HET TESTAMENT Flashcards
Wat is het eerste kenmerk van een testament volgens de definitie in het Burgerlijk Wetboek?
Een testament is een eenzijdige rechtshandeling, in tegenstelling tot een schenking.
Wat betekent het dat een testament een vormelijke rechtshandeling is?
Een testament moet aan bepaalde vormvereisten voldoen. Als deze niet worden gevolgd, is het testament niet geldig. Het opstellen van een testament vereist een plechtige akte.
Wie moet het testament opstellen volgens de definitie?
Het testament moet worden opgesteld door de erflater, degene die het testament maakt. Het testament kan niet door een vertegenwoordiger namens de erflater worden opgesteld. Dit geldt zowel voor wettelijke vertegenwoordiging als contractuele vertegenwoordiging (lastgeving).
Wat zijn de gevolgen van het feit dat het testament door de erflater zelf moet worden opgesteld?
Ten eerste kan een testament niet worden opgesteld door een vertegenwoordiger. Ten tweede moet de erflater zelf de legataris(sen) aanwijzen in het testament. De wil van de erflater mag niet worden beïnvloed door iemand die zijn/haar handtekening op het eigenhandige testament plaatst. Het hoogstpersoonlijke karakter van het testament betekent ook dat het niet mogelijk is om een gemeenschappelijk testament op te maken, in tegenstelling tot een spiegeltestament.
Wat moeten beschikkingen in een testament bevatten?
Een testament moet zowel patrimoniale (gerelateerd aan vermogen) als niet-patrimoniale beschikkingen bevatten. Het kan niet beperkt blijven tot het uiten van wensen en verzoeken.
Wanneer krijgt een testament uitwerking?
Een testament krijgt pas uitwerking na het overlijden van de erflater. Wat tijdens het leven van de erflater bestemd is, hoort niet thuis in het testament. De rechts- en handelingsbekwaamheid van de legataris wordt beoordeeld op het moment van overlijden. Legatarissen moeten bestaan op het moment van overlijden van de testator, maar het is mogelijk om een testament op te stellen ten voordele van personen die op het moment van de redactie van het testament nog niet bestaan.
Wat is het laatste kenmerk van een testament volgens de definitie? herroepb
Een testament is ad nutum herroepbaar, wat betekent dat het op elk moment zonder enige motivering kan worden herroepen. De erflater kan eenzijdig van gedachten veranderen en het testament herroepen. Het kan direct na opstelling of zelfs jaren later worden herroepen.
Wat is het onderscheid tussen een testament en een legaat?
Een testament is het juridische instrument (instrumentum) waarin de specifieke beschikkingen (legaten) staan. Het testament zelf is de overkoepelende rechtshandeling, terwijl legaten de concrete bepalingen zijn over wie welke goederen of rechten ontvangt na het overlijden van de erflater.
Wat betekent het vereiste van “gezondheid van geest” bij testamenten?
Het houdt in dat de testator, degene die het testament maakt, gezond van geest moet zijn. Dit betekent dat de testator over een voldoende en bewuste vrije wil beschikt. Het is belangrijk dat de testator goed begrijpt wat hij of zij doet en wat de draagwijdte van de beschikking in het testament is.
Wie beoordeelt of de testator gezond van geest is?
Het is een feitenkwestie die door de rechter wordt beoordeeld als er een betwisting is voor de rechtbank. De rechter moet strenger optreden dan bij de beoordeling van wilsgeschiktheid in het gewone verbintenissenrecht. Dit strengere optreden is gerechtvaardigd omdat het maken van een testament een verregaande rechtshandeling is, vooral bij schenkingen. Het is belangrijk dat de testator goed begrijpt wat hij of zij doet, aangezien er bij een schenking geen tegenprestatie wordt ontvangen zoals bij een verkoop.
Wat is het verschil tussen wilsgeschiktheid bij het opstellen van een testament en wilsgeschiktheid in het gewone verbintenissenrecht?
Volgens de rechtsleer is er geen verschil in de beoordeling van wilsgeschiktheid bij het opstellen van een testament en wilsgeschiktheid in het gewone verbintenissenrecht. Hoewel er aanvankelijk een versterkte controle op wilsgeschiktheid werd beoogd bij testamenten en schenkingen, omdat men in 1804 negatief stond tegenover testamenten, blijkt in de praktijk dat deze versterkte controle niet plaatsvindt bij de beoordeling door de rechter.
Wat houdt het begrijpen van de zin en draagwijdte van de beschikking in?
Het gaat verder dan alleen het hebben van psychische aandoeningen of krankzinnigheid. Het betekent dat de testator volledig begrijpt wat de inhoud en gevolgen van de beschikkingen in het testament zijn. Het gaat erom dat de testator de betekenis en implicaties van zijn of haar beslissingen begrijpt.
Is het vereiste van toestemming bij testamenten hetzelfde als in het gemeen recht?
Nee, het vereiste van toestemming bij testamenten is strenger dan in het gemeen recht. Bij testamenten en schenkingen wordt er volgens de rechtsleer strenger gecontroleerd op wilsgeschiktheid dan bij andere rechtshandelingen. Dit komt doordat testamenten vaak als negatief werden gezien in 1804 en men wilde voorkomen dat goederen buiten de familie zouden worden geschonken.
Wat is het vereiste met betrekking tot twijfel bij testamenten
Er mag geen enkele twijfel bestaan over de wilsvrijheid en de geestelijke gezondheid van de testator. Als er twijfel bestaat over de wilsvrijheid, zal sneller tot nietigheid worden besloten dan in het gewone verbintenissenrecht. In de praktijk worden echter weinig testamenten nietig verklaard op basis van geestelijke gezondheid.
Wat is het effect van het vereiste van geen enkele twijfel?
Het effect is dat in de praktijk weinig testamenten en schenkingen nietig worden verklaard vanwege geestelijke ongezondheid. Rechters stellen dat er geen enkele twijfel mag bestaan over de geestelijke ongezondheid om tot nietigheid over te gaan, terwijl tegelijkertijd wordt verwacht dat de wil bewuster en vrijer is dan bij rechtshandelingen onder bezwarende titel.
Wanneer moet het bewijs worden geleverd met betrekking tot de geestelijke toestand van de testator?
Het bewijs moet worden geleverd op het moment van het testament of de schenking zelf. Dit kan worden aangetoond door bijvoorbeeld aan te tonen dat de persoon gedurende een langere periode een bepaalde geestelijke aandoening had. Degene die het testament betwisten, moeten tegenbewijs leveren dat de testator zich op dat moment in een heldere tussenpoos bevond. Als iemand beweert dat de testator op dat moment niet geestelijk gezond was, is het aan hen om dat aan te tonen.
Wat kan een notaris doen in situaties waarin er twijfel bestaat over de geestelijke gezondheid van de testator?
Een notaris kan in bepaalde gevallen een medisch attest vragen aan de huisarts om het testament te mogen opstellen of om een schenking te doen. Dit kan gebeuren bij twijfel over de geestelijke gezondheid, na het overlijden om potentiële discussies over het testament te voorkomen, of bij oudere mensen waarbij de geestelijke gezondheid mogelijk ter discussie kan worden gesteld.
Welke bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt bij testamenten, inclusief getuigen en vermoedens?
Alle bewijsmiddelen kunnen in principe worden gebruikt bij testamenten, inclusief getuigenverklaringen en vermoedens. Dit betekent dat verschillende vormen van bewijs kunnen worden ingediend om de geestelijke gezondheid van de testator te beoordelen.
Wat is de tegenstrijdigheid met betrekking tot de verantwoordelijkheid van de notaris bij de geestelijke gezondheid van de testator?
Hoewel notarissen verplicht zijn om de geestelijke gezondheid van de testator na te gaan, zijn ze niet bevoegd om medische attesten of diagnoses te stellen. Dit creëert een dilemma waarin notarissen verantwoordelijk kunnen worden gehouden als ze een testament opstellen voor een persoon die niet gezond is van geest.
Hoe kunnen medische getuigschriften en getuigenissen van artsen worden verkregen?
In de praktijk kan de notaris de cliënt vragen om een medisch attest te verkrijgen van hun huisarts. De huisarts geeft het attest vervolgens aan de cliënt, die het op zijn beurt aan de notaris overhandigt. Op deze manier wordt ervan uitgegaan dat er geen schending is van het medisch beroepsgeheim. Het is echter belangrijk op te merken dat een notaris niet rechtstreeks een medisch attest kan vragen of verkrijgen van een arts.
In welke situaties kan een notaris een medisch attest verkrijgen op verzoek van de testator?
In uitzonderlijke gevallen, zoals wanneer een testator op zijn sterfbed ligt en het niet haalbaar is om eerst een beroep te doen op een huisarts, kan de notaris op verzoek van de testator een medisch attest verkrijgen. Dit kan gebeuren om zekerheid te krijgen over de geestestoestand van de testator voordat het testament wordt opgesteld.
Kan een medisch attest dat tijdens het leven van de testator is afgegeven, worden gebruikt als bewijs van geestelijke gezondheid?
Er zijn gevallen waarin gebruik is gemaakt van medische attesten die tijdens het leven van de testator zijn afgegeven. In deze gevallen moet er een belangenafweging plaatsvinden tussen het belang van het medische beroepsgeheim en het belang van de testator dat het testament al dan niet wordt uitgevoerd. Deze attesten kunnen in bepaalde contexten worden gebruikt om te bewijzen of de testator al dan niet gezond van geest was. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat dit afwijkt van de basisregeling en dat de beoordeling van geestelijke gezondheid meestal plaatsvindt op het moment van het testament zelf.
Kunnen medische getuigschriften worden verkregen op verzoek van erfgenamen, al dan niet na het overlijden?
Medische getuigschriften kunnen worden verkregen op verzoek van erfgenamen, maar de ongezondheid van geest moet worden bewezen door degene die het in twijfel zou trekken. Het hebben van een testament opgesteld voor iemand die zich in een psychiatrische instelling bevindt, betekent niet automatisch dat die persoon ongezond van geest is.
Kan een medisch attest dat tijdens het leven van de erflater is afgegeven, worden gebruikt als bewijs van geestelijke gezondheid?
In bepaalde gevallen kan een medisch attest dat tijdens het leven van de erflater is afgegeven, worden gebruikt bij een betwisting over de geestelijke gezondheid na het overlijden. Deze attesten kunnen worden gebruikt door de partij die het testament wil verdedigen of aanvechten. Het gebruik van dergelijke attesten hangt af van een belangenafweging tussen het medische beroepsgeheim en het belang van de testator dat het testament al dan niet wordt uitgevoerd.
Kunnen behandelende artsen worden opgeroepen om te getuigen over de geestelijke gezondheid van de testator?
Het is mogelijk om aan de behandelende arts te vragen om te getuigen over de geestelijke gezondheid van de testator. Er zijn twee opties: 1) een expert laten nagaan aan de hand van het medisch dossier of de persoon helder van geest was ten tijde van het opstellen van het testament, of 2) de behandelende arts zelf laten getuigen. Het is echter zeldzaam dat behandelende artsen daadwerkelijk worden opgeroepen om te getuigen.
Heeft de verklaring van de notaris in het notariële testament of de schenkingsakte betekenis bij de beoordeling van de geestelijke gezondheid?
In de rechtspraak is er de laatste jaren een kentering waar te nemen. Terwijl 30 jaar geleden standaard werd gezegd dat de verklaring van de notaris geen enkele betekenis heeft bij de beoordeling van de geestelijke gezondheid, wordt tegenwoordig erkend dat het feit dat de notaris het testament heeft willen opstellen, een indicatie kan zijn van de geestelijke gezondheid. De verklaring van de notaris zelf in het testament of de schenkingsakte dat iemand gezond van geest is, heeft op zichzelf echter geen doorslaggevende betekenis.
Wat is bedrog als wilsgebrek bij testamenten?
Bedrog als wilsgebrek bij testamenten verwijst naar situaties waarin de legataris opzettelijk misleidende handelingen of kunstgrepen gebruikt om de testator te misleiden bij het opstellen van het testament. Het kan ook voorkomen dat bedrog uitgaat van een derde, zoals de moeder van de legataris.
Wat zijn de bijzondere verschijningsvormen van bedrog in de context van testamenten?
In de context van testamenten wordt vaak gesproken over captatie en suggestie als bijzondere verschijningsvormen van bedrog.
Captatie verwijst naar situaties waarin de legataris de testator in zijn macht houdt en hem afscheidt van zijn familie om hem te beïnvloeden. Suggestie verwijst naar het onrechtmatig beïnvloeden van de testator om een testament op te stellen in een bepaalde zin.
Kan geveinsde genegenheid, hulpvaardigheid of overdreven vleierij als bedrog worden beschouwd?
Het is moeilijk om geveinsde genegenheid, hulpvaardigheid of overdreven vleierij als bedrog aan te tonen in de praktijk. Hoewel het in de praktijk wel voorkomt dat mensen oudere mensen bezoeken en hen proberen te beïnvloeden om een testament op te stellen in hun voordeel, is het bewijzen van dergelijk bedrog vaak lastig.
Wat is de rol van geweld als wilsgebrek bij testamenten?
Geweld als wilsgebrek bij testamenten verwijst naar onrechtmatige dwang die wordt uitgeoefend door de legataris, waardoor de testator wordt gedwongen en vreest voor aanzienlijke aantasting van de fysieke of morele integriteit of het vermogen van henzelf of hun naasten. In de rechtspraak is dit wilsgebrek echter niet veelvoorkomend.
Kan geweld ook uitgaan van een derde?
De wet specificeert niet expliciet of geweld als wilsgebrek ook kan uitgaan van een derde. Dit blijkt niet uit de tekst van de wet. Hoewel de wet het voornamelijk heeft over dwang van de legataris zelf, zou het in sommige gevallen mogelijk kunnen zijn dat geweld ook wordt uitgeoefend door een derde.
Welke bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt bij wilsgebreken, zoals bedrog en geweld?
Bij wilsgebreken kunnen alle bewijsmiddelen worden gebruikt om de aanwezigheid ervan aan te tonen. Dit omvat het gebruik van alle beschikbare bewijsmiddelen, zoals getuigenverklaringen, medische attesten, medisch dossiers en eventueel de aanstelling van een medisch expert. Het bewijs moet worden geleverd volgens de algemene regels van bewijsvoering.
Welke bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt om de aanwezigheid van wilsgebreken aan te tonen?
Getuigenverklaringen
Medische attesten
Medische dossiers
Aanstelling van een medisch expert
Wat zijn de algemene regels van bewijsvoering bij wilsgebreken?
Alle beschikbare bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt om de aanwezigheid van wilsgebreken aan te tonen. Het bewijs moet worden geleverd volgens de algemene regels van bewijsvoering.
Kan een minderjarige een testament maken?
Ja, een minderjarige die 16 jaar oud is, kan een testament maken en beschikken over de helft van wat een meerderjarige zou kunnen beschikken.
Kan een persoon onder bewind een testament maken?
Ja, een persoon onder bewind kan een testament maken als de vrederechter hiervoor machtiging verleent. De persoon moet gezond van geest zijn en een omstandige geneeskundige verklaring kan worden vereist.
Kan een geesteszieke een testament maken?
a, een geesteszieke die enkel aan een maatregel betreffende zijn persoon is onderworpen, kan een testament maken als hij gezond van geest is en dit kan worden bewezen met een medisch attest.
Kunnen geïnterneerden, gefailleerden of personen onder collectieve schuldenregeling een testament maken?
Ja, als deze personen gezond van geest zijn, kunnen ze een testament maken. Het effect van het testament kan echter beïnvloed worden door hun specifieke situatie.
Kan een echtgenoot met een bevoegdheidsoverdracht een testament maken?
Een echtgenoot met een bevoegdheidsoverdracht kan geen testament maken. Bevoegdheidsoverdracht heeft betrekking op andere rechtshandelingen en niet op testamenten.
Welke beperking geldt er voor een minderjarige onder voogdij met betrekking tot het maken van een testament ten voordele van de voogd?
Een minderjarige onder voogdij kan geen testament maken ten voordele van de voogd. (Artikel 4.140 BW)
Mag een minderjarige een legaat maken of een schenking doen aan de voogd?
Nee, een minderjarige kan geen legaat maken of schenking doen aan de voogd zolang de slotrekening van de voogdij niet is opgemaakt en aangezuiverd. (Artikel 4.140 BW)
Wat is de uitzondering op de beperking voor een minderjarige onder voogdij met betrekking tot het maken van een testament ten voordele van de voogd?
De beperking geldt niet voor bloedverwanten in opgaande lijn. Als de voogd een grootouder is, kan de minderjarige wel een testament maken ten voordele van de voogd. (Artikel 4.140 BW)
Hoe lang duurt de beperking voor een minderjarige onder voogdij om een legaat te maken of een schenking te doen aan de voogd?
De beperking blijft van kracht totdat de slotrekening van de voogdij is opgemaakt en aangezuiverd. Na het verstrijken van 5 jaar vanaf de meerderjarigheid van de minderjarige, vervalt de beperking. (Artikel 4.140 BW)
Welke personen zijn uitgezonderd van de onbekwaamheid om voordelen te ontvangen in het geval van een testament gemaakt tijdens een bewindvoering?
itzonderingen zijn:
Een bewindvoerder of vertrouwenspersoon die is aangeduid in een verklaring van voorkeur omtrent aan te wijzen bewindvoerder. Personen die erfgenamen zijn in de rechte lijn of bloedverwanten tot en met de 4e graad (indien er geen erfgenamen in de rechte lijn zijn). De echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of persoon met wie de persoon onder bewind feitelijk samenwoont. (Artikel 4.141 BW)
Wie zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen volgens artikel 4.142 lid 1 BW?
Gezondheidszorgbeoefenaars die een persoon hebben behandeld gedurende de ziekte waaraan hij is overleden en er is een schenking of testament gemaakt tijdens deze ziekte. (Artikel 4.142 lid 1 BW)
Wie viel er onder het begrip “officieren van gezondheid” volgens de vroegere tekst van artikel 909 oud BW?
Onder “officieren van gezondheid” vielen in de vroegere tekst van artikel 909 oud BW alle gezondheidszorgbeoefenaars, inclusief personen die technisch werk verrichten in de gezondheidszorg, zoals iemand die een toestel voor radiologie hanteert. (Artikel 909 oud BW)
Welke personen zijn uitgesloten van het ontvangen van een schenking of legaat volgens artikel 911 (4.144 lid 3)?
Afstammelingen, echtgenoot en ouders van de buurman zijn uitgesloten en kunnen geen erfgenaam zijn in het geval van een testament in het voordeel van de buurman en zijn aanhangsels. (Artikel 911 / 4.144 lid 3 BW)
Wie zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen volgens artikel 4.142 lid 2 BW?
: Beheerders en personeelsleden van instellingen voor residentiële ouderenzorg, inclusief alle personeelsleden zoals de poetsvrouw. Deze onbekwaamheid geldt wanneer de schenking of het testament werd gemaakt terwijl de schenker of testator verbleef in de instelling. (Artikel 4.142 lid 2 BW)
Wat zijn de uitzonderingen op de onbekwaamheid tot ontvangen volgens artikel 4.142 lid 3 BW?
De uitzonderingen op de onbekwaamheid tot ontvangen zijn: (1) beschikkingen tot vergelding van diensten onder bijzondere titel, mits in verhouding tot de bewezen diensten en het vermogen van de schenker of testator, en (2) giften ten voordele van bepaalde verwanten, waaronder bloedverwanten tot en met de vierde graad in het geval er geen erfgenamen in rechte lijn zijn, en erfgenamen in rechte lijn als er wel erfgenamen zijn in rechte lijn. Daarnaast kan een schenking of legaat ook ten voordele van een echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of persoon met wie men feitelijk samenwoont, plaatsvinden, waarbij wordt aangenomen dat het testament ingegeven is door een affectieve relatie. (Artikel 4.142 lid 3 BW)
Wie zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen volgens artikel 4.142 lid 4 BW?
Bedienaren van erediensten en andere geestelijken, evenals afgevaardigden van de Centrale Vrijzinnige Raad. Zij zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen wanneer zij de schenker of testator hebben bijgestaan tijdens de ziekte waaraan hij overleden is, en de schenking of het testament is gemaakt tijdens die ziekte. Daarnaast geldt de onbekwaamheid ook wanneer de schenking of het testament is gemaakt terwijl de schenker of testator verbleef in de instelling waaraan zij verbonden zijn. (Artikel 4.142 lid 4 BW)
Wat zijn de personen waar de notaris geen akte voor mag verlijden volgens artikel 8 lid 1 van de Notariswet?
De notaris mag geen akte verlijden waarin een bepaling voorkomt in het voordeel van: (1) de notaris zelf of een andere notaris van het kantoor, (2) de echtgenoot en de wettelijk samenwonende partner van een notaris van het kantoor, (3) bloedverwanten in de rechte lijn zonder onderscheid van graad en in de zijlijn tot en met de tweede graad van een notaris van het kantoor, en (4) aanverwanten in de rechte lijn zonder onderscheid van graad en in de zijlijn tot en met de tweede graad van een notaris van het kantoor. (Artikel 8 lid 1 Notariswet)
Welke voorwaarden moeten vervuld zijn voor de onbekwaamheid tot ontvangen volgens artikel 15 van de Wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie?
De voorwaarden van artikel 4.142 lid 1 of lid 2 moeten vervuld zijn. Dit betekent dat de betreffende persoon de schenker of testator heeft bijgestaan tijdens de ziekte waaraan hij overleden is, en de schenking of het testament is gemaakt tijdens die ziekte (voor lid 1). Voor lid 2 geldt dat de schenking of het testament is gemaakt terwijl de schenker of testator verbleef in de instelling waaraan de persoon verbonden is. (Artikel 15 Wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie)
Wat zijn de vereisten met betrekking tot de oorzaak van een testament volgens deel 4 van het Burgerlijk Wetboek?
Er mag geen ongeoorloofde oorzaak zijn. Dit betekent dat geen van de determinerende beweegredenen van het testament strijdig mag zijn met de openbare orde. Als bijvoorbeeld een testament een legaat bevat dat is gebaseerd op ongeoorloofde activiteiten, zoals betalingen voor seksuele diensten, dan is de oorzaak van het legaat strijdig met de openbare orde. (Deel 4 Burgerlijk Wetboek)
Wat zijn de vereisten voor een eigenhandig testament volgens Deel 1 van het Burgerlijk Wetboek?
Een eigenhandig testament moet volledig eigenhandig geschreven zijn door de testator in zijn eigen handschrift. Typen door de testator is niet toegestaan. Daarnaast moet het testament eigenhandig gedagtekend zijn, waarbij de testator de datum invult. Hoewel de exacte dag, maand en jaar vroeger vereist waren, is er een evolutie in de rechtspraak waarbij het voldoende is dat het testament binnen een redelijke periode kan worden gesitueerd. Het is belangrijk dat het testament enige datering heeft en dat het mogelijk is om de volgorde van testamenten en de geestelijke gezondheid van de testator te beoordelen. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
Wat gebeurt er als er meerdere testamenten zijn gemaakt binnen een korte periode en de volgorde niet duidelijk is?
Als er meerdere testamenten zijn gemaakt binnen een korte periode en de volgorde niet duidelijk is, kan dit een probleem vormen. Het testament zonder duidelijke datum zal normaal gesproken geen uitvoering krijgen als het onduidelijk is dat het na het testament met een wel duidelijke datum is gemaakt. De datum van het testament is van belang voor de volgorde van testamenten en de beoordeling van de geestelijke gezondheid van de testator. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
Wat zijn de vereisten voor de handtekening in een eigenhandig testament?
Vroeger werd de handtekening beschouwd als diegene die gewoonlijk door de testator wordt geplaatst. Echter, in de rechtspraak wordt tegenwoordig ook de geldigheid van testamenten zonder traditionele handtekening erkend, zoals wanneer het testament wordt afgesloten met termen als ‘papa’ of ‘mammie’. De handtekening is belangrijk omdat het aangeeft dat de testator de intentie heeft om het testament als geldig te beschouwen. Een eigenhandig testament zonder handtekening wordt over het algemeen beschouwd als een ontwerp van testament. Pas met de plaatsing van de handtekening wordt duidelijk dat het testament als ‘af’ wordt beschouwd. De wet preciseert niet specifiek wat onder ‘handtekening’ moet worden verstaan, en er zijn twee benaderingen: de formele benadering waarbij alleen de gebruikelijke handtekening geldig is, en de benadering waarbij elk teken dat de identiteit van de erflater weergeeft en aangeeft dat het testament als afgesloten wordt beschouwd, voldoende is. Tegenwoordig wordt erkend dat de handtekening niet noodzakelijk de gebruikelijke handtekening hoeft te zijn en dat zelfs een bijnaam of familiale functie voldoende kan zijn om de erflater te identificeren. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
Wat is het belang van de handtekening in een eigenhandig testament?
De handtekening in een eigenhandig testament geeft aan dat de testator de intentie heeft om het testament als geldig te beschouwen en uitvoering te geven aan de inhoud ervan. Het is een uiting van de wil van de testator en markeert het testament als ‘af’. Zonder een handtekening wordt het testament beschouwd als een ontwerp en kan het geen uitwerking hebben. Hoewel vroeger de traditionele handtekening vereist was, wordt tegenwoordig erkend dat ook afwijkende handtekeningen of zelfs vermeldingen van bijnamen of familiale functies voldoende kunnen zijn om de erflater te identificeren en de intentie tot ondertekening aan te tonen. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
Wat zijn de twee fasen waarin men te maken kan krijgen met een eigenhandig testament?
Er zijn twee fasen waarin men te maken kan krijgen met een eigenhandig testament. Ten eerste, wanneer de testator nog leeft, kan iemand, zoals een advocaat, notaris, jurist, of estate planner bij een bank, het testament ter bewaring afgeven. Hoewel het mogelijk is om het testament bij iemand anders dan een notaris in bewaring te geven, is het risico van verlies of zoekraken van het testament groter. Het voordeel van het bewaren van een testament bij een notaris is dat notarissen altijd worden opgevolgd, waardoor het testament toegankelijk blijft. Het is belangrijk om bij het in bewaring geven van een testament aan bepaalde vereisten te voldoen om discussies en problemen te voorkomen. Ten tweede, wanneer de testator is overleden, kan men bij twijfel over de geldigheid van de dagtekening en handtekening van het testament de soepele rechtspraak raadplegen. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
Wat is het verschil tussen absolute en relatieve nietigheid van een testament volgens de Notariswet?
Volgens de Notariswet kan een testament vernietigbaar zijn wanneer niet aan een van de vormvereisten is voldaan. Echter, de rechtspraak hanteert een soepele benadering en aanvaardt dat een testament toch geldig kan worden verklaard als de beoogde doelstellingen van de vormvereisten niet worden aangetast. Hierdoor worden de vormvereisten eerder gezien als bijkomende geldigheidswaarborgen dan als strikte vormvereisten. Bij schending van de vormvereisten na het overlijden van de testator is er sprake van relatieve nietigheid, wat betekent dat de nietigheid kan worden ingeroepen door de erfgenamen. Het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid is echter van belang op fiscaal vlak, waar de fiscale administratie alleen een absolute nietigheid kan inroepen. Het onderscheid tussen beide is minder belangrijk geworden in de burgerlijke rechtspraak door de cassatierechtspraak, die vereist dat rechters de toepasselijke rechtsregels toepassen, zelfs als deze niet door de partijen worden aangehaald.
Wat houdt de absolute nietigheid in bij een testament volgens de Notariswet?
: De absolute nietigheid houdt in dat een testament volledig ongeldig is wanneer niet aan een van de vormvereisten is voldaan. Dit betekent dat het testament geen enkele juridische uitwerking heeft en alsof het nooit is opgesteld.
Wat houdt de relatieve nietigheid in bij een testament volgens de Notariswet?
De relatieve nietigheid betekent dat een testament ongeldig is ten opzichte van degenen die een belang hebben bij de nalatenschap en die de nietigheid kunnen inroepen, zoals erfgenamen. Het testament kan echter geldig blijven ten opzichte van andere partijen die geen belang hebben bij de nietigheid ervan.
Kan de rechter ambtshalve de absolute nietigheid inroepen bij een testament?
Ja, de rechter kan ambtshalve de absolute nietigheid van een testament inroepen, zelfs als dit niet door de partijen wordt aangevoerd. De rechter moet de op de feiten toepasselijke rechtsregels toepassen, zelfs als deze niet zijn aangehaald door de partijen, om ervoor te zorgen dat de laatste wil van de testator wordt gerespecteerd.
Moet de relatieve nietigheid in limine litis worden opgeworpen?
Nee, de relatieve nietigheid hoeft niet in limine litis te worden opgeworpen. In de praktijk kan de nietigheid op elk moment in het geding worden ingeroepen. Het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid is minder belangrijk geworden in de burgerlijke rechtspraak, waar rechters de nietigheid ook kunnen toepassen, zelfs als deze niet in het begin van het rechtsgeding is aangevoerd.
Wat is het belang van het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid op fiscaal vlak?
Op fiscaal vlak is het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid van belang. De fiscale administratie kan alleen een absolute nietigheid inroepen. Als een rechtshandeling absoluut nietig is, kan de administratie de nietigverklaring vorderen en de nalatenschap belasten alsof de rechtshandeling niet heeft plaatsgevonden. Het onderscheid is dus van groot belang voor de praktijk van de fiscale administratie bij de belastingheffing van nalatenschappen.
Wat houdt het notarieel testament in volgens de Notariswet?
Het notarieel testament wordt opgesteld door een notaris, waarbij de testator zijn wil uitdrukt over de inhoud van het testament. Sinds 1 januari 2023 zijn er geen getuigen meer nodig bij het notarieel testament, maar het testament moet wel op papier worden opgemaakt volgens de door de testator uitgedrukte wil.
Wat houdt het notarieel testament in volgens de Notariswet?
Het notarieel testament wordt opgesteld door een notaris, waarbij de testator zijn wil uitdrukt over de inhoud van het testament. Sinds 1 januari 2023 zijn er geen getuigen meer nodig bij het notarieel testament, maar het testament moet wel op papier worden opgemaakt volgens de door de testator uitgedrukte wil.
Wat is de rol van getuigen bij het notarieel testament volgens de huidige wetgeving?
Sinds 1 januari 2023 zijn er geen getuigen meer vereist bij het notarieel testament. Dit is een wijziging in de Notariswet die voortvloeit uit de hervorming van 2000, waarbij voor andere notariële akten getuigen ook werden afgeschaft. De aanwezigheid van getuigen is niet langer vereist om te voorkomen dat de testator niet zijn vrije wil zou uitdrukken of beïnvloed zou worden.
Moet het notarieel testament op papier worden opgemaakt?
Ja, het notarieel testament moet altijd op papier worden opgemaakt volgens artikel 13 van de Notariswet. In tegenstelling tot volmachten of het oprichten van een BV, kan het notarieel testament niet digitaal worden opgesteld. Het testament moet fysiek worden opgemaakt op papier.
Wat houdt de voorlezing van het testament aan de testator in?
Het notarieel testament moet aan de testator worden voorgelezen door de notaris. Na de voorlezing moet de testator bevestigen dat dit zijn laatste wil is, waarmee hij instemt met de inhoud van het testament.
: Wat is het belang van artikel 13 van de Notariswet bij het notarieel testament?
Artikel 13 van de Notariswet schrijft voor dat het notarieel testament op papier moet worden opgemaakt en dat bepaalde voorschriften moeten worden gevolgd op straffe van nietigheid. Het niet naleven van deze voorschriften kan leiden tot een nietig testament. Echter, volgens Jan Bael en enkele andere auteurs, is dit geen juiste interpretatie van de wet en mag deze interpretatie niet worden gevolgd.
Op een bepaald moment heeft men gezegd dat een notarieel testament niet meer eigenhandig geschreven hoeft te worden door de notaris, maar dat het getypt mocht worden door de notaris of door iemand anders. Wat waren de verschillende visies hierover?
Er waren drie visies met betrekking tot het typen van een notarieel testament:
Walter Pintens was van mening dat het dictaat pas getypt mocht worden nadat het testament gedicteerd was aan de notaris. Hij stelde dat een getypt testament ongeldig is als het wordt getypt voordat het gedicteerd is. Het Comité voor studie en wetgeving was van mening dat het testament getypt mocht zijn voordat het gedicteerd is, maar dat het pas afgedrukt mag worden nadat het gedicteerd is. Jan Bael, een professor in familiaal vermogensrecht aan de Universiteit Leuven, stelde dat het dictaat op voorhand getypt mocht worden, omdat het testament pas wordt opgemaakt wanneer de handtekening van de testator is gezet. Het testament is niet opgemaakt nadat het dictaat is neergeschreven. Volgens hem mogen de handtekeningen pas geplaatst worden na het dictaat.
Wat was het standpunt van Walter Pintens met betrekking tot het typen van een notarieel testament?
Walter Pintens was van mening dat het typen van het dictaat in een notarieel testament pas mocht gebeuren nadat het testament gedicteerd was aan de notaris. Hij stelde dat een getypt testament ongeldig is als het getypt wordt voordat het gedicteerd is. Dit was gebaseerd op zijn interpretatie van de tekst van de wet.
Wat was het standpunt van het Comité voor studie en wetgeving met betrekking tot het typen van een notarieel testament?
et Comité voor studie en wetgeving was van mening dat het typen van het dictaat in een notarieel testament mocht gebeuren voordat het gedicteerd was. Echter, het afgedrukte testament mocht pas worden overhandigd nadat het gedicteerd was. Dit standpunt verschilde dus zowel van het standpunt van Walter Pintens als van Jan Bael.
Vraag: Wat was het standpunt van Jan Bael met betrekking tot het typen van een notarieel testament?
Jan Bael was van mening dat het dictaat in een notarieel testament op voorhand getypt mocht worden. Hij benadrukte dat het testament pas wordt opgemaakt nadat de handtekening van de testator is gezet. Het dictaat op voorhand typen was volgens hem geen probleem, omdat het testament pas af is na de handtekeningen. Dit standpunt verschilde dus van het standpunt van Walter Pintens.
Wat is de rol van het Comité voor studie en wetgeving met betrekking tot vraagstukken rond het notariaat?
Het Comité voor studie en wetgeving is een orgaan dat vraagstukken met betrekking tot het notariaat onderzoekt en tracht te beantwoorden. Ze spelen een rol in het interpreteren van wetgeving en het geven van advies in notariële kwesties.
Wat was het probleem met betrekking tot de verschillende standpunten over het typen van een notarieel testament?
Het probleem ontstond wanneer het testament buiten het notariskantoor werd gemaakt, bijvoorbeeld in een bejaardentehuis of ziekenhuis. In die gevallen kon het testament niet worden afgedrukt volgens het standpunt van het Comité voor studie en wetgeving. Dit betekende dat die testamenten toch weer eigenhandig geschreven moesten worden door de notaris, omdat het niet afgedrukt kon worden.
Waar draaide de discussie rond het typen van een notarieel testament om?
De discussie draaide om de vraag of je de wil van de testator mag typen voordat hij zijn wil heeft uitgedrukt en het is afgedrukt, of dat je volgens de stelling van Jan Bael pas de handtekeningen mag zetten nadat de wil is uitgedrukt over de inhoud van het testament.
Waarom was de discussie niet zo problematisch voor de geldigheid van een notarieel testament?
Een ongeldig notarieel testament kon bijna altijd geherkwalificeerd worden als een geldig internationaal testament. Bij een internationaal testament zijn er meer vormvereisten, maar slechts enkele hiervan leiden tot nietigheid. Als het testament volgens de stelling van Jan Bael was opgemaakt in een ziekenhuis, kon het nog steeds als een geldig internationaal testament worden beschouwd. Dit standpunt is ook gecodificeerd in de tekst van de wet.
Wat was het verschil tussen de vormvereisten van een notarieel testament voor en na 1 januari 2023?
Voor 1 januari 2023 werden alle notariële testamenten opgemaakt in aanwezigheid van twee getuigen. Na die datum zijn geen getuigen meer vereist bij het notarieel testament, waardoor het notarieel testament weer een delicaat testament wordt.
Is het nog steeds mogelijk om een notarieel testament op te maken met twee getuigen, ook al is dit niet meer noodzakelijk volgens de wet?
Katrijn Boone, het hoofd van het consultatiecentrum voor notarissen, heeft aangegeven op de interne website van notarissen dat je geen testament meer mag opstellen met twee getuigen. Echter, volgens Jan Bael is dit een deontologische regel en geen wettelijke regel, dus heeft het geen impact op de geldigheid van het testament. Bael is van mening dat het nog steeds mogelijk is en zelfs veiliger dan zonder getuigen, omdat er dan geen risico is van beïnvloeding van de testator.
Wat zijn de vermeldingen die moeten worden opgenomen in de akte van een notarieel testament op straffe van nietigheid?
De vermeldingen zijn als volgt:
Dat het testament verleden wordt voor een notaris. Dat de testator zijn wil heeft uitgedrukt omtrent de inhoud van zijn testament. Dat het testament is opgemaakt op papier door de notaris overeenkomstig artikel 13 van de Notariswet volgens de door de testator uitgedrukte wil. Dat het testament is voorgelezen aan de testator. Dat de testator (na de voorlezing) heeft bevestigd dat dit zijn laatste wil is.
Welk artikel van het Burgerlijk Wetboek vereist de vermelding dat het testament verleden wordt voor een notaris?
Artikel 1004 van het Burgerlijk Wetboek (BW): “Het testament wordt verleden voor een notaris.”
Wat was vroeger de term die werd gebruikt voor de vermelding dat de testator zijn wil heeft uitgedrukt omtrent de inhoud van zijn testament?
Vroeger werd dit omschreven als het dictaat door de testator aan de notaris.
Is er een arrest van het Hof van Beroep Gent dat afwijkt van de gebruikelijke formulering?
Ja, er is een alleenstaand arrest van het Hof van Beroep Gent waarin werd geoordeeld dat het wegvallen van de woorden ‘gedicteerd door de testator aan de notaris’ niet leidt tot de nietigheid van het notarieel testament. In dit specifieke geval bleek het dictaat uit de tekst van het testament zelf, dat geschreven was in de ik-vorm met de verklaring “ik herroep alle voorgaande testamenten en wilsbeschikkingen”.
Welk artikel van de Notariswet vereist de vermelding dat het testament is opgemaakt op papier door de notaris overeenkomstig artikel 13 van de Notariswet volgens de door de testator uitgedrukte wil?
Artikel 13 van de Notariswet schrijft voor dat het notarieel testament op papier moet worden opgemaakt door de notaris overeenkomstig de wil van de testator.
Welke vermelding moet worden opgenomen om aan te geven dat het testament is voorgelezen aan de testator?
De vermelding in de akte moet aangeven dat het testament is voorgelezen aan de testator.
Welke vermelding moet worden opgenomen om aan te geven dat de testator (na de voorlezing) heeft bevestigd dat dit zijn laatste wil is?
De akte moet vermelden dat de testator (na de voorlezing) heeft bevestigd dat dit zijn laatste wil is.
Wat is het doel van het internationaal testament?
Het doel van het internationaal testament is om een testament op te stellen dat in een reeks landen als geldig wordt beschouwd. Dit is vooral relevant wanneer iemand vermogen heeft in verschillende landen. In veel westerse landen geldt ook in het internationaal privaatrecht (IPR) de regel dat een testament geldig is als het is opgemaakt volgens de regels van het land waarin het is opgesteld. Het internationaal testament wordt in de praktijk voornamelijk gebruikt voor zeer lange testamenten of in gevallen waarin het niet mogelijk is om een notarieel testament met twee getuigen op te maken.
Welke wet regelt het internationaal testament en waar is deze wet te vinden?
Het internationaal testament is ingevoerd op basis van een verdrag. Er is een afzonderlijke wet genaamd “Wet op het internationaal testament” die de regels hiervoor bevat. Deze wet staat los van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek.
