Hindoeïstische Goden Flashcards
Brahma
Kenmerken
- oudere man met Rode of gouden huid
- 4 hoofden ( 4 monden verw. naar 4 bronnen van kennis voor de 4 vedas) met (witte) baarden en kronen
in de 4 handen:
- Lotusbloem (symb. de aard van levende wezens), OF lepel (om offervuur te voeden)
- geschriften (symb. kennis van de wezens),
- gebedskralen (symb. de tijd),
- waterpot (symb. de schepping)
- zit op een lotusbloem of rijdt op een zwaan.
Achtergrond
in de drie-eenheid (trimurti) bekend als de scheppende kant van God.
slechts zelden voorkeursgod -> amper tempels aan gewijd in India.
echtgenoot is Sarasvati.
Vishnu
Kenmerken
- meestal zwart of blauw afgebeeld
- in de 4 handen:
1. schelp (symb. het onderling verbonden cyclische bestaan)
2. lotusbloem (zuiverheid en transcendentie)
3. oorlogsdiscus (symb. hem als degene die tot oorlog overgaat om de kosmische balans te corrigeren als deze omslaat in overhand van onrecht.)
4. knuppel (gada) (symb. autoriteit en kracht van kennis)
- Zittend op adelaar (garoeda), liggend op slang (shesha) of staand.
- vaak afgebeeld met partner Lakshmi
Achtergrond
in de drie-eenheid (trimurti) bekend als de onderhoudende, zorgzame of beschermende kant van God. Oergodheid had 10 avatars:
- Matsya, de vis
- Koerma, de schildpad
- Varaha, het wilde zwijn
- Narasimha, de man-leeuw
- Vamana, de dwerg
- Parasurama, de krijger
- Rama, de ideale zoon, man en koning
- Krishna, koeienhoeder, vertelt de wijze van het leven Boeddha
- Kalkin, de ruiter op het witte paard, die nog moet komen
Shiva
Kenmerken
- op het hoofd:
1. maansikkel
2. soms derde oog
3. blauwe keel (door drinken gif)
- in de handen:
1. drietand (gelaagde symb. kan o.a. staan voor de trimurti, volgens hindoes die hem als voorkeursgod beschouwen belichaamt hij de hele trimurti)
2. trommel (god van de dans, hij is volgens volgers de trimurti en doet dit in de vorm van spel)
3. gebedskralen
4. soms gevechtsbijl
- Soms weergegeven als dansend terwijl hij bij een cirkel van vuur een demon vertrappelt.
- Vaak gekleed in tijgervel, haar opgeknoopt (symb. dat hij niet om voorkomen geeft, cf. asceet)
Achtergrond
in de drie-eenheid (trimurti) bekend als de vernietigende kant van God.
echtgenoot en vader. Eerst getrouwd met Sati, daarna met Parvati.
Vaak afgebeeld met volledige familie: Parvati, Ganesha en rijdier Nandi
Koning van de dans: Voor diva is het hele proces waarin hij de wereld schept, in stand houdt en uiteindelijk vernietigt, een soort spel (lila). Er is geen noodzaak voor deze perfecte en transcendente godheid óm te creëren. Er is kwaad en lijden in de wereld om dat individuen wel met slechte intenties durven te handelen.
Asceet: hij is het ideaal van onthechting, voorbeeld voor personen die dat ook beogen. Net omdat hij om voorkomen en sociale normen niet geeft, hing hij vaak rond crematie gronden.
Varanasi (stad): geschapen door de thuisbasis van Siva en Parvati, vandaar ook de oorsprong van de tijd en de kosmos. Wordt gezien als het spirituele Florida: mensen komen er om te overlijden. Sterf je er, is de kans op verlossing (moksa) zgn. groter. Er is onder gelovigen echter dissensus, of toch minstens diversiteit in de benadering van dit proces.
Hanuman
Kenmerken
- Gelaat en voorkomen van een sprekende aap, opvallende staart. (Hanuman zou etymologisch te herleiden zijn naar het Sanskrit voor ‘het hebben van een grote kaak’).
- in de hand een Gada (soort van knuppel).
Achtergrond
Rol in Ramayana:
Hanuman was generaal van het apenleger dat door apenkoning Sugriva (die zijn troon besteeg dankzij Rama en Laksmana). Hanuman is de zoon van windgod Vayu. Hij liet een reusachtige brug aanleggen van India naar Lanka, waar Sita naartoe ontvoerd was.
Rol in Maharabta:
Hanuman verschijnt ook in de Mahabharata, een poëtisch verslag van de epische strijd tussen de families Pandava en Kaurava.
Omdat hij Hanuman de zoon is van Vayu, wordt hij ook beschouwd als de halfbroer van Bhima, de tweede van de Pandava-broers en zussen die ook verwekt waren door de god van de wind.
Tijdens de ballingschap van de Pandava’s verschijnt Hanuman vermomd als een zwakke en oude aap voor Bhima om zijn arrogantie te bedwingen en hem de waarde van nederigheid te leren.
Bhima komt een veld binnen waar Hanuman met zijn staart in de weg ligt. Bhima, die zich niet bewust was van de identiteit van de aap, zei hem de staart te verwijderen; in reactie daarop zei Hanuman hem dat hij het zelf moest verwijderen. Bhima probeert het uit alle macht, maar kan de staart niet van de eigenaar scheiden. Omdat hij de machtige krijger is die hij was, komt Bhima al snel tot de conclusie dat deze aap veel krachtiger moet zijn dan hij. Hanuman onthult zijn identiteit en de twee broers omhelzen elkaar.
Devotie: Hanuman is een van de meer populaire godheden in het hindoeïstische pantheon en wordt algemeen aanbeden als een magische godheid die het vermogen heeft om boze geesten te overwinnen.
Krishna
Kenmerken
- zwarte, donkere of blauwe huid
de fluit (bansuri) spelende
- tribanga positie: ene been voor de andere gebogen
- wordt ook afgebeeld als baby, peuter of kind die zoetigheden eet.
- veer van pauw op het hoofd.
Achtergrond
Meest populaire godheid/avatar. Hij bevrijdt de wereld van het kwaad.
Was een stout personage, die het verleiden van getrouwde vrouwen niet schuwde en was over het algemeen een ondeugend kind.
Als volwassen man vocht hij met de pandava’s mee. Hij wordt dan ook vaak afgebeeld als de wagenmenner van Arjuna (maharabta-oorlog). Hij keerde op volwassen leeftijd terug naar het koninkrijk waar zijn familie vermoord werd en hij als baby weggesmokkeld kon worden. Hij vermoordde Kams en werd zelf koning. Hij bleef echter een rokkenjager en trouwde 16.100 vrouwen.
devotie tot ver buiten India gepromoot: ISKCON-beweging.
Nandi
Kenmerken:
- zittende stier in tempels van shiva
- dierlijk-antropomorfe vorm, met de kop van een stier en vier handen, met antilope, bijl, knots en handteken van angsteloosheid (abhaya mudra).
Achtergrond
Rijdier van Shiva/ Siva, daardoor dus ook vaak terug te vinden op afbeeldingen met hem (linksonder op het gezins afbeeldinkje van Shiva hierboven.
Ganesha
Kenmerken
- Hoofd van een olifant, buikje, roze huid.
- op lelieblad gezeten.
- in de handen:
1. bijl
2. soms (in vroege afbeeldingen) afgebroken slagtand.
3. kom met zoetigheden en een snoepje in de slurf. (zoetigheden worden hem geofferd.)
Achtergrond
als godheid bekend voor het moeiteloos doen verdwijnen van moeilijkheden en obstakels, alhoewel de creatie van obstakels hem soms ook wordt toegeschreven.
Hoewel sommige teksten zeggen dat Ganesha werd geboren met een olifantenkop, krijgt hij het hoofd in de meeste verhalen pas later. Het meest terugkerende motief in deze verhalen is dat Ganesha door Parvati werd gemaakt met klei om haar te beschermen en dat Shiva hem onthoofde toen Ganesha tussen Shiva en Parvati kwam. Shiva verving vervolgens het oorspronkelijke hoofd van Ganesha door dat van een olifant. Details van de strijd en waar het vervangende hoofd vandaan kwam, variëren van bron tot bron. Een ander verhaal zegt dat Ganesha rechtstreeks door Shiva’s gelach is ontstaan. Omdat Shiva Ganesha te aantrekkelijk vond, gaf hij hem de kop van een olifant en een uitstekende buik.
Lakshmi
Kenmerken
- figuur beladen met symbolisme
- 4 handen, met de 4 te begeren waarden van het hindoeïsme
1. Dharma - het morele
2. Artha - het werken naar rijkdom
3. Kama - het werken naar liefde en emotionele vervulling
4. Moksa - het werken naar zelfkennis en verlossing
- Twee handen met een lotus
Achtergrond
Deel van vrouwelijke drievuldigheid - tridevi: als godin van rijkdom, fortuin, kracht, schoonheid, vruchtbaarheid en welvaart. Vrouw van Visnu
Sarasvati
Kenmerken
- wordt meestal afgebeeld met 4 armen en 4 handen met daarin:
1. een boek (symb. de vedas)
2. gebedskralen (symb. meditatie en spirituele rust)
3. een waterpot (sym. de kracht om het goed van het kwaad te scheiden)
4. een veena - muziekinstrument (symb alle creatieve kunsten en de wetenschap)
- een zwaan wordt meestal in haar omgeving getoond, soms wordt een pauw afgebeeld.
Achtergrond
deel van vrouwelijke drie-eenheid - Tridevi: als godin van kennis, muziek, vloeiend water, overvloed en rijkdom, kunst, spraak, wijsheid en leren.
vrouw van Brahma
