HC.4: Inleiding parasitologie Flashcards
Parasieten in medische context
Eukaryote organismen die leven ten koste van hun gastheer (niet zijnde schimmels). Parasieten zijn de meest complexe ziekteverwekkers
- Grootste genoom
- Complexe cel structuren
- Meerdere ontwikkelingsstadia in levenscyclus
- Meestal meerdere gastheren
Voorbeelden van parasieten
Ectoparasieten
- Vlooien, luizen, teken
Parasitaire wormen (endoparasieten)
- Spoelwormen, mijnwormen, schistosomen
Parasitaire protozoa (endoparasieten)
- Leishmania, plasmodium
Vector
Een e-vertebraat verantwoordelijk voor overdracht van de parasiet
Ontwikkelingscyclus
Directe ontwikkelingscyclus
- Parasiet heeft 1 gastheer (spoelwormen)
Indirecte ontwikkelingscyclus
- Parasiet heeft 2 of meer gastheren (Leishmania)
Typen gastheer
Definitieve gastheer
- Gastheer die de volwassen parasiet herbergt en waarin de geslachtelijke vermenigvuldiging plaatsvindt
Tussengastheer
- Gastheer waar de asexuele of vegetatieve vermeerderings plaatsvindt
Incubatieperiode:
De tijdspanne tussen het infectie moment en het moment van eerste klinische symptomen
Prepatente periode
De tijdspanne tussen het infectie moment en het moment dat de parasiet blijk geeft van zijn aanwezigheid
Zoönose
Infectie of ziekte van zoogdieren, waarbij de mens als gastheer kan optreden. Dieren vormen het reservoir, van waaruit de mens geïnfecteerd raakt.
Kenmerken Leishmaniasis
Complex van aandoeningen
>20 verschillende Leishmania soorten
Vector: parasieten overgebracht door vrouwelijke zandvliegjes
Leishmania sp. amastigoten
Intracellulaire parasiet
Fagocytose door immuuncellen
Parasiet overleeft in immuuncellen
Voorkomt fusie fagosoom met lysosoom
Klinische vormen Leishmaniasis
Cutane Leishmaniasis
Mucocutane Leishmaniasis
Viscerale Leishmaniasis
Pathogenese viscerale Leishmaniasis
Parasiet wordt versleept naar lymfeknopen, beenmerg, milt en lever
Parasiet infecteert fagocyterende leukocyten
Aantasting van immuunsysteem
Repressie van aanmaak bloedcellen
Vergroting Reticulo-Endotheliale organen (milt, lever)
Onregelmatige koorts & superinfecties
Veroorzakers viscerale Leishmaniasis
L. donovani
- Met name overdracht van mens op mens
L. infantum / L. chagasi
- Zoönose, honden dierenreservoir
- Humaan: opportunistische infectie
Symptomen viscerale Leishmaniasis
Onregelmatige koorts
Buikpijn
Vermagering
(Hepato-)splenomegalie
Pancytopenie
Hypergammaglobulinemie
Lymfadenopathie
Diagnose viscerale Leishmaniasis
Anamnese: herkomst patiënt / reisanamnese, immuunstatus
Symptomen: onregelmatige koorts, hepatosplenomegalie
Laboratorium: pancytopenie, hyper IgG en IgM
Aantonen parasieten
Serologie ondersteund diagnose (aantonen van specifieke antilichamen in bloed
Behandeling viscerale Leishmaniasis
Stibogluconate (SbV) 20 mg/kg * 30 dagen
Amphotericine B
Liposomaal Amphotericine B
Aminosidine
Pentamidine
Miltefosine (oraal)
Kenmerken Cutane Leishmaniasis
Incubatietijd 2-8 weken tot jaren
Ulcus met opgeworpen rand
- Pijnloos
- Langzaam groeiend
- Spontane genezing mogelijk
- Veel variatie
Litteken vorming
Behandeling is soort afhankelijk
Veroorzakers cutane Leishmaniasis
Oude wereld (L. major, L. tropica, L. aethiopica)
Nieuwe wereld (L. mexicana complex, L. viannia complex)
Diagnostiek cutane Leishmaniasis
Aantonen parasieten: 2 huidsponsen van de opgeworpen rand ulcus
- Microscopie
- PCR
Serologie geen rol bij cutane Leishmaniasis
Kenmerken mucocutane Leishmaniasis
1-3% van L. brasiliensis complex infecties
Versleping parasiet naar mucosa
Vooral Brazilië
Lange incubatietijd
