HC.5: Ethiek van COVID-19 en andere besmettelijke ziekten Flashcards
Criteria verantwoordelijkheid om anderen te beschermen
Ernst van de ziekte
Mate van besmettelijkheid
Mogelijkheden van bescherming van jezelf
Wat mag van een ander verwacht worden t.a.v. zelfbescherming
Mate van belasting van wat jij moet doen of nalaten
Zwaardere morele verantwoordelijkheid
Kwetsbare situatie
Soms afhankelijkheidsrelatie
Soms ongelijkwaardige partners
Bij zwangerschap belang van ongeboren kind
Verantwoordelijkheid van 2 kanten nodig
Kenmerken beroepsgeheim
Zwijgplicht
Dient 2 waarden
- Privacybescherming van individuele patiënt
- Maatschappelijke waarde van laagdrempelige toegang tot de zorg voor alle patiënten
Niet absoluut: soms mag de arts dit doorbreken, soms moet de arts
Doorbreken beroepsgeheim
Toestemming van de patiënt
Veronderstelde toestemming van patiënt
Wettelijke meldplicht: besmettelijke ziekten onder categorie A melden aan GGD is verplicht, geen uitzondering
Wettelijk recht om te melden: bv. bij ernstig kindermishandeling / huiselijk geweld
Conflict van plichten: dit is aan de orde als er andere belangen spelen
Conflict van plichten bij beroepsgeheim
De arts heeft alles in het werk gesteld om toestemming tot doorbreking van het geheim te verkrijgen van de patiënt
De arts verkeert in gewetensnood door het handhaven van de zwijgplicht
Er is geen andere weg dan doorbreking van het geheim om het probleem op te lossen
Het niet doorbreken van het geheim levert voor een ander ernstige schade op
Het moet vrijwel zeker zijn dat door de geheimdoorbreking de schade aan de ander kan worden voorkomen of beperkt
Het geheim wordt zo min mogelijk geschonden
Hoe ver gaat de zorgplicht van de arts
Als arts zorg je goed voor je eigen veiligheid, gezondheid en welzijn. Je zoekt hulp als dit nodig is
- Denk aan beschermingsmiddelen, maar ook werkdruk en werkomstandigheden en thuissituatie
Als arts draag je naar vermogen bij aan het bevorderen van de geneeskunde en de gezondheidszorg als geheel
- Deze regel benadrukt dat het gaat om een gedeelde verantwoordelijkheid en naar vermogen bijdragen
Grondwettelijke taak overheid
Overheid mag en moet soms ingrijpen in het kader van deze taak. Dit is echter niet vanzelfsprekend, want de overheid moet ook de individuele vrijheden van burgers waarborgen
De rechtvaardiging van overheidsingrijpen ligt in het zogeheten schadebeginsel:
Overheidsingrijpen kan gerechtvaardigd zijn om te voorkomen dat individuen anderen schade toebrengen
Vooral heel duidelijk aan de orde bij besmettelijke ziekten
Criteria overheidsmaatregelen
Beschermen volksgezondheid
Beschermen kwetsbare groepen
Beschermen individuele vrijheidsrechten van burgers
Beschermen tegen discriminatie en stigmatisering
Beschermen onderlinge solidariteit en cohesie in samenleving
Bescherming openbare orde
Rechtvaardige verdeling schaarse middelen
De rol van ethiek
Er moeten afwegingen gemaakt worden tussen collectieve belangen en individuele belangen door een aantal morele uitgangspunten te formuleren
- Vrijheidsbeperking / beperking individuele vrijheden kan worden gerechtvaardigd door het directe belang van anderen en/of het collectieve belang
- Hoe meer drang en dwang / vrijheidsbeperking, hoe meer rechtvaardiging nodig
- Maatregelen moeten aan voorwaarden voldoen: effectiviteit, proportionaliteit, subsidiariteit, gelijke toegankelijkheid
