HC week 3 Flashcards
Zorgstelsel in historisch perspectief – 3 stadia van hervorming:
- Toegankelijkheid
- Kostenbeheersing
- Doelmatigheid
Ziekenfondsen:
- Opgericht door burgers, werknemers en artsen
- Geen staatstoezicht
- Ca 10% ziekenfondsverzekerden
- Beperkt pakket
- Verstrekking in natura
- Nominale premie
- Ziekenfondsen financieel zelfstandig
- Beperkt werkgebied
Ziekenfondsenbesluit (1941):
- Ontstaan in WOII
- Toezicht overheid op ziekenfondsen
- Contracteerplicht voor ziekenfondsen
- Acceptatieplicht & verzekeringsplicht: werknemers die onder ziektewet vallen en loon onder loongrens hebben
- Uniform verstrekkingenpakket
- Premie afhankelijk van loon
- Verevening op basis van werkelijke kosten
- Zelfstandig uitvoeringsorgaan overheid
Ontwikkeling zorg jaren 70-80
In de jaren 70-80 werd door overheid bepaald wat ziekenhuizen leverden en vroegen voor interventies. Het nadeel hiervan is dat er geen prikkel is om doelmatig te werken. Ook is er meer vraag dan aanbod, waardoor niet iedereen toegang had. Dit heeft geleid tot het concept van gereguleerde concurrentie.
Gereguleerde concurrentie:
- Concurrentie tussen verzekeraars: vrijheid voor verzekerden om zorgpolis te kiezen
- Concurrentie tussen zorgaanbieders: verzekeraars hebben vrijheid te bepalen waar en door wie zorg wordt geleverd
- Wel binnen wettelijk kader ter bescherming van publieke belangen
Regulering zorgverzekeringswet:
- Wettelijke verzekeringsplicht voor elke burger
- Standaard basispakket
- Acceptatieplicht voor zorgverzekeraars
- Verbod op premiedifferentiatie voor verzekeraars: per polis moet premie hetzelfde zijn voor iedereen
- Risicoverevening tussen zorgverzekeraars
Keuzevrijheid verzekerden op gebied van:
- Zorgverzekeraar
- Polis: beperkende voorwaarden, vrijwillig eigen risico, collectiviteit
Financiële prikkels voor verzekerden:
- Wettelijk eigen risico
- Wettelijke eigen bijdrage
- Lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
Prikkels voor doelmatigheid verzekeraars:
- Keuzevrijheid verzekerden
- Financieel risico
Instrumenten voor doelmatigheid voor verzekeraars:
- Selectief contracteren van zorgaanbieders
- Lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
- Vrijheid ten aanzien van contracten en bekostiging
- Aanvullende voorwaarden (bijv second opinion bij dure behandeling)
- Managen van zorg
Wat betekent zorgverzekeringswet voor dokter:
- Verzekeraar als zorginkoper: wet bepaalt wat en wanneer er onder de aanspraak, in de polis wordt bepaald door wie en waar deze zorg wordt verleend, en onder welke voorwaarden
- Mededingingswet: reguleert concurrentie tussen zorgaanbieders
Varianten van bekostiging:
- Betaling per consult/verrichting
- Betaling per zorgbundel/patiënt
- Betaling per verzekerde
- Vast bedrag per periode
- Eventueel in combinatie met:
o Bonus/malus voor goede/slechte prestaties
o Inhouding op basisbekostiging
o Delen in besparingen
Mededingingswet:
- Is van toepassing op alle vrijgevestigde dokters
- Verboden om als dokters onderling afspraken te maken over bijvoorbeeld tarieven en marktverdeling
- Uitzonderingen: bagatelafspraken en afspraken over kwaliteit
Voorwaarden gereguleerde concurrentie:
- Transparantie voor consumenten ten aanzien van inhoud, prijs en kwaliteit van zorgpolissen
- Transparantie voor verzekeraars ten aanzien van inhoud, prijs en kwaliteit van zorg
- Effectief mededingingsbeleid
- Goede risicoverevening (ter voorkoming van risicoselectie)
Effective vs preference-sensitive decisions
Effective decisions: duidelijk wat juiste behandeling is
Preference-sensitive decisions: minder wetenschappelijk aangetoond welke behandeling beter is, afhankelijk van wat patiënt belangrijk vindt
3 pijlers shared decision making:
- Dokters
- Patiënt
- Best available evidence
4 stappen shared decision making:
- Benadrukken dat mening van patiënt van belang is
- Arts legt behandelopties uit en benoemt voor- en nadelen van relevante opties
- Arts en patiënt bespreken voorkeuren van de patiënt, arts ondersteunt bij overwegingen patiënt
- Arts en patiënt bespreken in hoeverre patiënt betrokken wil worden bij besluitvorming
Voordelen SDM:
- Meer kennis bij patiënt
- Meer patiënt tevredenheid
- Betere arts-patiënt verhouding
- Minder herhaalconsulten
- Betere therapietrouw
- Goed geïnformeerde patiënten neigen tot minder invasieve behandelingen
Waarom expliciet vragen naar voorkeuren patiënt:
- Lopen uiteen
- Verschillen regelmatig met voorkeur arts
- Zijn niet goed te voorspellen obv patiënt kenmerken
Framework van Donabedian:
- Uitkomsten zijn ultieme maat voor kwaliteit van zorg
- Nadelen hiervan: soms pas uitkomst na lange tijd, niet alleen gevolg van kwaliteit maar ook van kenmerken van patiënt
- Daarom ook kijken naar 2 andere dingen: structuur en proces
- Structuur: middelen die zorgverlener hebben
- Proces: wat zorgverlener doet
- Uitkomst = structuur + proces
Verschil Donabedian en value based healthcare:
- Uitkomsten zijn wel heel belangrijk, proces/structuur is secundair
- Expliciete integratie van kosten (meer economisch)
- Niveau van analyse: volledige zorgcyclus aandoening ipv individuele zorginterventie
- Minder nadruk op controle: zorgverleners richten eigen proces in, zo lang resultaten maar goed zijn
Methodologische onzekerheid bij uitkomsten als kwaliteitsmaat:
- Statistische onzekerheid
- Casemix confounding: variabelen die gelinked is aan zowel de zorgaanbieder als de uitkomst, bepaalde populaties worden aangetrokken tot bepaalde zorgaanbieders, en geven bepaalde uitkomsten, prevalentie verschilt tussen zorgaanbieders
6 dimensies van kwaliteit van zorg:
- Veiligheid
- Effectiviteit
- Patiënt-gerichtheid
- Tijdigheid
- Efficiency
- Gelijkheid
Toegankelijkheid
situatie waarin iedereen die behoefte heeft aan zorg hier gebruik van kan maken, binnen redelijke termijn voor redelijke kosten