικες γαιες» και ποια ηταν η εκταση τους;
Απο τα πολλα προβληματα που κληροδοτησε απο την Οθωμανικη κατοχη το ελληνικο κρατος το πιο σημαντικο και περιπλοκο ηταν αυτο των «εθνικων γαιων».<Εθνικες>>,ηταν οι ακινητες, οι κτηματικες ιδιοκτησιες των Οθωμανων στις περιοχες που περιηλθαν στον ελεγχο του ελληνικου κρατους.Οι ιδιοκτησιες αυτες ειτε ανηκαν στο Οθωμανικο δημοσιο, ειτε σε μουσουλμανικα ιδρυματα ειτε σε ιδιωτες,ως ιδιοκτησι η ως δικαιωμα νομης(εκμεταλευσης).
Οι περιουσιες αυτες περασαν στην κυριαρχια του ελληνικου κρατους <<επαναστατικο>>.Για τις ελληνικες επαναστατικες κυβερνησεις αποτελεσαν το πρωτο και, ουσιαστικα το μονο καιφαλαιο στην εποχη του πολεμου, για αυτο και χρησιμοποιηθηκαν (1)ως υποθηκη για την συναψη δανειων, η (2)ως μεσα εξασφαλισης εσοδων μεσω της εκποιησης τους.Η εκταση των γαιων αυτων μπορουσε να υπολογιστει μονο κατα προσεγγιση,καθως το σχετικο με την εγγειο ιδιοκτησια Οθωμανικο καθεστος ηταν περιπλοκο,οπως και οι μηχανισμοι απογραφης των περιουσιακων στοιχειων.Υπολογιζεται οτι η εκταση των εθνικων κτηματων ανερχοταν χονδρικα στα 4.000.000 εως 5.000.000 στρεμματα.</επαναστατικο></Εθνικες>
Ποια ηταν τα προβληματα στην διανομη των εθνικων γαιων;
Η διανομη των εθνικων γαιων, αν και αποτελουσε γενικη επιθυμια συναντουσε πολλα προβληματα στην πραξη.Πολλοι απο τους καλιεργητες αυτων των κτηματων,ειχαν δικαιωματα εκμεταλευσης της γης απο τα προεπαναστατικα χρονια.Καλιεργουσαν δηλαδη για πολλες γενιες τα χωραφια αυτα, και κατεβαλαν ενα ποσοστο (περιπου 15%0 στον κατ’ονομα ιδιοκτητη, καθως και τον φορο επι της παραγωγης, την δεκατη.Οπωςδηποτε ειχαν ισχυρα δικαιωματα ιδιοκτησιας πανω στη γη και ηταν δυσκολο το κρατος να τους ζητησει να τα εξαγορασουν καταβαλοντας υψηλο τιμημα.Η εξαγορα εξαλου προυπεθετε και τιτλους ιδιοκτησιας, πραγμα που ηταν ανυπαρκτο στον Οθωμανικο χωρο,οπου υπηρχαν συνηθως επαλληλα δικαιωματα γης.
Απο την αλλη πλευρα στην Στερεα Ελλαδα ενα σημαντικο τμημα των εθνικων γαιων δεν ηταν υπο τον ελεγχο των επαναστατων στο τελος του πολεμου,περασαν αμεσα στα χερια ιδιωτων με απευθεια εξαγορα απο τους Οθωμανους ιδιοκτητες σε χαμηλη μαλιστα τιμη.Ετσι το κρατος εχανε την ευκαιρια διαμεσολαβησης και της αποκομοισης προσοδων.Δεν ηταν επισης σπανιες οι καταπατησεις ειδικα σε περιοδους ταραχων και κρισης,καταπατησεις που δυσκολα μπορουσαν να αποδειχθουν σε εδαφη με αμφισβητουμεα πιστοποιητικα ιδιοκτησιας.Στο χωρο της εγγειας ιδιοκτησιας το οθωμανικο διακαιο διεφερε σημαντικο απο το Βυζαντινορωμαικο το οποιο υιοθετησε το ελευθερο ελληνικο κρατος.Η προσαρμογη των πραγματικων δεδομενων στη μεταβολη αυτη αφηνε χωρο για καθε ειδους ατασθαλειες.
Με ποιους τροπους αντιμετωπιστηκε το ζητημα των εθνικων γαιων κατα τη διαρκεια της επαναστασης και ποια ηταν η οριστικη του αντιμετωπιση κατα τον 19ο αι;Να αξιολογησετε τα αποτελεσματα απο την προσπαθεια την οποια εγινε.
Γενικοτερα ομως,οι τασεις οδηγουσαν στον πολυτεμαχισμο των εθνικων γαιων σε μικρες η μεσαιες ιδιοκτησιες και οχι στην συγκεντρωση μεγαλων κτηματων στα χερια λιγων καιφαιλαιουχων.Αυτο ισως οφειλοταν (1)στην ελειψη μεγαλων κεφαλαιων αλλα και (2)στην ταση αποκτησης ακινητης περιουσιας στις μεγαλες πολεις,ιδιαιτερα στην Αθηνα.(3)Η αποκτηση μεγαλης εγγειας ιδιοκτησιας δεν ηταν στις προθεσεις των πλουσιων, γεγονος που αμβλυνε τις αντιθεσεις και δεν επετρεψε να αναπτυχθουν σημαντικες κοινωνικες εντασεις γυρω απο το προβλημα των εθνικων γαιων.Ταυτοχρονα (4)η δημιουργια μικρων ιδιοκτησιων,ευπροσληπτων στις κρισεις, έκθετων στις διαθεσεις της αγορας και τις φορολογικες πιεσεις,ευνοησε την αναπτυξη ενος συστηματος πολιτικης προστασιας,οι τοπικοι πολιτευτες δηλαδη αναλαμβαναν να περιορισουν τις ασκουμενες πιεσεις παρεμβαινοντας στους κυβερνητικους μηχανισμους του κρατους.Επροκειτο δηλαδη για εναν ρολο αναλογο των ΠΡΟΕΣΤΩΝ κατα την προεπαναστατικη περιοδο.
Η οριστικη αντιμετωπιση του προβληματος εγινε με νομοθετικες ρυθμισεις κατα την περιοδο 1970-1971.Στοχος των νομοθετηματων ηταν (1) Να εξασφαλιστουν κατα προτεραιοτητα οι ακτημονες χωρικοι,με την παροχη γης, απαραιτητης για την επιβιωση τους.(2)Ταυτοχρονα το κρατους προσπαθουσε να εξασφαλισει μεσα απο τη διαδικασια της εκποιησης τα μεγαλυτερα δυνατα εσοδα, που θα εδιναν μια ανασα στο διαρκες δημοσιονομικο προβλημα.Οι στοχοι αυτοι βεβαια ηταν αντιφατικοι, και μονο ο πρωτος επιτευχθηκε σε ικανοποιητικο επιπεδο.Συμφωνα με τις νομοθετικες ρυθμισεις οι αγροτες μπορουσαν να αγορασουν οση γη ηθελαν, με ανωτατο οριο τα 80 στρεμματα σε ξηρικα εδαφη και 40 στρεμματα στα αδρευομενα.Απο το 1870 ευς το 1911 διανεμηθηκαν 2.650.000 στρεμματα με 370.000 παραχωρητηρια, πραγμα που δειχνει οτι οι φιλοδοξιες η και η δυνατοτητες των αγροτων για αγορα γης ηταν περιορισμενες, και ο πολυτεμαχισμος της γης ηδη μεγαλος.Πρεπει να επισημανθει οτι για τις περιοχες που χαρακτηριζοταν ως φυτειες, ελαιοδεντρα και αμπελια, ο μεσος ορος εκτασης των ιδιοκτησιων ηταν σαφως μικροτερος εκεινων που προοριζοταν για καλιεργεια δημητριακων.Επροκειτο ιμως για σημαντικη διανομη εθνικων γαιων, ιδιαιτερα αν συκριθει με τα 600,000 στρεμματα πουθ ειχαν διανεμηθει κατα την περιοδο 1833-1870.ΩΣΤΟΣΟ ΜΟΝΟ ΤΟ 50% ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΤΗΜΟΥ ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΜΕΝΩΝ ΓΑΙΩΝ ΠΛΗΡΩΘΗΚΕ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣΤΕΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ.
