HC.8 med geschiedenis Flashcards
Welke 3 soorten geneeskunde zag Jewson en welke 2 zijn daar later nog aan toegevoegd?
- Bedside medicine
- Hospital medicine
- Laboratory medicine
- Surveillance medicine
- Informational (e-scaped) medicine
Beschrijf de bedside medicine. Wanneer speelde deze soort geneeskunde zich voornamelijk af?
- Tot ca. 1800
- Private setting
- autonomie/macht bij patiënt
- boekenkennis ‘ervaring der eeuwen’
- ‘holisme’ dynamische interactie uniek individu - omgeving, (dis)balans
- zieke mens = persoon
Hoe zat de diagnostiek in elkaar bij de bedside medicine?
- verhaal/biografie patiënt centraal
- geen/nauwelijks rol voor technologie
Beschrijf de hospital medicine. Wanneer speelde deze soort geneeskunde zich voornamelijk af?
- ca. 1800-1850
- publieke setting
- Parijs klinische school: hospitalen
- Van holisme naar lokalisatieprincipe: ziekte door ‘laesie’ in orgaan (statistisch + lokaal!)
- zieke mens = geval
Hoe zat de diagnostiek in elkaar bij de hospital medicine?
- Nieuwe ideologie van lichamelijk onderzoek; subjectieve verhaal patiënt –> ‘objectieve’, eigen zintuigelijke waarneming arts
- Technologie gaat rol spelen; ziekte opgespoord met instrumenten op/in lichaam geplaatst (+verbonden aan zintuig arts (stethoscoop))
Beschrijf de laboratory medicine. Wanneer speelde deze soort geneeskunde zich voornamelijk af?
- ca. 1850-1900
- opkomst laboratoriumwetenschap, experimentele fysiologie, natuurwetenschappelijke aanpak
- microdeterminisme en specificteitsdenken
- zieke mens = ‘cellencomplex’
Hoe zat de diagnostiek in elkaar bij de Laboratory medicine?
- ideaal van wetenschappelijke werkwijze uit lab óók in kliniek/diagnostiek geïntroduceerd
- Grote rol technologie: ook precisie-instrumenten uit laboratorium –> kliniek/diagnostiek
Welke 3 vormen van weergave door precisie-instrumenten onderscheiden we? Noem ook voorbeelden
- Grafische weergave
- sphygmograaf,
- elektrocardiograaf - Numerieke weergave
- chemische bloed- en urinetesten,
- thermometer - Visuele weergave
- Röntgenstralen
- echografie
- CT
- MRI
Wanneer ontstond de meten=weten-cultuur?
ca. 1900
Op welke 3 niveau’s transformeerde de geneeskunde door het nieuwe patroon/technologieën?
- medische praktijk (micro)
- medische professie (Meso)
- gezondheidszorg (macro)
Wat is de kern van het ‘nieuwe patroon’ in de geneeskunde?
Specifieke technologieën hebben de plaats ingenomen van de zintuigen.
- toenemende objectivering van de patiënt
- verandering in opvatting ziekte/gezondheid
- verandering verhouding arts en patiënt
Wat zijn de voor- en nadelen van de transformatie in de klinische praktijk?
Voordelen;
- sterk vergroot inzicht in ziekteprocessen
- enorm verbeterde betrouwbaarheid en accuratesse van diagnostiek
Nadelen;
- oude vaardigheden afgenomen
- vertrouwen van zowel patiënten als artsen in anamnese, lichamelijk onderzoek en klinisch oordeel afgenomen
- afhankelijkheid van techniek en ondersteunende diensten
- overdiagnostiek
- hoge kosten en schade en last voor patiënt
Waarom/Hoe ontstond de transformatie van de medische professie? (specialisering)
- Theoretisch fundament: anatomische lokalisering/speficiteitsbeginsel
- Praktische mogelijkheid: beschikbaarheid nieuwe technologieën
- (Institutionele) context: het moderne ziekenhuis
Wat houdt de transformatie van de gezondheidszorg in?
- Ontstaan van het moderne ziekenhuis
- Ontstaan van ‘technologische systemen’
- Schaalvergroting, vanaf 1900
Beschrijf de surveillance medicine. Wanneer speelde deze soort geneeskunde zich voornamelijk af?
- 20e eeuw
- van bestrijding ziekten naar gezondheid bevorderen
- naast individu, óók collectief: volksgezondheid
- opbouw infrastructuur preventieve zorg
- (toekomstige) zieke mens = risicoprofiel
