HC.1: Vitamines en deficiënties Flashcards
Componenten van een adequaat dieet
Energie componenten
- Koolhydraten
- Eiwitten
- Vetten
Essentiële componenten
- Sommige aminozuren
- Sommige vetzuren
- Vitamines
- Mineralen
Vezels
Essentiële aminozuren
Aminozuren die we niet of onvoldoende zelf kunnen maken
- Histidine
- Valine
- Tryptofaan
- Lysine
- Leucine
- Phenylalanine
- Methionine
- Isoleucine
- Threonine
Biologische waarde van eiwit
Hoge biologische waarde: voedingseiwit waarin alle essentiële aminozuren aanwezig zijn in de onderlinge verhouding nodig voor de mens
Onverzadigde vetzuren
Essentiële vetzuren
- Arachidonzuur (omega-6)
- Docosahexaeenzuur (omega-3)
Oliezuur (omega-9)
Omega-3 PUFA
Visolie; walnoten
Eicosapentaeenzuur
Docosahexaeenzuur
Functies
- Hersenfunctie
- Visus
Omega-6 PUFA
Planten olie
Arachidonzuur
Functies
- Ontsteking
- Plaatjesaggregatie
- Vasodilatatie
- Partus
MUFA
Olijfolie
Oliezuur
Functies
- Membraan
Verzadigde vetzuren
Dierlijk vet
Palmitinezuur
Stearinezuur
Trans-vetzuur: margarine, koekjes
Meest schadelijk
- Obesitas
- Dyslipidemie
- Atherosclerose
Voedingsvezel
Plantenmateriaal dat niet kan worden verteerd in de darm door humane enzymen
Vooral aanwezig in celwanden van zaden, wortels, bladgroente en fruit
Fermenteerbare en niet-fermenteerbare vezels
Functies voedingsvezels
Vertraagde vertering voedsel –> verlengt verzadigingsgevoel
Binding water en wateropgeloste voedingsstoffen –> verlaagt glycemische index (fermenteerbaar)
Binding galzure zouten –> verlaagt LDL cholesterol (fermenteerbaar)
Activering darmperistaltiek –> bevorderen stoelgang (niet-fermenteerbaar)
Buffering darm pH en bevordering darmflora –> verlaagt risico colorectale kanker (fermenteerbaar)
Mineralen
Ongeveer 3% van lichaamsgewicht
Macromineralen: Mg, Ca, Pi, K, Na, Cl, zwavelionen
Spoorelementen: Fe, F, I, Cu, Zn, Co, Mn, Cr, seleenionen
Indeling vitaminen
Vetoplosbaar
–> A, D, E, K
Wateroplosbaar
–> B1, B2, B3, B5, B6, biotine foliumzuur, B12, C
Functies vit. B
Vitamine B’s fungeren als bouwsteen voor co-enzymen essentieel in intermediaire stofwisseling
Functies andere vitamines
A –> ligand transcriptiefactor, visus
C –> collageen synthese anti-oxidant
D –> ligand transcriptiefactor
E –> anti-oxidant
K –> gamma-carboxylering
Symptomen wateroplosbare vitamine deficiënties
Dermatitis
Diarree
Depressiviteit
Glossitis
Cheilitis
Vermoeidheid
Perifere neuropathie
Verminderde spier coördinatie
Verwardheid
