HC'S WEEK 4 Flashcards
Wat is de definitie van diarree?
Afname van consistentie van ontlasting, wat leidt tot dunne of vloeibare ontlasting en/of toename van frequentie tot meer dan 3x per dag
WHO: 3x dunne ontlasting per dag
Wat is de differentiaaldiagnose van verwekkers van diarree?
Viraal
Bacterieel
Parasitair
Wat zijn kenmerken van virale diarree?
Rotavirus, norovirus, astrovirus, adenovirus
- zeer besmettelijk
- geeft acute waterige diarree
- geen koorts
- geen bloed bij de diarree
Wat zijn kenmerken van bacteriële diarree?
Campylobacter, salmonella, shigella, yersinia, E. coli, V. cholerae, C. difficile
- toxines: clostridum, shigella, vibrio
- geeft acute diarree met bloed
- wel koorts
Wat zijn kenmerken van parasitaire diarree?
Giardia lamblia, entamoeba histolytica
- langzaam beloop
- geen bloed bij de diarree
Risicofactoren voor kinderen om infectieuze diarree te krijgen?
Veranderde intestinale flora (na antibiotica)
Slechte hygiëne/onveilig drinkwater/slechte sanitaire voorzieningen
Deficiëntie van antilichamen IgG en IgA
Verminderde motiliteit van de darm
Hoge pH van de maag(inhoud) bij gebruik van maagzuurremmers
Intrinsieke ziekte van darmepitheel
Differentiaal diagnose bij niet-infectieuze diarree (meestal chronische diarree)?
Anatomisch: M. Hirschprung, short bowel
Allergie: koemelk of soya
Immunologisch: coeliakie
Inflammatie: NEC, IBD, appendicitis
Intolerantie: lactase
Endocrien: hyperthyreoïdie
Maligniteit: neuroblastoom
Metabool: CI-secretoire diarree, CF
Aan de hand van welke factoren is de mate van dehydratie bij diarree in te schatten?
Interesse om te drinken
Gewicht
Bewustzijn
Vitale parameters: pols, capillaire refill, ademhalingsfrequentie, RR
Temperatuur (perifere) extremiteiten
Diurese
Traanproductie
Vochtigheid slijmvliezen
Huidturgor
Ogen (wel/niet ingevallen)
Welk teken bij lichamelijk onderzoek duidt op salmonella typhi?
Rose spots
Roseolen
Bij ernstige dehydratie doe je lab, wat laat je onderzoeken?
Chemie: Na, K, Cl, glucose, CRP, creatinine, ureum, bloedgas, evt. osmol, anion gap in bloed (= Na - (Cl+bic), normaal 4-11)
Op indicatie: urine Na, K, Cl, osmol, urinesediment, volledig bloedbeeld, ketonemie, bloedkweek, urine, feces, beeldvorming
Wat is de verhouding tussen natrium en dehydratie? (3 opties)
Normaal natrium = isotone dehydratie
Verlaagd natrium = hypotone dehydratie
Verhoogd natrium = hypertone dehydratie
Hoe werkt de behandeling van een kind met diarree?
Compensatie van verliezen (vocht en elektrolyten)
- ORS (orale rehydratie solutie)
- intraveneuze rehydratie
In principe niet geïndiceerd
- vermindering darmmotaliteit (opiaten)
- adsorptie van toxines (Norit)
- veranderen van intestinale microflora (probiotica)
Wat is ORS en hoe werkt het?
Orale rehydratie solutie = glucose, natrium, weinig kalium, chloor en water
Werkt dmv SGLT (= sodium-gluocose linked transporter)
- natrium-afhankelijke glucose transporter
- functioneert ook bij beschadigd epitheel
- natrium naar milieu interieur gepompt
- passief gaat water mee
Wat zijn opname indicaties bij diarree en dehydratie?
Vitaal bedreigd, bewustzijnsstoornissen, jonger dan 2 maanden, falen ORS behandeling
Sociale indicatie (capabele ouders)
Bij iv rehydratie: pas op voor te snelle correctie anders mogelijk hypertone dehydratie
Wat zijn indicaties voor intraveneuze rehydratie?
Falen van/contra-indicatie orale therapie
- tijdens shockbehandeling
- sufheid
- acute buid/ileus
- aanhoudend braken
- ernstige diarree > 10 ml/kg/uur
Wanneer is antibiotica bij diarree geïndiceerd?
Tyfeus ziektebeeld: salmonella thyphi
Overige salmonellosen: sepsis, < 3 maanden, immuungecompromitteerden
Shigella dysenterie
Gecompliceerd beloop van campylobacter jejuni infectie
Welke vaccinatie kan gegeven worden ter preventie van diarree?
Rotavirus vaccinatie
Wat zijn kenmerken van een normaal trommelvlies?
Glanzend en doorschijnend
Kleurloos tot parelgrijs
Centrale positie hamersteel
Scherpe lichtreflex
Lucht in middenoor
Normale beweeglijkheid
3 vormen van otitis media, welke?
Acute otitis media (OMA)
Otitis media met effusie (OME)
Actieve chronische mucosale otitis media (ACMOM)/chronische suppuratieve otitis media (CSOM)
Wat is de definitie van otitis media acuta (OMA)?
Is een ontsteking van het middenoor met ophoping van vocht in het middenoor en klachten en tekenen van acute infectie
Wat is de kliniek van otitis media acuta (OMA)?
Recent en acuut ontstane oorpijn
Koorts
Prikkelbaarheid
Nachtelijke onrust
Erytheem van het trommelvlies
Vocht in het middenoor
Otorroe = loopoor
Wat zijn risicofactoren voor OMA?
Passief roken
Creche bezoek
Afwijkende anatomie (schisis)
Obstructie KNO gebied (adenoidhypertrofie)
Genetische aanleg
Zeldzaam: immuundeficiëntie, ciliaire dyskinesie en cystic fibrosis
Wat zijn de 2 meest voorkomende verwekkers van OMA?
Viraal (70-80%): RSV, influenza, verkoudheidsvirussen
Bacterieel (20-30%): s. pneumoniae, h. influenzae, m. catarrhalis, groep A streptokokken
Wat is het beloop van OMA?
Natuurlijk beloop is gunstig: bij ruim 80% zijn ergste klachten na 2-3 dagen over zonder antibiotica
4-8% krijgt een loopoor
Complicaties zijn zeldzaam
Diagnostiek van OMA?
Routinematig kweken bij OMA niet aanbevolen, tenzij:
- verdenking op resistentie
- antibiotica falen
- immuunstoornis of sepsis
- complicaties
Bij atypisch verloop mogelijk immunologisch onderzoek
Wat zijn mogelijke behandelingen voor OMA?
Symptomatisch: pijnstilling, bij verstopping van neus deze spoelen met NaCl
Watchfull waiting: niet-ernstig ziek, > 6 mnd, eenzijdige OMA, zonder otorroe
Antimicrobiële behandeling
Chirurgische behandeling: trommelvliesbuisje, onderliggende pathologie saneren
Wat zijn indicaties voor een antimicrobiële behandeling van OMA?
Ernstig ziek kind/zieker wordend kind
Jonger dan 2 jaar met dubbelzijdige OMA
Na 3 dagen geen verbetering
Bij eerste presentatie een loopoor met koorts en pijn
–> amoxicilline eerste keus behandeling
Wat zijn risicofactoren voor complicaties van antimicrobiële behandeling van OMA?
Jonger dan 6 maanden
Anatomische afwijkingen in KNO gebied
Status na ooroperaties
Gecompromitteerd immuunsysteem
Wat zijn complicaties van OMA?
Anamnese: hoofdpijn, koorts, ernstige oorpijn, vertigo, sufheid, verwardheid
LO: neurologisch, nekstijfheid, rood of gezwollen mastoïd met afstaand oor, nystagmus, gehoorverlies, N. facialis parese
OMA kan ook leiden tot 2 andere groepen ernstige complicaties, welke?
Intracranieel: hersenabces, meningitis, sinustrombose
Extracranieel: n. Facialis parese, labyrinthitis, mastoïditis, Gradenigo syndroom (mastoïditis in combinatie met n. abducens parese)
Wat is de definitie van otitis media met effusie (OME)?
Een ophoping van vocht in het middenoor zónder tekenen van een acute infectie
Wat is de kliniek van otitis media met effusie (OME)?
Slechthorendheid
Gedragsproblemen
Drukkend gevoel op de oren
Spraak- en taalontwikkelingsproblemen
Wanneer moeten kinderen met OME verwijzen worden?
Als kind ouder dan 3 maanden
Als achterlopende spraak- en taalontwikkeling
Wat zijn risicofactoren/etiologie voor OME?
Buis van Eustachius
Cilia (CF) en mucus (PCD)
Externe factoren: bovenste luchtweginfecties, allergie, meeroken, reflux en obstructie
Welke 6 syndromen kunnen leiden tot craniofaciale afwijkingen?
Syndroom van Down
Pierre-Robin sequentie
Syndroom van Apert
Treacher Collins
Velo-cardio-faciaal-syndroom
Syndroom van turner
Wat zijn kernmerken van het syndroom van Down?
> 50% effusie in middenoor, 75% geleidingsverlies - multifactorieel:
- korter buis van Eustachius
- hypotonie m. tensor veli palatini
- gestoord immuunsysteem
- recidiverende BLWI’s
- adenoïd hypertrofie
- ondiepe nasofarynx
Wat is de diagnostiek van OME?
Otoscopie
Toonaudiometrie = mate waarin trommelvlies trillingen terug kan geven
Tympanometrie = beweeglijkheid trommelvlies
Wat is de algemene behandeling van OME?
Trommelvliesbuisjes
Hoortoestellen
Geen medicamenteuze behandeling
Wat is de behandeling van OME op oorzaak?
Mucus en cilia = onderliggend lijden behandelen
Allergie = nasale steroïden, antihistaminica of decongestiva
Infectie = antibiotica
Meeroken = stoppen met roken
Reflux = anti-reflux medicatie
Obstructie = verwijderen obstructie
Wat zijn 2 indicaties voor het plaatsen van middenoor beluchtingsbuisjes?
Indien > 3 maanden
Gehoorverlies > 25 dB
Stoornis in (spraak)ontwikkeling
Wat zijn de eerste klinische symptomen van meningitis?
Koorts
Malaise
Spierpijn
Braken
Meningisme
LO: wegdrukbare rash, niet-wegdrukbare petechiën
Wat zijn bacteriële verwekkers van septische shock met purpura?
Neisseria meningitidis (95%)
S. pneumoniae
Groep A streptokokken
Groep B streptokokken
H. influenzae
S. aureus
E. coli
Wat zijn risicofactoren voor meningitis?
Crowding
Socio-economische deprivatie
Roken
Reis/verblijf in ‘meningitis belt’
Virulentie van het micro-organisme
Antistofdeficiëntie
Complement deficiëntie
Asplenie
Welke deficiënties geven een verhoogd risico op meningokokken infectie?
Deficiëntie van complement factoren C5 t/m C9
Ook C3 en factor D
Wat houdt de primaire assessment van de circulatie in bij shock?
Cardiovasculaire status
- hartfrequentie
- polsvolume
- capillaire refill
- bloeddruk
Effect circulatie op andere organen
- ademfrequentie
- huid
- bewustzijn
- diurese
Hoe werkt de profylaxe van meningitis?
Antibiotica
- risico voor naaste contacten verhoogd met 400-800x, maar alleen knuffelcontacten
- zo snel mogelijk: < 24u - 7 dagen
- rifampicine, ceftriaxon, ciprofloxaxine
Vaccinatie
- meningokokken A, C, W en Y
Welke 2 ernstige infecties van het centraal zenuwstelsel bestaan er?
Meningitis = infectie van de meningen
–> viraal of bacterieel
(Meningo-)encefalitis = infectie van het hersenparenchym
–> meestal viraal
Wat zijn 4 belangrijke processen in het kader van hematogene verspreiding?
Kolonisatie
Invasie van bacteriën in de bloedbaan
Overleven van bacteriën in de bloedbaan
Invasie van bacteriën in CZS (subarachnoïdale ruimte)
Wat is het klinische beeld van (meningo-)encefalitis?
Koorts
Hoofdpijn (fotofobie)
Geïrriteerd/lethargie
Nekstijfheid
Convulsies
Volle fontanel
Focale neurologie
Somnolent
(Semi)comateus
Aanvullend onderzoek bij (meningo-)encefalitis?
Bloedonderzoek: infectieparameters, bloedbeeld, glucose, bloedkweek
Beelvormend onderzoek: vóór lumbaalpunctie bij neuro. uitval, insulten, papiloedeem, gedaald bewustzijn of ernstige immunodeficiëntie, uitsluiten tumor/oedeem
Liquoronderzoek: microscopisch (cellen) en macroscopisch (troebel/helder), eiwit en glucose
Therapie van (meningo-)encefalitis?
ABCDE
Antibiotica zo snel mogelijk
Dexamethason
- significante afname gehoorverlies en neurologische restverschijnselen
- starten vóór eerste antibiotica gift
Wat zijn de korte termijn complicaties van (meningo-)encefalitis?
Cerebraal oedeem
Subdurale effusie
Subduraal empyeem
Hersenabces
Ventriculitis
Hydrocephalus
SIADH