HC.2 Exogeen en endogeen lipiden transport Flashcards
Wat zijn de belangrijkste vettige substanties in bloed?
Cholesterol & triglyceriden
Wat is de functie van cholesterol?
- Bouwsteen celmembraan
- Gal
- Voorloper steroidhormonen
- Voorloper vitamine D
Waar wordt cholesterol aangemaakt? Noem drie mogelijkheden.
Welke optie komt het meest voor?
Cholesterol wordt vooral aangemaakt in de lever (novo synthese), maar kan ook in cellen gemaakt worden (cholesterol synthese in extrahepatisch weefsel) of door voeding worden in genomen.
Waar wordt cholesterol opgeslagen?
In de lever
Op welke drie manieren kan cholesterol de lever verlaten?
- Sectretie HDL en VLDL
- Vrije cholesterol in gal
- Conversie naar galzouten/zuren
Wat is het snelheidsbepalende enzym bij de aanmaak van cholesterol?
HMG-CoA reductase is het sleutelenzym.
Waar grijpt cholesterol-verlagende medicatie op aan en hoe wordt deze medicatiegroep ook wel genoemd?
HMG-CoA bepaalt de snelheid van de reactie en is dus het belangrijkste enzym als het gaat om de vorming van cholesterol. Een medicijn dat hierop inwerkt zijn statines (HMG-CoA reductase remmers).
Wat is een mogelijke bijwerking van statines en hoe wordt deze veroorzaakt?
Belangrijke bijwerking van statines is spierpijn. Dit kan komen door het nocebo-effect (een soort placebo). Ook kan het dat de spierpijn komt door de ubiquinone (Q10). Q10 is voor alles goed. Ook voor mitochondriën. Spierpijn komt dan door Q10 tekort in de mitochondriën van de spieren.
Wat is het nocebo-effect? Geef een voorbeeld
Je geeft iemand een medicijn en vertelt dat spierpijn een belangrijke bijwerking is. Als gevolg daarvan ontwikkelt iemand ook echt spierpijn, zelf als er een ander medicijn zonder deze bijwerking gegeven is.
Uit welk soort voedsel kun je cholesterol halen? Hoeveel procent van je totale cholesterol is dit?
Alleen dieren maken cholesterol en dus zit er alleen cholesterol in dierlijke producten.
(De aangeraden intake is maximaal 300 mg/dag, waarvan ongeveer 50% wordt geabsorbeerd. De excretie is 1 g/dag, voornamelijk gal.)
Dus, nog geen 15% van je cholesterol krijg je binnen via voedsel.
Waar zijn triglyceriden uit opgebouwd?
1 glycerol met 3 vrije vetzuren
Noem het verschil tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren.
- Verzadigde vetzuren hebben geen dubbele binding. (ongezond)
- Onverzadigde vetzuren hebben 1 of meer dubbele bindingen. (gezond)
Wat is de functie van triglyceriden?
De belangrijkste brandstof in het lichaam
Wat kan gezegd worden over het transport van cholesterol en triglyceriden?
Cholesterol en triglyceriden zijn NIET wateroplosbaar en dus worden ze vervoerd door lipoproteïnen.
Hoe ziet de opbouw van lipoproteïne eruit?
- Aan de buitenkant wateroplosbaar, hier bevinden zich fosfolypide en eiwitten.
- Aan de binnenkant vetoplosbaar, hier bevinden zich cholesterol en triglyceriden.
Welke vasculaire aandoening kunnen lipoproteïnen veroorzaken? Welk type lipoproteïnen zijn hierbij betrokken en waarom?
Lipoproteïnen kunnen atherosclerose veroorzaken. Dit gebeurt door de LDL’s. (Deze) kleine deeltjes zijn meer atherogeen en kunnen dus in de vaatwand terecht komen.
Noem de verschillende typen lipoproteïnen van klein naar groot en van lage dichtheid naar hoge dichtheid.
Klein naar groot:
HDL - LDL (- Lp(a)) - VLDL - Chylomicronen
Lage dichtheid naar hoge dichtheid:
Chylomicronen - VLDL - LDL (- Lp(a)) - HDL
Waar komen chylomicronen voor/vandaan?
Chyomicronen transporteren vetten vanuit de darm via de lymfe en het bloed naar de rest van het lichaam.
Wat kan gezegd worden over de vet : eiwit verhouding in lipoproteïnen met verschillende dichtheden?
Deeltjes met een lage dichtheid (bijvoorbeeld chylomicronen) bevatten naar verhouding bijna alleen maar vet (triglyceriden) en slechts enkele procenten cholesterol. Deeltjes met een hogere dichtheid (bijvoorbeeld LDL) bevatten voor zeker 75% cholesterol, en maar voor een kwart of minder aan vetten (triglyceriden).
Dus: hoe hoger de dichtheid, hoe lager het percentage vetten (triglyceriden) en hoe hoger het percentage cholesterol in de lipoproteïnen.
->Je kijkt dus eigenlijk naar de dicht van het cholesterol.