Herstelbemiddeling Flashcards
Wat is herstelbemiddeling?
“Herstelbemiddeling is een proces dat aan personen in conflict toelaat om, als ze er vrijwillig mee instemmen, actief en in alle vertrouwelijkheid deel te nemen aan het oplossen van moeilijkheden die voortvloeien uit een misdrijf, met de hulp van een neutrale derde en gegrond op een bepaalde methodologie. Ze heeft tot doel de communicatie te vergemakkelijken en partijen helpen zelf te komen tot een akkoord inzake de nadere regels en voorwaarden die tot pacificatie en herstel kunnen leiden. “
Wat zijn belangrijke waarden in herstelbemiddeling?
- subjectief
- onafdwingbaar
- vrijwilligheid
- neutraliteit
Wat zijn de doelen van herstelbemiddeling?
Op individueel niveau is het herstel en op maatschappelijk niveau is het pacificatie
Hoe is het tot stand gekomen?
In de jaren 70 ging men voor de traditionele methodieken maar sinds de jaren 80 waren er informele projecten die in de jaren 90 onderzocht werden. Uiteindelijk kwam het dan effectief aan bod door de zwakke juridische positie van het slachtoffer
Wat is bemiddeling als participatief kanaal?
Bemiddeling gaat ook over emancipatorisch werken en probleemoplossing in menselijke relaties door mee te zoeken naar sociale rechtvaardigheid
(Er zijn twee belangrijke dimensies)
Gerechtelijke bemiddeling:
- burgerrechtelijk
- strafrechtelijk
Wat zijn de dimensies van HBM als sociale praktijk?
- individuele dimensie: methodische communicatie tussen dader en slachtoffer = responsabilisering
- structurele dimensie - bemiddeling als sociale praktijk waarbij een kritische reflectie op vertaling van sociale problemen in criminaliteit en onveiligheid plaatsvindt samen met zelfreflectie
Wat zijn HCA-diensten?
Herstelgerichte en constructieve afhandelingen voor jongeren die een jeugddelict hebben gepleegd en SO’s (11 in vlaanderen)
Slachtoffer
natuurlijke persoon of rechtspersoon
Dader
tussen 12 en 18 (ouders burgerlijke verantwoordelijk)
Stappen in rechtsproces
- feiten
- aangifte politie
- onderzoek en kwalificatie
- parket
- jeugdrechter
Wat zijn de 4 teams?
- leerprojecten
- gemeenschapsdiensten: herstellende, responsabiliseren, educatief en sanctionerend
- herstelbemiddeling
- herstelgericht groepsoverleg: heling van de gemeenschap
Wat zijn de grote stappen in herstelbemiddeling?
- verwijzing
- contactname
- bemiddeling
- OK/EV
- Vereffeningsfonds
Wat zijn de dimensies in een conflict?
- de kwestie
- de relatie (afhankelijkheid + machtsverhouding): focus op individuen apart en hun relatie onderling
- escalatiegraad
- gehanteerde procedures
- tijdsdruk
= uitkomst is 5 strategieën van coping
Wat zijn de vijf copingsstrategieën?
- therapie
- verzoening
- bemiddeling
- arbitrage
- rechtspraak
Voorwaarden tot bemiddeling?
- neutraal
- geen beslissingsmacht
- vrijwillige
- vertrouwelijk
Waarom is conflict het uitgangspunt?
Het aanpakken en overstijgen van conflicten komt waardigheid ten goede (= zelfbeschikkingsrecht). Er is ook potentieel van leer- en groeimogelijkheden: mensen zijn in staat om zelf oplossingen te vinden voor conflicten en vinden die meestal beter dan van buitenstaanders.
Wat zijn de fasen in herstelbemiddeling?
- prebemiddeling
- introductie
- verhaalvertelling
- exploratie
- overeenkomst
- opvolging
Wat houdt de pre-bemiddeling in?
Eerst gaat men aparte bezoeken hebben waarbij men gaat kijken of je geschikt bent als BM (geloofwaardig, onpartijdig, te vertrouwen). Dan gaat men kijken of het conflict op te lossen valt en of er een mogelijkheid is tot bespreking. Daarna volgt de informatieverzameling (feiten, gevolgen, boodschappen, 5W’s). Tenslotte start de voorbereiding van de partijen op BMproces. ((vrijwilligheid, tijdsverloop, gedrags- en communicatieafspraken, OK, rol van de bemiddelaar, vergoeding en aanwezigen, enscenering en draaiboek, vertrouwelijkheid, veel info te geven + herhalen)
Wat is de introductie?
- Samenwerking creëren
- Uitleg gespreksverloop
- Tijdsverloop schetsen en wat na einde van gesprek?
- Vertrouwelijkheid en aparte gesprekken bespreken
- Motivatie verifiëren en bevestigen
Wat is de verhaalvertelling?
Partijen gaan het verhaal vertellen vanuit hun eigen perspectief: conflict, subject, context en relatie. Men gaat kijken of alles duidelijk is en begrepen wordt door beide partijen. We gaan zien wat de geschilpunten zijn en of er een gemeenschappelijkheid in doel is. Er komt ondersteuning in de inspanning tot een akkoord te komen+ agendapunten bepalen.
Wat is de deconstructie en heropbouw van de standpunten.
We gaan de standpunten in heden, verleden en toekomst funderen met ondersteuning van BM. Dan vragen of iedereen akkoord is met de gemeenschappelijkheden en verschillen. Gevoelens worden besproken, BM zorgt ervoor dat machtsevenwicht blijft en verwacht altijd het onverwachte en houdt rekening met excuses (zijn die nodig of niet?). Daarna komen ze tot een set (herstel, bestraffing, respect…) die realistisch is, rechtvaardig en proportioneel/ redelijk via compromissen.
Wat zijn de funderingen van hun standpunten?
- motivaties
- noden
- gevoelens
- belangen
- waarden
- geloof/aannames
- angsten
- verwachtingen
- vergelding
Wat houdt de overeenkomst in?
Op basis van de daarboven gekomen opties gaat men de verbintenissen specifiek, aanvaardbaar, realistisch en tijdsgebonden maken via een overeenkomst. Er komt hierin ook een bespreking van de opvolging van het OK en wat als men faalt.
Hoe kan je als BM neutraal blijven?
- Erkenning geven als vorm van betrokkenheid, niet als ‘therapeutische fase’. Bij miskenning: tracht de andere partij te ondersteunen in tonen van oprechtheid en mogelijkheden.
- Actief luisteren, geef zo weinig mogelijk antwoorden
- Buffer-Bounce (onmiddellijke toetsing) – ‘ja, maar…’ couperen.
- Doelgerichtheid (wat wel en niet bespreken?)
- Verduidelijken om erkenning scherper te krijgen
- Gemeenschappelijkheden benoemen
- Weetgierigheid – authentiek begrip
- Ontwapenen (gevend leiderschap: rust, voorspelbaarheid creëren, ingrijpen)
- Onderbreken
- Wederzijds respect aanmoedigen
- Mogelijkheden benoemen / brainstormen (uitzonderlijk)
- Parafraseren door vorm minder offensief te maken maar inhoud te behouden
Wat zijn de voordelen van BM?
- minder procedureslag (gerechtskosten, intimidatie, snelheid…)
- soepeler: informeler en minder procedureel, inspraak op afspraken
- preventie van escalatie
- betere kwaliteit door inspraak en meer dimensies komen aan bod (emoties, eco, sociaal, persoonlijk, juridisch)
- verantwoordelijkheid bij partijen
Leg verschil uit tussen strafrecht, beschermingsrecht en herstelrecht?
Zie schema in doc
Welk onderscheid wordt er gemaakt in de jeugdhulp?
Onderscheid tussen IJH en JDR
IJH = aanbieden van hulp en zorg op maat als antwoord op een hulpvraag
Decreet JDR = reactie op gepleegd delict, normbevestiging
Wat zijn belangrijke rechtswaarborgen in de JDR?
Legaliteit – Proportionaliteit – Subsidiariteit - Vermoeden van onschuld - Recht op eerlijk proces - Recht op juridische bijstand - Recht op toegang tot rechtbank - Recht op beroep
Wat mag het parket doen?
- seponering en verval van strafvordering
- bemiddeling
- positief project van Max 30u: een uitgewerkt voorstel met advocaat uit verplicht aanbod en in OK vastleggen met zo hierna sepot en verval van strafvordering
Wat mag de jeugdrechter doen?
Voorlopige rechtspleging
- bemiddeling
- voorstel van positief project van Max 60u
- ambulante maatregelen van Max 1 jaar
- voorwaarden opleggen
- plaatsing GI
Wat mag de jeugdrechtbank doen?
Rechtspleging ten gronde
- Berisping
- Geen sanctie (maatregel is voldoende)
- Aanbod bemiddeling of HERGO geen aanbod > motiveren
- Voorstel Positief project (max 220u) vervangende sanctie bij niet naleving
- Ambulante maatregel (max 2 jaar) -> delictgerichte contextbegeleiding
- > vervangende sanctie bij niet naleving
- Voorwaarden ( LP en GD max 220 u) -> vervangende sanctie bij niet naleving
- Plaatsing GI : gesloten oriëntatie – gesloten begeleiding
